Radio Opole » Z historycznego punktu widzenia » Felietony » Radom 1976...
2021-06-26, 07:24 Autor: Bolesław Bezeg

Radom 1976...

Radom 1976. [domena publiczna]
Radom 1976. [domena publiczna]
Wczoraj minęła 45 rocznica wybuchu tzw. wydarzeń czerwcowych 1976 roku. Na wieść o planowanej blisko 70-procentowej podwyżce cen żywności 25 czerwca 1976 roku w wielu Polskich miastach wybuchły strajki.
Z Historycznego Punktu Widzenia 26 czerwca 2021
Już w drugiej połowie 1975 roku I sekretarz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Edward Gierek zdał sobie sprawę, że pogarszająca się sytuacja gospodarcza żyjącej na kredyt Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej zmusi władze do przeprowadzenia drastycznych podwyżek cen żywności.

Aby związać koniec z końcem władze PRL musiały podnieść ceny żywności o około 70 proc. Należało się spodziewać, że tak drastyczny wzrost kosztów życia spowoduje wybuch społecznego niezadowolenia, toteż już wczesną wiosną 1976 roku rozpoczęto przygotowania do operacji „Lato 1976”, która oficjalnie miała być ogólnopolskimi ćwiczeniami jednostek podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.

Na czele sztabu ćwiczeń stanął wiceminister MSW i szef Służby Bezpieczeństwa generał Bogusław Stachura. Sztaby ćwiczeń powołano we wszystkich komendach wojewódzkich Milicji Obywatelskiej. W ramach przygotowań do akcji „Lato 1976” zaczęto przygotowywać miejsca w aresztach i więzieniach, rozpoczęto inwigilację potencjalnych prowodyrów wybuchów niezadowolenia, powstały też specjalne grupy śledcze, których zadaniem było wydedukowanie gdzie mogą się pojawić ogniska buntu.

Równocześnie od początku czerwca w mediach zaczęto lansować sfabrykowane informacje ze świata o kryzysie żywnościowym i drastycznych podwyżkach cen żywności, a także o wysokim bezrobociu w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej.

24 czerwca premier Piotr Jaroszewicz w telewizyjnym przemówieniu powiedział, że wprowadzenie „nowych cen żywności” jest naturalną konsekwencją sytuacji na świecie i że wynika z postępu jakiego doznała Polska w pierwszej połowie lat 70.

Już następnego dnia w wielu polskich miastach wybuchły strajki, największe w Radomiu, Ursusie i Płocku, ale do akcji protestacyjnej przyłączył się także Zakład Elektroniki Mechanicznej w Namysłowie. W sumie w ponad 120 zakładach w całym kraju zastrajkowało ponad 80 tys. osób.

Władze jeszcze tego samego dnia wycofały się z podwyżek, ogłaszając przystąpienie do szerokich konsultacji społecznych na temat cen żywności. Równocześnie jednak podjęto akcję brutalnej pacyfikacji strajków. Do największych zamieszek doszło w Radomiu, gdzie mieszkańcy oburzeni brutalną pacyfikacją strajków przez ZOMO i aresztowaniami tłumnie wyszli na ulice.

W czasie ulicznych walk, które trwały aż do 30 czerwca zginęły 3 osoby. Po złamaniu oporu i aresztowaniu kilkuset osób przystąpiono do represji. Blisko tysiąc osób straciło pracę, a 25 osądzono na kary od 2 do 10 lat więzienia. 170 osób skazały kolegia do spraw wykroczeń. Podobne represje spotkały uczestników protestów w całym kraju.

W namysłowskim ZEM-ie zwolniono 10 osób, a dalsze 60 przeniesiono na gorzej płatne stanowiska. W efekcie czerwcowych wydarzeń już we wrześniu 1976 roku powstał Komitet Obrony Robotników. Już w rok później w efekcie zabiegów Episkopatu Polski władze PRL ogłosiły amnestię wobec uczestników czerwcowych wydarzeń.

Zobacz także

2022-05-29, godz. 08:20 Wesoła Święta 83 lata temu - 29 maja 1939 roku - w Rzymie zmarła polska święta Urszula Ledóchowska założycielka zgromadzenia Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego. Była… » więcej 2022-05-28, godz. 07:25 Bolko V Husyta Jutro przypada 562 rocznica śmierci księcia opolskiego Bolka V Wołoszka – jednego z najbarwniejszych przedstawicieli dynastii Piastów śląskich. » więcej 2022-05-22, godz. 08:20 Sługa Boży ze Szczepanowic Jutro przypada 79 rocznica męczeńskiej śmierci pochodzącego z będącej dziś częścią Opola wsi Szczepanowice sługi bożego Teodora Sąsali. » więcej 2022-05-21, godz. 07:20 Pierwsi polscy amanci Jak mawiał wódz rewolucji październikowej Włodzimierz Lenin „Kino jest najważniejszą ze sztuk” i tu akurat ze swej rewolucyjnej perspektywy miał ra… » więcej 2022-05-15, godz. 08:20 Intronizator-publicysta Jutro przypada 365 rocznica męczeńskiej śmierci autora jednego z najważniejszych tekstów w dziejach polskiego chrześcijaństwa. Mam tu na myśli świętego… » więcej 2022-05-14, godz. 07:20 Obrońca Mafekingu W najbliższy wtorek obchodzić będziemy 120 rocznica zakończenia oblężenia Mafeking położonego w pobliżu północnej granicy Republiki Południowej Afryki… » więcej 2022-05-08, godz. 08:20 Władysław i Wstydliwy 768 lat temu - 8 maja 1254 roku w Krakowie odbyły się pierwsze po kanonizacji świętego Stanisława uroczystości ku jego czci. Stały się one okazją do zorganizowania… » więcej 2022-05-07, godz. 07:20 Zbrodnie Armii Ludowej W tym tygodniu minęła 78 rocznica zbrodni dokonanej na żołnierzach Armii Krajowej przez oddział tzw. Armii Ludowej. » więcej 2022-05-03, godz. 08:20 Ślaskie zrywy 101 lat temu wybuchło trzecie powstanie śląskie. Tym razem przywódcy polskiej konspiracji nie zaniedbali żadnej sfery przygotowań. » więcej 2022-05-01, godz. 08:20 Nie idę na pochód Szanowni Słuchacze, mam dla Państwa dobrą wiadomość! Otóż dziś pierwszy maja, dzień wolny od pracy i możecie spędzić go tak jak zechcecie. Jeszcze… » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »