Radio Opole » Z historycznego punktu widzenia » Felietony » Radom 1976...
2021-06-26, 07:24 Autor: Bolesław Bezeg

Radom 1976...

Radom 1976. [domena publiczna]
Radom 1976. [domena publiczna]
Wczoraj minęła 45 rocznica wybuchu tzw. wydarzeń czerwcowych 1976 roku. Na wieść o planowanej blisko 70-procentowej podwyżce cen żywności 25 czerwca 1976 roku w wielu Polskich miastach wybuchły strajki.
Z Historycznego Punktu Widzenia 26 czerwca 2021
Już w drugiej połowie 1975 roku I sekretarz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Edward Gierek zdał sobie sprawę, że pogarszająca się sytuacja gospodarcza żyjącej na kredyt Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej zmusi władze do przeprowadzenia drastycznych podwyżek cen żywności.

Aby związać koniec z końcem władze PRL musiały podnieść ceny żywności o około 70 proc. Należało się spodziewać, że tak drastyczny wzrost kosztów życia spowoduje wybuch społecznego niezadowolenia, toteż już wczesną wiosną 1976 roku rozpoczęto przygotowania do operacji „Lato 1976”, która oficjalnie miała być ogólnopolskimi ćwiczeniami jednostek podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.

Na czele sztabu ćwiczeń stanął wiceminister MSW i szef Służby Bezpieczeństwa generał Bogusław Stachura. Sztaby ćwiczeń powołano we wszystkich komendach wojewódzkich Milicji Obywatelskiej. W ramach przygotowań do akcji „Lato 1976” zaczęto przygotowywać miejsca w aresztach i więzieniach, rozpoczęto inwigilację potencjalnych prowodyrów wybuchów niezadowolenia, powstały też specjalne grupy śledcze, których zadaniem było wydedukowanie gdzie mogą się pojawić ogniska buntu.

Równocześnie od początku czerwca w mediach zaczęto lansować sfabrykowane informacje ze świata o kryzysie żywnościowym i drastycznych podwyżkach cen żywności, a także o wysokim bezrobociu w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej.

24 czerwca premier Piotr Jaroszewicz w telewizyjnym przemówieniu powiedział, że wprowadzenie „nowych cen żywności” jest naturalną konsekwencją sytuacji na świecie i że wynika z postępu jakiego doznała Polska w pierwszej połowie lat 70.

Już następnego dnia w wielu polskich miastach wybuchły strajki, największe w Radomiu, Ursusie i Płocku, ale do akcji protestacyjnej przyłączył się także Zakład Elektroniki Mechanicznej w Namysłowie. W sumie w ponad 120 zakładach w całym kraju zastrajkowało ponad 80 tys. osób.

Władze jeszcze tego samego dnia wycofały się z podwyżek, ogłaszając przystąpienie do szerokich konsultacji społecznych na temat cen żywności. Równocześnie jednak podjęto akcję brutalnej pacyfikacji strajków. Do największych zamieszek doszło w Radomiu, gdzie mieszkańcy oburzeni brutalną pacyfikacją strajków przez ZOMO i aresztowaniami tłumnie wyszli na ulice.

W czasie ulicznych walk, które trwały aż do 30 czerwca zginęły 3 osoby. Po złamaniu oporu i aresztowaniu kilkuset osób przystąpiono do represji. Blisko tysiąc osób straciło pracę, a 25 osądzono na kary od 2 do 10 lat więzienia. 170 osób skazały kolegia do spraw wykroczeń. Podobne represje spotkały uczestników protestów w całym kraju.

W namysłowskim ZEM-ie zwolniono 10 osób, a dalsze 60 przeniesiono na gorzej płatne stanowiska. W efekcie czerwcowych wydarzeń już we wrześniu 1976 roku powstał Komitet Obrony Robotników. Już w rok później w efekcie zabiegów Episkopatu Polski władze PRL ogłosiły amnestię wobec uczestników czerwcowych wydarzeń.

Zobacz także

2021-09-11, godz. 07:33 Stolice Górnego Śląska Dziś przypada 156 rocznica nadania przez pruskiego króla Wilhelma I Hohenzollerna praw miejskich Katowicom. Od tej pory Opole zaczęło tracić swoje znaczenie… » więcej 2021-09-05, godz. 08:31 Wojny 30-letniej przyczyny złożone 389 lat temu, w początkach września roku 1632, w toku działań wojny trzydziestoletniej protestanckie wojska szwedzkie opanowały Śląsk. » więcej 2021-09-04, godz. 07:24 Hitlera można było powstrzymać W minionym tygodniu obchodziliśmy 82 rocznicę niemieckiej napaści na Polskę. W Europie powszechnie uważa się, że tego dnia rozpoczęła się II wojna … » więcej 2021-08-29, godz. 08:20 Męczennik z Dachau Dziś przypada 79 rocznica śmierci w niemieckim obozie koncentracyjnym w Dachau błogosławionego Dominika Jędrzejewskiego. » więcej 2021-08-28, godz. 07:22 Asceta z Krakowa W minioną środę przypadła 133 rocznica założenia w Krakowie przez Adama Chmielowskiego znanego też jako święty Albert Zgromadzenia Albertynów. » więcej 2021-08-22, godz. 08:23 Pod opieką obcych wojsk 864 lata temu, 21 sierpnia 1157 roku cesarz niemiecki Fryderyk I Barbarossa czyli rudobrody na czele armii niemieckiej i czeskiej wkroczył do Polski by zmusić… » więcej 2021-08-21, godz. 07:20 Największa bitwa konna w XX w. 101 lat temu, 21 sierpnia 1920 roku dowódca bolszewickiej 1 Armii Konnej Siemion Budionny wykonał wreszcie wydany przez dowódcę Armii Czerwonej Siergieja Kamieniewa… » więcej 2021-08-15, godz. 09:30 Dekonspiracja i strzały w Mysłowicach Dziś obchodzimy święto narodowe – święto wojska polskiego ustanowione w rocznicę cudu nad Wisłą z roku 1920. Równocześnie przeżywamy święto kościelne… » więcej 2021-08-14, godz. 07:30 Początek końca I Rzeczypospolitej Wczoraj minęła 249 rocznica kapitulacji Jasnej Góry co było równoznaczne z zakończeniem ostatnich walk w obronie Konfederacji Barskiej. » więcej 2021-08-08, godz. 08:24 Fundator Jasnej Góry Jutro przypada 639 rocznica podpisania przez księcia na Opolu Władysława II zwanego Opolczykiem aktu fundacji klasztoru Paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie… » więcej
1314151617
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »