Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2022-01-24, 03:12 Autor: Bolesław Bezeg

Kartka z kalendarza

515 lat temu, 24 stycznia 1507 r., w wawelskiej katedrze odbyła się koronacja na króla Polski królewicza z dynastii Jagiellonów Zygmnta, który przeszedł do historii jako Zygmunt I Stary.
O Zygmuncie Starym chyba każdy co nieco słyszał: żonaty z włoską księżniczką Boną Sforzą, która przywiozłą do naszego kraju m.in. wloszczyznę i styl renesansowy w architeturze. Dzięki obrazowi Jana Matejki Każdy też słyszał o Hołdzie Pruskim z roku 1525, kiedy to dawny wielki mistrz krzyżacki, a obecnie książę pruski złożył hołd królowi Zygmuntowi na krakowskim Rynku.

Zwiedzając wawelskie wzgórze w Krakowie możemy podziwiać dzieła architektury epoki zygmuntowskiej - przebudowany w renesansowym stylu arkadowy dziedziniec Zamku Królewskiego oraz perłę polskiego renesansu - Kaplicę Zygmuntowską - mauzoleum ostatnich Jagiellonów.

Historycy pamiętają o zwycięskich wojnach Zygmunta z Krzyżakami i Moskwą. Ta ostatnia została spektakularnie pokonana w bitwie pod Orszą w roku 1514, co nie przeszkodziło jej zdobyć Smoleńska, który wraz z okolicznymi ziemiami na 97 lat stał się częścią carstwa moskiewskiego. Mimo to bilans wojen prowadzonych przez Zygmunta Starego wypada dla niego pozytywnie.

Zygmunt interesował się też sprawami morskimi. Planował wybudować polską flotę wojenną w oparciu o port w Elblągu, ale z braku pieniędzy postawił jak byśmy to dziś powiedzieli na outsorcing i zorganizował flotę kaperską (korsarską), w której pod polskimi banderami z powodzeniem walczyło dla Rzeczypospolitej kilkanaście zaopatrzonych w królewskie listy kaperskie (pełnomocnictwa) prywatnych okrętów.

Bardzo natomiast niewielu historyków wie o tym, bo wątek ten do niedawna był zwykle pomijany w burzliwej biografii Zygmunta Starego, że przed objęciem polskiego tronu przez siedem lat pełnił on w imieniu swego brata - króla czeskiego Władysława Jagiellończyka - funkcję namiestnika Śląska.

Trzeba przyznać, że Zygmunt Stary okazał się dobrym zarządcą. Mieszkańcy naszego regionu byli mu szczególnie wdzięczni za to, że podczas obrad Sejmu Śląskiego w Prudniku w roku 1506 wymógł na obradujących uchwałę o przeciwdziałaniu rozbojom i gwałtom, które były plagą ówczesnego Śląska. Uchwała nakładała na urząd Starosty Śląska obowiązek powołania pod broń 200 żołnierzy lekkiej jazdy, którzy byli odtąd odpowiedzialni za utrzymywanie porządku publicznego.

Zarządzając Śląskiem królewicz Zygmunt na swoją siedzibę wybrał Głogów. Utrzymywał tam liczny dwór, z którego pomocą sprawnie administrował powierzoną mu prowincją. Zamierzał dokonać gruntownej przebudowy miasta w stylu renesansowym, ściągnął nawet włoskich architektów, którzy rozpoczęli prace projektowe, jednak do inwestycji nie doszło, bo Zygmunt został odwołąny do Krakowa, gdy zmarł jego starszy brat - król Aleksander Jagiellończyk.

Zobacz także

2024-03-08, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 8 marca - Międzynarodowy Dzień Praw Kobiet. » więcej 2024-03-07, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 7 marca 322 pne. - Zmarł Arystoteles, grecki filozof. Jeden z trzech - obok Sokratesa i Platona - najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji. Był twórcą… » więcej 2024-03-06, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 6 marca - Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych. Jest poświęcony pamięci osób, które sprzeciwiały się ustrojom totalitarnym i masowym zbrodniom w… » więcej 2024-03-05, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 5 marca - Dzień Wiedzy o Dysocjacyjnych Zaburzenia Osobowości. 5 marca - Dzień Europejskiego Geodety i Geoinformacji, obchodzony od 2012 z inicjatywy Europejskiej… » więcej 2024-03-04, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 4 marca - Na Litwie obchodzone są Kaziuki - w Wilnie odpustowy jarmark z okazji święta Świętego Kazimierza. 4 marca - Światowy Dzień Nauk Inżynieryjnych… » więcej 2024-03-03, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 3 marca - Międzynarodowy Dzień dla Ucha i Słuchu - ustanowiony z inicjatywy światowej organizacji zdrowia WHO 3 marca - Międzynarodowy Dzień Pisarzy… » więcej 2024-03-02, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 02 marca 1333 - Zmarł Władysław Łokietek, książę kujawsko-łęczycki, król Polski. Rozpoczął proces scalania ziem polskich: zajął Kraków, odzyskał… » więcej 2024-03-01, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 1 marca - Światowy Dzień Obrony Cywilnej, ustanowiony przez zgromadzenie ogólne Międzynarodowej Organizacji Obrony Cywilnej w 1990 roku. 1 marca - Międzynarodowy… » więcej 2024-02-29, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 29 lutego - Dzień Chorób Rzadkich obchodzony co roku ostatniego dnia lutego, zapoczątkowany przez Europejską Federację Rodziców Pacjentów i Pacjentów z… » więcej 2024-02-28, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 28 lutego - Dzień Chorób Rzadkich. 28 lutego - Święto narodowe Finlandii - Dzień Kalewali, obchodzony w rocznicę opublikowania w 1835 roku eposu narodowego… » więcej
1011121314
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »