Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2022-01-20, 03:10 Autor: Bolesław Bezeg

Kartka z kalendarza

191 lat temu 20 stycznia 1831 r. wodzem naczelnym Powstania Listopadowego Sejm Królestwa Polskiego mianował generała brygady Michała Gedeona Radziwiłła.
Książę Michał Gedeon Radziwiłł nie był wybitnym wodzem, ale nadrabiał rzetelnym stosunkiem do służby i gorliwością. Już jako 6-latek brał udział w Insurekcji Kościuszkowskiej. 8 lat później wstąpił do utworzonej przez Napoleona w grudniu 1806 r. Legii Północnej, która wzięła udział w krwawej zimowej kampanii roku 1807 na Mazurach.

Przebył całą epopeję napoleońską jako oficer armii Księstwa Warszawskiego, aż po obronę Gdańska w roku 1813. Za walki w obronie Księstwa przed Austriakami w 1808 r. otrzymał order Virtuti Militari. Niestety nie posiadał niezbędnej oficerowi charyzmy.

Jego nominację na Naczelnego Wodza Powstania Listopadowego (co miało miejsce po fiasku lojalistycznej polityki i dymisji generała Chłopickiego) generał Józef Prądzyński skomentował następująco: „Nicość jaka się w nim objawiła przechodziła wszelkie granice. Ale nie było także w nim zarozumiałości. [...] Radziwiłł bał się Chłopickiego lubo w nim ufał, a Chłopicki Radziwiłłem pogardzał, więc mało się widywali, chociaż bardzo blisko siebie stawali, czasem nawet w jednym domu. Radziwiłł nie umiał, nie mógł ani rozkazywać, ani o wojennych sprawach myśleć, Chłopicki nie chciał”.

Dowodzenie księcia generała Radziwiłła było jego osobistym dramatem. Nie ułatwiała mu pracy dwuznaczna sytuacja w jakiej postawił go Sejm mianując Wodzem Naczelnym i przydając nieformalnego doradcę w osobie byłego Wodza Naczelnego - generała Chłopickiego. Jak wiadomo w dowodzeniu nic tak nie przeszkadza jak niejasny podział kompetencji.

Wódz Radziwiłł okazał się błyskotliwym reorganizatorem armii. W ciąg pierwszego miesiąca z w zasadzie samodzielnych pułków utworzył cztery dywizje piechoty, operacyjne dowództwo kawalerii i wprowadził nowoczesny system dowodzenia artylerią. Wszystko to dało polskim armiom przewagę nad przestarzałym systemem organizacyjnym armii rosyjskich. W tych pracach Chłopicki nie przeszkadzał, jakby przyznając, że sam tych spraw pełniąc funkcję wodza przez całą zimę haniebnie zaniedbał.

Jednakże 25 lutego 1831 r. doszło do bitwy pod Olszynką Grochowską, która tylko dzięki nieudolności rosyjskich dowódców nie zakończyła się katastrofą. Sukces armii polskiej był na wyciągnięcie ręki, ale wrodzony u generała Radziwiłła brak zdolności podejmowania konkretnych decyzji, spowodował, że rozkazy dowodzącego bitwą generała Chłopickiego (obdarzonego dowodzeniem w sposób nieformalny) nie były wykonywane przez część polskich dowódców. W efekcie możliwość rozbicia głównych sił rosyjskich została zniweczona.

Następnego dnia po ciężkiej krytyce w Sejmie braku zdecydowania Naczelnego Wodza, który doprowadził do niejasnej sytuacji w hierarchii dowodzenia i w efekcie zagroził powodzeniu wojny, książę Radziwiłł podał się do dymisji. Jako Senator do końca powstania pozostał czynnym politykiem.

Po upadku powstania został przez Rosjan wywieziony na zesłanie. Ale nie za bardzo daleko - do Jarosławia nad górną Wołgą.

Zobacz także

2024-03-24, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 24 marca - Międzynarodowy Dzień Prawa do Prawdy dotyczącej Poważnych Naruszeń Praw Człowieka i Godności Ofiar, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. … » więcej 2024-03-23, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 23 marca - W Polsce i na Węgrzech - Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej. 23 marca - Światowy Dzień Meteorologii, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne… » więcej 2024-03-22, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 22 marca - Światowy Dzień Wody, obchodzony od 1993 roku, a ustanowiony podczas Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro w 1992 roku. 22 marca - Dzień Ochrony Bałtyku… » więcej 2024-03-21, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 21 marca - Światowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową - rozpoczyna Tydzień Solidarności z Ludami Zmagającymi się z Rasizmem i Dyskryminacją Rasową… » więcej 2024-03-20, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 20 marca - Światowy Dzień Ziemi. 20 marca - Międzynarodowy Dzień Astrologii. 20 marca - Międzynarodowy Dzień Frankofonii. 20 marca - Dzień Języka… » więcej 2024-03-19, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 19 marca - Dzień Jedności Kaszubów. 19 marca - Światowy Dzień Pracy Socjalnej. » więcej 2024-03-18, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 18 marca - Światowy Dzień Recyklingu. 18 marca - Europejski Dzień Mózgu, obchodzony od 1998 roku. 18 marca - Światowy Dzień Orła. » więcej 2024-03-17, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 17 marca - Międzynarodowy Dzień Inwalidów. 17 marca - Święto narodowe Irlandii, obchodzone w Dzień Świętego Patryka, patrona kraju. 17 marca - Włochy… » więcej 2024-03-16, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 16 marca - Dzień Pandy. 16 marca - Tydzień Wiedzy o Mózgu, trwający w 2024 roku od 11 do 17 marca. » więcej 2024-03-15, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 15 marca - Święto narodowe Węgier, obchodzone w rocznicę wybuchu rewolucji w 1848 roku. 15 marca - Międzynarodowy Dzień Konsumenta. 15 marca - Światowy… » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »