Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2022-01-20, 03:10 Autor: Bolesław Bezeg

Kartka z kalendarza

191 lat temu 20 stycznia 1831 r. wodzem naczelnym Powstania Listopadowego Sejm Królestwa Polskiego mianował generała brygady Michała Gedeona Radziwiłła.
Książę Michał Gedeon Radziwiłł nie był wybitnym wodzem, ale nadrabiał rzetelnym stosunkiem do służby i gorliwością. Już jako 6-latek brał udział w Insurekcji Kościuszkowskiej. 8 lat później wstąpił do utworzonej przez Napoleona w grudniu 1806 r. Legii Północnej, która wzięła udział w krwawej zimowej kampanii roku 1807 na Mazurach.

Przebył całą epopeję napoleońską jako oficer armii Księstwa Warszawskiego, aż po obronę Gdańska w roku 1813. Za walki w obronie Księstwa przed Austriakami w 1808 r. otrzymał order Virtuti Militari. Niestety nie posiadał niezbędnej oficerowi charyzmy.

Jego nominację na Naczelnego Wodza Powstania Listopadowego (co miało miejsce po fiasku lojalistycznej polityki i dymisji generała Chłopickiego) generał Józef Prądzyński skomentował następująco: „Nicość jaka się w nim objawiła przechodziła wszelkie granice. Ale nie było także w nim zarozumiałości. [...] Radziwiłł bał się Chłopickiego lubo w nim ufał, a Chłopicki Radziwiłłem pogardzał, więc mało się widywali, chociaż bardzo blisko siebie stawali, czasem nawet w jednym domu. Radziwiłł nie umiał, nie mógł ani rozkazywać, ani o wojennych sprawach myśleć, Chłopicki nie chciał”.

Dowodzenie księcia generała Radziwiłła było jego osobistym dramatem. Nie ułatwiała mu pracy dwuznaczna sytuacja w jakiej postawił go Sejm mianując Wodzem Naczelnym i przydając nieformalnego doradcę w osobie byłego Wodza Naczelnego - generała Chłopickiego. Jak wiadomo w dowodzeniu nic tak nie przeszkadza jak niejasny podział kompetencji.

Wódz Radziwiłł okazał się błyskotliwym reorganizatorem armii. W ciąg pierwszego miesiąca z w zasadzie samodzielnych pułków utworzył cztery dywizje piechoty, operacyjne dowództwo kawalerii i wprowadził nowoczesny system dowodzenia artylerią. Wszystko to dało polskim armiom przewagę nad przestarzałym systemem organizacyjnym armii rosyjskich. W tych pracach Chłopicki nie przeszkadzał, jakby przyznając, że sam tych spraw pełniąc funkcję wodza przez całą zimę haniebnie zaniedbał.

Jednakże 25 lutego 1831 r. doszło do bitwy pod Olszynką Grochowską, która tylko dzięki nieudolności rosyjskich dowódców nie zakończyła się katastrofą. Sukces armii polskiej był na wyciągnięcie ręki, ale wrodzony u generała Radziwiłła brak zdolności podejmowania konkretnych decyzji, spowodował, że rozkazy dowodzącego bitwą generała Chłopickiego (obdarzonego dowodzeniem w sposób nieformalny) nie były wykonywane przez część polskich dowódców. W efekcie możliwość rozbicia głównych sił rosyjskich została zniweczona.

Następnego dnia po ciężkiej krytyce w Sejmie braku zdecydowania Naczelnego Wodza, który doprowadził do niejasnej sytuacji w hierarchii dowodzenia i w efekcie zagroził powodzeniu wojny, książę Radziwiłł podał się do dymisji. Jako Senator do końca powstania pozostał czynnym politykiem.

Po upadku powstania został przez Rosjan wywieziony na zesłanie. Ale nie za bardzo daleko - do Jarosławia nad górną Wołgą.

Zobacz także

2024-04-19, godz. 02:11 Kartka z kalendarza 19 kwietnia - Dzień Pamięci Ofiar Holocaustu i Powstania w Getcie Warszawskim. 19 kwietnia - Eswatini, czyli „kraj ludu Suazi” - państwo w południowej… » więcej 2024-04-18, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 18 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, ustanowiony przez Międzynarodową Radę Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych i wpisany przez UNESCO… » więcej 2024-04-17, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 17 kwietnia - Światowy Dzień Chorych na Hemofilię, ustanowiony w 1989 roku przez Światową Federację Hemofilii. » więcej 2024-04-16, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 16 kwietnia - Święto Wojsk Inżynieryjnych - Dzień Sapera, obchodzony przez Wojsko Polskie, dla upamiętnienia sforsowania Odry i Nysy Łużyckiej przez wojska… » więcej 2024-04-15, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 15 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Kombatanta. 15 kwietnia - Światowy Dzień Trzeźwości. 15 kwietnia - Światowy Dzień Sztuki. » więcej 2024-04-14, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 14 kwietnia - Święto Chrztu Polski, święto państwowe, ustanowione przez Sejm 22 lutego 2019 roku. Prawdopodobnie 14 kwietnia 966 roku, w Wielką Sobotę… » więcej 2024-04-13, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 13 kwietnia - Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, ustanowiony przez Sejm 14 listopada 2007 roku. Jest obchodzony w rocznicę opublikowania przez Niemcy… » więcej 2024-04-12, godz. 00:16 Kartka z kalendarza 12 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Załogowych Lotów Kosmicznych, upamiętniający pierwszy lot człowieka w kosmos. Został zainicjowany przez Zgromadzenie… » więcej 2024-04-11, godz. 09:38 Kartka z kalendarza 11 kwietnia - Światowy Dzień Chorych na Chorobę Parkinsona, obchodzony od 1997 roku. Został ustanowiony przez Europejskie Stowarzyszenie Choroby Parkinsona… » więcej 2024-04-10, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 10 kwietnia 837 roku - Według obliczeń astronomów Kometa Halleya minęła Ziemię w najbliższej dotychczas odległości - około 5,8 miliona kilometrów. » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »