Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2022-01-20, 03:10 Autor: Bolesław Bezeg

Kartka z kalendarza

191 lat temu 20 stycznia 1831 r. wodzem naczelnym Powstania Listopadowego Sejm Królestwa Polskiego mianował generała brygady Michała Gedeona Radziwiłła.
Książę Michał Gedeon Radziwiłł nie był wybitnym wodzem, ale nadrabiał rzetelnym stosunkiem do służby i gorliwością. Już jako 6-latek brał udział w Insurekcji Kościuszkowskiej. 8 lat później wstąpił do utworzonej przez Napoleona w grudniu 1806 r. Legii Północnej, która wzięła udział w krwawej zimowej kampanii roku 1807 na Mazurach.

Przebył całą epopeję napoleońską jako oficer armii Księstwa Warszawskiego, aż po obronę Gdańska w roku 1813. Za walki w obronie Księstwa przed Austriakami w 1808 r. otrzymał order Virtuti Militari. Niestety nie posiadał niezbędnej oficerowi charyzmy.

Jego nominację na Naczelnego Wodza Powstania Listopadowego (co miało miejsce po fiasku lojalistycznej polityki i dymisji generała Chłopickiego) generał Józef Prądzyński skomentował następująco: „Nicość jaka się w nim objawiła przechodziła wszelkie granice. Ale nie było także w nim zarozumiałości. [...] Radziwiłł bał się Chłopickiego lubo w nim ufał, a Chłopicki Radziwiłłem pogardzał, więc mało się widywali, chociaż bardzo blisko siebie stawali, czasem nawet w jednym domu. Radziwiłł nie umiał, nie mógł ani rozkazywać, ani o wojennych sprawach myśleć, Chłopicki nie chciał”.

Dowodzenie księcia generała Radziwiłła było jego osobistym dramatem. Nie ułatwiała mu pracy dwuznaczna sytuacja w jakiej postawił go Sejm mianując Wodzem Naczelnym i przydając nieformalnego doradcę w osobie byłego Wodza Naczelnego - generała Chłopickiego. Jak wiadomo w dowodzeniu nic tak nie przeszkadza jak niejasny podział kompetencji.

Wódz Radziwiłł okazał się błyskotliwym reorganizatorem armii. W ciąg pierwszego miesiąca z w zasadzie samodzielnych pułków utworzył cztery dywizje piechoty, operacyjne dowództwo kawalerii i wprowadził nowoczesny system dowodzenia artylerią. Wszystko to dało polskim armiom przewagę nad przestarzałym systemem organizacyjnym armii rosyjskich. W tych pracach Chłopicki nie przeszkadzał, jakby przyznając, że sam tych spraw pełniąc funkcję wodza przez całą zimę haniebnie zaniedbał.

Jednakże 25 lutego 1831 r. doszło do bitwy pod Olszynką Grochowską, która tylko dzięki nieudolności rosyjskich dowódców nie zakończyła się katastrofą. Sukces armii polskiej był na wyciągnięcie ręki, ale wrodzony u generała Radziwiłła brak zdolności podejmowania konkretnych decyzji, spowodował, że rozkazy dowodzącego bitwą generała Chłopickiego (obdarzonego dowodzeniem w sposób nieformalny) nie były wykonywane przez część polskich dowódców. W efekcie możliwość rozbicia głównych sił rosyjskich została zniweczona.

Następnego dnia po ciężkiej krytyce w Sejmie braku zdecydowania Naczelnego Wodza, który doprowadził do niejasnej sytuacji w hierarchii dowodzenia i w efekcie zagroził powodzeniu wojny, książę Radziwiłł podał się do dymisji. Jako Senator do końca powstania pozostał czynnym politykiem.

Po upadku powstania został przez Rosjan wywieziony na zesłanie. Ale nie za bardzo daleko - do Jarosławia nad górną Wołgą.

Zobacz także

2024-06-09, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 9 czerwca - Międzynarodowy Dzień Archiwów, obchodzony w rocznicę utworzenia w 1948 roku Międzynarodowej Rady Archiwów ICA. 9 czerwca - Dzień Księgowego… » więcej 2024-06-08, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 8 czerwca - Światowy Dzień Oceanów, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2008 roku. 8 czerwca - Argentyna: Dzień Polskiego Osadnika (hiszpańskie… » więcej 2024-06-07, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 7 czerwca - Światowy Dzień Bezpieczeństwa Żywnościowego. » więcej 2024-06-06, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 6 czerwca - Międzynarodowy Dzień Jaskiń i Krasu. 6 czerwca - Święto Wojsk Chemicznych. 6 czerwca - Święto Centrum Operacji Powietrznych. 6 czerwca… » więcej 2024-06-05, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 5 czerwca - Światowy Dzień Środowiska, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. 5 czerwca - Międzynarodowy Dzień Walki z Nielegalnym, Nieraportowanym… » więcej 2024-06-04, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 4 czerwca - Międzynarodowy Dzień Dzieci Będących Ofiarami Agresji, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 19 sierpnia 1982 roku. 4 czerwca - Dzień Wolności… » więcej 2024-06-03, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 3 czerwca - Światowy Dzień Roweru, ustanowiony rezolucją ONZ w 2018 roku. » więcej 2024-06-02, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 2 czerwca - Przypada XVII Święto Dziękczynienia, obchodzone w całej Polsce. Zostało ustanowione w 2008 roku przez metropolitę warszawskiego kardynała Kazimierza… » więcej 2024-06-01, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 1 czerwca - Międzynarodowy Dzień Dziecka, obchodzony od 1949 roku, a ustanowiony na światowej sesji Demokratycznej Federacji Kobiet. ONZ ustaliło, że każdy… » więcej 2024-05-31, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 31 maja - Światowy Dzień bez Tytoniu, obchodzony od 1988 roku z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia. 31 maja - Dzień Bociana Białego, obchodzony w… » więcej
1011121314
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »