Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 12.11.2022
2022-11-12, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 12.11.2022

[Fot.Dowództwo Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska.Źródło:Muzeum Śląska Opolskiego]
[Fot.Dowództwo Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska.Źródło:Muzeum Śląska Opolskiego]
W listopadzie 1918 sytuacja na Górnym Śląsku stała się napięta.
Wskutek szykan niemieckich nastąpiła radykalizacja nastrojów społecznych i narodowych wśród Polaków tam mieszkających .
Manifestacje narodowe odbyły się też w Królewskiej Hucie, Załężu i Zabrzu. Zgromadzeni na wiecach domagali się powrotu śląskich ziem do odradzającej Rzeczypospolitej.

Na wielotysięcznych wiecach, m.in. na wiecu w Domu Polskim w Bytomiu 10 listopada 1918, zgłaszano rezolucje na rzecz niepodległej Polski, w której skład miał wchodzić polski Śląsk.

Już w następnym dniu 11 listopada 1918 roku została wydana odezwa Tymczasowej Naczelnej Rady Ludowej w sprawie powrotu ziem zaboru pruskiego do zjednoczonej Polski.

Rada na czele której stał Komisariat Rządzący w skład którego wchodzili ks. Stanisław Adamski, Adam Poszwiński, Władysław Seyda i Wojciech Korfanty zaproponowała ustalenie granicy zachodniej pozostawić kongresowi pokojowemu.

W wydanym oświadczeniu członkowie Rady stwierdzali m.in.: Jako Wasza władza przełożona odzywamy się do Was, Górnoślązaków, abyście dołożyli wszystkich sił , by wielki ten przewrót polityczny i gospodarczy w życiu waszem, jakim jest połączenie Górnego Śląska z Polską odbył się w możliwym spokoju, bez szkody dla życia i mienia ludzkiego a z największą dla was i państwa polskiego korzyścią.

W odpowiedzi już w styczniu na Górnym Śląsku został ogłoszony stan oblężenia. Zniesiono nietykalność osobistą, wojsko uzyskało prawo dokonywania rewizji i aresztowań polskich działaczy. Zabroniono zwoływania polskich wieców i wprowadzono godzinę policyjną. Stan taki utrzymywał się przez pół roku.

Pomimo represji organizacje polskie zdołały ponownie wyprowadzić w pierwszych dniach maja na ulice śląskich miast wielotysięczne manifestacje . Ze strony niemieckiej wzmogły się szykany i represje. Do aresztu trafiło 160 polskich działaczy narodowych. Pozostali musieli się zakonspirować lub z obawy przed aresztowaniem opuścić Śląsk.

Już od czasów bismarckowskich Polacy byli zorganizowani przeciw działaniom germanizacyjnym. Związek Wojacki , który oczekiwał na przyjazd armii gen Hallera nie doczekał się wodza opatrznościowego.

Tymczasem w środowiskach propiłsudczykowskich podjęte zostały działania w wyniku których powstała organizacja o charakterze wojskowym i politycznym. Przybrała nazwę Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Ślaska. Jednym z jej głównych celów była właśnie walka o przyłączenie Górnego Śląska do Polski.

Zobacz także

2021-06-08, godz. 11:12 O polskość Śląska Opolskiego 05.06.2021 W audycji wspominaliśmy sylwetkę wybitnego polskiego księdza i literata Norberta Bończyka, który położył wielkie zasługi dla budzenia polskiej świadomości… » więcej 2021-05-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.05.2021 Kilka miesięcy po zakończeniu III powstania śląskiego zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Śląsku. Do Rzeczypospolitej włączono… » więcej 2021-05-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.05.2021 Dokładnie sto lat temu toczyła się już bitwa o Górę Św. Anny. Władze powstańcze przygotowywały w tym rejonie natarcie podgrupy „Bogdan”. » więcej 2021-05-15, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego.15.05.2021 Zupełnie zapomnianym dowódcą powstańczym był podpułkownik Kazimierz Zenkteller ps. Warwas. Zastąpił on na początku czerwca na stanowisku komendanta naczelnego… » więcej 2021-05-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.05.2021 Trwają wciąż obchody setnej rocznicy wybuchu III powstania śląskiego. W niedzielę 2 maja w ogólnopolskich uroczystościach na Górze Świętej Anny uczestniczył… » więcej 2021-04-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.04.2021 Wyniki plebiscytu, który odbył się 20 marca 1921 roku, niestety, nie rozstrzygnęły sytuacji na Śląsku. Ostatecznie Międzysojusznicza Komisja opowiedziała… » więcej 2021-04-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.04.2021 W czasie II wojny wielu księży za swoją działalność patriotyczną na rzecz polskiego Śląska. trafiło do niemieckich obozów koncentracyjnych.Taki los… » więcej 2021-04-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.04.2021 152 lata temu na śląskim rynku prasowym pojawił się „Katolik”, czasopismo, które rozbudzało świadomość narodową, ale przede wszystkim pisało o polskiej… » więcej 2021-04-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.04.2021 Wśród polskich instytucji działających na Śląsku 100 lat temu niewątpliwie wyróżniał się Polski Komisariat Plebiscytowy i ludzie z nim związani. » więcej 2021-03-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.03.2021 100 lat temu na Górnym Śląsku wciąż działały Polski Komisariat Plebiscytowy, ale także Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa. Siedzibą… » więcej
7891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »