Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 15.08.2022
2022-08-15, 09:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 15.08.2022

[Fot.Alfons Zgrzebniok.Muzeum Śląska Opolskiego]
[Fot.Alfons Zgrzebniok.Muzeum Śląska Opolskiego]
102 lata temu trwały intenstywne przygotowania do wybuchu II powstania śląskiego. Na jego czele stanął urodzony na Opolszczyźnie w Dziergowicach w pobliżu Koźla Alfons Zgrzebniok ps.”Rakoczy” .
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości mieszkańcy Śląska trzykrotnie chwytali za broń. W okresie trzeciego powstania śląskiego wystąpili jako autentyczna polska armia powstańcza.

102 lata temu trwały intensywne przygotowania do wybuchu II powstania śląskiego. Na jego czele stanął urodzony na Opolszczyźnie w Dziergowicach w pobliżu Koźla Alfons Zgrzebniok ps.”Rakoczy” . Zgrzebniok jako jeden z dowódców także I powstania śląskiego uczestniczył w pracach Polskiego Komisariatu Plebiscytowego na czele którego stanął Wojciech Korfanty, jeden z twórców Niepodległej Rzeczypospolitej.

Warto przypomnieć, że Zgrzebniok odgrywał również czołową rolę w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. To właśnie on zorganizował akcję zdobycia broni oraz amunicji z kozielskich koszar, w której sam wziął udział.Walczył w przebraniu niemieckiego żołnierza. Wprowadził Niemców w błąd sugerując, że dowodzi on tajną operacją niemieckiego dowództwa.

W związku z działalnością patriotyczną, na rzecz polskiego Śląska został aresztowany. Z więzienia jednak uciekł. Już wcześniej nazywany był przez Niemców największym polskim bandytą w okręgu kozielskim.Nie przejmował się tym zbytnio i włączył się w dalszą walkę o polski Śląsk.

Znalazł się wśród delegatów, którzy powiadomili gen.Józefa Dowbor-Muśnickiego o decyzji wybuchu I powstania. Nie można zapominać, że w Zgrzebniok w dwóch pierwszych powstaniach sprawował funkcje dowódcze.

Wybuch II powstania śląskiego przyśpieszyły brutalne represje niemieckich bojówek wobec Polaków. W przeddzień wybuchu II insurekcji w Katowicach został brutalnie zamordowany polityk, działacz społeczny i lekarz Andrzej Mielęcki członek Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Katowicach. Działał on w Towarzystwie dla Szerzenia Elementarzy Polskich na Górnym Śląsku i kierował konspiracyjnymi kursami sanitarnymi w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Ślaska.

Kiedy 17 sierpnia wybuchły rozruchy na Śląsku związane z fałszywymi informacjami o sukcesach bolszewików pod Warszawą w pobliżu gdzie mieszkał doszło do wymiany ognia między wojskami alianckimi i niemieckim.W czasie strzelaniny Mielęcki, który jako lekarz chciał udzielić pomocy poszkodowanym zginął.

Jego śmierć stała się jedną z przyczyn wybuchu II powstania śląskiego. Poza tym brak reakcji ze strony aliantów zwłaszcza Anglików i Włochów spowodował , że ludność polska i przywódcy Polskiego Komisariatu Plebiscytowego zrozumieli, że są zdani tylko na własne siły.

Tymczasem Niemcy cały czas wykorzystywali fakt zaangażowania się Polski w wojnę polsko- bolszewicką. Władze niemieckie wykorzystując udział Polaków w wojnie przygotowywały się nawet do zbrojnego wkroczenia. Nie tylko na Górny Śląsk , ale również do Wielkopolski i na Pomorze.Jednak po odparciu wojsk bolszewickich spod Warszawy władze niemieckie wycofały się z interwencji zbrojnej, ale terror wobec Polaków nie ustał.

Kiedy w lipcu i sierpniu 1920 roku przybrał największe rozmiary Polacy ponownie chwycili za broń.W nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 roku wybuchło II powstanie śląskie.Zaraz po wezwaniu Wojciecha Korfantego rozpoczął się strajk generalny.Już w pierwszych godzinach walk powstańcy zniszczyli na całym terenie sieci łączności.Sparaliżowało to działania niemieckie i przedwczesne wkroczenie wojsk okupacyjnych.

Głównym celem powstania było wyparcie niemieckiej Policji Bezpieczeństwa z obszaru plebiscytowego i zastąpienie jej strażą obywatelską , a następnie nowo utworzoną policją plebiscytową i to się powstańcom udało wywalczyć.

Zobacz także

2022-06-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.06.2022 Jedną z ważniejszych instytucji, które nie zaprzestały działalności, kiedy wybuchła II wojna był Instytut Śląski. Wojnę Stowarzyszenie przetrwało jako… » więcej 2022-06-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.06.2022 Po zakończeniu III insurekcji śląskiej ustrój Śląska określiła w dużej mierze Konwencja Górnośląska z 15 maja 1922 roku, która obowiązywała przez… » więcej 2022-06-17, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.06.2022 Cztery miesiące po zakończeniu III powstania śląskiego 20 października 1921 roku zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Sląsk… » więcej 2022-06-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.06.2022 Już od pierwszych dni września 1939 roku Polacy zaczęli organizować na Śląsku podziemną działalność. Miała to być kontynuacja bohaterskiej walki polskiej… » więcej 2022-06-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.06.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę powstania Związku Polaków w Niemczech organizacji reprezentującej Polaków zamieszkałych na terenie Rzeszy Niemieckiej… » więcej 2022-05-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.05.2022 Wywłaszczenia i wydziedziczenia z majątków na Śląsku były już sprawdzoną formą represji wobec Polaków w tej historycznej dzielnicy. Faktycznie stały… » więcej 2022-05-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.05.2022 Już od pierwszych miesięcy okupacji Niemcy dokonywali masowych mordów. Aktom terroru władze niemieckie starały się nadać pozory legalności, wydając rozporządzenia… » więcej 2022-05-14, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 14.05.2022 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2022-04-09, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 09.04.2022 Wśród 108 błogosławionych przez Jana Pawła II znalazł się też ojciec Stanisław Kubista, którego tak wiele w młodzieńczych latach wiązało ze Śląskiem… » więcej 2022-04-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 02.04.2022 Minęła właśnie setna rocznica śmierci ks. Pawła Pośpiecha, tego tak bardzo zaangażowanego w sprawy polskie na Śląsku kapłana o którym w tych dniach… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »