Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 18.06.2022
2022-06-18, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 18.06.2022

[Fot. Józef Piłsudski na katowickim rynku podczas uroczystości 27.08.1922.Źródło:muzeumslaskie.pl]
[Fot. Józef Piłsudski na katowickim rynku podczas uroczystości 27.08.1922.Źródło:muzeumslaskie.pl]
Po zakończeniu III insurekcji śląskiej ustrój Śląska określiła w dużej mierze Konwencja Górnośląska z 15 maja 1922 roku, która obowiązywała przez 15 lat. Nakładała ona na Rzeczpospolitą obowiązek pełnego poszanowania praw mniejszości na polskim obszarze Śląska.
Na Śląsku mniejszość miała też możliwość odwoływania się bezpośrednio do arbitrażu Ligi Narodów. Fakt ten został odebrany jako dowód ograniczonego zaufania aliantów do władz Polski. Oficjalne przejęcie przez Polskę terenów Górnego Śląska przyznanych przez mocarstwa zachodnie w czasie konferencji paryskiej zakończyło się w lipcu 1922 roku. Fakt wejścia części Górnego Śląska do Polski dokumentował akt przyłączenia podpisany w Katowicach .

Niewątpliwie przełom stanowiło wydanie przez przewodniczącego Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku, gen. Henri Le Ronda specjalnego zarządzenia. Na jego mocy paramilitarna formacja, w skład której wchodzili przedstawiciele niemieckiej mniejszości narodowej miała zostać rozwiązana. Wzdłuż Odry miała powstać neutralna strefa demarkacyjna.

Warto pamiętać, że na terenie włączonym do Polski mieszkało wówczas prawie 1 mln mieszkańców. Z czego jedna czwarta uważała się za Niemców. Natomiast po stronie niemieckiej pozostało ponad pół miliona osób narodowości polskiej.

Decyzją Ligi Narodów osobom nie zadowolonym z obecnych granic dano możliwość przeprowadzenia do innego kraju i z tej okazji skorzystało ok. 200 tys. Polaków i Niemców. Na Opolszczyźnie pozostało jednak 350 tys. Polaków, którzy nie chcieli wyprowadzić się ze Śląska.

Postanowienia Ligi Narodów odnośnie Śląska wytworzyły nową sytuację polityczną w Europie. I chociaż do Polski powróciła zaledwie część Górnego Śląska to powstałemu wówczas województwu, którego pierwszym wojewodą był Józef Rymer została przyznana bardzo szeroka autonomia. Przynależność do kształtującego się państwa pozwalała na rozwój różnych form polskiego życia ekonomicznego, społecznego i politycznego.

Konwencja przyjęta w Genewie zapewniała swobodę rozwoju życia narodowego, także Polakom na Opolszczyźnie, gdzie podobnie jak w Prusach Wschodnich reprezentował ich interesy i walczył o ich prawa Związek Polaków w Niemczech.

Ksiądz Bolesław Domański wybitny działacz Związku Polaków w Niemczech w jednej ze swoich patriotycznych odezw tak przestrzegał Polaków: “ Będziecie zwalczani, ale nie zwalczeni, będziecie pokonywani, ale nie pokonani, będziecie zwyciężani, ale nie zwyciężeni. Bóg nad nami i z nami. Jak się okazuje teraz, gdy za naszą wschodnią granicą toczy się brutalna wojna, a Zachód w dużej mierze przygląda się biernie rozwojowi wypadków w Europie słowa patrona Związku Polaków w Niemczech pozostają wciąż aktualne.

Zobacz także

2021-10-25, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 23.10.2021 Represje wobec Polaków z Górnego Śląska ograniczyły ich działalność konspiracyjną, ale jej nie zatrzymały. Walka z okupantem niemieckim była dalej … » więcej 2021-10-16, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.10.2021 Mimo aresztowań, represji i egzekucji ruch oporu także na Śląsku trwał. Jedną z ważniejszych form działalności podziemnej stało się drukowanie i kolportowanie… » więcej 2021-10-09, godz. 08:00 O polskość Śląska opolskiego 09.10.2021 W pierwszych miesiącach okupacji powstawały polskie organizacje podziemne, o charakterze wojskowym. Na Śląsku poza organizacjami Siły Zbrojne Polski i Polską… » więcej 2021-10-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.10.21 Mija właśnie 100 rocznica utworzenia 1 października 1921 roku Związku Obrony Kresów Zachodnich. Głównym zadaniem związku była ochrona ludności polskiej… » więcej 2021-09-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.09.2021 Wygaśnięcie w lipcu 1937 roku postanowień Konwencji Genewskiej Niemcy wykorzystali do wzmożenia represji. Już niespełna miesiąc później zaczęły się… » więcej 2021-09-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.09.2021. Wśród zapomnianych Polaków z Górnego Śląska jest ks. Jan Rzymełka, działacz plebiscytowy, autor śpiewnika powstańczego, odznaczony prze Wojciecha Korfantego… » więcej 2021-09-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.09.2021 100 kilometrów od Opola doszło do spektakularnej potyczki września 1939 roku. Pod Mokrą stanęły naprzeciw siebie Wołyńska Brygada Kawalerii i niemieckie… » więcej 2021-09-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.09.2021 W pierwszych dniach września w okolicach Pszczyny doszło do kilku bitew. Zapomnianą potyczką kampanii wrześniowej na Śląsku stała się niewątpliwie bitwa… » więcej 2021-08-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.08.2021 Mija 99 lat od rozpoczęcia działalności Związku Polaków w Niemczech. Organizacja została założona 27 sierpnia 1922 roku, Do września 1939 roku miała… » więcej 2021-08-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.08.2021 Mija właśnie 101 lat od pierwszych dni II śląskiej insurekcji. W związku z tym warto przypomnieć zapomnianych zupełnie przywódców powstania Stanisława… » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »