Radio Opole » Na Linii Korfantego » Felietony » 'Na Linii Korfantego' 11.03.2021
2021-03-11, 14:30 Autor: Bolesław Bezeg

"Na Linii Korfantego" 11.03.2021

Jak wspominaliśmy w poprzednich odcinkach do akcji propagandowej przed plebiscytem na Górnym Śląsku obie strony zaangażowały wszelkie możliwe środki. Wśród licznych akcji propagandowych na uwagę zasługuje zaangażowanie w pracę agitacyjną Teatru Górnośląskiego, działającego pod dyrekcją Henryka Cepnika, zwanego też Górnośląskim Teatrem Narodowym lub Teatrem Plebiscytowym, a potem Teatrem Powstańczym.
Teatr ów podróżował po Rejencji Opolskiej wystawiając cieszące się wielką popularnością sztuki takie jak „Kościuszko pod Racławicami” Anczyca czy „Komedio-opera” Skalmierzanki albo Krakowiacy i Górale” Kamińskiego. Bilety kosztowały od 2 do 16 marek.

Ale walka przedplebiscytowa przybierała nierzadko także bardzo ostre formy. Jak wspomina Jan Nowak z Tarnowskich Gór: „Obydwie strony nie przebierały w środkach. Wzajemne oskarżenia, pobicia działaczy narodowych, próby przekupstwa były na porządku dziennym.” Ilustracją tej brutalności były swego czasu eksponowane w muzeach w Chorzowie i Bytomiu tzw. „plebiscytówki” czyli okute metalem laski, których używano do walk na propagandowych wiecach.

Porównując polską i niemiecką akcję propagandową przed plebiscytem w Rejencji Opolskiej, trzeba przypomnieć uwarunkowania w jakich działały oba stronnictwa. Sytuacja polityczna dawała nieporównywalną przewagę stronie niemieckiej. Oparciem dla akcji niemieckiej była administracja państwowa, która od czasów Cesarstwa Niemieckiego aż do dnia plebiscytu praktycznie przetrwała w stanie niemal nienaruszonym. Niemcy rozpoczęli agitację propagandową już od pierwszej chwili, kiedy pojawiły się polskie roszczenia do Górnego Śląska.

Z kolei polska akcja propagandowa formalnie mogła odbywać się legalnie dopiero od wiosny 1920 r. czyli od objęcia władzy przez Międzysojuszniczą Komisję Rządzącą i Plebiscytową na Górnym Śląsku. Praktycznie jednak całkowita swoboda wypowiedzi funkcjonowała dopiero od likwidacji policji SIPO czyli od jesieni 1920 r.

Nie jest prawdziwa lansowana w okresie PRL-u teza, iż państwo polskie zaangażowane w wojnę na wschodzie pozostawiło Górny Śląsk swojemu losowi. Polska starała się wspierać dążenia propolskich Górnoślązaków na wszelkie możliwe sposoby. Mówiliśmy już o zabiegach dyplomatycznych, które po I powstaniu wymusiły na niemieckim rządzie ogłoszenie amnestii dla powstańców. Wspominaliśmy o powstających w całym kraju komitetach pomocy dla Górnego Śląska. Rzetelne spojrzenie na działania ówczesnych polskich władz daje zupełnie inny obraz niż ten lansowany przez dziesięciolecia i dziś często nadal błędnie powtarzany.
Posłuchaj "Na Linii Korfantego" 11.03.2021

Zobacz także

2021-03-22, godz. 12:09 "Na Linii Korfantego" 22.03.2021 Analizując wyniki plebiscytu Komisariat Plebiscytowy doszedł do wniosku, że w znacznym stopniu zaważyły na nich głosy emigrantów niemieckich, których Niemcy… » więcej 2021-03-19, godz. 12:04 "Na Linii Korfantego" 19.03.2021 Posłuchajmy jak wspomina tamten dzień cytowany tu już Jan Nowak – członek komisji plebiscytowej w Tarnowskich Górach, autor poczytnych pamiętników z okresu… » więcej 2021-03-18, godz. 15:54 "Na Linii Korfantego" 18.03.2021 O tym, że na Górnym Śląsku odbędzie się plebiscyt powszechnie wiedziano już od czerwca 1919 roku czyli od ogłoszenia postanowień pokoju wersalskiego… » więcej 2021-03-17, godz. 12:00 "Na Linii Korfantego" 17.03.2021 Wśród powstańczych dowódców niewątpliwie jedną z najbardziej popularnych ale i tajemniczych postaci był kapitan pruskiej marynarki wojennej Robert Oszek… » więcej 2021-03-16, godz. 12:00 "Na Linii Korfantego" 16.03.2021 Gdy przyjdzie wymieniać najbardziej zasłużonych powstańczych dowódców, niewątpliwie w pierwszej kolejności trzeba wskazać dowódcę dwóch pierwszych… » więcej 2021-03-15, godz. 12:00 "Na Linii Korfantego" 15.03.2021 Niewątpliwie Wojciech Korfanty w walce o przynależność państwową Śląska po I wojnie światowej był postacią najważniejszą. Jako członek powstańczego… » więcej 2021-03-12, godz. 11:31 "Na Linii Korfantego" 12.03.2021 Jednym z głównych elementów polskiej propagandy przedplebiscytowej była wspomniana już ustawa konstytucyjna Sejmu Ustawodawczego z 15 lipca 1920 r., która… » więcej 2021-03-10, godz. 12:00 "Na Linii Korfantego" 10.03.2021 Po drugim Powstaniu Śląskim i usunięciu z Rejencji Opolskiej niemieckiej policji SIPO, polscy działacze mogli zacząć działać z większym rozmachem i na… » więcej 2021-03-09, godz. 11:45 "Na Linii Korfantego" 09.03.2021 Gdy po II powstaniu śląskim z obszaru plebiscytowego zniknęła brutalna niemiecka policja SIPO, a powołana w jego miejsce dwunarodowa Policja Plebiscytowa… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »