Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 60 lat temu w Londynie zmarł Zygmunt Nowakowski…
2023-10-04, 14:00 Autor: IAR/D.Panek/K.Koziełł

60 lat temu w Londynie zmarł Zygmunt Nowakowski, pisarz, dziennikarz i aktor

Zygmunt Nowakowski [fot. wikipedia/domena publiczna]
Zygmunt Nowakowski [fot. wikipedia/domena publiczna]
60 lat temu, 4 października 1963 roku, zmarł w Londynie Zygmunt Nowakowski, pisarz, dziennikarz, aktor Teatru imienia Juliusza Słowackiego w Krakowie, w latach 1926-1929 jego dyrektor. Podczas II wojny światowej członek Rady Narodowej RP. Po wojnie przebywał na emigracji w Wielkiej Brytanii.
Był redaktorem emigracyjnych "Wiadomości Polskich, Politycznych i Literackich", wieloletnim współpracownikiem Radia Wolna Europa.

Jako aktor debiutował w 1910, rok później został zatrudniony przez Ludwika Solskiego w krakowskim Teatrze imienia Juliusza Słowackiego. Zagrał między innymi w "Weselu", "Dziadach", "Nie-Boskiej komedii" i "Księciu Niezłomnym". Występował też w teatrach Warszawy, Łodzi i Katowic. Na deskach Teatru im. Juliusz Słowackiego wyreżyserował między innymi "Turandot" Carla Gozziego i "Krakowiaków i Górali" według tekstu Wojciecha Bogusławskiego i Jana Nepomucena Kamińskiego z muzyką Karola Kurpińskiego. Na początku lat 30. XX wieku zerwał ze sceną i całkowicie poświęcił się pracy pisarskiej.

Sławę przyniosły mu felietony publikowane w krakowskim "Ilustrowanym Kurierze Codziennym", a także reportaże, między innymi te o początkach hitleryzmu zawarte w książce "Niemcy a la minute" z 1933 roku. Pisał także popularne opowiadania, powieści, był też autorem sztuki teatralnej o Legionach Polskich "Gałązka rozmarynu", w których służył od 1914 roku.

Po wybuchu II wojny światowej znalazł się najpierw we Lwowie, następnie zaś przez Węgry przedostał się do Francji. Tam w 1940 roku wszedł w skład Rady Narodowej RP ustanowionej przez prezydenta Władysława Raczkiewicza oraz - wspólnie z Mieczysławem Grydzewskim - został redaktorem emigracyjnych "Wiadomości Polskich (...)". Po zajęciu Francji przez Niemcy przedostał się najpierw do Lizbony, a potem do Londynu, z którym związał się na resztę życia. Był tam między innymi prezesem honorowym utworzonego w 1942 Stowarzyszenia Muzyków i Artystów Polskich.

Od 1946 roku we wznowionych pod redakcją Mieczysława Grydzewskiego "Wiadomościach", kontynuujących tradycję "Wiadomości Polskich, Politycznych i Literackich", zajmował sie twórczością publicystyczną, bezpardonowo atakując nowy porządek na wschodzie Europy, komunistyczne władze Polski i Związek Radziecki. Przez kolejne lata współpracował z Radiem Wolna Europa, gdzie wygłaszał gawędy o historii i kulturze polskiej w cyklu "Wieczory pod dębem".

"Był niezłomnym, antykomunistycznym emigrantem. Nie przyjeżdżał do PRL. Nie publikował tutaj. Nie utrzymywał kontaktów z reżimowymi instytucjami - mówił w Polskim Radiu doktor Paweł Chojnacki, historyk IPN. W ostatnich latach życia ciężko chorował. Zmarł w wieku 72 lat. Za życia, mimo ponawianych zaproszeń, nie chciał wrócić do Polski. W testamencie jednak wyraził życzenie, by jego ciało sprowadzono do ojczyzny. W 1968 roku urnę z prochami pisarza pochowano na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Zobacz także

2023-11-05, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 5 listopada » więcej 2023-11-04, godz. 13:22 Już po raz dwunasty akcja "Darmowy Listopad" w rezydencjach królewskich Już po raz dwunasty przez cały listopad będzie można bezpłatnie zwiedzać rezydencje królewskie w całej Polsce. W tegorocznej akcji "Darmowy listopad" organizowanej… » więcej 2023-11-04, godz. 07:30 To już 6. edycja akcji „Niepodległa do Hymnu”. Jak co roku Biuro „Niepodległa” zaprasza do włączenia się we wspólne śpiewanie Hymnu Polski. Wykonajmy hymn wszyscy razem, bez względu na to gdzie będziemy… » więcej 2023-11-04, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 4 listopada » więcej 2023-11-03, godz. 15:30 Na zachodzie Francji odnaleziono groby uczestników Wielkiej Emigracji W zachodniej Francji odnaleziono groby uczestników Wielkiej Emigracji. To efekt poszukiwań prowadzonych przez Towarzystwo Opieki nad Polskimi Zabytkami i Grobami… » więcej 2023-11-03, godz. 13:30 103 lata temu urodził się Aleksy Dawidowski "Alek" z Szarych Szeregów 103 lata temu, 3 listopada 1920 roku, urodził się Maciej Aleksy Dawidowski, pseudonim "Alek", instruktor harcerski, podharcmistrz, członek Grup Szturmowych… » więcej 2023-11-03, godz. 12:00 Dziś 84. rocznica egzekucji w lasach piaśnickich Dziś 84. rocznica egzekucji w lasach piaśnickich. 3 listopada 1939 roku koło Wejherowa Niemcy rozstrzelali co najmniej 82 Polaków, a 11 listopada tego samego… » więcej 2023-11-03, godz. 11:30 80 lat temu w niemieckim obozie zagłady zginęła Pola Braun, poetka i kompozytorka 80 lat temu, 3 listopada 1943 roku, w KL Lublin, czyli niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady na Majdanku, została zamordowana Pola Braun… » więcej 2023-11-03, godz. 09:30 80 lat temu podczas akcji Erntefest Niemcy zamordowali 42 tysiące Żydów Mija 80. rocznica niemieckiej akcji o kryptonimie "Erntefest" - "Dożynki". Jej celem była likwidacja Żydów w Generalnym Gubernatorstwie na Lubelszczyźnie… » więcej 2023-11-03, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 3 listopada » więcej
160161162163164
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »