Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu w zbombardowanym kościele sakramentek…
2023-08-31, 10:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

79 lat temu w zbombardowanym kościele sakramentek w Warszawie zginęło ponad tysiąc osób

Kościół Sakramentek pw. św. Kazimierza w Warszawie, na Nowym Mieście (Rynek Nowego Miasta 2) [fot. LoMit/CC BY-SA 4.0/Wikimedia commons]
Kościół Sakramentek pw. św. Kazimierza w Warszawie, na Nowym Mieście (Rynek Nowego Miasta 2) [fot. LoMit/CC BY-SA 4.0/Wikimedia commons]
79 lat temu, 31 sierpnia 1944 roku, podczas Powstania Warszawskiego, Niemcy zbombardowali kościół i klasztor sióstr benedyktynek sakramentek na Nowym Mieście. Pod gruzami zginęło ponad tysiąc osób, które schroniły się w podziemiach świątyni. Wśród nich było 37 sióstr, 4 księży oraz 12 sierot - dziewczynek.
Śmierć sióstr sakramentek, a także aresztowanie i rozstrzelanie przez Niemców - 6 sierpnia - 30 ojców redemptorystów z klasztoru przy ulicy Karolkowej, były największymi mordami na osobach zakonnych w czasie Powstania Warszawskiego.

Kościół św. Kazimierza na Rynku Nowego Miasta stanowił część zabudowań klasztornych sakramentek. Podczas powstania przeorysza matka Janina Byszewska zgodziła się otworzyć bramy klasztoru i klauzury na potrzeby walczących i ludności stolicy. Dzięki temu istniała łączność między Starówką a ulicą Rybaki, gdzie przebiegał front. W piwnicach klasztoru znajdowali schronienie okoliczni mieszkańcy, uciekinierzy z Woli, którzy uratowali się z rzezi niemieckiej, a wkrótce - ranni i chorzy. Od 10 sierpnia w podziemiach działał powstańczy szpital, w którym odbywały się operacje, funkcjonował także punkt krwiodawstwa.

Rannych wciąż przybywało i nie udało się ukryć przed okupantem istnienia szpitala. Podczas ataku na Starówkę kościół sakramentek został dotkliwie uszkodzony, szpital ewakuowano. Niemcy postawili zakonnicom ultimatum: jeżeli nie przejdą na ich stronę, klasztor zostanie zbombardowany. Siostry złożyły ślub, że jeśli poniosą śmierć w czasie powstania, będzie to ofiara za ojczyznę. Nie opuściły ludzi przebywających w podziemiach.

31 sierpnia 1944 roku o godzinie 15-tej na kościół spadły pierwsze pociski.
Bombardowanie przeżyło 12 zakonnic i nieliczni cywile. Po całonocnej akcji ratunkowej ocaleni opuszczali ruiny. Jedna z sióstr zanotowała w kronice zakonu: "Powstańcy, wstrząśnięci naszym nieszczęściem, wszyscy salutowali". Niemcy w odwecie 2 września doszczętnie zbombardowali klasztor, choć nie stanowił już punktu oporu.

Historia sakramentek, które przeciwstawiły się okupantowi, znalazła się w licznych przekazach. Ich heroiczną postawę przypomniał Święty Jan Paweł II, gdy modlił się w katedrze warszawskiej 8 czerwca 1987 roku, w czasie III pielgrzymki do ojczyzny. Papież powiedział: "(...) siostry klasztorów klauzurowych okazały się gotowe do służby braciom, rannym, bez dachu nad głową, ściganym, oraz do ofiary, która, jak się wydaje, została przez Boga przyjęta. Mam na myśli w szczególności dzieje warszawskiego klasztoru sióstr sakramentek na Nowym Mieście, i wielu innych. W ten sposób umiłowały do końca".

(więcej)

Siostry Benedyktynki od Nieustającej Adoracji Najświętszego Sakramentu przybyły do Polski w XVII wieku, gdy królowa Maria Kazimiera, zwana "Marysieńką", ufundowała w 1688 roku klasztor w Warszawie. Był on wotum dziękczynnym za zwycięstwo króla Jana III Sobieskiego nad Turkami pod Wiedniem. Przyjęło się, że zakonnice nazywano po prostu "sakramentkami".

Przed Powstaniem Styczniowym siostry prowadziły pensję, na której mieszkały uczennice, wśród nich późniejsze słynne pisarki - Maria Konopnicka i Eliza Orzeszkowa. Zakonnice zarabiały na swoje utrzymanie wypiekaniem opłatków i komunikantów.

Po zniszczeniach II wojny światowej klasztor został odbudowany w latach 1948-1952, według projektu Marii Zachwatowicz i siostry sakramentki Michaeli Walickiej. W 1974 roku prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński (beatyfikowany 12.09.2021) poświęcił wzniesiony w kościele pomnik ku czci poległych pod gruzami podczas Powstania Warszawskiego. Co roku, w rocznicę bombardowania - 31 sierpnia, jest odprawiana msza święta w intencji ofiar z 1944 roku.

Zobacz także

2024-09-14, godz. 11:00 EDD 2024 - Nocny Marek - nocne zwiedzanie brzeskiego ratusza od strychu po piwnice. Przewodnikiem będzie Marek Pyzowski. W ramach tej inicjatywy zwiedzający będą mogli zobaczyć także nieudostępniane normalnie pomieszczenia – część… » więcej 2024-09-14, godz. 10:00 EDD 2024 - Z tabletem po Muzeum – w wirtualnej sieci zabytków Będzie można poznać ciekawe informacje i dowiedzieć się więcej o różnych eksponatach, z wystawy. Tablet będzie osobistym przewodnikiem, dzięki będzie… » więcej 2024-09-14, godz. 09:00 80 lat temu na warszawską Pragę weszła Armia Czerwona i ludowe Wojsko Polskie 80 lat temu, 14 września 1944 roku, w 45. dniu Powstania Warszawskiego, na warszawską Pragę weszły oddziały Armii Czerwonej i 1. Armii ludowego Wojska Polskiego… » więcej 2024-09-14, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 14 września » więcej 2024-09-13, godz. 16:00 EDD 2024 - Na szlaku opolskich zamków i pałaców, poznaj piękno pałacu w Żyrowej W ramach tegorocznych Europejskich Dni Dziedzictwa w województwie opolskim możliwość zwiedzania pałacowo-parkowego w Żyrowej w sobotę 14 września. Dla… » więcej 2024-09-13, godz. 15:33 85 rocznica zbombardowania Frampola przez samoloty Luftwaffe 85 lat temu, 13 września 1939 r. niemieckie samoloty Luftwaffe zbombardowały miasteczko Frampol. 80 procent zabudowy przestało istnieć. Mieszkańcy miasta… » więcej 2024-09-13, godz. 10:00 EDD 2024 - Wystawa "Znaki rodowych aspiracji. Śląskie historie z Padwą po drodze" Z okazji Europejskich Dni Dziedzictwa Narodowego (14-15 września) odbędzie się wystawa „Znaki rodowych aspiracji. Śląskie historie z Padwą po drodze”… » więcej 2024-09-13, godz. 09:00 EDD 2024 Szlak zamków i pałaców Śląska W ramach tegorocznych EDD jest dostępna wystawa publikacji nawiązujących do tematu przewodniego "Szlaki, Sieci, Połączenia. Zamki i pałace Śląska." » więcej 2024-09-13, godz. 08:00 Wystawa „Ofiara Żydów na rzecz FON” Przedwojenny Fundusz Obrony Narodowej zdołał zgromadzić około miliarda złotych. Spory wkład w fundusz, który miał wesprzeć modernizację armii, mieli… » więcej 2024-09-13, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 13 września » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »