Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 100 lat temu zmarł Aleksander Sochaczewski, malarz…
2023-06-15, 14:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

100 lat temu zmarł Aleksander Sochaczewski, malarz, zesłaniec syberyjski

Aleksander Sochaczewski. [fot. wikipedia/domena publiczna]
Aleksander Sochaczewski. [fot. wikipedia/domena publiczna]
Sto lat temu, 15 czerwca 1923 roku, zmarł Aleksander Sochaczewski, malarz, zesłaniec syberyjski, autor cyklu obrazów dokumentujących katorgę i pobyt Polaków na Syberii po Powstaniu Styczniowym. Najsłynniejsze z płócien, zatytułowane "Pożegnanie z Europą", ma znaczenie symboliczne - przedstawia w jednym miejscu wielu znanych skazańców, zesłanych w różnych okresach.
Aleksander Sochaczewski namalował też takie obrazy jak: "Branka Polaków do armii rosyjskiej w 1863", "Wieczór - Zakładanie kajdan" czy "Trzech towarzyszy udających się do katorżniczej roboty". Blisko 120 jego dzieł, w tym obrazów i szkiców, jest eksponowanych w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej. Tam w 1863 roku Sochaczewski stanął przed sądem wojennym i został skazany przez władze carskie na karę śmierci, zamienioną na 20 lat pracy w kopalniach Syberii Wschodniej.

Właściwie nazywał się Lejb Sonder, i urodził się 3 maja 1843 roku w osadzie Iłów pod Sochaczewem, w rodzinie żydowskiej. Utalentowany artystycznie, od 1858 studiował malarstwo w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. Już w czasie studiów wystawiał swoje prace jako jeden z najzdolniejszych studentów. Na początku lat 60. XIX wieku włączył się w polską działalność niepodległościową. Brał udział w manifestacjach patriotycznych, zajmował się też kolportażem nielegalnych wydawnictw.

Aresztowany 1 października 1862 roku, został osadzony w Cytadeli Warszawskiej, a 24 kwietnia 1863 skazany. Po kilku latach w warzelniach soli koło Irkucka, na mocy amnestii zamieniono mu resztę kary na zesłanie. Przez pewien czas mieszkał w Irkucku, później w Permie. Po powrocie z Syberii w 1883 wyemigrował do Monachium, gdzie żyło i pracowało wielu polskich malarzy. Później zamieszkał w Brukseli, a w 1901 roku osiadł na stałe w Wiedniu. Miał liczne wystawy, między innymi w Monachium, Londynie, Krakowie i Rzeszowie. Dwudziestoletni pobyt na Syberii do końca życia zostawił ślady w jego pamięci i psychice, które uwidoczniają się w jego obrazach, nacechowanych cierpieniem. Zmarł w 1923 roku w Biedermannsdorf w Austrii.

Na kilka lat przed śmiercią Sochaczewski przekazał swoją kolekcję obrazów miastu Lwów, w zamian za dożywotnią rentę. Dzieła zgromadzone w tamtejszym Muzeum Narodowym, podczas wojny zostały wywiezione do Kijowa, by w 1956 roku powrócić do kraju. Najpierw były eksponowane w Muzeum Historycznym miasta stołecznego Warszawy (obecnie Muzeum Warszawy), a potem trafiły do utworzonego w 1963 roku Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej.

Zobacz także

2023-08-15, godz. 12:00 Święto Czynu Chłopskiego, obchodzone w rocznicę Bitwy Warszawskiej 15 sierpnia przypada Święto Czynu Chłopskiego, obchodzone w rocznicę Bitwy Warszawskiej 1920 roku. Upamiętnia udział chłopów w tym starciu, stoczonym w… » więcej 2023-08-15, godz. 11:00 Dziś Święto Wojska Polskiego Dziś (15 sierpnia) o godzinie 14.00 na Wisłostradzie w Warszawie ruszy defilada z okazji Święta Wojska Polskiego. Podczas uroczystości zaprezentowanych zostanie… » więcej 2023-08-15, godz. 10:00 103 lata temu w Bitwie Warszawskiej Polacy pokonali Armię Czerwoną 103 lata temu, 15 sierpnia 1920 roku, w Bitwie Warszawskiej Polacy pokonali Armię Czerwoną. Wojsko Polskie stoczyło pod Warszawą jedną z największych i zarazem… » więcej 2023-08-15, godz. 09:00 Kościół obchodzi uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 15 sierpnia przypada uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, nazywana popularnie świętem Matki Bożej Zielnej. Jest to jedno z najstarszych… » więcej 2023-08-15, godz. 08:00 Apel Pamięci na Powązkach - wojna polsko-bolszewicka Na Wojskowym Cmentarzu na Powązkach uczczono żołnierzy walczących w latach 1919-21 z bolszewikami. Uroczystość odbyła się w 103. rocznicę Bitwy Warszawskiej… » więcej 2023-08-15, godz. 07:15 Kalendarz historyczny na dziś 15 sierpnia » więcej 2023-08-14, godz. 16:00 Egipt: Odkryto pozostałości zatopionego starożytnego statku handlowego Pozostałości starożytnego statku z III w. p.n.e. odkryli archeolodzy w trakcie podwodnych badań na Morzu Śródziemnym, w pobliżu miasta Al-Alamajn w północnym… » więcej 2023-08-14, godz. 14:00 43 lata temu rozpoczął się strajk w Stoczni Gdańskiej 43 lata temu, 14 sierpnia 1980 roku, rozpoczął się strajk w Stoczni Gdańskiej, który kilkanaście dni później zakończył się podpisaniem historycznych… » więcej 2023-08-14, godz. 12:00 82. rocznica męczeńskiej śmierci św. Maksymiliana Marii Kolbego - uroczystości Franciszkanin ojciec Ryszard Koczwara z wydawnictwa w Niepokalanowie powiedział, że święty Maksymilian oddając życie za współwięźnia stał się wolny… » więcej 2023-08-14, godz. 10:00 82 lata temu podpisano umowę o utworzeniu Armii Polskiej w ZSRR 82 lata temu, 14 sierpnia 1941 roku, przedstawiciele polskiego rządu emigracyjnego i Związku Radzieckiego zawarli umowę wojskową, na podstawie której rozpoczęto… » więcej
201202203204205
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »