Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 100 lat temu zmarł Aleksander Sochaczewski, malarz…
2023-06-15, 14:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

100 lat temu zmarł Aleksander Sochaczewski, malarz, zesłaniec syberyjski

Aleksander Sochaczewski. [fot. wikipedia/domena publiczna]
Aleksander Sochaczewski. [fot. wikipedia/domena publiczna]
Sto lat temu, 15 czerwca 1923 roku, zmarł Aleksander Sochaczewski, malarz, zesłaniec syberyjski, autor cyklu obrazów dokumentujących katorgę i pobyt Polaków na Syberii po Powstaniu Styczniowym. Najsłynniejsze z płócien, zatytułowane "Pożegnanie z Europą", ma znaczenie symboliczne - przedstawia w jednym miejscu wielu znanych skazańców, zesłanych w różnych okresach.
Aleksander Sochaczewski namalował też takie obrazy jak: "Branka Polaków do armii rosyjskiej w 1863", "Wieczór - Zakładanie kajdan" czy "Trzech towarzyszy udających się do katorżniczej roboty". Blisko 120 jego dzieł, w tym obrazów i szkiców, jest eksponowanych w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej. Tam w 1863 roku Sochaczewski stanął przed sądem wojennym i został skazany przez władze carskie na karę śmierci, zamienioną na 20 lat pracy w kopalniach Syberii Wschodniej.

Właściwie nazywał się Lejb Sonder, i urodził się 3 maja 1843 roku w osadzie Iłów pod Sochaczewem, w rodzinie żydowskiej. Utalentowany artystycznie, od 1858 studiował malarstwo w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. Już w czasie studiów wystawiał swoje prace jako jeden z najzdolniejszych studentów. Na początku lat 60. XIX wieku włączył się w polską działalność niepodległościową. Brał udział w manifestacjach patriotycznych, zajmował się też kolportażem nielegalnych wydawnictw.

Aresztowany 1 października 1862 roku, został osadzony w Cytadeli Warszawskiej, a 24 kwietnia 1863 skazany. Po kilku latach w warzelniach soli koło Irkucka, na mocy amnestii zamieniono mu resztę kary na zesłanie. Przez pewien czas mieszkał w Irkucku, później w Permie. Po powrocie z Syberii w 1883 wyemigrował do Monachium, gdzie żyło i pracowało wielu polskich malarzy. Później zamieszkał w Brukseli, a w 1901 roku osiadł na stałe w Wiedniu. Miał liczne wystawy, między innymi w Monachium, Londynie, Krakowie i Rzeszowie. Dwudziestoletni pobyt na Syberii do końca życia zostawił ślady w jego pamięci i psychice, które uwidoczniają się w jego obrazach, nacechowanych cierpieniem. Zmarł w 1923 roku w Biedermannsdorf w Austrii.

Na kilka lat przed śmiercią Sochaczewski przekazał swoją kolekcję obrazów miastu Lwów, w zamian za dożywotnią rentę. Dzieła zgromadzone w tamtejszym Muzeum Narodowym, podczas wojny zostały wywiezione do Kijowa, by w 1956 roku powrócić do kraju. Najpierw były eksponowane w Muzeum Historycznym miasta stołecznego Warszawy (obecnie Muzeum Warszawy), a potem trafiły do utworzonego w 1963 roku Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej.

Zobacz także

2023-07-13, godz. 14:00 Zadzwonił Dzwon Zygmunta 502 lata temu po raz pierwszy w Krakowie zadzwonił Dzwon Zygmunta. » więcej 2023-07-13, godz. 12:00 Powstańcy wyklęci Zaśpiewajmy wszyscy razem w hołdzie „Powstańcom Wyklętym” » więcej 2023-07-13, godz. 10:00 23 lata temu zmarł Jan Karski, legendarny kurier, świadek Holokaustu 23 lata temu, 13 lipca 2000 roku, zmarł Jan Karski, legendarny kurier Polskiego Państwa Podziemnego i świadek Holokaustu. To on jako pierwszy przekazał na… » więcej 2023-07-13, godz. 08:00 Augustów: odsłonięcie Muru Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej Na terenie tak zwanego Domu Turka w Augustowie uroczyście odsłonięto Mur Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej. Na artystycznej instalacji znalazły się nazwiska… » więcej 2023-07-13, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 13 lipca » więcej 2023-07-12, godz. 16:00 Skarby biskupów nyskich Miłośników historii i sztuki na oprowadzanie po wystawie "Świat Biskupów Wrocławskich Książąt Nyskich" zaprasza Muzeum Powiatowe w Nysie » więcej 2023-07-12, godz. 14:00 Serwis specjalny Polskiego Radia o rzezi wołyńskiej W nocy z 11 na 12 lipca 1943 roku doszło do kulminacji morderstw na Wołyniu i we wschodniej Małopolsce. Unikatowe wspomnienia świadków tej zbrodni i analizy… » więcej 2023-07-12, godz. 12:00 Mija 78 lat od Obławy Augustowskiej 78 lat temu, 12 lipca 1945 roku, oddziały Armii Czerwonej, NKWD i Smiersz rozpoczęły na Suwalszczyźnie operację, w której zginęło co najmniej kilkuset… » więcej 2023-07-12, godz. 10:00 Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej, obchodzony w rocznicę pacyfikacji wsi Michniów 12 lipca przypada Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej, obchodzony w rocznicę niemieckiej pacyfikacji wsi Michniów w województwie świętokrzyskim. Okupanci… » więcej 2023-07-12, godz. 08:00 Sejm jednogłośnie przyjął uchwałę w 80. rocznicę Rzezi Wołyńskiej Sejm jednogłośnie przyjął uchwałę w 80. rocznicę Rzezi Wołyńskiej. W dokumencie, czytamy, że 11 lipca 1943 roku doszło do kulminacji "ludobójstwa zaplanowanego… » więcej
185186187188189
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »