Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 43 lata temu Walenty Badylak podpalił się w proteście…
2023-03-21, 07:00 Autor: IAR/E.Leo/K.Koziełł

43 lata temu Walenty Badylak podpalił się w proteście przeciwko kłamstwu katyńskiemu

Studzienka im. Walentego Badylaka na Rynku w Krakowie. [fot. Maciej Miezian/CC0 License/Wikimedia Commons.]
Studzienka im. Walentego Badylaka na Rynku w Krakowie. [fot. Maciej Miezian/CC0 License/Wikimedia Commons.]
43 lata temu, 21 marca 1980 roku, Walenty Badylak, były żołnierz Armii Krajowej, pseudonim "Szymon", emerytowany piekarz, dokonał aktu samospalenia na krakowskim rynku. Zrobił to w proteście przeciw zakłamywaniu przez władze zbrodni katyńskiej, demoralizacji młodzieży i niszczeniu rzemiosła.
Około godziny 7.45 przechodnie na Rynku Głównym zauważyli człowieka, który łańcuchem przykuł się do pompy z wodą u wylotu ulicy Sławkowskiej. Tuż po ósmej 76-letni mężczyzna oblał się benzyną i podpalił.

Przechodnie próbowali ugasić płonącego, ale wybuchające w kieszeniach byłego żołnierza AK butelki z płynem łatwopalnym utrudniały pomoc. Walenty Badylak doznał na tyle poważnych obrażeń, że zmarł w drodze do szpitala. Znaleziono przy nim tabliczkę z tekstem, który wyjaśniał motywy jego czynu - "mordercom katyńskim i ich płatnym krajowym renegatom...".

Po tragedii władze PRL poinformowały, że Walenty Badylak popełnił samobójstwo, którego przyczyną była choroba psychiczna. Lakoniczna notatka na ten temat ukazała się następnego dnia w "Dzienniku Polskim". Członkowie rodziny zeznawali jednak, że nie był chory.

Na krakowskim rynku, gdzie podpalił się Walenty Badylak, mieszkańcy stawiali kwiaty i znicze, śpiewali pieśni religijne. Działacze środowisk opozycyjnych Krakowa rozpoczęli starania mające na celu upamiętnienie mężczyzny.

Dopiero w 1990 roku na Rynku Głównym wnuk mężczyzny - ksiądz Wojciech Badylak - poświęcił tablicę pamiątkową ufundowaną przez przyjaciela Walentego - Kazimierza Kozłowskiego. W 2004 roku historyczna studzienka i pompa, przy której mężczyzna dokonał samospalenia, zostały odrestaurowane. Na zawieszonej tabliczce widnieje napis: "Nie mógł żyć w kłamstwie, zginął za prawdę".

Walenty Badylak urodził się w 1904 roku w Krakowie-Podgórzu. Podczas II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej. Po wyzwoleniu prowadził w Mrowinach koło Świdnicy piekarnię, którą po kilku latach odebrały mu władze. Później pracował w Żarach, w Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej RUCH.

W połowie lat 50. zamieszkał w Krakowie. Najpierw był zatrudniony w Akademii Górniczo-Hutniczej, potem w Zakładzie Zieleni Miejskiej. W 1963 roku przeszedł na emeryturę.

Gdy Walanty Badylak przywiązał się łańcuchem do pompy na Rynku Głównym w Krakowie, na twarzy miał maskę, a w kieszeni butelki z benzyną. Kiedy się podpalił, przechodnie próbowali go ratować. On krzyczał jednak "Nie zbliżajcie się, bo zaraz wybuchnie".

Pogrzeb Walentego Badylaka odbył się 25 marca 1980 roku na cmentarzu Batowickim w ścisłej tajemnicy i pod kontrolą SB. Obecny był tylko syn Bogusław z żoną. Walentego Badylaka pochowano jako NN. Dopiero po roku na grobie umieszczono tabliczkę z nazwiskiem.

W 2011 roku o samospaleniu Walentego Badylaka został nakręcony film "Święty ogień" w reżyserii Macieja Grabysy i Jarosława Mańki.

Zobacz także

2023-06-07, godz. 09:15 20. rocznica referendum w sprawie przystąpienia Polski do UE 20 lat temu Polacy opowiedzieli się za wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej. W dwudniowym, ogólnokrajowym referendum 7 i 8 czerwca 2003 roku za integracją… » więcej 2023-06-06, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 07 czerwca » więcej 2023-06-06, godz. 14:00 Mija 13. rocznica beatyfikacji księdza Jerzego Popiełuszki 13 lat temu, 6 czerwca 2010 roku, w Warszawie został beatyfikowany ksiądz Jerzy Popiełuszko, kapłan archidiecezji warszawskiej, kapelan Solidarności zamordowany… » więcej 2023-06-06, godz. 12:00 50 lat temu rozpoczęła się produkcja "malucha", czyli Fiata 126p 50 lat temu, 6 czerwca 1973 roku, z taśmy produkcyjnej w Fabryce Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej zjechał pierwszy Fiat 126 "p", potocznie nazywany… » więcej 2023-06-06, godz. 10:00 205 lat temu zmarł generał Dąbrowski 205 lat temu - 6 czerwca 1818 roku - zmarł generał Jan Henryk Dąbrowski, twórca i dowódca Legionów Polskich we Włoszech. Właśnie dla tej formacji Józef… » więcej 2023-06-06, godz. 08:15 79 rocznica lądowania aliantów w Normandii We Francji dziś obchody 79 rocznicy lądowania aliantów w Normandii. W wielu miastach na północnym zachodzie kraju przedstawiciele władz uczczą pamięć… » więcej 2023-06-06, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 06 czerwca » więcej 2023-06-05, godz. 14:00 55. rocznica zamachu na Roberta Kennedy'ego, senatora i kandydata na prezydenta USA 55 lat temu, 5 czerwca 1968 roku, w Los Angeles przeprowadzono zamach na Roberta Francisa Kennedy'ego, senatora i kandydata na prezydenta Stanów Zjednoczonych… » więcej 2023-06-05, godz. 12:00 80 lat temu Niemcy rozbili oddział specjalny Armii Krajowej "Osa"-"Kosa 30" 80 lat temu - 5 czerwca 1943 roku - Niemcy rozbili oddział specjalny Armii Krajowej "Osa"-"Kosa 30". Doszło do tego podczas ślubu jednego z żołnierzy w kościele… » więcej 2023-06-05, godz. 10:30 79 lat temu zmarł Józef Beck, polityk, dyplomata, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego 79 lat temu, 5 czerwca 1944 roku, zmarł polityk i dyplomata Józef Beck, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego - w 1930 roku pełnił w jego rządzie… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »