Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 43 lata temu Walenty Badylak podpalił się w proteście…
2023-03-21, 07:00 Autor: IAR/E.Leo/K.Koziełł

43 lata temu Walenty Badylak podpalił się w proteście przeciwko kłamstwu katyńskiemu

Studzienka im. Walentego Badylaka na Rynku w Krakowie. [fot. Maciej Miezian/CC0 License/Wikimedia Commons.]
Studzienka im. Walentego Badylaka na Rynku w Krakowie. [fot. Maciej Miezian/CC0 License/Wikimedia Commons.]
43 lata temu, 21 marca 1980 roku, Walenty Badylak, były żołnierz Armii Krajowej, pseudonim "Szymon", emerytowany piekarz, dokonał aktu samospalenia na krakowskim rynku. Zrobił to w proteście przeciw zakłamywaniu przez władze zbrodni katyńskiej, demoralizacji młodzieży i niszczeniu rzemiosła.
Około godziny 7.45 przechodnie na Rynku Głównym zauważyli człowieka, który łańcuchem przykuł się do pompy z wodą u wylotu ulicy Sławkowskiej. Tuż po ósmej 76-letni mężczyzna oblał się benzyną i podpalił.

Przechodnie próbowali ugasić płonącego, ale wybuchające w kieszeniach byłego żołnierza AK butelki z płynem łatwopalnym utrudniały pomoc. Walenty Badylak doznał na tyle poważnych obrażeń, że zmarł w drodze do szpitala. Znaleziono przy nim tabliczkę z tekstem, który wyjaśniał motywy jego czynu - "mordercom katyńskim i ich płatnym krajowym renegatom...".

Po tragedii władze PRL poinformowały, że Walenty Badylak popełnił samobójstwo, którego przyczyną była choroba psychiczna. Lakoniczna notatka na ten temat ukazała się następnego dnia w "Dzienniku Polskim". Członkowie rodziny zeznawali jednak, że nie był chory.

Na krakowskim rynku, gdzie podpalił się Walenty Badylak, mieszkańcy stawiali kwiaty i znicze, śpiewali pieśni religijne. Działacze środowisk opozycyjnych Krakowa rozpoczęli starania mające na celu upamiętnienie mężczyzny.

Dopiero w 1990 roku na Rynku Głównym wnuk mężczyzny - ksiądz Wojciech Badylak - poświęcił tablicę pamiątkową ufundowaną przez przyjaciela Walentego - Kazimierza Kozłowskiego. W 2004 roku historyczna studzienka i pompa, przy której mężczyzna dokonał samospalenia, zostały odrestaurowane. Na zawieszonej tabliczce widnieje napis: "Nie mógł żyć w kłamstwie, zginął za prawdę".

Walenty Badylak urodził się w 1904 roku w Krakowie-Podgórzu. Podczas II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej. Po wyzwoleniu prowadził w Mrowinach koło Świdnicy piekarnię, którą po kilku latach odebrały mu władze. Później pracował w Żarach, w Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej RUCH.

W połowie lat 50. zamieszkał w Krakowie. Najpierw był zatrudniony w Akademii Górniczo-Hutniczej, potem w Zakładzie Zieleni Miejskiej. W 1963 roku przeszedł na emeryturę.

Gdy Walanty Badylak przywiązał się łańcuchem do pompy na Rynku Głównym w Krakowie, na twarzy miał maskę, a w kieszeni butelki z benzyną. Kiedy się podpalił, przechodnie próbowali go ratować. On krzyczał jednak "Nie zbliżajcie się, bo zaraz wybuchnie".

Pogrzeb Walentego Badylaka odbył się 25 marca 1980 roku na cmentarzu Batowickim w ścisłej tajemnicy i pod kontrolą SB. Obecny był tylko syn Bogusław z żoną. Walentego Badylaka pochowano jako NN. Dopiero po roku na grobie umieszczono tabliczkę z nazwiskiem.

W 2011 roku o samospaleniu Walentego Badylaka został nakręcony film "Święty ogień" w reżyserii Macieja Grabysy i Jarosława Mańki.

Zobacz także

2023-09-26, godz. 16:00 Mija 115 lat od akcji pod Bezdanami z udziałem czterech przyszłych premierów Polski Mija 115 lat od akcji pod Bezdanami nieopodal Wilna. 26 września 1908 roku grupa Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej, dowodzona przez Józefa… » więcej 2023-09-26, godz. 14:00 Kornel Morawiecki we wspomnieniach przyjaciół Kornel Morawiecki we wspomnieniach przyjaciół - Przystanek Historia we Wrocławiu, 29 września 2023 » więcej 2023-09-26, godz. 12:00 Drużyna Inki Już dzisiaj po raz kolejny na Pomorzu ruszają zajęcia w ramach projektu "Drużyna Inki", który jest inicjatywą Biuro Przystanek Historia IPN. » więcej 2023-09-26, godz. 10:00 77 lat temu władze PRL pozbawiły obywatelstwa polskiego gen. Andersa i 75 innych oficerów Polskich Sił Zbrojnych 77 lat temu - 26 września 1946 roku - władze PRL pozbawiły polskiego obywatelstwa generała Władysława Andersa oraz 75 innych oficerów Polskich Sił Zbrojnych… » więcej 2023-09-26, godz. 08:00 45 lat temu zmarł Jan Parandowski, autor słynnej "Mitologii" 45 lat temu, 26 września 1978 roku, zmarł Jan Parandowski, pisarz, eseista, popularyzator kultury i literatury antycznej, autor słynnej "Mitologii". W latach… » więcej 2023-09-26, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 26 września » więcej 2023-09-25, godz. 16:00 Cmentarze i pomniki z I wojny światowej wpisane na Listę UNESCO 139 cmentarzy i pomników z I wojny światowej w Belgii i we Francji zostało wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Przed pięcioma laty wniosek… » więcej 2023-09-25, godz. 14:00 Solidarność do wojska Już w najbliższą środę uroczyste otwarcie wystawy „Solidarność do wojska! Obozy wojskowe jako forma dotkliwej represji przeciwko członkom Solidarności”… » więcej 2023-09-25, godz. 12:00 Noc z historią Już w czwartek "Noc z historią". Zwiedzaj Muzeum Historii Polski jako pierwszy! » więcej 2023-09-25, godz. 10:00 Rekonstrukcja bitwy na Białej Górze Około tysiąca rekonstruktorów wzięło udział w inscenizacji bitwy na Białej Górze. Do czeskiej Pragi przyjechali między innymi z Francji, Niemiec i Polski… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »