Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Duży Fiat skończył 55 lat
2022-11-29, 10:00 Autor: Karol Kostrzewa / PAP

Duży Fiat skończył 55 lat

Polski FIAT 125p, pojemność 1500, model roku: 1980. Kolor morelowy. Obecnie zarejestrowany jako pojazd zabytkowy [fot. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Polski_Fiat_125p_1980]
Polski FIAT 125p, pojemność 1500, model roku: 1980. Kolor morelowy. Obecnie zarejestrowany jako pojazd zabytkowy [fot. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Polski_Fiat_125p_1980]
W czasach PRL synonim luksusu i komfortu, marzenie wszystkich Polaków, w okresie rozwoju kapitalizmu pogardzany symbol minionych czasów. Duży Fiat, kant, kredens, czyli po prostu Fiat 125p, 55 lat temu po raz pierwszy wyjechał z fabryki na warszawskim Żeraniu.

Dzisiaj fiaty z pierwszych lat produkcji można spotkać przede wszystkim na wystawach zabytkowej motoryzacji. Po latach lekceważenia Duży Fiat stał się obiektem westchnień fanów motoryzacji i pełnoprawnym klasykiem.


Podstawą do rozpoczęcia produkcji Fiata 125p na Żeraniu było podpisanie 22 grudnia 1965 roku umowy licencyjnej między włoskim koncernem motoryzacyjnym Fiat i centralą handlu zagranicznego Motoimport (reprezentującą polski przemysł motoryzacyjny). Na mocy umowy w Polsce miała rozpocząć się produkcja nowoczesnego samochodu klasy średniej, który miał zastąpić przestarzałe warszawy i syrenki.


Początek wytwarzania Dużego Fiata nad Wisłą oznaczał również zmiany w organizacji polskiego przemysłu motoryzacyjnego, polegające głównie na specjalizacji poszczególnych zakładów współpracujących z FSO.


Chociaż produkcja Fiata 125p rozpoczęła się pod koniec 1967 roku, pierwsi prywatni kupcy mogli nabyć auto w 1968 roku. W pierwszej kolejności Fiata mogli nabyć oficjele partyjni lub osoby płacące w dolarach. Jako że popyt przewyższył podaż, szybko wprowadzono przedpłaty.


Pod względem technicznym Duży Fiat był połączeniem dwóch włoskich fiatów: nowoczesnego 125 i archaicznego 1300/1500. Z tego pierwszego otrzymał przede wszystkim ponadczasową bryłę nadwozia oraz takie rozwiązania techniczne jak m.in. nowoczesne hamulce tarczowe na obydwu osiach czy niezależne przednie zawieszenie oparte o podwójne wahacze poprzeczne i stabilizator skrętny. Niestety do napędu tylnych kół zastosowano przestarzałe jednostki napędowe typu OHV z modelu 1300/1500 o pojemności 1300 cm3, powiększonej później do 1500 cm3. Pionierskie, bardzo nowoczesne jednostki DOHC z dwoma wałkami rozrządu w głowicy z Fiata 132 w wersjach 1600 cm3 i 1800 cm3 zagościły jedynie pod maskami specjalnych wersji Monte Carlo i Akropolis. Nazwy upamiętniały sukcesy Dużego Fiata w sporcie.


W Rajdzie Monte Carlo w 1972 roku załoga FSO zdobyła I miejsce w swojej klasie. Kolejnym sukcesem okazał się start w bardzo trudnym rajdzie Akropolis w Grecji, gdzie polska ekipa także zajęła I miejsce w swojej klasie.


Fiat 125p stał się również ważnym elementem kultury popularnej czasów PRL. Porucznik Borewicz jeździł brązową stodwudziestopiątką, a żółty fiat o numerze bocznym 1313 był jednym z bohaterów serialu "Zmiennicy". Auto wystąpiło także w teledysku Anny Jantar do piosenki "Tak blisko nas".


Duży Fiat był hitem eksportowym, sprzedawanym nie tylko w krajach demokracji ludowej. Kupowali je Anglicy, Francuzi czy Grecy. Nasze samochody zawędrowały nawet do Panamy i Senegalu.


Od 28 listopada 1967 do 29 czerwca 1991 wyprodukowano w sumie 1 445 699 egzemplarzy w wersji sedan, kombi, pick-up i inne. Przeprowadzane modernizacje, niestety zubażały Fiata. W roku 1978 wprowadzono następcę, Poloneza, oba modele produkowane były jednak równocześnie aż do 1991 roku. Dziś Duży Fiat, zwłaszcza z pierwszych lat produkcji (do 1973 roku), jest poszukiwanym i drogim klasykiem.

Zobacz także

2024-06-21, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 21 czerwca » więcej 2024-06-20, godz. 12:34 Zabytek techniki trafił pod skrzydła Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu Zabytkowy brzeski wodociąg trafił pod opiekę Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu. Historyczny artefakt docelowo ma trafić na ekspozycje stałą powstającego… » więcej 2024-06-20, godz. 11:23 Lubnauer: patriotyzm i postawa obywatelska to ważny element edukacji Patriotyzm, postawa obywatelska, świadomość praw i obowiązków to bardzo ważny element edukacji; bycie obywatelem jest dużą odpowiedzialnością - powiedziała… » więcej 2024-06-20, godz. 10:09 Muzeum Warszawy: artystyczna opowieść o wsi w miejskim muzeum Zdjęcia, wideo i obiekty z odciskami napisów z krzyży pańszczyźnianych można oglądać na wystawie Agaty Jarosławiec “Bat zamiast słońca” w Muzeum… » więcej 2024-06-20, godz. 09:10 Katowice/ Upamiętniono Narodowy Dzień Powstań Śląskich Uroczystość z okazji Narodowego Dnia Powstań Śląskich odbyła się w czwartek pod pomnikiem Powstańców Śląskich w Katowicach. Wicewojewoda Michał Kopański… » więcej 2024-06-20, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 20 czerwca » więcej 2024-06-19, godz. 14:18 Wodzisław Śląski/ W muzeum odtworzono miejski rynek, który został zniszczony w 1945 r. Rynek w Wodzisławiu Śląskim został niemal doszczętnie zniszczony podczas walk w 1945 r. Po kilku latach pracy udało się go szczegółowo odtworzyć. Wystawa… » więcej 2024-06-19, godz. 11:13 Małopolskie/ Marian Misiak, żołnierz wyklęty, spoczął w Wadowicach Marian Misiak ps. "Anioł", partyzant Batalionów Chłopskich oraz poakowskiej Armii Polskiej w Kraju, spoczął we wtorek w Panteonie Wyklętych na cmentarzu… » więcej 2024-06-19, godz. 10:08 MKiDN: Instytut Myśli Politycznej im. Narutowicza zamiast Instytutu Dmowskiego i Paderewskiego Instytut Myśli Politycznej im. Gabriela Narutowicza zastąpi Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Jana Ignacego Paderewskiego - poinformowano… » więcej 2024-06-19, godz. 09:39 100 lat temu urodził się Wasil Bykau - pisarz oskarżający Łukaszenkę o niszczenie narodu 19 czerwca 1924 r. w Byczkach w województwie witebskim urodził się Wasil Bykau, pisarz, założyciel Białoruskiego Frontu Ludowego. Był zdecydowanym krytykiem… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »