Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu doszło do masakry Żydówek w podobozie…
2022-10-03, 11:11 Autor: Marek Szafrański / PAP

80 lat temu doszło do masakry Żydówek w podobozie Auschwitz

Więźniarki Auschwitz-Birkenau na zdjęciu z 1944 roku
Więźniarki Auschwitz-Birkenau na zdjęciu z 1944 roku
80 lat temu, w pierwszych dniach października, niemieckie więźniarki funkcyjne i esesmani zakatowali w ciągu jednej nocy 90 francuskich Żydówek z karnej kompanii kobiet w podobozie w Budach koło Oświęcimia, który podlegał obozowi Auschwitz.
Karna kompania dla więźniarek w Budach, ok. 7 km od Oświęcimia, powstała w czerwcu 1942 r. po ucieczce z komanda kobiecego polskiej więźniarki Janiny Nowak. Niemcy, by zaostrzyć dyscyplinę, zastosowali odpowiedzialność zbiorową. Komando przekształcili w karną kompanię. Wszystkim 200 więźniarkom ogolono głowy i 25 czerwca odesłano je wraz z 200 Żydówkami z różnych krajów, do nowo utworzonego karnego podobozu w Budach.

Połowę więźniarek, głównie Polki, Niemcy zakwaterowali w murowanym budynku dawnej szkoły (budynek znajduje się w przysiółku Bór – PAP). Pozostałe zostały umieszczone w stojącym obok drewnianym baraku. Kadrę funkcyjną kompanii stanowiły niemieckie kryminalistki.
Budynek zamieszkiwany przez więźniarki funkcyjne i francuskie Żydówki, który był centrum masakry (zdjęcie powojenne) [www.wikipedia.pl]
Budynek zamieszkiwany przez więźniarki funkcyjne i francuskie Żydówki, który był centrum masakry (zdjęcie powojenne) [www.wikipedia.pl]
Więźniarki pracowały ponad siły m.in. kopiąc rowy, oczyszczając pnie z gałęzi, by przygotować je do wywozu z lasu, lub pogłębiając koryto Wisły i pobliskie stawy rybne. W wyniku pracy ponad siły i okrutnego traktowania przez funkcyjne wiele więźniarek zmarło. W drugiej połowie sierpnia 1942 r. 137 Polek, które przeżyły, Niemcy przenieśli do obozu żeńskiego w Birkenau.

W pierwszych dniach października 1942 r. doszło do masakry francuskich Żydówek. Śledztwo prowadzone przez władze obozu nie dało odpowiedzi na pytanie o przyczyny zajścia. Komendant KL Auschwitz Rudolf Hoess określił wydarzenia, jako "rewoltę, wywołaną przez więźniarki, które przy pomocy kamieni i drągów próbowały sterroryzować kapo i wydostać się z obozu".

Inaczej wydarzenia wspominał esesman Pery Broad. Podawał, że jedna z Niemek - prostytutka Elfriede Schmidt, miała rzekomo dostrzec kamień w ręku Żydówki wracającej z toalety do sypialni. Niemka wezwała na pomoc wartowników z SS twierdząc, że więźniarka ją pobiła. Broad sugerował, że powodem alarmu była próba spotkania się z mężczyzną, który był wartownikiem. Powstałe zamieszanie miało to ułatwić. Po alarmie dozorczynie i wartownicy rozpoczęli rzeź: drągami, siekierami, kolbami karabinów i wyrzucając z okna poddasza budynku zabili 90 kobiet.

Następnego dnia Niemcy zgładzili wszystkie kobiety, które przeżyły masakrę, lecz odniosły rany. Życia pozbawili także sześć funkcyjnych Niemek, które uczestniczyły w rzezi.

Z końcem marca 1943 r. karne komando kobiece zostało zlikwidowane, a więźniarki przeniesione do KL Birkenau. Kilka dni później w budynku szkoły Niemcy umieścili 200 Polek, ale formalnie były one więźniarkami obozu kobiecego Auschwitz II-Birkenau. Z biegiem czasu ich stan osobowy był systematycznie rósł. W marcu 1944 r. wynosił 455. Były to Polki i Żydówki. Niemcy utworzyli kilka komand do prac rolnych, robót leśnych, przy budowie kolejki wąskotorowej i wału przeciwpowodziowego.
Budynek obozu w Budach, w którym dokonano rzezi więźniarek w 1942 r. [fot. Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau]
Budynek obozu w Budach, w którym dokonano rzezi więźniarek w 1942 r. [fot. Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau]
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości.

Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau działa na rzecz ratowania rzeczy, przedmiotów oraz artefaktów związanych z byłym niemieckim obozem i jego podobozami, które znajdują się obecnie w rękach prywatnych.

Pamięć ofiar uczczą w środę władze samorządowe Brzeszcz, dyplomaci oraz przedstawiciele Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau, opiekującej się budynkiem, w którym kwaterowały więźniarki z karnej kompanii. Złożą kwiaty pod tablicą przypominającą o tragicznych wydarzeniach.

Zobacz także

2024-05-07, godz. 13:00 20 lat temu zginął Waldemar Milewicz, dziennikarz telewizyjny i korespondent wojenny 20 lat temu - 7 maja 2004 roku - w Iraku zginął Waldemar Milewicz, dziennikarz telewizyjny, reporter, korespondent wojenny. Relacjonował wydarzenia z terenów… » więcej 2024-05-07, godz. 11:00 47 lat temu zginął Stanisław Pyjas, student i opozycjonista 47 lat temu, 7 maja 1977 roku, zginął Stanisław Pyjas, 23-letni student Uniwersytetu Jagiellońskiego, działacz opozycyjny w okresie PRL, współpracownik… » więcej 2024-05-07, godz. 09:00 Marsz Żywych w Oświęcimiu "Marsz Żywych" po raz kolejny przeszedł przez teren byłego niemieckiego, nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Celem wydarzenia jest upamiętnienie… » więcej 2024-05-07, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 7 maja » więcej 2024-05-06, godz. 18:49 IPN otworzył nowe centrum edukacyjne w centrum Warszawy Instytut Pamięci Narodowej otworzył w centrum stolicy nowy Centralny Przystanek Historia imienia prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Przy ulicy Marszałkowskiej… » więcej 2024-05-06, godz. 13:00 O archeologii na najbliższym Łambinowickim Spotkaniu Muzealnym Dobiega końca projekt „Nauka dla Społeczeństwa, społeczeństwo dla nauki w Miejscu Pamięci Narodowej w Łambinowicach”. Z tej okazji zorganizowano spotkanie… » więcej 2024-05-06, godz. 11:00 Dziś wyruszy Marsz Żywych 2024 O 13.00 z dawnego hitlerowskiego obozu Auschwitz wyruszy Marsz Żywych. W corocznym upamiętnieniu ofiar Holokaustu wezmą udział nie tylko byli ocaleni więźniowie… » więcej 2024-05-06, godz. 09:00 Święto Gwardii Szwajcarskiej 6 maja swoje święto obchodzi Gwardia Szwajcarska, od 518 lat stojąca na straży papieża i Watykanu. Tradycyjnie tego dnia na dziedzińcu Świętego Damazego… » więcej 2024-05-06, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 6 maja » więcej 2024-05-05, godz. 13:00 79 lat temu amerykańskie wojska wyzwoliły niemiecki obóz Mauthausen-Gusen 79 lat temu, 5 maja 1945 roku, o godzinie 17-tej amerykańskie wojska wyzwoliły niemiecki obóz koncentracyjny Mauthausen-Gusen, znajdujący się na terenie zaanektowanej… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »