Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-11-11, 01:00 Autor:

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
11 listopada
1454 - W Nieszawie Kazimierz IV Jagiellończyk wydał przywileje dla szlachty stanowiące m.in. o tym, że król bez zgody sejmików ziemskich nie będzie mógł ustanawiać nowych praw, zwoływać pospolitego ruszenia i nakładać podatków nadzwyczajnych.

1512 - W Bieczu urodził się Marcin Kromer, biskup warmiński, dyplomata, historyk, pisarz, jeden z przywódców polskiej kontrreformacji.

1513 - W Przemyślu urodził się Stanisław Orzechowski, katolicki duchowny, pisarz polityczny i religijny; obrońca wolności szlacheckich, autor dzieł "Rozmowa albo Dyjalog około egzekucjej Polskiej Korony", "Quincunx, to jest wzór Korony Polskiej" oraz wzywających do antytureckiej krucjaty "Turcyków".

1673 - Pod Chocimiem wojska polskie pod dowództwem hetmana wielkiego koronnego Jana Sobieskiego pokonały armię turecką Husejna Paszy.

1774 - W Wale koło Nowego Miasta nad Pilicą urodził się Marcin Dunin, arcybiskup poznański i gnieźnieński, prymas Polski w latach 1831-1842.

1837 - W Ottyniowicach na Podolu urodził się Artur Grottger, rysownik, malarz, autor prac poświęconych m.in. powstaniu styczniowemu.

1849 – Urodził się Alfred Sokołowski, lekarz internista, jeden z pionierów sanatoryjnego leczenia gruźlicy w Polsce.

1880 - Urodził się Stanisław Zieliński, historyk, działacz niepodległościowy i publicysta, członek Ligi Morskiej i Kolonialnej.

1896 - W Kosinie pod Łańcutem urodził się Leopold Lis-Kula, żołnierz Legionów Polskich, komendant naczelny POW III na Ukrainie, uczestnik walk polsko-ukraińskich (1918-1918); śmiertelnie ranny w bitwie pod Torczynem, zmarł 7 marca 1919 r.

1904 - Urodził się Andrzej Bogucki, aktor filmowy i teatralny, śpiewak operetkowy, piosenkarz.

1912 - Zmarł Józef Wieniawski, pianista i kompozytor. Początkowo występował z bratem Henrykiem, później samodzielnie, także jako dyrygent.

1912 - W Brześciu nad Bugiem urodziła się Nina Andrycz, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, nazywana "wielką damą polskiego teatru", autorka tomików poezji i powieści.

1914 - I wojna światowa: początek bitwy pod Łodzią.

1918 - W Rethondes koło Compiegne podpisano zawieszenie broni pomiędzy aliantami a Niemcami kończące I wojnę światową.

1918 - Rada Regencyjna przekazała naczelne dowództwo wojsk polskich Józefowi Piłsudskiemu; w 1937 r. Sejm RP ustanowił w dniu 11 listopada państwowe obchody Święta Niepodległości.

1924 - W Rydze urodził się Andrzej Łapicki, aktor, reżyser teatralny, wieloletni wykładowca warszawskiej PWST i jej rektor (1981-1987 i 1994-1996); prezes ZASP (1989-1996); dyrektor Teatru Polskiego w Warszawie (1996-1998); wystąpił m.in. w filmach "Salto" i "Jak daleko stąd, jak blisko" Tadeusza Konwickiego oraz "Weselu" reżyserowanym przez Andrzeja Wajdę.

1930 - Urodził się Tadeusz Nowak, poeta i prozaik, uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy tzw. nurtu chłopskiego w powojennej literaturze.

1930 - Urodził się Marcin Łyskanowski, pisarz i historyk medycyny.

1932 - W Warszawie na pl. Unii Lubelskiej odsłonięto pomnik Lotnika.

1933 - W Czechowicach-Dziedzicach urodził się Stanisław Janicki, krytyk filmowy, historyk kina, reżyser filmów dokumentalnych.

1933 - Zmarł Jan Lemański, poeta, satyryk i bajkopisarz okresu Młodej Polski.

1934 - Urodził się Tadeusz Chabrowski, filozof i poeta.

1934 - W Młocinach koło Warszawy urodziła się Elżbieta Krzesińska, lekkoatletka, dwukrotna medalistka olimpijska w skoku w dal: złoto na igrzyskach w Melbourne (1956) i srebro w Rzymie (1960); rekordzistka świata.

1936 - Dekretem prezydenta Ignacego Mościckiego Edward Śmigły-Rydz mianowany został marszałkiem Polski.

1937 - Odbyły się pierwsze obchody Święta Niepodległości jako ustawowego święta państwowego.

1939 - W lasach pod Piaśnicą Niemcy rozstrzelali ponad 300 osób, w tym siostrę zakonną Alicję Jadwigę Kotowską, błogosławioną Kościoła katolickiego.

1939 - W lesie koło Zielonki pod Warszawą, w odwecie za rozwieszanie przez harcerzy z okazji Święta Niepodległości plakatów z tekstem "Roty" Marii Konopnickiej, Niemcy rozstrzelali 6 z nich oraz 3 przypadkowych mieszkańców miasteczka.

1941 - W pierwszej egzekucji przed Ścianą Straceń w KL Auschwitz Niemcy rozstrzelali 151 polskich więźniów; ogółem w tym miejscu rozstrzelano co najmniej kilka tysięcy osób, głównie Polaków.

1945 - Ukazał się pierwszy numer "Tygodnika Warszawskiego", społeczno-kulturalnego pisma katolickiego.

1949 - W czasie III plenum KC PZPR z KC usunięci zostali: Władysław Gomułka, Zenon Kliszko i Marian Spychalski. Jako powód podano „odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne”.

1952 - Władze bezpieczeństwa aresztowały gen. Wacława Komara, działacza komunistycznego, dowódcę Batalionu im. Jarosława Dąbrowskiego w czasie wojny domowej w Hiszpanii, od 1946 r. nadzorującego wszystkie służby polskiego wywiadu.

1953 - W Dudach Puszczańskich w powiecie ostrołęckim w walce z kilkuset funkcjonariuszami UB, KBW i MO zginęło trzech członków Narodowego Zjednoczenia Wojskowego: Aleksander Góralczyk "Topór", Stanisław Grajek "Mazur" i Władysław Sadłowski "Twardy".

1957 - Sąd Wojewódzki w Warszawie ogłosił wyroki w sprawie funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego odpowiedzialnych za zbrodnie stalinowskie; były wiceminister Roman Romkowski skazany został na 15 lat więzienia, dyrektor Departamentu Śledczego Józef Różański na 14 lat, a dyrektor X Departamentu Anatol Fejgin na 12 lat.

1957 - Premiera filmu "Kapelusz Pana Anatola" w reżyserii Jana Rybkowskiego.

1968 - W Warszawie rozpoczął obrady V Zjazd PZPR, wśród gości byli Leonid Breżniew, Walter Ulbricht i Todor Żiwkow.

1978 - Zmarła Helena Boguszewska, pisarka, współzałożycielka grupy literackiej "Przedmieście".

1981 - Zmarł Jerzy Kornacki, prozaik, w latach 30. redaktor tygodnika "Epoka".

1988 - W Warszawie zmarł Jan Himilsbach, kamieniarz, prozaik, autor scenariuszy filmowych i aktor. Napisał opowiadania: "Monidło", "Przepychanka", "Łzy sołtysa".

1988 - W wielu miastach Polski odbyły się niezależne obchody 70. rocznicy odzyskania niepodległości; w Gdańsku, Katowicach i Poznaniu oddziały ZOMO brutalnie zaatakowały uczestników niepodległościowych demonstracji.

1992 - Zmarł Stanisław Hartman, matematyk, współtwórca wrocławskiej szkoły matematycznej, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, w latach 70. współpracownik Komitetu Obrony Robotników.

2002 - Zmarł Andrzej Szwalbe, twórca i wieloletni dyrektor Filharmonii Pomorskiej, organizator życia muzycznego w Bydgoszczy.

1997 - Sejm udzielił wotum zaufania rządowi Jerzego Buzka.

2018 – W całej Polsce i wśród Polaków poza granicami kraju odbyły się obchody setnej rocznicy odzyskania niepodległości. W Warszawie odsłonięto pomnik premiera, jednego z ojców niepodległości, Ignacego Daszyńskiego.

2019 – W Lublinie zmarł Norbert Wojciechowski, działacz opozycji antykomunistycznej, przywódca regionalnego komitetu strajkowego na Lubelszczyźnie, powołanego po wprowadzeniu stanu wojennego.

2022 - W Gliwicach zmarł Mikołaj Pac Pomarnacki, szpadzista i florecista, olimpijczyk z Tokio, fechtmistrz, uczestnik poznańskiego czerwca 1956 r., oskarżony w procesie dziesięciu o „wystąpienia antypaństwowe”.

Zobacz także

2025-01-15, godz. 12:45 Wystawa porcelany tułowickiej w MBP w Opolu Porcelanę z zakładów Frankenbergów i Schlegelmilchów w Tułowicach można oglądać do końca lutego na wystawie w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Opolu… » więcej 2025-01-15, godz. 11:09 Dewastacja pomnika Umschlagplatz; prokuratura wszczęła śledztwo Prokuratura Rejonowa Warszawa Śródmieście-Północ wszczęła śledztwo w sprawie uszkodzenia elementu pomnika Umschlagplatz - informuje środowa "Gazeta Wyborcza"… » więcej 2025-01-15, godz. 10:17 160 lat temu urodził się Marceli Godlewski, ksiądz katolicki, proboszcz warszawskiego getta 15 stycznia 1865 r. urodził się Marceli Godlewski, ksiądz katolicki, proboszcz parafii pw. Wszystkich Świętych, która podczas niemieckiej okupacji znalazła… » więcej 2025-01-15, godz. 09:48 O czym pisali do siebie Maria Skłodowska-Curie i Albert Einstein? Wychodzi książka ze zbiorem ich listów 32 listy, jakie wymienili między sobą Maria Skłodowska-Curie i Albert Einstein między 1911 a 1932 r. przeczytać można - wraz z komentarzami - w nowej publikacji… » więcej 2025-01-14, godz. 13:19 Po 80 latach godny pochówek dla ofiar UPA - ekshumacja polskich ofiar zbrodni w Puźnikach na Ukrainie Będzie ekshumacja polskich ofiar zbrodni w Puźnikach na Ukrainie. Od dziesięcioleci czekali na to mieszkańcy gminy Prudnik, do której po wojnie przesiedlono… » więcej 2025-01-14, godz. 12:36 W wieku 101 lat zmarła Marianna Krasnodębska, ps. „Wiochna” We wtorek nad ranem w wieku 101 lat zmarła w Lublinie Marianna Krasnodębska, ps. „Wiochna” - potwierdziła PAP. W 2001 r. została uhonorowana - wraz z rodziną… » więcej 2025-01-14, godz. 11:01 Nielegalne poszukiwania mogą zniszczyć cenne źródła wiedzy historycznej Jeśli przypadkowo lub podczas amatorskich poszukiwań znajdziemy przedmiot, który może mieć wartość historyczną, powinniśmy zaznaczyć miejsce znaleziska… » więcej 2025-01-14, godz. 10:15 Naukowcy z PAN zabiegają o przygotowanie polsko-ukraińskiego podręcznika do historii Naukowcy z PAN zabiegają o przygotowanie polsko-ukraińskiego podręcznika do historii. Realizacja takich projektów transnarodowych wymaga dobrego stawiania… » więcej 2025-01-14, godz. 09:51 Olga Boznańska, mistrzyni portretu, "malarka dusz" - patronką roku 2025 Sławę przyniosły jej portrety, które intrygowały, niepokoiły, odsłaniały duszę malowanej osoby. Uchwałą Sejmu najwybitniejsza polska malarka okresu… » więcej 2025-01-13, godz. 14:00 Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy AK Do kalendarza polskich świąt dojdzie kolejne - Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Decyzją Sejmu będzie przypadać 14 lutego. Tego dnia 1942… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »