Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-11-11, 01:00 Autor:

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
11 listopada
1454 - W Nieszawie Kazimierz IV Jagiellończyk wydał przywileje dla szlachty stanowiące m.in. o tym, że król bez zgody sejmików ziemskich nie będzie mógł ustanawiać nowych praw, zwoływać pospolitego ruszenia i nakładać podatków nadzwyczajnych.

1512 - W Bieczu urodził się Marcin Kromer, biskup warmiński, dyplomata, historyk, pisarz, jeden z przywódców polskiej kontrreformacji.

1513 - W Przemyślu urodził się Stanisław Orzechowski, katolicki duchowny, pisarz polityczny i religijny; obrońca wolności szlacheckich, autor dzieł "Rozmowa albo Dyjalog około egzekucjej Polskiej Korony", "Quincunx, to jest wzór Korony Polskiej" oraz wzywających do antytureckiej krucjaty "Turcyków".

1673 - Pod Chocimiem wojska polskie pod dowództwem hetmana wielkiego koronnego Jana Sobieskiego pokonały armię turecką Husejna Paszy.

1774 - W Wale koło Nowego Miasta nad Pilicą urodził się Marcin Dunin, arcybiskup poznański i gnieźnieński, prymas Polski w latach 1831-1842.

1837 - W Ottyniowicach na Podolu urodził się Artur Grottger, rysownik, malarz, autor prac poświęconych m.in. powstaniu styczniowemu.

1849 – Urodził się Alfred Sokołowski, lekarz internista, jeden z pionierów sanatoryjnego leczenia gruźlicy w Polsce.

1880 - Urodził się Stanisław Zieliński, historyk, działacz niepodległościowy i publicysta, członek Ligi Morskiej i Kolonialnej.

1896 - W Kosinie pod Łańcutem urodził się Leopold Lis-Kula, żołnierz Legionów Polskich, komendant naczelny POW III na Ukrainie, uczestnik walk polsko-ukraińskich (1918-1918); śmiertelnie ranny w bitwie pod Torczynem, zmarł 7 marca 1919 r.

1904 - Urodził się Andrzej Bogucki, aktor filmowy i teatralny, śpiewak operetkowy, piosenkarz.

1912 - Zmarł Józef Wieniawski, pianista i kompozytor. Początkowo występował z bratem Henrykiem, później samodzielnie, także jako dyrygent.

1912 - W Brześciu nad Bugiem urodziła się Nina Andrycz, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, nazywana "wielką damą polskiego teatru", autorka tomików poezji i powieści.

1914 - I wojna światowa: początek bitwy pod Łodzią.

1918 - W Rethondes koło Compiegne podpisano zawieszenie broni pomiędzy aliantami a Niemcami kończące I wojnę światową.

1918 - Rada Regencyjna przekazała naczelne dowództwo wojsk polskich Józefowi Piłsudskiemu; w 1937 r. Sejm RP ustanowił w dniu 11 listopada państwowe obchody Święta Niepodległości.

1924 - W Rydze urodził się Andrzej Łapicki, aktor, reżyser teatralny, wieloletni wykładowca warszawskiej PWST i jej rektor (1981-1987 i 1994-1996); prezes ZASP (1989-1996); dyrektor Teatru Polskiego w Warszawie (1996-1998); wystąpił m.in. w filmach "Salto" i "Jak daleko stąd, jak blisko" Tadeusza Konwickiego oraz "Weselu" reżyserowanym przez Andrzeja Wajdę.

1930 - Urodził się Tadeusz Nowak, poeta i prozaik, uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy tzw. nurtu chłopskiego w powojennej literaturze.

1930 - Urodził się Marcin Łyskanowski, pisarz i historyk medycyny.

1932 - W Warszawie na pl. Unii Lubelskiej odsłonięto pomnik Lotnika.

1933 - W Czechowicach-Dziedzicach urodził się Stanisław Janicki, krytyk filmowy, historyk kina, reżyser filmów dokumentalnych.

1933 - Zmarł Jan Lemański, poeta, satyryk i bajkopisarz okresu Młodej Polski.

1934 - Urodził się Tadeusz Chabrowski, filozof i poeta.

1934 - W Młocinach koło Warszawy urodziła się Elżbieta Krzesińska, lekkoatletka, dwukrotna medalistka olimpijska w skoku w dal: złoto na igrzyskach w Melbourne (1956) i srebro w Rzymie (1960); rekordzistka świata.

1936 - Dekretem prezydenta Ignacego Mościckiego Edward Śmigły-Rydz mianowany został marszałkiem Polski.

1937 - Odbyły się pierwsze obchody Święta Niepodległości jako ustawowego święta państwowego.

1939 - W lasach pod Piaśnicą Niemcy rozstrzelali ponad 300 osób, w tym siostrę zakonną Alicję Jadwigę Kotowską, błogosławioną Kościoła katolickiego.

1939 - W lesie koło Zielonki pod Warszawą, w odwecie za rozwieszanie przez harcerzy z okazji Święta Niepodległości plakatów z tekstem "Roty" Marii Konopnickiej, Niemcy rozstrzelali 6 z nich oraz 3 przypadkowych mieszkańców miasteczka.

1941 - W pierwszej egzekucji przed Ścianą Straceń w KL Auschwitz Niemcy rozstrzelali 151 polskich więźniów; ogółem w tym miejscu rozstrzelano co najmniej kilka tysięcy osób, głównie Polaków.

1945 - Ukazał się pierwszy numer "Tygodnika Warszawskiego", społeczno-kulturalnego pisma katolickiego.

1949 - W czasie III plenum KC PZPR z KC usunięci zostali: Władysław Gomułka, Zenon Kliszko i Marian Spychalski. Jako powód podano „odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne”.

1952 - Władze bezpieczeństwa aresztowały gen. Wacława Komara, działacza komunistycznego, dowódcę Batalionu im. Jarosława Dąbrowskiego w czasie wojny domowej w Hiszpanii, od 1946 r. nadzorującego wszystkie służby polskiego wywiadu.

1953 - W Dudach Puszczańskich w powiecie ostrołęckim w walce z kilkuset funkcjonariuszami UB, KBW i MO zginęło trzech członków Narodowego Zjednoczenia Wojskowego: Aleksander Góralczyk "Topór", Stanisław Grajek "Mazur" i Władysław Sadłowski "Twardy".

1957 - Sąd Wojewódzki w Warszawie ogłosił wyroki w sprawie funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego odpowiedzialnych za zbrodnie stalinowskie; były wiceminister Roman Romkowski skazany został na 15 lat więzienia, dyrektor Departamentu Śledczego Józef Różański na 14 lat, a dyrektor X Departamentu Anatol Fejgin na 12 lat.

1957 - Premiera filmu "Kapelusz Pana Anatola" w reżyserii Jana Rybkowskiego.

1968 - W Warszawie rozpoczął obrady V Zjazd PZPR, wśród gości byli Leonid Breżniew, Walter Ulbricht i Todor Żiwkow.

1978 - Zmarła Helena Boguszewska, pisarka, współzałożycielka grupy literackiej "Przedmieście".

1981 - Zmarł Jerzy Kornacki, prozaik, w latach 30. redaktor tygodnika "Epoka".

1988 - W Warszawie zmarł Jan Himilsbach, kamieniarz, prozaik, autor scenariuszy filmowych i aktor. Napisał opowiadania: "Monidło", "Przepychanka", "Łzy sołtysa".

1988 - W wielu miastach Polski odbyły się niezależne obchody 70. rocznicy odzyskania niepodległości; w Gdańsku, Katowicach i Poznaniu oddziały ZOMO brutalnie zaatakowały uczestników niepodległościowych demonstracji.

1992 - Zmarł Stanisław Hartman, matematyk, współtwórca wrocławskiej szkoły matematycznej, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, w latach 70. współpracownik Komitetu Obrony Robotników.

2002 - Zmarł Andrzej Szwalbe, twórca i wieloletni dyrektor Filharmonii Pomorskiej, organizator życia muzycznego w Bydgoszczy.

1997 - Sejm udzielił wotum zaufania rządowi Jerzego Buzka.

2018 – W całej Polsce i wśród Polaków poza granicami kraju odbyły się obchody setnej rocznicy odzyskania niepodległości. W Warszawie odsłonięto pomnik premiera, jednego z ojców niepodległości, Ignacego Daszyńskiego.

2019 – W Lublinie zmarł Norbert Wojciechowski, działacz opozycji antykomunistycznej, przywódca regionalnego komitetu strajkowego na Lubelszczyźnie, powołanego po wprowadzeniu stanu wojennego.

2022 - W Gliwicach zmarł Mikołaj Pac Pomarnacki, szpadzista i florecista, olimpijczyk z Tokio, fechtmistrz, uczestnik poznańskiego czerwca 1956 r., oskarżony w procesie dziesięciu o „wystąpienia antypaństwowe”.

Zobacz także

2024-11-18, godz. 10:54 Muzeum Auschwitz: ukazały się wspomnienia byłego więźnia Jana Kupca Wspomnienia Jana Kupca, które przybliżają losy jego i pięciorga braci, żołnierzy ruchu oporu z Podhala aresztowanych przez Niemców i osadzonych w Auschwitz… » więcej 2024-11-17, godz. 10:48 Rosja: Zamknięto Muzeum Historii GUŁagu, powołując się na przepisy przeciwpożarowe Państwowi inspektorzy zdecydowali o czasowym zamknięciu moskiewskiego Muzeum Historii GUŁagu, twierdząc, że nie przestrzega ono przepisów przeciwpożarowych… » więcej 2024-11-16, godz. 11:32 Prof. Żaryn w sądzie: SB prowadząc akcję wobec ks. Popiełuszki czuła się bezkarnie Prowokacja na Chłodnej była dziełem SB, której funkcjonariusze mieli poczucie bezkarności - podkreślił historyk prof. Jan Żaryn, który w piątek zeznawał… » więcej 2024-11-16, godz. 10:44 Gdańsk: Pamiątka po rodzinie Ulmów trafiła do MIIWŚ Książka z odręcznym podpisem Józefa Ulmy trafiła do Muzeum II Wojny Światowej. Wcześniej pamiątka po rodzinie zamordowanej przez Niemców za ukrywanie… » więcej 2024-11-15, godz. 16:34 Wałęsa dostał owację już po dwóch słowach. 35 lat od historycznej mowy w Kongresie USA 15 listopada 1989 r. Lech Wałęsa wygłosił mowę w amerykańskim Kongresie. Owację na stojąco dostał już po pierwszych dwóch słowach "My, naród”. Zaczerpnął… » więcej 2024-11-14, godz. 08:53 Można już zwiedzać dawne mieszkanie Józefa Piłsudskiego w Łodzi Można już zwiedzać dawne mieszkanie Józefa Piłsudskiego i jego żony Marii w Łodzi. W zrekonstruowanym lokalu, w którym marszałek i jego żona prowadzili… » więcej 2024-11-13, godz. 19:40 120 lat temu padły strzały na pl. Grzybowskim w Warszawie, był to początek rewolucji 1905 r. w Królestwie Polskim My, jako PPS, uznajemy, że demonstracja z 13 listopada 1904 r. była początkiem rewolucji 1905 r. – powiedział PAP dr Andrzej Ziemski, przewodniczący Komisji… » więcej 2024-11-13, godz. 14:36 Sto lat temu Władysław Reymont otrzymał Nobla za powieść "Chłopi" 13 listopada 1924 roku Akademia Szwedzka przyznała Literacką Nagrodę Nobla Władysławowi Reymontowi za powieść "Chłopi". Akademicy docenili uniwersalizm… » więcej 2024-11-12, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 12 listopada » więcej 2024-11-11, godz. 09:00 Dzisiaj otwarcie wystawy w Muzeum Historii Polski "1025. Narodziny Królestwa” Obiekty archeologiczne związane z życiem codziennym w XI wieku, a także eksponaty pochodzące ze skarbca Piastów. To elementy wystawy "1025. Narodziny Królestwa”… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »