Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-10-23, 01:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
23 października
1501 - Król Aleksander I Jagiellończyk zatwierdził unię mielnicką.

1793 - Kontrolowany przez Rosjan sejm w Grodnie ratyfikował II rozbiór Polski.

1817 - W Warszawie w Pałacu Kazimierzowskim otwarto Instytut Głuchoniemych. Powstał z inicjatywy księdza Jakuba Falkowskiego, którego imię nosi od 1983 r. Pierwotnie siedzibą Instytutu był Pałac Kazimierzowski przy Krakowskim Przedmieściu (obecnie gmach Uniwersytetu Warszawskiego). Obecnie instytucja znajduje się przy placu Trzech Krzyży.

1843 - Urodził się Henryk Siemiradzki, malarz akademista, autor monumentalnych kompozycji, obrazów o tematyce antycznej.

1870 - W Rapperswilu w Szwajcarii powstało Muzeum Polskie, jedna z najstarszych polskich placówek kulturalnych poza granicami kraju; założone jako Muzeum Narodowe po powstaniu styczniowym służyło zabezpieczeniu polskich zabytków historycznych i propagowaniu spraw polskich.

1885 - W Kcyni urodził się Jan Czochralski, chemik, twórca metody wzrostu kryształów, stanowiącej podstawę współczesnej elektroniki.

1906 - Urodził się Antoni Kenar, rzeźbiarz, pedagog, dyrektor Państwowego Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem.

1914 - Walki pododdziałów kawalerii 1 pułku Legionów Polskich pod Łowiczem. Na froncie karpackim zwycięskie boje pod Pasieczną i Pniowem toczył 2 Pułku Legionów.

1918 – Rada Regencyjna Królestwa Polskiego powołała Józefa Świeżyńskiego na urząd Prezydenta Ministrów.

1923 - W Krakowie urodził się Wiktor Sadecki, aktor, związany m.in. z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie oraz Starym Teatrem; wystąpił w filmach "Wodzirej", "Lata dwudzieste... lata trzydzieste...", a także w serialach "Janosik", "Królowa Bona" i "Chłopi".

1927 - W Radomiu urodził się Leszek Kołakowski, filozof, historyk filozofii, eseista; wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego; od 1970 r. na emigracji, profesor Uniwersytetu w Oksfordzie; autor m.in. dzieła "Główne nurty marksizmu. Powstanie-rozwój-rozkład".

1927 - W Wilnie urodził się Andrzej Strumiłło, malarz, grafik, rzeźbiarz, scenograf, poeta, pisarz, fotograf; część źródeł jako datę jego urodzenia podaje 23 października 1928 r.

1935 - Urodził się Zbigniew Rudziński, kompozytor i pedagog.

1935 - W Gliwicach urodził się Egon Franke, szermierz; na igrzyskach w Tokio (1964) zdobył dla Polski pierwszy złoty medal olimpijski w szermierce - floret indywidualnie; na tych samych igrzyskach wraz z drużyną wywalczył we florecie srebrny medal; złoty medalista mistrzostw świata w 1962 r. w drużynie w szabli.

1939 - Wydano urzędowy komunikat o utworzeniu w Warszawie na polecenie okupantów niemieckich Rady Starszych Gminy Żydowskiej pod przewodnictwem inż. Adama Czerniakowa.

1942 - Okupacja niemiecka: Niemieckie rozporządzenie o zmianie granic warszawskiego getta (zmniejszenie obszaru). Do 21 grudnia 1942 r. 75 tys. Żydów musiało zmienić miejsce zamieszkania.

1943 - Na terenie ruin warszawskiego getta Niemcy rozstrzelali około 300 mężczyzn przywiezionych z więzienia na Pawiaku.

1944 - W Lublinie utworzono Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.

1947 - W Starogardzie Gdańskim urodził się Kazimierz Deyna, piłkarz ŁKS Łódź, Legii Warszawa, Manchesteru City i San Diego Sockers; w reprezentacji Polski wystąpił 97 razy, strzelił 41 goli; na mistrzostwach świata w RFN w 1974 r. wspólnie z drużyną zajął trzecie miejsce; złoty medalista olimpijski z Monachium w 1972 r. i srebrny z Montrealu w 1976 r.

1956 - W Warszawie utworzono Ogólnopolski Klub Postępowej Inteligencji Katolickiej, późniejszy Klub Inteligencji Katolickiej.

1956 - Na Węgrzech wybuchło powstanie przeciwko komunistycznemu reżimowi. Początkiem stała się w Budapeszcie manifestacja solidarności z "polskim październikiem". Powstanie zostało krwawo stłumione 4 listopada po wkroczeniu wojsk sowieckich. 23 października jest świętem narodowym Węgier.

1957 - W Krakowie urodził się Adam Nawałka, piłkarz, trener; wielokrotny reprezentant Polski, uczestnik mistrzostw świata w Argentynie (1978); przez całą karierę ligową związany z Wisłą Kraków; od 2013 r. selekcjoner reprezentacji Polski, z którą dotarł do ćwierćfinału Euro 2016; w październiku 2017 reprezentacja zakwalifikowała się na mistrzostwa świata w Rosji 2018.

1966 - W Warszawie zmarł Franciszek Jóźwiak, działacz komunistyczny, w czasie II wojny światowej szef sztabu GL i AL; w latach 1944-1949 komendant główny MO; członek Biura Politycznego KC PZPR (1948-1956), wicepremier (1955-1956).

1971 - Sąd Wojewódzki w Warszawie wydał wyrok w ostatnim procesie podziemnej organizacji "Ruch", której członkowie oskarżeni byli o przygotowywanie "obalenia przemocą ustroju socjalistycznego PRL".

1981 - Premiera filmu "Wielka majówka" w reżyserii Krzysztofa Rogulskiego.

1983 - Premiera serialu telewizyjnego "Blisko, coraz bliżej" w reżyserii Zbigniewa Chmielewskiego.

1993 - Zmarł Wacław Felczak, historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, w czasie wojny organizator służby kurierów tatrzańskich i budapeszteńskiej bazy łączności władz Polski podziemnej z emigracyjnym rządem w Paryżu i Londynie. Został pochowany na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem.

1996 - Sejm RP umorzył postępowanie w sprawie pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej i karnej przedstawicieli reżimu komunistycznego związanych z wprowadzeniem stanu wojennego.

2005 - Odbyła się druga tura wyborów prezydenckich, w których Lech Kaczyński (54,04 proc.) pokonał Donalda Tuska (45,96 proc.).

2012 - W Żywcu zmarł Wilhelm Brasse, były więzień Auschwitz, fotograf, który wykonywał obozowe zdjęcia więźniów.

2015 - W Gdańsku zmarł major Kazimierz Śliwa, podoficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i AK, najmłodszy z cichociemnych przerzucony do okupowanej Polski w nocy z 21 na 22 września 1944 r.

2019 - W Pradze zmarł Alfred Znamierowski, jeden z czołowych weksykologów i heraldyków na świecie, były dziennikarz Radia Wolna Europa i Głosu Ameryki, współpracownik pism emigracyjnych, w tym Kultury, członek Solidarności Walczącej.

2022 – W wieku 108 lat w Warszawie zmarł Marian Fuks, żołnierz września 1939 r., historyk, muzykolog. Przez wiele lat pracował w Żydowskim Instytucie Historycznym (ŻIH), gdzie zajmował się historią Żydów w Warszawie, historią żydowskiej prasy, kultury, biografistyką oraz Holokaustem.

Zobacz także

2024-10-24, godz. 23:36 Uczczono pamięć ofiar obozu Breslau-Lissa 24 października mija 80 lat od pierwszego transportu więźniów do obozu koncentracyjnego Breslau-Lissa. Obecnie mieści się tam jednostka wojskowa. O trudnej… » więcej 2024-10-24, godz. 12:25 XXIX Seminarium Śląskie „Śląska mozaika. Rola wielokulturowości w kształtowaniu regionu” - to temat przewodni tegorocznego Seminarium Śląskiego. Uroczyste otwarcie konferencji… » więcej 2024-10-24, godz. 12:24 Marian Buchowski z nową książką “Rondo. Opolskie fragmenty przeprawy z PRL do RP” to tytuł najnowszej książki Mariana Buchowskiego. Jej promocja odbędzie się w najbliższy piątek (25.10)… » więcej 2024-10-24, godz. 07:00 Przyznano Nagrody Ambasador Polskiej Historii Działacze i organizacje polonijne promujące Polską historię na Węgrzech, w Argentynie, Belgii, Wielkiej Brytanii otrzymały Nagrody Ambasador Polskiej Historii… » więcej 2024-10-24, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 24 października » więcej 2024-10-23, godz. 16:00 Odszedł profesor Józef Rykwert, krytyk, historyk architektury oraz wykładowca Odszedł jeden z najważniejszych krytyków historii architektury XX i XXI wieku. Profesor Józef Rykwert kształtował całe pokolenia architektów i teoretyków… » więcej 2024-10-23, godz. 14:00 Historia polskiej opieki nad zabytkami na Kresach Katedra we Lwowie, kolegiata w Ołyce, Muzeum Słowackiego w Krzemieńcu to niektóre z cennych budynków na terenie Ukrainy, których konserwacją zajmuje się… » więcej 2024-10-23, godz. 13:15 68 lat temu wybuchło powstanie węgierskie 68 lat temu, 23 października 1956 roku, wybuchło powstanie węgierskie, nazywane też "rewolucją 1956". Było ono próbą wyzwolenia Węgier spod sowieckiej… » więcej 2024-10-23, godz. 11:00 70. rocznica podpisania Układów Paryskich 70 lat temu, 23 października 1954 roku, podpisano Układy Paryskie, których postanowienia znosiły okupacyjny status Republiki Federalnej Niemiec, dawały jej… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »