Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-10-23, 01:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
23 października
1501 - Król Aleksander I Jagiellończyk zatwierdził unię mielnicką.

1793 - Kontrolowany przez Rosjan sejm w Grodnie ratyfikował II rozbiór Polski.

1817 - W Warszawie w Pałacu Kazimierzowskim otwarto Instytut Głuchoniemych. Powstał z inicjatywy księdza Jakuba Falkowskiego, którego imię nosi od 1983 r. Pierwotnie siedzibą Instytutu był Pałac Kazimierzowski przy Krakowskim Przedmieściu (obecnie gmach Uniwersytetu Warszawskiego). Obecnie instytucja znajduje się przy placu Trzech Krzyży.

1843 - Urodził się Henryk Siemiradzki, malarz akademista, autor monumentalnych kompozycji, obrazów o tematyce antycznej.

1870 - W Rapperswilu w Szwajcarii powstało Muzeum Polskie, jedna z najstarszych polskich placówek kulturalnych poza granicami kraju; założone jako Muzeum Narodowe po powstaniu styczniowym służyło zabezpieczeniu polskich zabytków historycznych i propagowaniu spraw polskich.

1885 - W Kcyni urodził się Jan Czochralski, chemik, twórca metody wzrostu kryształów, stanowiącej podstawę współczesnej elektroniki.

1906 - Urodził się Antoni Kenar, rzeźbiarz, pedagog, dyrektor Państwowego Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem.

1914 - Walki pododdziałów kawalerii 1 pułku Legionów Polskich pod Łowiczem. Na froncie karpackim zwycięskie boje pod Pasieczną i Pniowem toczył 2 Pułku Legionów.

1918 – Rada Regencyjna Królestwa Polskiego powołała Józefa Świeżyńskiego na urząd Prezydenta Ministrów.

1923 - W Krakowie urodził się Wiktor Sadecki, aktor, związany m.in. z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie oraz Starym Teatrem; wystąpił w filmach "Wodzirej", "Lata dwudzieste... lata trzydzieste...", a także w serialach "Janosik", "Królowa Bona" i "Chłopi".

1927 - W Radomiu urodził się Leszek Kołakowski, filozof, historyk filozofii, eseista; wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego; od 1970 r. na emigracji, profesor Uniwersytetu w Oksfordzie; autor m.in. dzieła "Główne nurty marksizmu. Powstanie-rozwój-rozkład".

1927 - W Wilnie urodził się Andrzej Strumiłło, malarz, grafik, rzeźbiarz, scenograf, poeta, pisarz, fotograf; część źródeł jako datę jego urodzenia podaje 23 października 1928 r.

1935 - Urodził się Zbigniew Rudziński, kompozytor i pedagog.

1935 - W Gliwicach urodził się Egon Franke, szermierz; na igrzyskach w Tokio (1964) zdobył dla Polski pierwszy złoty medal olimpijski w szermierce - floret indywidualnie; na tych samych igrzyskach wraz z drużyną wywalczył we florecie srebrny medal; złoty medalista mistrzostw świata w 1962 r. w drużynie w szabli.

1939 - Wydano urzędowy komunikat o utworzeniu w Warszawie na polecenie okupantów niemieckich Rady Starszych Gminy Żydowskiej pod przewodnictwem inż. Adama Czerniakowa.

1942 - Okupacja niemiecka: Niemieckie rozporządzenie o zmianie granic warszawskiego getta (zmniejszenie obszaru). Do 21 grudnia 1942 r. 75 tys. Żydów musiało zmienić miejsce zamieszkania.

1943 - Na terenie ruin warszawskiego getta Niemcy rozstrzelali około 300 mężczyzn przywiezionych z więzienia na Pawiaku.

1944 - W Lublinie utworzono Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.

1947 - W Starogardzie Gdańskim urodził się Kazimierz Deyna, piłkarz ŁKS Łódź, Legii Warszawa, Manchesteru City i San Diego Sockers; w reprezentacji Polski wystąpił 97 razy, strzelił 41 goli; na mistrzostwach świata w RFN w 1974 r. wspólnie z drużyną zajął trzecie miejsce; złoty medalista olimpijski z Monachium w 1972 r. i srebrny z Montrealu w 1976 r.

1956 - W Warszawie utworzono Ogólnopolski Klub Postępowej Inteligencji Katolickiej, późniejszy Klub Inteligencji Katolickiej.

1956 - Na Węgrzech wybuchło powstanie przeciwko komunistycznemu reżimowi. Początkiem stała się w Budapeszcie manifestacja solidarności z "polskim październikiem". Powstanie zostało krwawo stłumione 4 listopada po wkroczeniu wojsk sowieckich. 23 października jest świętem narodowym Węgier.

1957 - W Krakowie urodził się Adam Nawałka, piłkarz, trener; wielokrotny reprezentant Polski, uczestnik mistrzostw świata w Argentynie (1978); przez całą karierę ligową związany z Wisłą Kraków; od 2013 r. selekcjoner reprezentacji Polski, z którą dotarł do ćwierćfinału Euro 2016; w październiku 2017 reprezentacja zakwalifikowała się na mistrzostwa świata w Rosji 2018.

1966 - W Warszawie zmarł Franciszek Jóźwiak, działacz komunistyczny, w czasie II wojny światowej szef sztabu GL i AL; w latach 1944-1949 komendant główny MO; członek Biura Politycznego KC PZPR (1948-1956), wicepremier (1955-1956).

1971 - Sąd Wojewódzki w Warszawie wydał wyrok w ostatnim procesie podziemnej organizacji "Ruch", której członkowie oskarżeni byli o przygotowywanie "obalenia przemocą ustroju socjalistycznego PRL".

1981 - Premiera filmu "Wielka majówka" w reżyserii Krzysztofa Rogulskiego.

1983 - Premiera serialu telewizyjnego "Blisko, coraz bliżej" w reżyserii Zbigniewa Chmielewskiego.

1993 - Zmarł Wacław Felczak, historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, w czasie wojny organizator służby kurierów tatrzańskich i budapeszteńskiej bazy łączności władz Polski podziemnej z emigracyjnym rządem w Paryżu i Londynie. Został pochowany na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem.

1996 - Sejm RP umorzył postępowanie w sprawie pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej i karnej przedstawicieli reżimu komunistycznego związanych z wprowadzeniem stanu wojennego.

2005 - Odbyła się druga tura wyborów prezydenckich, w których Lech Kaczyński (54,04 proc.) pokonał Donalda Tuska (45,96 proc.).

2012 - W Żywcu zmarł Wilhelm Brasse, były więzień Auschwitz, fotograf, który wykonywał obozowe zdjęcia więźniów.

2015 - W Gdańsku zmarł major Kazimierz Śliwa, podoficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i AK, najmłodszy z cichociemnych przerzucony do okupowanej Polski w nocy z 21 na 22 września 1944 r.

2019 - W Pradze zmarł Alfred Znamierowski, jeden z czołowych weksykologów i heraldyków na świecie, były dziennikarz Radia Wolna Europa i Głosu Ameryki, współpracownik pism emigracyjnych, w tym Kultury, członek Solidarności Walczącej.

2022 – W wieku 108 lat w Warszawie zmarł Marian Fuks, żołnierz września 1939 r., historyk, muzykolog. Przez wiele lat pracował w Żydowskim Instytucie Historycznym (ŻIH), gdzie zajmował się historią Żydów w Warszawie, historią żydowskiej prasy, kultury, biografistyką oraz Holokaustem.

Zobacz także

2024-11-18, godz. 10:54 Muzeum Auschwitz: ukazały się wspomnienia byłego więźnia Jana Kupca Wspomnienia Jana Kupca, które przybliżają losy jego i pięciorga braci, żołnierzy ruchu oporu z Podhala aresztowanych przez Niemców i osadzonych w Auschwitz… » więcej 2024-11-17, godz. 10:48 Rosja: Zamknięto Muzeum Historii GUŁagu, powołując się na przepisy przeciwpożarowe Państwowi inspektorzy zdecydowali o czasowym zamknięciu moskiewskiego Muzeum Historii GUŁagu, twierdząc, że nie przestrzega ono przepisów przeciwpożarowych… » więcej 2024-11-16, godz. 11:32 Prof. Żaryn w sądzie: SB prowadząc akcję wobec ks. Popiełuszki czuła się bezkarnie Prowokacja na Chłodnej była dziełem SB, której funkcjonariusze mieli poczucie bezkarności - podkreślił historyk prof. Jan Żaryn, który w piątek zeznawał… » więcej 2024-11-16, godz. 10:44 Gdańsk: Pamiątka po rodzinie Ulmów trafiła do MIIWŚ Książka z odręcznym podpisem Józefa Ulmy trafiła do Muzeum II Wojny Światowej. Wcześniej pamiątka po rodzinie zamordowanej przez Niemców za ukrywanie… » więcej 2024-11-15, godz. 16:34 Wałęsa dostał owację już po dwóch słowach. 35 lat od historycznej mowy w Kongresie USA 15 listopada 1989 r. Lech Wałęsa wygłosił mowę w amerykańskim Kongresie. Owację na stojąco dostał już po pierwszych dwóch słowach "My, naród”. Zaczerpnął… » więcej 2024-11-14, godz. 08:53 Można już zwiedzać dawne mieszkanie Józefa Piłsudskiego w Łodzi Można już zwiedzać dawne mieszkanie Józefa Piłsudskiego i jego żony Marii w Łodzi. W zrekonstruowanym lokalu, w którym marszałek i jego żona prowadzili… » więcej 2024-11-13, godz. 19:40 120 lat temu padły strzały na pl. Grzybowskim w Warszawie, był to początek rewolucji 1905 r. w Królestwie Polskim My, jako PPS, uznajemy, że demonstracja z 13 listopada 1904 r. była początkiem rewolucji 1905 r. – powiedział PAP dr Andrzej Ziemski, przewodniczący Komisji… » więcej 2024-11-13, godz. 14:36 Sto lat temu Władysław Reymont otrzymał Nobla za powieść "Chłopi" 13 listopada 1924 roku Akademia Szwedzka przyznała Literacką Nagrodę Nobla Władysławowi Reymontowi za powieść "Chłopi". Akademicy docenili uniwersalizm… » więcej 2024-11-12, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 12 listopada » więcej 2024-11-11, godz. 09:00 Dzisiaj otwarcie wystawy w Muzeum Historii Polski "1025. Narodziny Królestwa” Obiekty archeologiczne związane z życiem codziennym w XI wieku, a także eksponaty pochodzące ze skarbca Piastów. To elementy wystawy "1025. Narodziny Królestwa”… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »