Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Święto Żołnierzy Batalionów Chłopskich
2024-10-08, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/mm/K.Koziełł/dok.

Święto Żołnierzy Batalionów Chłopskich

Tabliczka z godłem Polski i inicjałami Batalionów Chłopskich oraz Wojska Polskiego. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Tabliczka z godłem Polski i inicjałami Batalionów Chłopskich oraz Wojska Polskiego. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Dziś, 8 października, Święto Żołnierzy Batalionów Chłopskich. Przypada w rocznicę zaprzysiężenia w 1940 roku na komendanta tej konspiracyjnej wojskowej organizacji ruchu ludowego - Franciszka Kamińskiego, pseudonim "Zenon Trawiński". Dzisiaj mijają więc 84 lata od tego wydarzenia.
Franciszek Kamiński, więziony po drugiej wojnie światowej, został w III RP awansowany na generała dywizji Wojska Polskiego i odznaczony Orderem Orła Białego. Zmarł w 2000 roku.

Bataliony Chłopskie zostały założone w sierpniu 1940 roku, z inicjatywy konspiracyjnego Stronnictwa Ludowego "Roch". Ich głównym zadaniem była obrona ludności wiejskiej przed terrorem okupacyjnym i wykorzystaniem ekonomicznym.

Pod względem wielkości stanowiły drugą, po Armii Krajowej, organizację zbrojną Polskiego Państwa Podziemnego. Pod koniec drugiej wojny światowej liczyły około 170 tysięcy żołnierzy i 20 tysięcy ochotniczek w Ludowym Związku Kobiet.

Organizacja ta przeprowadziła łącznie około trzech tysięcy różnych akcji bojowych. Do najważniejszych należą między innymi walki w obronie pacyfikowanej Zamojszczyzny w latach 1942-1943, zwłaszcza bitwy pod Wojdą i Zaborecznem, oraz walki w obronie tzw. Republiki Pińczowskiej. Bataliony działały również na Kresach Wschodnich, pod okupacją sowiecką i niemiecką. W trakcie otwartych walk, działań dywersyjnych i w wyniku aresztowań poległo około siedmiu tysięcy żołnierzy tej organizacji.

Żołnierze Batalionów Chłopskich zasłużyli się także na polu wywiadowczym. Wzięli udział w rozpoznaniu poligonu rakietowego w Bliźnie, obserwując próby startów pocisków V-1 i rakiet V-2, lokalizując miejsca ich upadku, a także poszukując szczątków rozbitych pocisków. Części znalezione w lasach i na bagnach zostały za pośrednictwem Komendy Głównej Armii Krajowej wysłane drogą lotniczą do Londynu, gdzie poddano je badaniom technicznym.

Bataliony Chłopskie zostały rozwiązane w marcu 1945 roku. Gdy władzę w kraju przejęli komuniści, wielu żołnierzy formacji było prześladowanych, a w okresie stalinowskim skazano ją na zapomnienie.

W 2019 roku, w 79. rocznicę utworzenia organizacji, w Warszawie uroczyście odsłonięto pomnik Żołnierzy Batalionów Chłopskich i Ludowego Związku Kobiet.

(więcej)

Do Batalionów Chłopskich wstępowali głównie mieszkańcy wsi. Inicjatorem powołania formacji i jej zwierzchnikiem z ramienia Centralnego Kierownictwa Ruchu Ludowego "Roch" był Józef Niećko "Zgrzebniak". Funkcję Komendanta Głównego pełnił Franciszek Kamiński, a szefem sztabu Komendy Głównej był Kazimierz Banach "Kamil". Bataliony Chłopskie obejmowały zasięgiem prawie cały obszar II Rzeczypospolitej z wyjątkiem Pomorza oraz województw: wileńskiego, nowogrodzkiego i poleskiego. W 1944 roku część oddziałów, wbrew rozkazom, podporządkowała się władzy Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego - tymczasowego organu władzy stworzonego przez Stalina na obszarze Polski wyzwalanej spod okupacji niemieckiej, i weszła w skład Armii Ludowej. Większość pozostała jednak wierna Rządowi RP w Londynie.

W czasie II wojny światowej terror wobec bezbronnych mieszkańców polskich wsi był powszechny i stanowił jeden z elementów niemieckiej polityki względem okupowanych ziem. Jeszcze w trakcie trwania wojny obronnej 1939 roku niemieckie wojska wymordowały ludność między innymi Złoczewa i Torzeńca. Zabito tam kilkuset Polaków. Za zbrodnie odpowiedzialni byli żołnierze Wehrmachtu. W późniejszym czasie polskie wsie pacyfikowały siły SS, Gestapo oraz Einsatzgruppen, czyli grupy operacyjne hitlerowskiej policji bezpieczeństwa i służby bezpieczeństwa.

Badacze przedstawiają różną liczbę polskich wsi spacyfikowanych przez Niemców i ich kolaborantów w latach 1939-1945. Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskiej w Michniowie podaje informację, iż w trakcie II wojny światowej spacyfikowano co najmniej 817 miejscowości. Ich mieszkańców rozstrzeliwano, wywożono do obozów koncentracyjnych i na przymusowe roboty do III Rzeszy, a dobytek rabowano i niszczono, paląc gospodarstwa i całe wsie.
Generał Franciszek Kamiński już w pierwszych tygodniach niemieckiej okupacji był jednym ze współtwórców centralnego ośrodka ruchu ludowego na terenie Warszawy, kierowanego przez Macieja Rataja. W sierpniu 1940 roku zgłosił koncepcję utworzenia Straży Chłopskiej, wiosną 1941 organizacja ta przybrała nazwę Bataliony Chłopskie. Niedługo potem został mianowany komendantem głównym pierwszej w dziejach Polski samodzielnej chłopskiej organizacji zbrojnej i funkcję tę pełnił do końca wojny.

W marcu 1943 roku doprowadził do scalenia sił Batalionów Chłopskich z Armią Krajową, faktycznie jednak scalenie nie zakończyło się do końca okupacji. Ostatecznie "przekazano" AK około 51 tysięcy żołnierzy. W 1944 roku Kamiński wszedł w skład Komendy Głównej Armii Krajowej. Pełnił funkcję szefa I Oddziału Sztabu AK. Uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie był represjonowany przez komunistyczne władze. Zmarł w 2000 roku.

Zobacz także

2024-11-18, godz. 10:54 Muzeum Auschwitz: ukazały się wspomnienia byłego więźnia Jana Kupca Wspomnienia Jana Kupca, które przybliżają losy jego i pięciorga braci, żołnierzy ruchu oporu z Podhala aresztowanych przez Niemców i osadzonych w Auschwitz… » więcej 2024-11-17, godz. 10:48 Rosja: Zamknięto Muzeum Historii GUŁagu, powołując się na przepisy przeciwpożarowe Państwowi inspektorzy zdecydowali o czasowym zamknięciu moskiewskiego Muzeum Historii GUŁagu, twierdząc, że nie przestrzega ono przepisów przeciwpożarowych… » więcej 2024-11-16, godz. 11:32 Prof. Żaryn w sądzie: SB prowadząc akcję wobec ks. Popiełuszki czuła się bezkarnie Prowokacja na Chłodnej była dziełem SB, której funkcjonariusze mieli poczucie bezkarności - podkreślił historyk prof. Jan Żaryn, który w piątek zeznawał… » więcej 2024-11-16, godz. 10:44 Gdańsk: Pamiątka po rodzinie Ulmów trafiła do MIIWŚ Książka z odręcznym podpisem Józefa Ulmy trafiła do Muzeum II Wojny Światowej. Wcześniej pamiątka po rodzinie zamordowanej przez Niemców za ukrywanie… » więcej 2024-11-15, godz. 16:34 Wałęsa dostał owację już po dwóch słowach. 35 lat od historycznej mowy w Kongresie USA 15 listopada 1989 r. Lech Wałęsa wygłosił mowę w amerykańskim Kongresie. Owację na stojąco dostał już po pierwszych dwóch słowach "My, naród”. Zaczerpnął… » więcej 2024-11-14, godz. 08:53 Można już zwiedzać dawne mieszkanie Józefa Piłsudskiego w Łodzi Można już zwiedzać dawne mieszkanie Józefa Piłsudskiego i jego żony Marii w Łodzi. W zrekonstruowanym lokalu, w którym marszałek i jego żona prowadzili… » więcej 2024-11-13, godz. 19:40 120 lat temu padły strzały na pl. Grzybowskim w Warszawie, był to początek rewolucji 1905 r. w Królestwie Polskim My, jako PPS, uznajemy, że demonstracja z 13 listopada 1904 r. była początkiem rewolucji 1905 r. – powiedział PAP dr Andrzej Ziemski, przewodniczący Komisji… » więcej 2024-11-13, godz. 14:36 Sto lat temu Władysław Reymont otrzymał Nobla za powieść "Chłopi" 13 listopada 1924 roku Akademia Szwedzka przyznała Literacką Nagrodę Nobla Władysławowi Reymontowi za powieść "Chłopi". Akademicy docenili uniwersalizm… » więcej 2024-11-12, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 12 listopada » więcej 2024-11-11, godz. 09:00 Dzisiaj otwarcie wystawy w Muzeum Historii Polski "1025. Narodziny Królestwa” Obiekty archeologiczne związane z życiem codziennym w XI wieku, a także eksponaty pochodzące ze skarbca Piastów. To elementy wystawy "1025. Narodziny Królestwa”… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »