Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 85 lat temu zakończyła się bitwa o Kępę Oksywską…
2024-09-19, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

85 lat temu zakończyła się bitwa o Kępę Oksywską w Gdyni

Stanisław Dąbek [fot. wikipedia/domena publiczna]
Stanisław Dąbek [fot. wikipedia/domena publiczna]
85 lat temu, 19 września 1939 roku, zakończyła się bitwa o Kępę Oksywską w Gdyni. Po kilkunastu dniach obrony w okrążeniu przed przeważającymi siłami niemieckimi, polskie oddziały Lądowej Obrony Wybrzeża skapitulowały o godzinie 17-tej. Kępa Oksywska walczyła od 1 września, przy czym od 10 września głównie na lądzie.
Dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża pułkownik Stanisław Dąbek dowodził 15 tysiącami żołnierzy. Wspierała go kompania Kosynierów Gdyńskich, Morska Drużyna Harcerzy oraz oddział młodzieży gimnazjalnej. Niemcy mieli kilkakrotną przewagę w ludziach - około 45 tysięcy żołnierzy - i uzbrojeniu.

Na Kępie Oksywskiej nie było umocnień oprócz rowów strzeleckich, mimo to na obszarze niespełna czterech kilometrów kwadratowych stoczono co najmniej 110 potyczek. Zginęło ponad dwa tysiące polskich żołnierzy, co stanowiło 14 procent walczących, rannych zaś zostało około siedmiu tysięcy.

Polacy nie tylko bronili kolejnych pozycji, lecz także wielokrotnie kontratakowali. Walczyli o każde zbocze i wieś. Szczególnie krwawe boje toczono w Kazimierzu, Dębogórzu i Suchym Dworze bronionych przez 1. Morski Pułk Strzelców oraz w Mostach i Mechelinkach, gdzie stawiał opór 2. Morski Pułk Strzelców i I. Gdyński Batalion Obrony Narodowej. Niektóre miejscowości kilkakrotnie przechodziły z rąk do rąk, przy czym wieś Kazimierz - czternaście razy.

Bitwa o Kępę Oksywską, nazywana "polskimi Termopilami", pozostaje symbolem bohaterstwa żołnierzy i ludności cywilnej w wojnie obronnej 1939 roku. Najmłodszy obrońca Oksywia - 13-letni harcerz Alfred Dyduch - poległ w walce 18 września 1939 roku.

Ostatni żyjący weteran tej bitwy - kapitan w stanie spoczynku Aleksander Pawelec zmarł w 2019 roku, w wieku 103 lat.

(więcej)

Po wybuchu II wojny światowej, już w pierwszych dniach walk, Wybrzeże zostało odcięte od reszty kraju. Mimo to, Westerplatte broniło się do 7 września 1939 roku, a Hel - aż do 2 października. 10 września 1939, po ciężkich walkach w pobliżu Redy i na zachodnich przedpolach Gdyni, dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża pułkownik Stanisław Dąbek zdecydował o odwrocie wszystkich sił na Kępę Oksywską, by ochronić Gdynię i jej mieszkańców. Na decyzję wpłynęło również i to, że nie nadeszło wsparcie, przewidywane w planach obrony przez Sztab Główny.

10 września na ląd wkroczył niemiecki korpus, dowodzony przez generała Leonharda Kaupischa, który 12 września przełamał polskie pozycje na północnym i zachodnim skraju obrony. 14 września Niemcy całkowicie okrążyli oddziały polskie, a 17 września rozpoczęli szturm generalny. Po wyczerpaniu możliwości obrony, jeszcze tego samego dnia, pułkownik Dąbek wraz z 20 pozostałymi przy nim żołnierzami, głównie oficerami, ruszył do ataku pod Babimi Dołami. Dowódca, raniony odłamkiem pocisku moździerzowego, ostatni nabój swojego pistoletu przeznaczył dla siebie, aby nie dostać się do niewoli. 19 września Niemcy przejęli Kępę Oksywską.

Walki o Oksywie zostały upamiętnione na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie, tablicą z napisem: "Westerplatte-Oksywie-Hel 1 IX - 2 X 1939".

Zobacz także

2024-10-21, godz. 18:49 25. rocznica śmierci kompozytora Alfreda Schütza 25 lat temu, 21 października 1999 roku, zmarł Alfred Schütz, kompozytor, dyrygent i pianista. Twórca muzyki do wielu pieśni żołnierskich, w tym do słów… » więcej 2024-10-21, godz. 18:43 Przekazano archiwum fotograficzne Macieja Piekarskiego do Archiwum Akt Nowych Do Archiwum Akt Nowych przekazano archiwum fotograficzne historyka sztuki, dziennikarza i varsavianisty, Macieja Piekarskiego. Przekazania archiwaliów dokonała… » więcej 2024-10-21, godz. 09:00 Hołd ofiarom niemieckiego ludobójstwa Wielkopolanie oddli hołd ofiarom niemieckiego ludobójstwa. 85 lat temu na terenie Wielkopolski rozpoczęła się operacja Tannenberg. Od 1 września do 25 października… » więcej 2024-10-21, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 21 października » więcej 2024-10-20, godz. 12:37 Koordynatorka akcji "Zapal znicz pamięci": akcja pokazuje, że młodzi potrafią dbać o pamięć Akcja "Zapal znicz pamięci" każdego roku pokazuje, że młodzi ludzie chcą i potrafią dbać o pamięć – powiedziała PAP koordynatorka akcji Marta Szczesiak-Ślusarek… » więcej 2024-10-20, godz. 09:00 12 lat temu zmarł Przemysław Gintrowski, bard Solidarności, autor muzyki do ponad 20 filmów 12 lat temu, 20 października 2012 roku, zmarł Przemysław Gintrowski, kompozytor i wokalista, bard "Solidarności", obdarzony niepowtarzalnym, zachrypniętym… » więcej 2024-10-20, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 20 października » więcej 2024-10-19, godz. 11:00 Narodowy Dzień Pamięci Duchownych Niezłomnych 19 października przypada Narodowy Dzień Pamięci Duchownych Niezłomnych, święto państwowe ustanowione w 2018 roku. Obchodzone jest w rocznicę porwania i… » więcej 2024-10-19, godz. 09:00 40. rocznica śmierci księdza Jerzego Popiełuszki 19 października mija 40. rocznica śmierci księdza Jerzego Popiełuszki, zamordowanego w 1984 roku przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. Kapłan był… » więcej 2024-10-19, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 19 października » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »