Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 85 lat temu zakończyła się bitwa o Kępę Oksywską…
2024-09-19, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

85 lat temu zakończyła się bitwa o Kępę Oksywską w Gdyni

Stanisław Dąbek [fot. wikipedia/domena publiczna]
Stanisław Dąbek [fot. wikipedia/domena publiczna]
85 lat temu, 19 września 1939 roku, zakończyła się bitwa o Kępę Oksywską w Gdyni. Po kilkunastu dniach obrony w okrążeniu przed przeważającymi siłami niemieckimi, polskie oddziały Lądowej Obrony Wybrzeża skapitulowały o godzinie 17-tej. Kępa Oksywska walczyła od 1 września, przy czym od 10 września głównie na lądzie.
Dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża pułkownik Stanisław Dąbek dowodził 15 tysiącami żołnierzy. Wspierała go kompania Kosynierów Gdyńskich, Morska Drużyna Harcerzy oraz oddział młodzieży gimnazjalnej. Niemcy mieli kilkakrotną przewagę w ludziach - około 45 tysięcy żołnierzy - i uzbrojeniu.

Na Kępie Oksywskiej nie było umocnień oprócz rowów strzeleckich, mimo to na obszarze niespełna czterech kilometrów kwadratowych stoczono co najmniej 110 potyczek. Zginęło ponad dwa tysiące polskich żołnierzy, co stanowiło 14 procent walczących, rannych zaś zostało około siedmiu tysięcy.

Polacy nie tylko bronili kolejnych pozycji, lecz także wielokrotnie kontratakowali. Walczyli o każde zbocze i wieś. Szczególnie krwawe boje toczono w Kazimierzu, Dębogórzu i Suchym Dworze bronionych przez 1. Morski Pułk Strzelców oraz w Mostach i Mechelinkach, gdzie stawiał opór 2. Morski Pułk Strzelców i I. Gdyński Batalion Obrony Narodowej. Niektóre miejscowości kilkakrotnie przechodziły z rąk do rąk, przy czym wieś Kazimierz - czternaście razy.

Bitwa o Kępę Oksywską, nazywana "polskimi Termopilami", pozostaje symbolem bohaterstwa żołnierzy i ludności cywilnej w wojnie obronnej 1939 roku. Najmłodszy obrońca Oksywia - 13-letni harcerz Alfred Dyduch - poległ w walce 18 września 1939 roku.

Ostatni żyjący weteran tej bitwy - kapitan w stanie spoczynku Aleksander Pawelec zmarł w 2019 roku, w wieku 103 lat.

(więcej)

Po wybuchu II wojny światowej, już w pierwszych dniach walk, Wybrzeże zostało odcięte od reszty kraju. Mimo to, Westerplatte broniło się do 7 września 1939 roku, a Hel - aż do 2 października. 10 września 1939, po ciężkich walkach w pobliżu Redy i na zachodnich przedpolach Gdyni, dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża pułkownik Stanisław Dąbek zdecydował o odwrocie wszystkich sił na Kępę Oksywską, by ochronić Gdynię i jej mieszkańców. Na decyzję wpłynęło również i to, że nie nadeszło wsparcie, przewidywane w planach obrony przez Sztab Główny.

10 września na ląd wkroczył niemiecki korpus, dowodzony przez generała Leonharda Kaupischa, który 12 września przełamał polskie pozycje na północnym i zachodnim skraju obrony. 14 września Niemcy całkowicie okrążyli oddziały polskie, a 17 września rozpoczęli szturm generalny. Po wyczerpaniu możliwości obrony, jeszcze tego samego dnia, pułkownik Dąbek wraz z 20 pozostałymi przy nim żołnierzami, głównie oficerami, ruszył do ataku pod Babimi Dołami. Dowódca, raniony odłamkiem pocisku moździerzowego, ostatni nabój swojego pistoletu przeznaczył dla siebie, aby nie dostać się do niewoli. 19 września Niemcy przejęli Kępę Oksywską.

Walki o Oksywie zostały upamiętnione na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie, tablicą z napisem: "Westerplatte-Oksywie-Hel 1 IX - 2 X 1939".

Zobacz także

2024-12-17, godz. 14:21 Modlitwa i biało-czerwone znicze w rocznicę Grudnia '70 Opozycjoniści z czasów PRL i dyrektor oddziału IPN w poniedziałek na Cmentarzu Centralnym oddali hołd ofiarom Grudnia '70. Podczas robotniczej rewolty w Szczecinie… » więcej 2024-12-16, godz. 14:16 Strzały padły, gdy wydawało się że jest po walce - 43 lata temu w pacyfikacji "Wujka" zginęło 9 górników 43 lata temu, 16 grudnia 1981 r., od kul funkcjonariuszy plutonu specjalnego ZOMO zginęło dziewięciu górników kopalni "Wujek" w Katowicach. Strzały padły… » więcej 2024-12-15, godz. 10:55 Powstaje cyfrowy atlas zbrodni nazistowskich 80 lat po zakończeniu II wojny światowej cyfrowy atlas ma przypominać o miejscach zbrodni nazistowskich w Niemczech. Docelowo w atlasie powinno znaleźć się… » więcej 2024-12-14, godz. 10:50 Katedra Notre Dame w Paryżu - polskie ślady Gromadzili się w niej emigranci Powstania Listopadowego; w latach osiemdziesiątych XX w. odbywały się msze za „Solidarność”; w 2014 r. w pobliżu odsłonięto… » więcej 2024-12-13, godz. 12:03 13 grudnia 1981 r. wprowadzony został stan wojenny. Był bezprawny nawet w świetle PRL-owskiego prawa 43 lata temu, 13 grudnia 1981 r. gen. Wojciech Jaruzelski ogłosił wprowadzenie stanu wojennego. Powołał się na dekret Rady Państwa. Prawnicy i historycy… » więcej 2024-12-13, godz. 12:07 Historyk o stanie wojennym: nigdy nie usłyszałem przekonującej odpowiedzi na pytanie o alternatywny scenariusz wyda… Stan wojenny równał się wycelowaniu pistoletu we własne społeczeństwo. Było to fatalne wydarzenie w polskiej historii, ale nigdy nie usłyszałem przekonującej… » więcej 2024-12-13, godz. 12:09 Sejm: oddajmy hołd wszystkim, którzy w czasie stanu wojennego wykazali się odwagą i determinacją Na stronie Sejmu opublikowano tekst wspominający wydarzenia związane ze stanem wojennym. Oddajmy hołd wszystkim, którzy w tamtych trudnych czasach wykazali… » więcej 2024-12-13, godz. 11:58 Medale dla działaczy opozycji antykomunistycznej Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Lech Parell wręczył medale działaczom opozycji antykomunistycznej podczas czwartkowego spotkania… » więcej 2024-12-12, godz. 10:57 Premiera filmu o Solidarności w Nowej Hucie „Dekada Jaruzelskiego – Solidarność walczy” – to tytuł filmu dokumentalnego o działaniach ruchu antykomunistycznego w Nowej Hucie w Krakowie. Premiera… » więcej 2024-12-11, godz. 10:52 30 lat temu umarł generał broni Stanisław Maczek "Żołnierz polski bić się może o wolność wszystkich narodów – umiera tylko dla Polski…". 11 grudnia 1994 r. zmarł w Edynburgu (Szkocja) Stanisław… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »