Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 85 lat temu zakończyła się bitwa o Kępę Oksywską…
2024-09-19, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

85 lat temu zakończyła się bitwa o Kępę Oksywską w Gdyni

Stanisław Dąbek [fot. wikipedia/domena publiczna]
Stanisław Dąbek [fot. wikipedia/domena publiczna]
85 lat temu, 19 września 1939 roku, zakończyła się bitwa o Kępę Oksywską w Gdyni. Po kilkunastu dniach obrony w okrążeniu przed przeważającymi siłami niemieckimi, polskie oddziały Lądowej Obrony Wybrzeża skapitulowały o godzinie 17-tej. Kępa Oksywska walczyła od 1 września, przy czym od 10 września głównie na lądzie.
Dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża pułkownik Stanisław Dąbek dowodził 15 tysiącami żołnierzy. Wspierała go kompania Kosynierów Gdyńskich, Morska Drużyna Harcerzy oraz oddział młodzieży gimnazjalnej. Niemcy mieli kilkakrotną przewagę w ludziach - około 45 tysięcy żołnierzy - i uzbrojeniu.

Na Kępie Oksywskiej nie było umocnień oprócz rowów strzeleckich, mimo to na obszarze niespełna czterech kilometrów kwadratowych stoczono co najmniej 110 potyczek. Zginęło ponad dwa tysiące polskich żołnierzy, co stanowiło 14 procent walczących, rannych zaś zostało około siedmiu tysięcy.

Polacy nie tylko bronili kolejnych pozycji, lecz także wielokrotnie kontratakowali. Walczyli o każde zbocze i wieś. Szczególnie krwawe boje toczono w Kazimierzu, Dębogórzu i Suchym Dworze bronionych przez 1. Morski Pułk Strzelców oraz w Mostach i Mechelinkach, gdzie stawiał opór 2. Morski Pułk Strzelców i I. Gdyński Batalion Obrony Narodowej. Niektóre miejscowości kilkakrotnie przechodziły z rąk do rąk, przy czym wieś Kazimierz - czternaście razy.

Bitwa o Kępę Oksywską, nazywana "polskimi Termopilami", pozostaje symbolem bohaterstwa żołnierzy i ludności cywilnej w wojnie obronnej 1939 roku. Najmłodszy obrońca Oksywia - 13-letni harcerz Alfred Dyduch - poległ w walce 18 września 1939 roku.

Ostatni żyjący weteran tej bitwy - kapitan w stanie spoczynku Aleksander Pawelec zmarł w 2019 roku, w wieku 103 lat.

(więcej)

Po wybuchu II wojny światowej, już w pierwszych dniach walk, Wybrzeże zostało odcięte od reszty kraju. Mimo to, Westerplatte broniło się do 7 września 1939 roku, a Hel - aż do 2 października. 10 września 1939, po ciężkich walkach w pobliżu Redy i na zachodnich przedpolach Gdyni, dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża pułkownik Stanisław Dąbek zdecydował o odwrocie wszystkich sił na Kępę Oksywską, by ochronić Gdynię i jej mieszkańców. Na decyzję wpłynęło również i to, że nie nadeszło wsparcie, przewidywane w planach obrony przez Sztab Główny.

10 września na ląd wkroczył niemiecki korpus, dowodzony przez generała Leonharda Kaupischa, który 12 września przełamał polskie pozycje na północnym i zachodnim skraju obrony. 14 września Niemcy całkowicie okrążyli oddziały polskie, a 17 września rozpoczęli szturm generalny. Po wyczerpaniu możliwości obrony, jeszcze tego samego dnia, pułkownik Dąbek wraz z 20 pozostałymi przy nim żołnierzami, głównie oficerami, ruszył do ataku pod Babimi Dołami. Dowódca, raniony odłamkiem pocisku moździerzowego, ostatni nabój swojego pistoletu przeznaczył dla siebie, aby nie dostać się do niewoli. 19 września Niemcy przejęli Kępę Oksywską.

Walki o Oksywie zostały upamiętnione na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie, tablicą z napisem: "Westerplatte-Oksywie-Hel 1 IX - 2 X 1939".

Zobacz także

2024-10-15, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 15 października » więcej 2024-10-14, godz. 16:00 40. rocznica śmierci ks. Jerzego Popiełuszki – działania Instytutu Pamięci Narodowej Wybrane działania Instytutu Pamięci Narodowej w związku z 40. rocznicą śmierci ks. Jerzego Popiełuszki. Instytut Pamięci Narodowej w Opolu 19 października… » więcej 2024-10-14, godz. 15:00 160 lat temu urodził się Stefan Żeromski, pisarz, publicysta i społecznik 160 lat temu, 14 października 1864 roku, urodził się Stefan Żeromski, pisarz okresu Młodej Polski, publicysta, społecznik, działacz niepodległościowy… » więcej 2024-10-14, godz. 11:00 Rozmowa z prof. Szwagrzykiem o M. Dziemieszkiewiczu [DŹWIĘK] Był jednym z najważniejszych dowódców podziemia antykomunistycznego, a w operację przeciwko niemu zaangażowano setki żołnierzy, funkcjonariuszy oraz agentów… » więcej 2024-10-14, godz. 09:00 Książę Rumunii z wizytą w Łambinowicach. "To dla nas miejsce szczególne" Stary Cmentarz Jeniecki w Łambinowicach odwiedził wyjątkowy gość. Był nim Radu, książę Rumunii. Członek rodziny królewskiej oddał cześć spoczywającym… » więcej 2024-10-14, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 14 października » więcej 2024-10-13, godz. 12:58 140 lat temu ustanowiono południk zerowy w Greenwich 140 lat temu, 13 października 1884, ustanowiono południk zerowy w Greenwich pod Londynem. Obecnie jest to linia historyczna, ponieważ 100 lat po wyznaczaniu… » więcej 2024-10-13, godz. 13:00 95 lat temu urodziła się por. Teresa Stanek, ps. "Mitsuko", żołnierz Szarych Szeregów i Armii Krajowej 95 lat temu, 13 października 1929 roku, urodziła się porucznik Teresa Stanek, pseudonim "Mitsuko", żołnierz Szarych Szeregów i Armii Krajowej, prezes Zarządu… » więcej 2024-10-13, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 13 października » więcej 2024-10-12, godz. 11:00 81. rocznica bitwy pod Lenino To było jedno z najbardziej krwawych starć podczas II wojny światowej. 81 lat temu, 12 października 1943 roku, rozpoczęła się dwudniowa bitwa pod Lenino… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »