Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 81 lat temu z niemieckiego oflagu w Dössel uciekło…
2024-09-19, 11:00 Autor: IAR/K.Koziełł/B.Falkowska/dok.

81 lat temu z niemieckiego oflagu w Dössel uciekło niemal 50 polskich żołnierzy

Oflag Dossel [fot. źródło: http://oflag-doessel.com/?strona=oflag]
Oflag Dossel [fot. źródło: http://oflag-doessel.com/?strona=oflag]
81 lat temu, w nocy z 19 na 20 września 1943 roku, z Oflagu VI B Dössel koło Warburga, podziemnym tunelem, uciekło 47 polskich żołnierzy. Większość z nich Niemcy złapali, a następnie - wbrew prawu o jeńcach wojennych - zamordowali. Wolność odzyskało jedynie dziesięciu Polaków. Była to największa próba ucieczki polskich żołnierzy z niemieckiego obozu jenieckiego.
Niemiecki obóz jeniecki dla oficerów Oflag VI B Dössel został założony w 1940 roku w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia. Mieścił się kilka kilometrów od Dössel, obecnie część Warburga. Początkowo trafiali tam brytyjscy i francuscy oficerowie, jednak pod koniec 1942 roku zostali przeniesieni, a do oflagu sprowadzono niemal dwa i pół tysiąca polskich oficerów, w tym 200 szeregowych, między innymi z jenieckiego obozu specjalnego w Colditz, a także wydanych przez Rumunię.

Przygotowania do ucieczki prowadzili już Brytyjczycy, którzy rozpoczęli wykopywanie tunelu. Przed opuszczeniem obozu przekazali polskim jeńcom informacje o swoich działaniach. Polacy przez blisko pół roku kontynuowali prace, tworząc niemal 45-metrowe przejście.

Ucieczkę zaplanowano na noc z 19 na 20 września. Po wieczornym apelu, przed godziną 20.00, 47 jeńców, w tym 43 oficerów i czterech szeregowych, przystąpiło do opuszczania obozu. Podzieleni na kilkuosobowe grupki, kolejno przeczołgiwanie się przez tunel. Całość trwała kilka godzin. Następnie, przebrani w cywilne ubrania, wymknęli się z oflagu.

W czasie ucieczki kolegów, dwaj polscy żołnierze zaaranżowali "bójkę", która miała odwrócić uwagę niemieckich strażników. Inny żołnierz zaczął głośno grać na akordeonie, a grupa kilku osób rozpoczęła ćwiczenia sportowe.

Niestety, jeszcze 20 września Niemcy schwytali pierwszych zbiegów. Ucieczka powiodła się jedynie dziesięciu żołnierzom. 37 zostało zamordowanych - 17 w dortmundzkiej siedzibie gestapo, a 20 w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie.

(więcej)

W oflagach i stalagach na terenie III Rzeszy ucieczki były zwykle karane aresztem obozowym. Ponadto, zgodnie z prawem międzynarodowym, jeńcy wojenni, którzy po udanej ucieczce znowu dostawali się do niewoli, nie podlegali karze za poprzednią ucieczkę. Jednak po niemieckim ataku na Związek Sowiecki w czerwcu 1941 roku, radykalnie zaostrzono zasady postępowania z jeńcami sowieckimi, polskimi i w końcu więźniami alianckimi, którzy do tego czasu cieszyli się pewnym uprzywilejowaniem.

Liczba ucieczek jeńców wojennych rosła z roku na rok. W 1941 roku w oficjalnych niemieckich statystykach odnotowano 15 tysięcy ucieczek jeńców różnych narodowości, rok później było ich już 19 tysięcy, a 1943 uciekło z obozów 33 tysiące jeńców.

Po przegranej kampanii wrześniowej w 1939 roku do niemieckiej niewoli trafiło około 420 tysięcy polskich żołnierzy. Wkrótce zwolniono około 120 tysięcy, natomiast resztę zamknięto w 43 oflagach, czyli obozach dla oficerów, i 67 stalagach, przeznaczonych dla podoficerów i szeregowców.

W 1944 roku jeńców było już tylko około 56 tysięcy, pozostałych zwolniono. Byli oni zamknięci w oflagach: Murnau, Dössel, Woldenberg (Dobiegniew) oraz Gross Born (Borne Sulinowo).

Niemiecki obóz jeniecki Oflag VI B Dössel dla oficerów został założony w 1940 roku, w Nadrenii Północnej-Westfalii, w zachodniej części Niemiec. Jeńcy zmagali się tam z trudnymi warunkami - długimi apelami, zatłoczonymi barakami czy niewystarczającymi racjami żywnościowymi.

27 września 1944 w nocy - rok po ucieczce polskich żołnierzy - bombowce brytyjskie, mając za cel stację kolejową w Nörde, przez pomyłkę zbombardowały obóz, zabijając 90 oficerów. Łącznie w Dössel zginęło 141 jeńców. Zostali pochowani na miejscowym cmentarzu.

Obóz został oswobodzony przez armię amerykańską 1 kwietnia 1945 roku.

Zobacz także

2024-10-13, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 13 października » więcej 2024-10-12, godz. 11:00 81. rocznica bitwy pod Lenino To było jedno z najbardziej krwawych starć podczas II wojny światowej. 81 lat temu, 12 października 1943 roku, rozpoczęła się dwudniowa bitwa pod Lenino… » więcej 2024-10-12, godz. 09:00 104. rocznica podpisania zawieszenia broni w wojnie polsko-bolszewickiej 104 lata temu - 12 października 1920 roku - w Rydze podpisano zawieszenie broni w trwającej niemal dwa lata wojnie polsko-bolszewickiej, której przełomowym… » więcej 2024-10-12, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 12 października » więcej 2024-10-11, godz. 13:00 55 lat temu zmarł gen. Kazimierz Sosnkowski, działacz niepodległościowy, Wódz Naczelny Polskich Sił Zbrojnych 55 lat temu, 11 października 1969 roku, zmarł Kazimierz Sosnkowski, generał, działacz niepodległościowy, uważany za jednego z najwybitniejszych polskich… » więcej 2024-10-11, godz. 11:00 Wyzwolenie czy okupacja - losy ludności cywilnej w 1944 r. w badaniach IPN Dwudniowa konferencja naukowa poświęcona cywilnym ofiarom II wojny światowej rozpoczęła się wczoraj (10 października) w Łodzi. Naukowcy z IPN i uniwersytetów… » więcej 2024-10-11, godz. 10:00 Ameryka czci generała Pułaskiego Ameryka czci generała Kazimierza Pułaskiego. Joe Biden na mocy specjalnej proklamacji ogłosił 11 paźdzernika Dniem Pamięci Generała Pułaskiego. Prezydent… » więcej 2024-10-11, godz. 09:00 245. rocznica śmierci gen. Kazimierza Pułaskiego i dzień jego pamięci w USA Dzisiaj, 11 października, przypada 245. rocznica śmierci generała Kazimierza Pułaskiego, polskiego i amerykańskiego bohatera o wolność tych narodów, jednego… » więcej 2024-10-11, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 11 października » więcej 2024-10-10, godz. 17:00 Upamiętniono 85. rocznicę powstania pierwszego na ziemiach polskich niemieckiego obozu koncentracyjnego Upamiętniono 85. rocznicę utworzenia w Forcie VII w Poznaniu najstarszego niemieckiego obozu koncentracyjnego na ziemiach polskich. Z tej okazji przedstawiciele… » więcej
910111213
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »