Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-09-13, 01:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
13 września
1195 - Walka o tron krakowski: Nad Mozgawą doszło do nierozstrzygniętej bitwy pomiędzy zwolennikami Leszka Białego, wspieranymi przez oddziały ruskie, a idącymi z Wielkopolski wojskami księcia Mieszka III Starego, którego sojusznikami byli książęta śląscy Mieszko I Plątonogi i Jarosław Opolski.

1309 – W Myśliborzu krzyżacy zawarli układ z Brandenburgią, na mocy którego zakupili za 10 tysięcy grzywien fikcyjne prawa do Pomorza Gdańskiego, uzyskane przez Brandenburgię od króla Węgier i Czech oraz tytularnego króla Polski Wacława III.

1637 - Żona Władysława IV Wazy Cecylia Renata Habsburżanka została koronowana w kościele św. Jana w Warszawie na królową Polski.

1732 - Rosja, Prusy i Austria zawarły traktat dotyczący Rzeczypospolitej, którego celem było wprowadzenie na tron polski po śmierci Augusta II kandydata wskazanego przez wymienione mocarstwa. Traktat ten nazywany jest traktatem Loewenwolda (od nazwiska posła rosyjskiego w Rzeczypospolitej) lub przymierzem "trzech czarnych orłów".

1764 - Król Stanisław August podpisał pacta conventa - zobowiązania króla określające jego program w dziedzinie polityki, gospodarki i kultury.

1803 - W Bojańcu koło Żółkwi urodził się Maurycy Mochnacki, pisarz, publicysta, krytyk literacki i muzyczny; członek sprzysiężenia Piotra Wysockiego, jeden z przywódców Towarzystwa Patriotycznego, uczestnik powstania listopadowego; po upadku powstania przedostał się do Francji, pozostał na emigracji; autor pracy "Powstanie narodu polskiego w 1830 i 1831".

1857 - W Zdroju w Wielkopolsce urodził się Michał Drzymała, chłop z Poznańskiego, który w latach 1904-1909 prowadził z władzami pruskimi spór o pozwolenie na budowę domu.

1883 - W Warszawie urodził się August Zaleski, minister spraw zagranicznych (1926-32), prezydent RP na uchodźstwie w latach 1947-1972.

1894 - W Łodzi urodził się Julian Tuwim, poeta, tłumacz, satyryk, współtwórca grupy poetyckiej "Skamander", kierownik literacki wielu kabaretów warszawskich m.in. "Qui Pro Quo", autor "Balu w operze", "Kwiatów polskich", wielu piosenek, wśród nich "Miłość ci wszystko wybaczy" czy "Na pierwszy znak", a także popularnych wierszy dla dzieci.

1926 – Minister Komunikacji Paweł Romocki podpisał ze Stocznią Cesarską w Gdańsku umowę na budowę dwóch statków pasażerskich, późniejszych SS „Gdynia” i SS „Gdańsk”.

1927 - W Warszawie zmarł gen. Antoni Listowski, w czasie wojny polsko-bolszewickiej dowodził m.in. 2 Armią i Frontem Ukraińskim.

1931 - W Radomiu urodził się Ksawery Jasieński, spiker, lektor telewizyjny i radiowy.

1934 - W Warszawie urodził się Zbigniew Zapasiewicz, reżyser, pedagog; jego najsłynniejsze kreacje filmowe to m.in. rola docenta Szelestowskiego w "Barwach ochronnych", dziennikarza Jerzego Michałowskiego w "Bez znieczulenia" oraz Kesslera w "Ziemi obiecanej".

1938 - W Poznaniu urodził się Janusz Głowacki, dramaturg, prozaik, scenarzysta; autor dramatów "Polowanie na karaluchy" i "Antygona w Nowym Jorku", współscenarzysta kultowego filmu "Rejs".

1939 - Kampania polska: Gen. Wiktor Thommée dotarł wraz z częścią oddziałów Armii "Łódź" do twierdzy Modlin i objął jej dowództwo.

1939 - Kampania polska: Okrążone resztki Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Narew" skapitulowały pod Zambrowem; w nocy z 13 na 14 września w Zambrowie Niemcy zamordowali 200 polskich jeńców.

1939 – Kampania polska: Pociąg ewakuacyjny z 75 tonami złota rezerw Banku Polskiego przekroczył granicę polsko-rumuńską w Śniatyniu.

1939 - Kampania polska: Sztab Naczelnego Wodza opuścił Brześć nad Bugiem i przeniósł się do Kowla.

1944 - Powstanie Warszawskie: Po raz pierwszy sowieckie samoloty dokonały zrzutów z bronią i żywnością dla powstańców walczących w Śródmieściu.

1946 - W krakowskim więzieniu przy ul. Montelupich stracono Amona Goetha komendanta niemieckiego obozu KL Plaszow, skazanego na śmierć przez Najwyższy Trybunał Narodowy.

1946 - Rada Ministrów wydała dekret o wyłączeniu ze społeczeństwa polskiego osób narodowości niemieckiej; zgodnie z jego art. 4 osoby pozbawione obywatelstwa podlegały wysiedlaniu z obszaru państwa. Dekret uchylono 31 grudnia 1948 r.

1950 - W Warszawie urodził się Włodzimierz Cimoszewicz, prawnik, członek PZPR w latach 1971-1990; poseł na Sejm (1989-2005); wicepremier i minister sprawiedliwości (1993-1995), premier (1996-1997), minister spraw zagranicznych (2001-2005), marszałek Sejmu (2005); od 2007 r. senator, od 2019 r. europoseł.

1973 - Premiera serialu telewizyjnego "Stawiam na Tolka Banana" w reżyserii Stanisława Jędryki.

1977 - W Nether Wallop w Anglii zmarł Leopold Stokowski, amerykański dyrygent polskiego pochodzenia.

1982 - Premiera filmu "Konopielka" w reżyserii Witolda Leszczyńskiego.

1983 - Początek protestacyjnej głodówki więźniów politycznych w Zakładzie Karnym w Barczewie.

1993 - Sprowadzone ze Szwajcarii prochy prezydenta Ignacego Mościckiego i jego małżonki zostały złożone w krypcie archikatedry warszawskiej.

1996 - W Warszawie zmarł Wiktor Woroszylski, poeta, prozaik, tłumacz.

2010 - W Warszawie zmarł Jarosław Kukulski, kompozytor muzyki rozrywkowej, mąż piosenkarki Anny Jantar.

2012 - Polska przystąpiła do Europejskiej Agencji Kosmicznej- jednej z głównych agencji kosmicznych na świecie.

2017 – W Kielcach zmarł Kazimierz Ryczan, biskup kielecki w latach 1993–2014, w okresie PRL działacz ruchów kultury chrześcijańskiej i duszpasterstw ludzi pracy.

2022 – W Warszawie zmarł prof. Mieczysław Gogacz, filozof, przedstawiciel tomizmu, wykładowca UKSW, autor 37 książek i prawie 1000 artykułów.

Zobacz także

2024-12-17, godz. 14:21 Modlitwa i biało-czerwone znicze w rocznicę Grudnia '70 Opozycjoniści z czasów PRL i dyrektor oddziału IPN w poniedziałek na Cmentarzu Centralnym oddali hołd ofiarom Grudnia '70. Podczas robotniczej rewolty w Szczecinie… » więcej 2024-12-16, godz. 14:16 Strzały padły, gdy wydawało się że jest po walce - 43 lata temu w pacyfikacji "Wujka" zginęło 9 górników 43 lata temu, 16 grudnia 1981 r., od kul funkcjonariuszy plutonu specjalnego ZOMO zginęło dziewięciu górników kopalni "Wujek" w Katowicach. Strzały padły… » więcej 2024-12-15, godz. 10:55 Powstaje cyfrowy atlas zbrodni nazistowskich 80 lat po zakończeniu II wojny światowej cyfrowy atlas ma przypominać o miejscach zbrodni nazistowskich w Niemczech. Docelowo w atlasie powinno znaleźć się… » więcej 2024-12-14, godz. 10:50 Katedra Notre Dame w Paryżu - polskie ślady Gromadzili się w niej emigranci Powstania Listopadowego; w latach osiemdziesiątych XX w. odbywały się msze za „Solidarność”; w 2014 r. w pobliżu odsłonięto… » więcej 2024-12-13, godz. 12:03 13 grudnia 1981 r. wprowadzony został stan wojenny. Był bezprawny nawet w świetle PRL-owskiego prawa 43 lata temu, 13 grudnia 1981 r. gen. Wojciech Jaruzelski ogłosił wprowadzenie stanu wojennego. Powołał się na dekret Rady Państwa. Prawnicy i historycy… » więcej 2024-12-13, godz. 12:07 Historyk o stanie wojennym: nigdy nie usłyszałem przekonującej odpowiedzi na pytanie o alternatywny scenariusz wyda… Stan wojenny równał się wycelowaniu pistoletu we własne społeczeństwo. Było to fatalne wydarzenie w polskiej historii, ale nigdy nie usłyszałem przekonującej… » więcej 2024-12-13, godz. 12:09 Sejm: oddajmy hołd wszystkim, którzy w czasie stanu wojennego wykazali się odwagą i determinacją Na stronie Sejmu opublikowano tekst wspominający wydarzenia związane ze stanem wojennym. Oddajmy hołd wszystkim, którzy w tamtych trudnych czasach wykazali… » więcej 2024-12-13, godz. 11:58 Medale dla działaczy opozycji antykomunistycznej Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Lech Parell wręczył medale działaczom opozycji antykomunistycznej podczas czwartkowego spotkania… » więcej 2024-12-12, godz. 10:57 Premiera filmu o Solidarności w Nowej Hucie „Dekada Jaruzelskiego – Solidarność walczy” – to tytuł filmu dokumentalnego o działaniach ruchu antykomunistycznego w Nowej Hucie w Krakowie. Premiera… » więcej 2024-12-11, godz. 10:52 30 lat temu umarł generał broni Stanisław Maczek "Żołnierz polski bić się może o wolność wszystkich narodów – umiera tylko dla Polski…". 11 grudnia 1994 r. zmarł w Edynburgu (Szkocja) Stanisław… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »