Henryka Sławik od końca lat 20. ubiegłego wieku do wybuchu II wojny światowej pełnił funkcję redaktora naczelnego "Gazety Robtoniczej", organu śląskich socjalistów. Od 1929 przez rok był radnym Katowic. Ponadto zasiadał w Sejmie Śląskim, który reprezentował w Lidze Narodów w Genewie w 1934. Od tego samego roku należał do Rady Naczelnej PPS. W działalności publiczno-politycznej najważniejsza była dla niego Polska i polskość Śląska.

Po wybuchu II wojny światowej Sławik przedostał się na Węgry. Przebywając w obozie dla uchodźców, zetknął się z Józsefem Antallem - komisarzem rządowym do spraw uchodźczych, dzięki któremu objął funkcję prezesa Komitetu Obywatelskiego do spraw Opieki nad Polskimi Uchodźcami na Węgrzech. Potem został również mianowany delegatem Ministra Pracy Rządu RP na Uchodźstwie. Organizował pomoc dla internowanych wojskowych i dla uchodźców cywilnych, pomagał w wyjazdach na Zachód, a we współpracy z Józsefem Antallem wystawiał uchodźcom dokumenty, które wielu z nich - zwłaszcza uciekającym z Polski Żydom - uratowały życie. Przy pomocy prymasa Jusztiniána Serédiego w miasteczku Vac pod Budapesztem utworzył sierociniec dla żydowskich dzieci. Oficjalnie był to Dom Sierot Polskich Oficerów.

Pod koniec 1943 roku Henryk Sławik odmówił wyjazdu do Szwajcarii, twierdząc, że nie może zostawić ludzi będących pod opieką Komitetu Obywatelskiego. Został aresztowany w lipcu 1944, po wkroczeniu Niemców na Węgry. W śledztwie całą odpowiedzialność wziął na siebie, nie przyznając się do znajomości z Antallem. Został zamordowany 23 sierpnia w niemieckim obozie koncentracyjnym Gusen I, fili obozu Mauthausen, znajdującego się się na terenie zaanektowanej Austrii.

Henryka Sławika odznaczono Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Niepodległości i Złotym Krzyżem Zasługi. Pośmiertnie, w 2010 roku, przyznano mu Order Orła Białego, najwyższe polskie odznaczenie państwowe. Za ratowanie Żydów z narażeniem własnego życia, również pośmiertnie, w 1990, izraelski Instytut Yad Vashem uhonorował go tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.

(więcej)

Henryk Sławik urodził się 16 lipca 1894 roku w Szerokiej na Górnym Śląsku (obecnie w granicach Jastrzębia-Zdroju) w biednej rodzinie chłopskiej Jana i Weroniki z Sobocików. Ukończył pruską szkołę ludową. W kolejnych latach wiedzę zdobywał na drodze samokształcenia. Wkrótce wyjechał w poszukiwaniu pracy do Hamburga i Altony (obecnie część Hamburga).

W 1912 roku wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej zaboru pruskiego w Altonie. W czasie I wojny światowej walczył w pruskiej armii na froncie wschodnim. W 1915 roku trafił do niewoli rosyjskiej. Przez trzy lata przebywał w obozie jenieckim w Sretiensku na Syberii. Po powrocie na Śląsk przystąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. Uczestniczył we wszystkich trzech powstaniach śląskich.

Od 1923 roku Henryk Sławik był redaktorem „Gazety Robotniczej”, a w latach 1928-1939 pełnił funkcję jej redaktora naczelnego. Był także wieloletnim prezesem Syndykatu Dziennikarzy Polskich Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego, współorganizatorem Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych i Robotniczych Klubów Sportowych. Przez kilka lat pełnił także funkcję prezesa Śląskiego Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego Młodzieży Robotniczej „Siła”.

W Polsce i na Węgrzech znajduje się wiele upamiętnień działacza. W 2015 roku placowi przed katowickim „Spodkiem” nadano nazwę "plac Sławika i Antalla". Znajduje się tam również ich pomnik. Trzy lata temu monument Sławika odsłonięto w Szerokiej. Jego imieniem nazwano również cześć wybrzeża Dunaju w Budapeszcie.