Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 99 lat temu spółka Polskie Radio dostała koncesję…
2024-08-18, 11:00 Autor: IAR/E.Porycka/dok.

99 lat temu spółka Polskie Radio dostała koncesję na nadawanie ogólnopolskiego programu radiowego

Budynek PTR przy ul. Narbutta 29 w Warszawie [Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Budynek PTR przy ul. Narbutta 29 w Warszawie [Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
99 lat temu, 18 sierpnia 1925 roku, spółka Polskie Radio dostała koncesję na nadawanie ogólnopolskiego programu radiowego. Pozwolenie, wydane na 20 lat, przyznawało prawo budowania i eksploatacji urządzeń radiofonicznych w całym kraju.
Do konkursu zgłosiło się dziesięć spółek i firm, w tym Polskie Towarzystwo Radiotechniczne, które miało najlepsze zaplecze techniczne i największe szanse na wygraną. Wygrała jednak spółka Polskie Radio, i to ona już osiem miesięcy później, 18 kwietnia 1926 roku o godzinie 17.00, rozpoczęła regularne nadawanie programu ze stacji nadawczej w Warszawie. Założycielami spółki Polskie Radio, związanej z koncernem elektryfikacyjnym "Siła i Światło", byli lekarz Zygmunt Chamiec oraz inżynier Tadeusz Sułowski.

Pierwszą próbną audycję radiową wyemitowano 1 lutego 1925 roku, i tę datę uznaje się za początek naszej radiofonii. O godzinie 18.00 w stacji nadawczej Polskiego Towarzystwa Radiotechnicznego w Warszawie przy ulicy Narbutta inżynier Roman Rudniewski powiedział do mikrofonu: "Tu próbna stacja radionadawcza PTR, fala 385 metrów". Regularne nadawanie programu radiowego Polskie Radio rozpoczęło 26 listopada tego samego roku. Kilka miesięcy później, 18 kwietnia 1926, oddano do użytku Rozgłośnię Polskiego Radia w Warszawie. Z odbiorników popłynęły słowa "Halo, halo, Polskie Radio Warszawa...".

W początkowym okresie program radiowy był nadawany na żywo jedynie przez kilka godzin i audycji słuchało niespełna 5 tysięcy osób. W drugiej połowie lat 30. emisja trwała już cały dzień. W 1927 roku Polskie Radio rozpoczęło międzynarodową wymianę programów. Możliwe stały się transmisje z zawodów sportowych, dzięki którym słuchacze mogli się przenosić do najbardziej oddalonych zakątków świata. Wielkim wydarzeniem okresu międzywojennego były też transmisje Konkursów Chopinowskich. Kolejno powstawały rozgłośnie regionalne w: Krakowie, Poznaniu, Katowicach, Wilnie, Lwowie, Łodzi i Toruniu. W 1937 roku otwarto stację Warszawa II, a 1 lipca 1938 roku rozgłośnię w Baranowiczach.

Polskie Radio prezentowało nowoczesny i wysoki poziom artystyczny. Emitowano odczyty, audycje dla dzieci, komunikaty rolnicze, gospodarcze i meteorologiczne. Od 1927 roku nadawano niedzielne msze święte, transmitowane z katedry w Poznaniu. Program systematycznie wzbogacał się o audycje literackie oraz słuchowiska. Z czasem codzienną praktyką stało się nagrywanie wielu audycji, przedtem nadawanych wyłącznie na żywo. Radio szybko stało się nieodłączną częścią codziennego życia wielu Polaków.

Dziś Polskie Radio towarzyszy słuchaczom za pośrednictwem ogólnopolskich programów - Jedynki, Dwójki, Trójki, Polskiego Radia 24 oraz Polskiego Radia dla Zagranicy, a przez internet, aplikacje i w systemie DAB+ nadaje: Czwórkę, Polskie Radio Dzieciom, Polskie Radio Chopin, Polskie Radio Kierowców i Polskie Radio dla Ukrainy. Z kolei portal polskieradio24.pl publikuje codziennie najważniejsze wiadomości z kraju i ze świata oraz udostępnia unikatowe serwisy specjalne, materiały archiwalne i multimedia.
Polskie Radio od 1994 roku należy do Europejskiej Unii Nadawców - EBU.

(więcej)

Radio jako ośrodek twórczy, od początku działalności przyciągało wielkie umysły i talenty - pisarzy, dyrygentów, aktorów. Jego pracownikami oraz współpracownikami byli między innymi: Jan Parandowski, Jerzy Szaniawski, Jarosław Iwaszkiewicz, Maria Dąbrowska, Grzegorz Fitelberg, Władysław Szpilman, Stefan Jaracz i Aleksander Zelwerowicz.

Istotnym wydarzeniem dla polskiej radiofonii było wybudowanie stacji nadawczej w Łazach pod Raszynem w 1931 roku. Gdy oddawano ją do użytku, była nadajnikiem o największej mocy w Europie. Pokrywała zasięgiem niemal 90 procent powierzchni ówczesnej Polski. Do dziś pełni funkcję nadawczą.

Po wybuchu II wojny światowej, 6 września 1939, Polacy wysadzili nadajnik w Raszynie, żeby nie dostał się w ręce wroga. Już dzień później odezwała się Warszawa II, nadająca od 7 do 23 września, między innymi słynne przemówienia prezydenta stolicy Stefana Starzyńskiego. Przekazywała też wiadomości ze świata, informacje i reportaże z walczącej stolicy i ogłaszała alarmy lotnicze. Do 30 września emitowano jeszcze komunikaty na krótkofalówkach. Potem radio przeszło do konspiracji.

Niemiecki okupant nakazał konfiskatę odbiorników i pod groźbą śmierci zakazał Polakom słuchania radia. Majątek Polskiego Radia i zasoby zostały przejęte przez Niemców, częściowo wywiezione do III Rzeszy, a resztę celowo zniszczono - większość radiowych zbiorów, nagrań, archiwów i bibliotek. Wskutek tego, po wojnie radiofonia polska, jako jedyna na świecie, musiała być odbudowana od podstaw.

Przez kilkadziesiąt lat rozwoju Polskie Radio przeszło między innymi od nagrywania na stalowej taśmie do programu cyfrowego. Po przemianach demokratycznych 1989 roku przestało też być monopolistą.

Polskie Radio - jako instytucja - z okazji 80-lecia istnienia, w 2005 roku, otrzymało Złoty Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" oraz zostało uhonorowane Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy.

Polskie Radio przyznaje też swoje nagrody. Są to prestiżowe Złote Mikrofony, wręczane od 1969 roku, oraz Mikrofony: Diamentowe i Honorowe. Teatr Polskiego Radia przyznaje nagrodę Wielkiego Splendora, zaś od 2017 roku są wręczane Nagrody Sportowe Polskiego Radia im. Bohdana Tomaszewskiego.

Zobacz także

2024-11-03, godz. 11:00 Prezes IPN o projekcie straty.pl: stwórzmy wspólnie cyfrowy pomnik pamięci o ofiarach II wojny światowej Stwórzmy wspólnie cyfrowy pomnik pamięci o ofiarach II wojny światowej - zaapelował w czwartek prezes Instytutu Pamięci Narodowej Karol Nawrocki. W Gdańsku… » więcej 2024-11-03, godz. 11:00 81 lat temu podczas akcji Erntefest Niemcy zamordowali 42 tysiące Żydów Mija 81. rocznica niemieckiej akcji o kryptonimie "Erntefest" - "Dożynki". Jej celem była likwidacja Żydów w Generalnym Gubernatorstwie na Lubelszczyźnie… » więcej 2024-11-03, godz. 09:00 Mija 40 lat od pogrzebu księdza Jerzego Popiełuszki 40 lat temu, 3 listopada 1984 roku, w Warszawie odbył się pogrzeb księdza Jerzego Popiełuszki, zamordowanego przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa… » więcej 2024-11-03, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 3 listopada » więcej 2024-11-02, godz. 09:00 Ogłoszono nominacje do Nagrody Historycznej m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego O Nagrodę Historyczną m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego rywalizowało w tym roku 100 publikacji. Spośród nich jury 16. edycji nagrody nominowało… » więcej 2024-11-02, godz. 01:00 Dzień Zaduszny 2 listopada w Dzień Zaduszny Kościół katolicki wspomina wszystkich wiernych zmarłych. Tradycją tego dnia jest odwiedzanie grobów bliskich, składanie kwiatów… » więcej 2024-11-02, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 2 listopada » więcej 2024-11-01, godz. 11:00 Na zabytkowych nekropoliach w Wilnie odbędzie się akcja zapalenia zniczy Wspólne zapalenie zniczy odbędzie się po godzinie 13 na zabytkowym Cmentarzu Na Rossie w Wilnie. Akcję organizuje społeczność polska na Litwie. Nekropolia… » więcej 2024-11-01, godz. 09:00 Uroczystość Wszystkich Świętych 1 listopada Kościół katolicki obchodzi uroczystość Wszystkich Świętych. Wyraża ona wiarę w obcowanie świętych i przypomina o powszechnym powołaniu… » więcej 2024-11-01, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 1 listopada » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »