Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-02-15, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
15 lutego
1386 - W katedrze na Wawelu wielki książę litewski Jagiełło, wraz z braćmi, przyjął chrzest.

1792 - W Toruniu urodził się Fryderyk Skarbek, ekonomista, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, pisarz i publicysta; założył Instytut dla Dzieci Moralnie Zaniedbanych, zorganizował i był pierwszym prezesem Dyrekcji Ubezpieczeń; jako referendarz Rady Stanu Królestwa Polskiego był inicjatorem budowy więzienia przy ul. Pawiej w Warszawie; napisał "Dzieje Księstwa Warszawskiego", był też autorem powieści obyczajowej "Pan Antoni".

1801 - W Warszawie zmarł Józef Szymanowski, poeta, krytyk literacki, uczestnik "obiadów czwartkowych" Stanisława Augusta Poniatowskiego, w czasie insurekcji kościuszkowskiej przewodniczący Wydziału Sprawiedliwości Rady Najwyższej Narodowej, autor m.in. "Listów o guście".

1802 - W Żelechowie zmarł Ignacy Wyssogota Zakrzewski, prezydent Warszawy, jeden z organizatorów insurekcji w stolicy w 1794 r.

1827 - W Hrynkiszkach pod Kownem urodził się Polikarp Girsztowt, lekarz, wydawca, chirurg, założyciel i redaktor "Gazety Lekarskiej", profesor Szkoły Głównej i Uniwersytetu Warszawskiego, uczestnik Powstania Styczniowego.

1828 - W Krakowie urodził się Faustyn Juliusz Cengler, rzeźbiarz, autor licznych nagrobków, część z nich zachowała się na Cmentarzu Powązkowskim.

1833 - We Lwowie odbyła się prapremiera "Ślubów panieńskich" Aleksandra Fredry.

1848 - W Brzozowie pod Pszczyną zmarł Władysław Wężyk, literat, podróżnik, uczestnik Powstania Listopadowego, autor "Podróży po starożytnym świecie" - opisu podróży o Egipcie, Turcji, Palestynie, Syrii, Grecji i Włoszech.

1884 - W Rzejowicach koło Radomska urodził się Mieczysław Norwid-Neugebauer, współzałożyciel polskiego harcerstwa, oficer Legionów Polskich, generał WP.

1892 - W Łodzi urodziła się Ida Braunerówna, rzeźbiarka związana z grupą "Jung Idysz", uczennica Oskara Kokoschki, więźniarka niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau.

1907 - W Petersburgu urodził się Aleksander Dzwonkowski, aktor, odtwórca m.in. ról Felusia Piwko w filmie "Kapelusz pana Anatola" Jana Rybkowskiego, doktora Kadrylla w serialu "Niesamowite przygody Marka Piegusa" i Dyndalskiego "Zemście" Aleksandra Fredry w reżyserii Jana Świderskiego.

1910 - W Otwocku urodziła się Irena Sendler, działaczka społeczna, w czasie niemieckiej okupacji szefowa wydziału dziecięcego Rady Pomocy Żydom "Żegota"; uratowała setki dzieci żydowskich, wywożąc je z warszawskiego getta i ukrywając w polskich rodzinach, sierocińcach oraz klasztorach; odznaczona medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.

1918 - Bunt II Brygady Legionów Polskich wywołany postanowieniami traktatu brzeskiego; przejście frontu pod Rarańczą.

1928 - W Grodźcu pod Będzinem urodził się Cezary Chlebowski, historyk, publicysta, autor m.in. książki "Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie".

1941 - Pierwszy zrzut cichociemnych do Polski: w nocy z 15 na 16 lutego z Wielkiej Brytanii wystartowała brytyjska załoga z trzema polskimi skoczkami na pokładzie, po ponad 11 godz. locie spadochroniarze zostali zrzuceni nie jak planowano pod Włoszczową w Kieleckiem, ale na Śląsku Cieszyńskim pod Skoczowem.

1942 - Do niemieckiego obozu Auschwitz dotarł transport Żydów, aresztowanych przez gestapo w Bytomiu, wszystkich zgładzono tuż po przywiezieniu do obozu; był to początek masowych transportów Żydów do Auschwitz.

1943 - W niemieckim obozie Auschwitz zamordowany został Józef Noji, lekkoatleta, biegacz długodystansowy, 10-krotny mistrz Polski, uczestnik igrzysk olimpijskich w Berlinie.

1944 - Początek drugiej bitwy o Monte Cassino, w której wziął udział korpus nowozelandzki oraz jednostki hinduskie; pomimo wsparcia artylerii i lotnictwa, które przed atakiem zrzuciło na wzgórze klasztorne 576 ton bomb, również i to natarcie nie przyniosło powodzenia.

1945 - W trakcie walk o Poznań, w wyniku ostrzału sowieckiej artylerii spłonęła archikatedra św. Apostołów Piotra i Pawła. Ocalały jedynie kaplice i wypalone wnętrze.

1949 - Premiera filmu "Skarb" Leonarda Buczkowskiego, pierwszej polskiej powojennej komedii.

1951 - W Moskwie podpisano umowę pomiędzy Polską i ZSRS o wymianie obszarów przygranicznych; Polska uzyskała część rejonu drohobyckiego w Bieszczadach (480 km kw.), oddając w zamian stronie sowieckiej analogicznych obszar Lubelszczyzny (Bełz, Krystynopol), na którym znajdowały się złoża gazu ziemnego i węgla kamiennego.

1951 - W Gdańsku urodziła się Jadwiga Jankowska-Cieślak, aktorka; wystąpiła m.in. w filmach "Sam na sam", "Trzeba zabić tę miłość", "Stan wewnętrzny", "300 mil do nieba", "Rysa"; nagrodzona Złotą Palmą dla najlepszej aktorki w Cannes za rolę w węgierskim filmie "Inne spojrzenie" (1982).

1957 - Ukazało się pierwsze wydanie pisma dla dzieci "Miś".

1962 - Sejm uchwalił ustawy o Sądzie Najwyższym i o obywatelstwie polskim; uzyskanie obywatelstwa innego państwa powodowało utratę obywatelstwa polskiego.

1963 - Premiera filmu "Gangsterzy i filantropi" w reżyserii Jerzego Hoffmana i Edwarda Skórzewskiego.

1971 - Premier Piotr Jaroszewicz ogłosił cofnięcie grudniowych podwyżek cen; władze poinformowały także o podwyżce najniższych płac.

1979 - W Rotundzie PKO w Warszawie u zbiegu ul. Marszałkowskiej i Alei Jerozolimskich doszło do tragicznego w skutkach wybuchu gazu; w jego wyniku śmierć poniosło 49 osób, a ponad 110 zostało rannych.

1979 - W Buffalo (USA) zmarł Zbigniew Seifert, skrzypek jazzowy.

1989 - Sejm przyjął ustawę o ustanowieniu 11 listopada Narodowego Święta Niepodległości.

1991 - Podczas spotkania prezydentów Polski - Lecha Wałęsy, Czech - Vaclava Havla i Węgier - Jozsefa Antala, powstała Grupa Wyszehradzka - porozumienie Węgier, Czech i Polski w celu koordynowania działań związanych z reformami ustrojowymi i gospodarczymi oraz kwestiami integracji z Europą.

1994 - W Warszawie zmarł Wacław Korabiewicz, lekarz na "Darze Pomorza", podróżnik, literat, autor m.in. "Kajakiem do minaretów", "Eskulapa w Etiopii" i "Rapsodu o głowie hetmana".

2006 – Janusz Kochanowski został zaprzysiężony na urząd Rzecznika Praw Obywatelskich.

2008 - W Warszawie zmarł Antoni Heda, "Szary", żołnierz ZWZ, AK i WiN, dowódca akcji rozbicia więzień w Starachowicach (1943) i Kielcach (1945), więzień stalinowski, skazany na karę śmierci zamienioną na dożywocie, zwolniony w 1956 roku.

2011 - W Niemczech zmarła Karin Stanek, jedna z najpopularniejszych piosenkarek lat 60., znana z przebojów "Jedziemy autostopem" i "Chłopiec z gitarą".

2014 - Podczas Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Soczi złote medale dla Polski zdobyli: Zbigniew Bródka w biegu łyżwiarskim na 1500 m i Kamil Stoch w konkursie skoków narciarskich na dużej skoczni.

2021 – W Warszawie zmarł Zdzisław Najder, historyk literatury, światowej sławy autorytet w dziedzinie twórczości Josepha Conrada, działacz opozycji w okresie PRL, w latach 1982-87 dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

2022 – We Wrocławiu zmarł Józef Zapędzki, dwukrotny mistrz olimpijski (Meksyk 1968, Monachium 1972) w konkurencji pistoletu szybkostrzelnego, wielokrotny medalista mistrzostw świata i mistrzostw Europy.

2023 – W Warszawie zmarł były pięściarz wagi ciężkiej Grzegorz Skrzecz, medalista mistrzostw świata i Europy, pięciokrotny mistrz Polski. W 1980 r. uczestniczył w igrzyskach olimpijskich w Moskwie.

Zobacz także

2024-05-24, godz. 09:00 415 lat temu król Zygmunt III Waza wraz z rodziną i dworem przeniósł się do Warszawy 415 lat temu, 24 maja 1609 roku, król Zygmunt III Waza wraz z rodziną i dworem opuścił Zamek na Wawelu, będący dotychczasową siedzibą polskiego władcy… » więcej 2024-05-24, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 24 maja » więcej 2024-05-23, godz. 12:00 Muzeum Historii Polski: Uczestnicy Sympozjum "Pamięć Europy" o wolności "Upamiętniając i opowiadając wolność" to hasło dwunastej edycji Sympozjum organizowanego przez Europejską Sieć Pamięć i Solidarność. Do piątku 24… » więcej 2024-05-23, godz. 11:00 Pogrzeb Zofii Czekalskiej "Sosenki", uczestniczki Powstania Warszawskiego 23 maja w Warszawie odbędą się uroczystości pogrzebowe Zofii Czekalskiej "Sosenki", uczestniczki Powstania Warszawskiego, łączniczki w Zgrupowaniu Armii… » więcej 2024-05-23, godz. 10:00 Jan Józef Kasprzyk o bitwie o Monte Cassino To była jedna z kluczowych bitew II wojny światowej -tak o bitwie o Monte Cassino mówił były szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan… » więcej 2024-05-23, godz. 09:30 Dziś pogrzeb państwowy doczesnych szczątków Edwarda Dziewy ps. "Ostoja", "Jeremi" W Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie dziś (23.05, godz.11.00) państwowy pogrzeb doczesnych szczątków Edwarda Dziewy ps. "Ostoja", "Jeremi". Po Mszy… » więcej 2024-05-23, godz. 09:00 40 lat temu sąd wojskowy skazał płk. Ryszarda Kuklińskiego na karę śmierci 40 lat temu, 23 maja 1984 roku, Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego zaocznie skazał pułkownika Ryszarda Kuklińskiego na karę śmierci i konfiskatę majątku… » więcej 2024-05-23, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 23 maja » więcej 2024-05-22, godz. 18:34 „Którzy ogień podsycą…” - premierowy pokaz filmu o działaczach opozycji antykomunistycznej O bohaterach opozycji antykomunistycznej - prawie dziewięciu tysiącach osób odznaczonych Krzyżem Wolności i Solidarności opowiada film dokumentalny „Którzy… » więcej 2024-05-22, godz. 13:00 IPN - masowe mogiły Polaków na Polach Igielskich w Chojnicach Instytut Pamięci Narodowej odkrył kolejne masowe mogiły Polaków na Polach Igielskich w Chojnicach w woj. pomorskim. Prace poszukiwawcze w tak zwanej Dolinie… » więcej
7576777879
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »