Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-02-15, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
15 lutego
1386 - W katedrze na Wawelu wielki książę litewski Jagiełło, wraz z braćmi, przyjął chrzest.

1792 - W Toruniu urodził się Fryderyk Skarbek, ekonomista, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, pisarz i publicysta; założył Instytut dla Dzieci Moralnie Zaniedbanych, zorganizował i był pierwszym prezesem Dyrekcji Ubezpieczeń; jako referendarz Rady Stanu Królestwa Polskiego był inicjatorem budowy więzienia przy ul. Pawiej w Warszawie; napisał "Dzieje Księstwa Warszawskiego", był też autorem powieści obyczajowej "Pan Antoni".

1801 - W Warszawie zmarł Józef Szymanowski, poeta, krytyk literacki, uczestnik "obiadów czwartkowych" Stanisława Augusta Poniatowskiego, w czasie insurekcji kościuszkowskiej przewodniczący Wydziału Sprawiedliwości Rady Najwyższej Narodowej, autor m.in. "Listów o guście".

1802 - W Żelechowie zmarł Ignacy Wyssogota Zakrzewski, prezydent Warszawy, jeden z organizatorów insurekcji w stolicy w 1794 r.

1827 - W Hrynkiszkach pod Kownem urodził się Polikarp Girsztowt, lekarz, wydawca, chirurg, założyciel i redaktor "Gazety Lekarskiej", profesor Szkoły Głównej i Uniwersytetu Warszawskiego, uczestnik Powstania Styczniowego.

1828 - W Krakowie urodził się Faustyn Juliusz Cengler, rzeźbiarz, autor licznych nagrobków, część z nich zachowała się na Cmentarzu Powązkowskim.

1833 - We Lwowie odbyła się prapremiera "Ślubów panieńskich" Aleksandra Fredry.

1848 - W Brzozowie pod Pszczyną zmarł Władysław Wężyk, literat, podróżnik, uczestnik Powstania Listopadowego, autor "Podróży po starożytnym świecie" - opisu podróży o Egipcie, Turcji, Palestynie, Syrii, Grecji i Włoszech.

1884 - W Rzejowicach koło Radomska urodził się Mieczysław Norwid-Neugebauer, współzałożyciel polskiego harcerstwa, oficer Legionów Polskich, generał WP.

1892 - W Łodzi urodziła się Ida Braunerówna, rzeźbiarka związana z grupą "Jung Idysz", uczennica Oskara Kokoschki, więźniarka niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau.

1907 - W Petersburgu urodził się Aleksander Dzwonkowski, aktor, odtwórca m.in. ról Felusia Piwko w filmie "Kapelusz pana Anatola" Jana Rybkowskiego, doktora Kadrylla w serialu "Niesamowite przygody Marka Piegusa" i Dyndalskiego "Zemście" Aleksandra Fredry w reżyserii Jana Świderskiego.

1910 - W Otwocku urodziła się Irena Sendler, działaczka społeczna, w czasie niemieckiej okupacji szefowa wydziału dziecięcego Rady Pomocy Żydom "Żegota"; uratowała setki dzieci żydowskich, wywożąc je z warszawskiego getta i ukrywając w polskich rodzinach, sierocińcach oraz klasztorach; odznaczona medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.

1918 - Bunt II Brygady Legionów Polskich wywołany postanowieniami traktatu brzeskiego; przejście frontu pod Rarańczą.

1928 - W Grodźcu pod Będzinem urodził się Cezary Chlebowski, historyk, publicysta, autor m.in. książki "Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie".

1941 - Pierwszy zrzut cichociemnych do Polski: w nocy z 15 na 16 lutego z Wielkiej Brytanii wystartowała brytyjska załoga z trzema polskimi skoczkami na pokładzie, po ponad 11 godz. locie spadochroniarze zostali zrzuceni nie jak planowano pod Włoszczową w Kieleckiem, ale na Śląsku Cieszyńskim pod Skoczowem.

1942 - Do niemieckiego obozu Auschwitz dotarł transport Żydów, aresztowanych przez gestapo w Bytomiu, wszystkich zgładzono tuż po przywiezieniu do obozu; był to początek masowych transportów Żydów do Auschwitz.

1943 - W niemieckim obozie Auschwitz zamordowany został Józef Noji, lekkoatleta, biegacz długodystansowy, 10-krotny mistrz Polski, uczestnik igrzysk olimpijskich w Berlinie.

1944 - Początek drugiej bitwy o Monte Cassino, w której wziął udział korpus nowozelandzki oraz jednostki hinduskie; pomimo wsparcia artylerii i lotnictwa, które przed atakiem zrzuciło na wzgórze klasztorne 576 ton bomb, również i to natarcie nie przyniosło powodzenia.

1945 - W trakcie walk o Poznań, w wyniku ostrzału sowieckiej artylerii spłonęła archikatedra św. Apostołów Piotra i Pawła. Ocalały jedynie kaplice i wypalone wnętrze.

1949 - Premiera filmu "Skarb" Leonarda Buczkowskiego, pierwszej polskiej powojennej komedii.

1951 - W Moskwie podpisano umowę pomiędzy Polską i ZSRS o wymianie obszarów przygranicznych; Polska uzyskała część rejonu drohobyckiego w Bieszczadach (480 km kw.), oddając w zamian stronie sowieckiej analogicznych obszar Lubelszczyzny (Bełz, Krystynopol), na którym znajdowały się złoża gazu ziemnego i węgla kamiennego.

1951 - W Gdańsku urodziła się Jadwiga Jankowska-Cieślak, aktorka; wystąpiła m.in. w filmach "Sam na sam", "Trzeba zabić tę miłość", "Stan wewnętrzny", "300 mil do nieba", "Rysa"; nagrodzona Złotą Palmą dla najlepszej aktorki w Cannes za rolę w węgierskim filmie "Inne spojrzenie" (1982).

1957 - Ukazało się pierwsze wydanie pisma dla dzieci "Miś".

1962 - Sejm uchwalił ustawy o Sądzie Najwyższym i o obywatelstwie polskim; uzyskanie obywatelstwa innego państwa powodowało utratę obywatelstwa polskiego.

1963 - Premiera filmu "Gangsterzy i filantropi" w reżyserii Jerzego Hoffmana i Edwarda Skórzewskiego.

1971 - Premier Piotr Jaroszewicz ogłosił cofnięcie grudniowych podwyżek cen; władze poinformowały także o podwyżce najniższych płac.

1979 - W Rotundzie PKO w Warszawie u zbiegu ul. Marszałkowskiej i Alei Jerozolimskich doszło do tragicznego w skutkach wybuchu gazu; w jego wyniku śmierć poniosło 49 osób, a ponad 110 zostało rannych.

1979 - W Buffalo (USA) zmarł Zbigniew Seifert, skrzypek jazzowy.

1989 - Sejm przyjął ustawę o ustanowieniu 11 listopada Narodowego Święta Niepodległości.

1991 - Podczas spotkania prezydentów Polski - Lecha Wałęsy, Czech - Vaclava Havla i Węgier - Jozsefa Antala, powstała Grupa Wyszehradzka - porozumienie Węgier, Czech i Polski w celu koordynowania działań związanych z reformami ustrojowymi i gospodarczymi oraz kwestiami integracji z Europą.

1994 - W Warszawie zmarł Wacław Korabiewicz, lekarz na "Darze Pomorza", podróżnik, literat, autor m.in. "Kajakiem do minaretów", "Eskulapa w Etiopii" i "Rapsodu o głowie hetmana".

2006 – Janusz Kochanowski został zaprzysiężony na urząd Rzecznika Praw Obywatelskich.

2008 - W Warszawie zmarł Antoni Heda, "Szary", żołnierz ZWZ, AK i WiN, dowódca akcji rozbicia więzień w Starachowicach (1943) i Kielcach (1945), więzień stalinowski, skazany na karę śmierci zamienioną na dożywocie, zwolniony w 1956 roku.

2011 - W Niemczech zmarła Karin Stanek, jedna z najpopularniejszych piosenkarek lat 60., znana z przebojów "Jedziemy autostopem" i "Chłopiec z gitarą".

2014 - Podczas Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Soczi złote medale dla Polski zdobyli: Zbigniew Bródka w biegu łyżwiarskim na 1500 m i Kamil Stoch w konkursie skoków narciarskich na dużej skoczni.

2021 – W Warszawie zmarł Zdzisław Najder, historyk literatury, światowej sławy autorytet w dziedzinie twórczości Josepha Conrada, działacz opozycji w okresie PRL, w latach 1982-87 dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

2022 – We Wrocławiu zmarł Józef Zapędzki, dwukrotny mistrz olimpijski (Meksyk 1968, Monachium 1972) w konkurencji pistoletu szybkostrzelnego, wielokrotny medalista mistrzostw świata i mistrzostw Europy.

2023 – W Warszawie zmarł były pięściarz wagi ciężkiej Grzegorz Skrzecz, medalista mistrzostw świata i Europy, pięciokrotny mistrz Polski. W 1980 r. uczestniczył w igrzyskach olimpijskich w Moskwie.

Zobacz także

2024-08-14, godz. 09:00 Radzymin: obchody 104. Rocznicy Bitwy Warszawskiej 1920 r. w Muzeum Bitwy Muzeum Bitwy Warszawskiej 1920 roku w Radzyminie włącza się w uroczyste obchody 104. rocznicy Bitwy Warszawskiej 1920 roku. Wydarzenia z sierpnia 1920 roku… » więcej 2024-08-14, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 14 sierpnia » więcej 2024-08-13, godz. 15:00 W Pompejach odkryto dwa ciała ofiar erupcji sprzed 2000 lat Szczątki kobiety i mężczyzny zostały odnalezione przez archeologów w Pompejach. Wraz z nimi w małej starożytnej sypialni odnaleziono biżuterię, w tym… » więcej 2024-08-13, godz. 13:00 Muzeum J. Piłsudskiego podsumowało 3 lata działalności Prawie 170 tysięcy osób przez ostatnie trzy lata odwiedziło Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Muzeum zorganizowało też setki lekcji historycznych… » więcej 2024-08-13, godz. 11:00 80 lat temu na warszawskiej Starówce wybuchł tzw. czołg pułapka 80 lat temu, 13 sierpnia 1944 roku, powstańcy warszawscy przechwycili na Starym Mieście niemiecki pojazd opancerzony, który po przejechaniu barykady eksplodował… » więcej 2024-08-13, godz. 09:00 104 lata temu rozpoczęła się Bitwa Warszawska 04 lata temu, 13 sierpnia 1920 roku, rozpoczęła się Bitwa Warszawska, w której Wojsko Polskie odniosło spektakularne zwycięstwo nad Armią Czerwoną. Zapewniło… » więcej 2024-08-13, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 13 sierpnia » więcej 2024-08-12, godz. 15:00 Powstaniec Witold Lisowski - Sprawiedliwy wśród narodów świata o służbie lekarzy w czasie powstania Służba lekarzy w czasie powstania warszawskiego to karta chwały - wspominał powstaniec Witold Lisowski pseudonim „Lis”, Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata… » więcej 2024-08-12, godz. 13:00 81 lat temu żołnierze Kedywu AK w akcji "Góral" przejęli ponad 100 milionów złotych 81 lat temu, 12 sierpnia 1943 roku, żołnierze Kedywu Armii Krajowej przeprowadzili w centrum Warszawy przy ulicy Senatorskiej akcję "Góral", nazywaną też… » więcej 2024-08-12, godz. 11:00 63 lata temu rozpoczęto budowę muru berlińskiego 63 lata temu, w nocy z 12 na 13 sierpnia 1961 roku, rozpoczęła się budowa muru berlińskiego, oddzielającego Berlin Wschodni od Berlina Zachodniego. Przez… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »