Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 160 lat temu urodziła się pisarka Maria Rodzie…
2024-02-03, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/K.Koziełł/dok.

160 lat temu urodziła się pisarka Maria Rodziewiczówna

Maria Rodziewiczówna (Kłosy, 1889) [Ryc. wikipedia/domena publiczna]
Maria Rodziewiczówna (Kłosy, 1889) [Ryc. wikipedia/domena publiczna]
160 lat temu - 3 lutego 1864 roku - urodziła się Maria Rodziewiczówna, jedna z najpopularniejszych pisarek okresu międzywojennego, autorka powieści "Lato leśnych ludzi", "Dewajtis” czy "Między ustami a brzegiem pucharu”. Jako datę jej urodzenia podaje się też dzień 2 lutego 1863 roku. Jednak za rokiem 1864 przemawia stwierdzenie Jadwigi Skirmunttówny, wieloletniej partnerki pisarki, że była młodsza od Rodziewiczówny o jedenaście lat. Z kolei na nagrobku pisarki na cmentarzu powązkowskim widnieje data urodzin 30 stycznia 1864.
Jako dziecko Maria Rodziewiczówna została rozdzielona z rodzicami, którzy za pomoc powstańcom styczniowym w przechowywaniu broni zostali zesłani na Sybir i pozbawieni majątku. Wrócili po siedmiu latach i wszyscy zamieszkali w Warszawie. W 1875 roku rodzina odziedziczyła majątek Hruszowa na Polesiu, którym - po śmierci ojca - 17-letnia Maria zaczęła zarządzać. Porzuciła wówczas tradycyjny kobiecy strój, obcięła włosy, zaczęła nosić męski żakiet i długie buty z cholewami. Gospodarowała majątkiem pół wieku, zyskując sobie sympatię okolicznych białoruskich chłopów.

Angażowała się w działalność społeczną i oświatową - w 20-leciu międzywojennym założyła w okolicy Hruszowej kółko rolnicze, zorganizowała Dom Polski w Antopolu, sfinansowała też budowę piętra w kobryńskim Gimnazjum Państwowym własnego imienia. Nie pochwalała polityki rządowej na kresach, uważając, że utrzymanie polskości na ziemiach wschodnich zależy od wielkiej roli własności ziemskiej i Kościoła. Budowała w okolicy świątynie, do jednej z nich sprowadziła relikwie Świętego Andrzeja Boboli.

Jako pisarka debiutowała w 1882 roku. Pod pseudonimem Mario w "Dzienniku Anonsowym" opublikowała dwie nowele. Cztery lata później swoją pierwszą powieścią "Straszny dziadunio" wygrała konkurs ogłoszony przez pismo kobiece „Świt”. Od tego czasu pisała dużo i często. Jej książki cieszyły się popularnością, a wydawcy kupowali do nich prawa jeszcze zanim autorka zdążyła je napisać.

Po wybuchu II wojny światowej Maria Rodziewiczówna, wraz ze swoją wieloletnią przyjaciółką Jadwigą Skirmunttówną, opuściła Hruszową i przedostała się do Warszawy. W chwili wybuchu Powstania Warszawskiego miała 80 lat i była bardzo chora, jednak wierni czytelnicy przenosili ją z miejsca na miejsce, by ocalić jej życie. Zmarła już po wyjściu z Warszawy, 6 listopada 1944 roku. Podawane są także inne daty jej śmierci - 4, 16, a nawet 29 listopada.

W czasach PRL jej książki zostały wycofane z obiegu, wydawane były tylko te, które zdaniem komunistycznych władz nie rozbudzały patriotycznych uczuć. Mimo to w latach 80. pisarka była w Polsce wciąż autorką bardzo poczytną. Z czasem jednak jej książki, pomimo wielu zalet, w tym żywych dialogów, straciły na popularności. Dziś autorka jest nieco zapomniana.

Zobacz także

2024-04-01, godz. 09:00 Prima Aprilis 1 kwietnia w wielu krajach jest obchodzony Prima Aprilis - dzień żartów i psikusów. Tego dnia można celowo wprowadzać w błąd i przekonywać innych, by… » więcej 2024-04-01, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 1 kwietnia » więcej 2024-03-31, godz. 13:00 135. rocznica zakończenia budowy wieży Eiffla 135 lat temu - 31 marca 1889 roku - w Paryżu ukończono budowę wieży Eiffla, przygotowywanej na otwarcie Wystawy Światowej. Choć powstała, aby zadziwić… » więcej 2024-03-31, godz. 11:00 132 lata temu urodził się gen. Stanisław Maczek, dowódca 1. Dywizji Pancernej 132 lata temu, 31 marca 1892 roku, urodził się generał Stanisław Maczek, jeden z najwybitniejszych polskich dowódców II wojny światowej, który nie przegrał… » więcej 2024-03-31, godz. 09:00 Wielkanoc - uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego Wielkanoc jest świętem ruchomym. Podczas soboru nicejskiego w 325 roku ustalono, że będzie się ją obchodzić w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej… » więcej 2024-03-31, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 31 marca » więcej 2024-03-30, godz. 07:30 100 lat temu urodził się Józef Uznański, narciarz, ratownik tatrzański, kurier Armii Krajowej 100 lat temu, 30 marca 1924 roku, urodził się Józef Uznański, "Ujek", narciarz, ratownik tatrzański, w czasie II wojny światowej łącznik i kurier Armii… » więcej 2024-03-30, godz. 07:30 81. rocznica śmierci Jana Bytnara "Rudego" i Aleksego Dawidowskiego "Alka" 81 lat temu, 30 marca 1943 roku, zmarli więziony i torturowany przez Niemców Jan Bytnar "Rudy" oraz Aleksy Dawidowski "Alek", który cztery dni wcześniej brał… » więcej 2024-03-30, godz. 08:30 Wielka Sobota Zwyczaj urządzania Grobu Pańskiego wprowadził w XII wieku zakon bożogrobców - Kanoników Regularnych Stróżów Świętego Grobu Jerozolimskiego. W Polsce… » więcej 2024-03-30, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 30 marca » więcej
100101102103104
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »