Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-01-26, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
26 stycznia
2024-01-26, 07:30

Kalendarium historyczne

1525 - W Gdańsku wybuchł bunt przeciwko rządom burmistrza Eberharda Ferbera. Mieszkańcy miasta obalili dotychczasowe władze, wprowadzili demokratyczny ustrój, skasowane zostały działające na terenie miast klasztory katolickie. Tzw. tumult gdański stłumiła dopiero interwencja zbrojna Polski.

1564 - W bitwie nad Ułą wojska litewskie dowodzone przez hetmana wielkiego litewskiego Mikołaja Rudego Radziwiłła pokonały armię rosyjską.

1699 - W Karłowicach zawarty został polsko-turecki traktat pokojowy; zgodnie z jego ustaleniami do Polski wracał Kamieniec Podolski oraz inne obszary Ukrainy.

1736 - Abdykacja Stanisława Leszczyńskiego, dotychczasowego króla Polski. To było 27 stycznia

1797 - W Petersburgu Rosja, Austria i Prusy podpisały ostateczną konwencję rozbiorową Rzeczypospolitej, dodając do niej tajny artykuł, w którym zapisano, że "samo imię Polski będzie na zawsze wymazane z prawa narodów".

1809 - W Kościelisku urodził się Jan Krzeptowski Sabała, gawędziarz, skrzypek, pieśniarz, przewodnik tatrzański, nazwany przez twórcę stylu zakopiańskiego Stanisława Witkiewicza Homerem Tatr.

1896 - W Warszawie urodziła się Maria Ossowska, socjolożka moralności, etyczka.

1898 - W Moskwie urodziła się Katarzyna Kobro, rzeźbiarka.

1917 - W Krakowie zmarła Antonina Domańska, pisarka, autorka "Paziów króla Zygmunta" i "Historii żółtej ciżemki", pierwowzór postaci Radczyni w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego.

1919 - Przeprowadzone zostały wybory do Sejmu Ustawodawczego, w wyniku których utworzono pierwszy parlament niepodległej Polski. Najwięcej głosów zdobyły Związek Ludowo-Narodowy i Polskie Stronnictwo Ludowe "Wyzwolenie".

1931 - W Warszawie urodził się Stanisław Królak, kolarz szosowy, pierwszy polski zwycięzca "Wyścigu Pokoju" w 1956 r.

1934 - W Berlinie podpisano polsko-niemiecką deklarację o niestosowaniu przemocy; obydwa państwa wszelkie kwestie sporne miały rozwiązywać na drodze dyplomatycznej; deklaracja została wypowiedziana jednostronnie przez III Rzeszę Niemiecką w kwietniu 1939 r.

1936 - We Włodzimierzu Wołyńskim urodził się Jan Tadeusz Stanisławski, satyryk, aktor, autor tekstów piosenek.

1942 - W warszawskim getcie oddano do użytku drewniany most dla pieszych nad ulicą Chłodną przy skrzyżowaniu z Żelazną; most łączył tzw. duże i małe getto.

1943 - W niemieckim obozie koncentracyjnym Dachau zamordowany został Michał Kozal, biskup pomocniczy diecezji włocławskiej; beatyfikowany w 1987 r.

1944 - W Brzózie niedaleko Kozienic urodził się Antoni Janusz Pastwa, rzeźbiarz, pedagog; współtwórca frontonu Teatru Wielkiego w Warszawie.

1951 - W Piątku urodził się Mieczysław Nowicki, kolarz, mistrz świata i srebrny medalista olimpijski (1976) w jeździe drużynowej na czas.

1955 - Premiera filmu "Pokolenie" w reżyserii Andrzeja Wajdy.

1964 - W Warszawie zmarł Xawery Dunikowski, rzeźbiarz; jego najsłynniejsze dzieła to cykl "Kobiety brzemienne", "Portret matki", "Macierzyństwo", Pomnik Czynu Powstańczego na Górze św. Anny; w czasie wojny więzień niemieckiego obozu Auschwitz.

1966 - W Warszawie, w klinice chirurgicznej Akademii Warszawskiej, prof. Jan Nielubowicz dokonał pierwszego w Polsce udanego przeszczepu nerki.

1972 - W Warszawie zmarł gen. Wacław Komar, działacz komunistyczny, uczestnik wojny domowej w Hiszpanii; szef II Oddziału Sztabu Generalnego LWP (1945-1947), wiceminister obrony narodowej i główny kwatermistrz LWP (1951-1953); w 1953 r. aresztowany, zwolniony bez procesu w 1956 r.; od sierpnia 1956 r. dowódca Wojsk Wewnętrznych, usunięty ze stanowiska w 1960 r.

1976 - W Warszawie zmarł Witold Doroszewski, językoznawca.

1980 - W Zakopanem odbyły się pierwsze zawody Pucharu Świata w skokach narciarskich; zwyciężył w nich Stanisław Bobak.

1982 - Sejm przyjął ustawę Karta Nauczyciela.

1984 - Sejm uchwalił nowe prawo prasowe, zgodnie z którym prasa miała "umacniać konstytucyjny ustrój PRL".

1987 - W Warszawie zmarł Adolf Ciborowski, architekt, urbanista; brał udział w obudowie zniszczonej w czasie drugiej wojny światowej Warszawy, współtworzył również koncepcję urbanistyczną odbudowy Skopje w Macedonii.

1997 - W Warszawie zmarła Mira Zimińska-Sygietyńska, aktorka, reżyser, pedagog, wieloletnia dyrektorka Zespołu "Mazowsze".

2004 - W Warszawie zmarł Aleksander Małachowski, publicysta, działacz polityczny; żołnierz AK, więzień sowieckiego łagru (1944-1945); przewodniczący Klubu Krzywego Koła (1959-1962); od 1980 r. w NSZZ "Solidarność"; internowany w stanie wojennym; w 1983 r. aresztowany za działalności w podziemnej "S"; poseł na Sejm (1989-1997; 2001-2004), wicemarszałek Sejmu (1993-1997); współzałożyciel Unii Pracy (1991); przewodniczący Zarządu Głównego PCK (1998-2004).

2012 – Rząd Donalda Tuska podpisał Umowę handlową dotyczącą zwalczania obrotu towarami podrabianymi (ACTA). Decyzja ta doprowadziła do fali protestów społecznych zakończonych odwołaniem tej decyzji.

2013 - W Cheseaux-sur-Lausanne w Szwajcarii zmarł Stefan Kudelski, elektronik, wynalazca; twórca magnetofonów Nagra, które zrewolucjonizowały technikę rejestracji dźwięku.

2016 - W Warszawie zmarł Jerzy Tomaszewski, artysta-fotografik; twórca ok. 2 tys. zdjęć z Powstania Warszawskiego, w czasie którego był fotoreporterem i korespondentem przygotowującym materiały dla Delegata Rządu na Kraj i Komendanta Głównego Armii Krajowej.

2021 – W Koninie zmarł Szymon Pawlicki, aktor, działacz "Solidarności", uczestnik strajku w sierpniu 1980 r. w Stoczni Gdańskiej, represjonowany przez władze komunistyczne za aktywność w podziemnych strukturach "S".

Zobacz także

2024-12-27, godz. 09:43 Bohaterowie powstania wielkopolskiego długo czekali na należne uznanie Powstańcy wielkopolscy, bohaterowie zwycięskiego zrywu, który miał istotny wpływ na kształt odradzającej się Rzeczypospolitej długo czekali na należne… » więcej 2024-12-27, godz. 09:36 80 lat temu ostatni cichociemni dotarli do Polski W nocy z 26 na 27 grudnia 1944 r. odbyła się ostatnia operacja zrzutowa z udziałem cichociemnych. "Misja ostatnich cichociemnych była związana z organizacją… » więcej 2024-12-26, godz. 12:31 Do Sejmu wpłynął projekt ustawy o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej Do Sejmu wpłynął przygotowany przez posłów Koalicji Obywatelskiej projekt ustawy o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Święto… » więcej 2024-12-25, godz. 12:01 "Nie wiemy, kiedy urodził się Jezus, 25 grudnia to data symboliczna" Nie wiemy, w jakim miesiącu urodził się Jezus Chrystus. Data 25 grudnia jest symboliczna. Została wybrana ze względu na dzień przesilenia zimowego – powiedział… » więcej 2024-12-24, godz. 11:58 "Wigilia na Syberii" - pieśń Kaczmarskiego wg obrazu Malczewskiego W 1892 r. Jacek Malczewski namalował obraz "Wigilia na Syberii", blisko sto lat później Jacek Kaczmarski, inspirując się tym obrazem, napisał piosenkę o… » więcej 2024-12-23, godz. 12:38 Są plany na odtworzenie grodu Piastów na opolskim Ostrówku Porozumienie w tej sprawie podpisały dziś (20.12) władze Opola, samorządu wojewódzkiego i urzędu wojewódzkiego. Plan zakłada powstanie pawilonu w okolicy… » więcej 2024-12-23, godz. 12:33 2025 będzie Rokiem Tragedii Górnośląskiej na Opolszczyźnie Przyszły rok będzie w województwie opolskim Rokiem Tragedii Górnośląskiej. Zdecydowali o tym radni sejmiku podczas wtorkowej (17.12) sesji. » więcej 2024-12-23, godz. 12:04 Prezydent: Dla górali wolność i ojczyzna były silniejsze niż strach Dla górali wolność i ojczyzna były silniejsze i cenniejsze niż strach przed niemieckim okupantem - powiedział w niedzielę prezydent Andrzej Duda podczas… » więcej 2024-12-17, godz. 14:21 Modlitwa i biało-czerwone znicze w rocznicę Grudnia '70 Opozycjoniści z czasów PRL i dyrektor oddziału IPN w poniedziałek na Cmentarzu Centralnym oddali hołd ofiarom Grudnia '70. Podczas robotniczej rewolty w Szczecinie… » więcej 2024-12-16, godz. 14:16 Strzały padły, gdy wydawało się że jest po walce - 43 lata temu w pacyfikacji "Wujka" zginęło 9 górników 43 lata temu, 16 grudnia 1981 r., od kul funkcjonariuszy plutonu specjalnego ZOMO zginęło dziewięciu górników kopalni "Wujek" w Katowicach. Strzały padły… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »