Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu odbył się ostatni lot cichociemnych…
2023-12-27, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok./w kry

79 lat temu odbył się ostatni lot cichociemnych do Polski

Załadowany do lotu ze zrzutem Halifax z 148 Dyonu na lotnisku Campo Cassale – 1944 [fot. wikipedia/domena publiczna]
Załadowany do lotu ze zrzutem Halifax z 148 Dyonu na lotnisku Campo Cassale – 1944 [fot. wikipedia/domena publiczna]
79 lat temu, w nocy z 26 na 27 grudnia 1944 roku, odbył się ostatni lot cichociemnych. Żołnierze mieli potajemnie przedostać się na teren okupowanej Polski. Wyruszyli z bazy w Brindisi w południowych Włoszech i po przebyciu samolotami około 1350 kilometrów, zostali zrzuceni w kraju na spadochronach.
Cichociemni byli żołnierzami elitarnej jednostki szkolonej w Wielkiej Brytanii do zadań specjalnych. Nazwano ich "cichociemnymi", ponieważ działali w tajemnicy, po cichu i najczęściej pod osłoną nocy.

Przerzucani drogą lotniczą do kraju, wspierali podziemie w walce z Niemcami. Byli przeznaczeni do służby w szeregach Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Zajmowali się wywiadem, dywersją i sabotażem, przenikali do oddziałów partyzanckich. Wyróżniali się profesjonalizmem, wyszkoleniem i postawą bojową. Wszyscy - 316-tu - byli ochotnikami. 221 z nich otrzymało Order Virtuti Militari - najwyższe odznaczenie czasu wojny, a 595 razy zostali odznaczeni Krzyżem Walecznych.

Jednostkę cichociemnych tworzyli żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, w tym Armii Polskiej generała Władysława Andersa. Początkowo odlatywali z bazy pod Londynem, a od 1944 roku - z włoskiego Brindisi. W 82 zrzutach, które odbywały się od lutego 1941 do grudnia 1944 roku, w sumie uczestniczyło 344 skoczków, wśród nich 28 cywilnych kurierów i 316 żołnierzy.

W czasie wojny, z przerzuconych do kraju żołnierzy, zginęło ponad stu, w tym 9 podczas lotu lub skoku, 53 - w walce lub zostało zamordowanych przez gestapo, 10 zażyło truciznę po aresztowaniu. 91 cichociemnych walczyło w Powstaniu Warszawskim, poległo 18 z nich. Dziewięciu zostało zamordowanych po wojnie przez komunistyczne władze.

Wśród cichociemnych byli między innymi generał dywizji Tadeusz Kossakowski "Krystynek", generał Leopold Okulicki "Niedźwiadek", porucznik Jan Nowak-Jeziorański, pułkownik Jan Piwnik "Ponury" i generał brygady Stefan "Starba" Bałuk. Jedyna kobieta w tym gronie - Elżbieta Zawacka, kurierka Komendy Głównej AK, posługując się fałszywymi dokumentami, przekraczała granicę ponad sto razy, przenosząc wiadomości i meldunki. Została awansowana do stopnia generała brygady przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego w 2006 roku.

Ostatni cichociemny - kapitan Aleksander Tarnawski, pseudonim "Upłaz" i "Wierch", zmarł 4 marca 2022 roku, w wieku 101 lat.

Imię cichociemnych nosi Wojskowa Formacja Specjalna "Grom" im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej. Ponadto są patronami kilkudziesięciu szczepów i drużyn harcerskich.

Uchwałą Sejmu, rok 2016 był obchodzony jako Rok Cichociemnych.

Zobacz także

2024-02-25, godz. 13:00 30 lat temu zmarł obrońca opozycjonistów mecenas Władysław Siła-Nowicki 30 lat temu - 25 lutego 1994 roku - zmarł Wladysław Siła-Nowicki, mecenas, żołnierz i polityk. W czasach PRL-u bronił opozycjonistów w głośnych procesach… » więcej 2024-02-25, godz. 11:00 82 lata temu powołano Pierwszą Dywizję Pancerną gen. Maczka 82 lat temu, 25 lutego 1942 roku, została powołana Pierwsza Dywizja Pancerna, dowodzona przez generała Stanisława Maczka. Formacja należała do największych… » więcej 2024-02-25, godz. 09:00 193. rocznica bitwy pod Olszynką Grochowską 193 lata temu, 25 lutego 1831 roku, rozegrała się bitwa pod Olszynką Grochowską, jedno z największych i najbardziej krwawych starć w Powstaniu Listopadowym… » więcej 2024-02-25, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 25 lutego » więcej 2024-02-24, godz. 13:00 55. rocznica ostatniego rejsu MS "Batorego" 55 lat temu, 24 lutego 1969 roku, do macierzystego portu w Gdyni powrócił ze swego ostatniego rejsu transatlantyk MS "Batory". Przez ponad 30 lat służby -… » więcej 2024-02-24, godz. 11:00 Uroczystości upamiętniające generała Fieldorfa „Nila” w 71. rocznicę jego śmierci 71 lat temu komuniści zamordowali generała Augusta Emila Fieldorfa „Nila”, jednego z bohaterów drugiej wojny światowej. W kwietniu 1952 roku komunistyczny… » więcej 2024-02-24, godz. 09:00 2. rocznica wojny na Ukrainie 24 lutego mija 2. rocznica rosyjskiej agresji na Ukrainę. Wojska Putina, gromadzone przy ukraińskiej granicy od jesieni 2021, ruszyły do natarcia. Atak nastąpił… » więcej 2024-02-24, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 24 lutego » więcej 2024-02-23, godz. 13:00 IPN: projekt edukacyjny o Wandzie Madlerowej Postaci Wandy Madlerowej, organizatorki tajnego nauczania, więźniarki Ravensbruck, był poświęcony projekt edukacyjny IPN w Lublinie, skierowany do młodzieży… » więcej 2024-02-23, godz. 10:30 79. rocznica zakończenia okupacji niemieckiej w Poznaniu Dziś 79. rocznica zakończenia okupacji niemieckiej w Poznaniu. 23 lutego 1945 roku był ostatnim dniem walk o miasto. Uroczystości z okazji tej rocznicy odbędą… » więcej
120121122123124
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »