Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu odbył się ostatni lot cichociemnych…
2023-12-27, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok./w kry

79 lat temu odbył się ostatni lot cichociemnych do Polski

Załadowany do lotu ze zrzutem Halifax z 148 Dyonu na lotnisku Campo Cassale – 1944 [fot. wikipedia/domena publiczna]
Załadowany do lotu ze zrzutem Halifax z 148 Dyonu na lotnisku Campo Cassale – 1944 [fot. wikipedia/domena publiczna]
79 lat temu, w nocy z 26 na 27 grudnia 1944 roku, odbył się ostatni lot cichociemnych. Żołnierze mieli potajemnie przedostać się na teren okupowanej Polski. Wyruszyli z bazy w Brindisi w południowych Włoszech i po przebyciu samolotami około 1350 kilometrów, zostali zrzuceni w kraju na spadochronach.
Cichociemni byli żołnierzami elitarnej jednostki szkolonej w Wielkiej Brytanii do zadań specjalnych. Nazwano ich "cichociemnymi", ponieważ działali w tajemnicy, po cichu i najczęściej pod osłoną nocy.

Przerzucani drogą lotniczą do kraju, wspierali podziemie w walce z Niemcami. Byli przeznaczeni do służby w szeregach Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Zajmowali się wywiadem, dywersją i sabotażem, przenikali do oddziałów partyzanckich. Wyróżniali się profesjonalizmem, wyszkoleniem i postawą bojową. Wszyscy - 316-tu - byli ochotnikami. 221 z nich otrzymało Order Virtuti Militari - najwyższe odznaczenie czasu wojny, a 595 razy zostali odznaczeni Krzyżem Walecznych.

Jednostkę cichociemnych tworzyli żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, w tym Armii Polskiej generała Władysława Andersa. Początkowo odlatywali z bazy pod Londynem, a od 1944 roku - z włoskiego Brindisi. W 82 zrzutach, które odbywały się od lutego 1941 do grudnia 1944 roku, w sumie uczestniczyło 344 skoczków, wśród nich 28 cywilnych kurierów i 316 żołnierzy.

W czasie wojny, z przerzuconych do kraju żołnierzy, zginęło ponad stu, w tym 9 podczas lotu lub skoku, 53 - w walce lub zostało zamordowanych przez gestapo, 10 zażyło truciznę po aresztowaniu. 91 cichociemnych walczyło w Powstaniu Warszawskim, poległo 18 z nich. Dziewięciu zostało zamordowanych po wojnie przez komunistyczne władze.

Wśród cichociemnych byli między innymi generał dywizji Tadeusz Kossakowski "Krystynek", generał Leopold Okulicki "Niedźwiadek", porucznik Jan Nowak-Jeziorański, pułkownik Jan Piwnik "Ponury" i generał brygady Stefan "Starba" Bałuk. Jedyna kobieta w tym gronie - Elżbieta Zawacka, kurierka Komendy Głównej AK, posługując się fałszywymi dokumentami, przekraczała granicę ponad sto razy, przenosząc wiadomości i meldunki. Została awansowana do stopnia generała brygady przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego w 2006 roku.

Ostatni cichociemny - kapitan Aleksander Tarnawski, pseudonim "Upłaz" i "Wierch", zmarł 4 marca 2022 roku, w wieku 101 lat.

Imię cichociemnych nosi Wojskowa Formacja Specjalna "Grom" im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej. Ponadto są patronami kilkudziesięciu szczepów i drużyn harcerskich.

Uchwałą Sejmu, rok 2016 był obchodzony jako Rok Cichociemnych.

Zobacz także

2024-11-18, godz. 10:54 Muzeum Auschwitz: ukazały się wspomnienia byłego więźnia Jana Kupca Wspomnienia Jana Kupca, które przybliżają losy jego i pięciorga braci, żołnierzy ruchu oporu z Podhala aresztowanych przez Niemców i osadzonych w Auschwitz… » więcej 2024-11-17, godz. 10:48 Rosja: Zamknięto Muzeum Historii GUŁagu, powołując się na przepisy przeciwpożarowe Państwowi inspektorzy zdecydowali o czasowym zamknięciu moskiewskiego Muzeum Historii GUŁagu, twierdząc, że nie przestrzega ono przepisów przeciwpożarowych… » więcej 2024-11-16, godz. 11:32 Prof. Żaryn w sądzie: SB prowadząc akcję wobec ks. Popiełuszki czuła się bezkarnie Prowokacja na Chłodnej była dziełem SB, której funkcjonariusze mieli poczucie bezkarności - podkreślił historyk prof. Jan Żaryn, który w piątek zeznawał… » więcej 2024-11-16, godz. 10:44 Gdańsk: Pamiątka po rodzinie Ulmów trafiła do MIIWŚ Książka z odręcznym podpisem Józefa Ulmy trafiła do Muzeum II Wojny Światowej. Wcześniej pamiątka po rodzinie zamordowanej przez Niemców za ukrywanie… » więcej 2024-11-15, godz. 16:34 Wałęsa dostał owację już po dwóch słowach. 35 lat od historycznej mowy w Kongresie USA 15 listopada 1989 r. Lech Wałęsa wygłosił mowę w amerykańskim Kongresie. Owację na stojąco dostał już po pierwszych dwóch słowach "My, naród”. Zaczerpnął… » więcej 2024-11-14, godz. 08:53 Można już zwiedzać dawne mieszkanie Józefa Piłsudskiego w Łodzi Można już zwiedzać dawne mieszkanie Józefa Piłsudskiego i jego żony Marii w Łodzi. W zrekonstruowanym lokalu, w którym marszałek i jego żona prowadzili… » więcej 2024-11-13, godz. 19:40 120 lat temu padły strzały na pl. Grzybowskim w Warszawie, był to początek rewolucji 1905 r. w Królestwie Polskim My, jako PPS, uznajemy, że demonstracja z 13 listopada 1904 r. była początkiem rewolucji 1905 r. – powiedział PAP dr Andrzej Ziemski, przewodniczący Komisji… » więcej 2024-11-13, godz. 14:36 Sto lat temu Władysław Reymont otrzymał Nobla za powieść "Chłopi" 13 listopada 1924 roku Akademia Szwedzka przyznała Literacką Nagrodę Nobla Władysławowi Reymontowi za powieść "Chłopi". Akademicy docenili uniwersalizm… » więcej 2024-11-12, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 12 listopada » więcej 2024-11-11, godz. 09:00 Dzisiaj otwarcie wystawy w Muzeum Historii Polski "1025. Narodziny Królestwa” Obiekty archeologiczne związane z życiem codziennym w XI wieku, a także eksponaty pochodzące ze skarbca Piastów. To elementy wystawy "1025. Narodziny Królestwa”… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »