Radio Opole » Z historycznego punktu widzenia » Felietony » Polaków z Prus rugowanie
2022-07-24, 08:20 Autor: Bolesław Bezeg

Polaków z Prus rugowanie

Konstanty Górski "Rugi pruskie" obraz z 1915 r.
Konstanty Górski "Rugi pruskie" obraz z 1915 r.
Pojutrze przypada 137 rocznica wydania przez władze krajowe Prus zarządzenia nakazującego wysiedlenie z terytorium niemieckiego państwa wszystkich Polaków i Żydów, którzy mieli obywatelstwo innych krajów. Był to początek akcji policyjnej, która przeszła do historii jako „rugi pruskie”.
Z Historycznego Punktu Widzenia 24 lipca 2022
Sytuacja Polaków żyjących pod zaborami nie była jednakowa w każdym z trzech krajów. Dynamicznie rozwijający się przemysł na Śląsku i w Wielkopolsce przyciągał i potrzebował wielu robotników często z bardzo odległych, a gospodarczo słabszych regionów.

Przybywali tu więc przez cały XIX wiek mieszkańcy biedniejszych regionów Niemiec, ale także emigranci ekonomiczni z terenów podległych monarchiom rosyjskiej i austriackiej. Imigrantów chętnie też zatrudniali właściciele charakterystycznych dla wschodnich prowincji pruskich i dużej części śląska wielkoobszarowych folwarków rolniczych. To właśnie w napływie do wschodnich prowincji żywiołu polskiego zobaczyli zagrożenie niemieccy konserwatyści z otoczenia kanclerza Otto von Bismarcka.

26 marca 1885 roku minister spraw wewnętrznych Prus wydał nakaz wysiedlenia z terytorium państwa wszystkich Polaków i Żydów, którzy dotąd nie nabyli pruskiego obywatelstwa, a mieli obywatelstwo rosyjskie. 26 lipca 1885 roku zarządzenie zostało rozciągnięte także na obywateli cesarstwa austriackiego. Jednocześnie władze poszczególnych landów zostały zobowiązane do „baczenia aby na ich terenach nie osiedlali się niepożądani cudzoziemcy”.

Owi niepożądani cudzoziemcy to przede wszystkim nie przyjmujący protestantyzmu, lecz trwający uparcie przy Kościele Katolickim Polacy oraz Żydzi, którzy także uparcie pozostawali poza duchową kontrolą pruskiego państwa i dbając o swoje dziedzictwo religijno-kulturowe słabo się asymilowali.

Wysiedlenia przeprowadzano z wielką brutalnością, grupy Polaków pędzone przez żandarmów pieszo do granic Prus były bite przez żandarmów kolbami karabinów i często zmuszane do wyczerpującego biegu. Bez różnicy, kobiety, dzieci czy starcy, wszyscy podlegali tym samym rygorom, wielu nie wytrzymywało, zdarzały się tez wypadki śmiertelne.

Co ciekawe, od wysiedlenia nie ratował nawet fakt odbycia służby wojskowej w pruskiej armii, bo przecież wielu wysiedlanych, żyjących tu od dwóch czy trzech pokoleń uważało się za stałych mieszkańców Prus. Prości ludzie zwykle nie zdawali sobie sprawy z konieczności załatwienia kwestii obywatelstwa i przez kilkadziesiąt lat nie było im to do niczego potrzebne.

W pierwszych miesiącach wysiedlono około 26 tysięcy ludzi, głównie robotników rolnych i rzemieślników. W ciągu kolejnych pięciu lat liczba wysiedlonych przekroczyła 30 tysięcy osób.

Jak podają raporty pruskiej żandarmerii w prowincji górnośląskiej w roku 1886 wysiedlano około tysiąca osób na kwartał.

Wśród argumentów, jakich używano dla uzasadnienia akcji była troska o wysokość płac w prowincji górnośląskiej. Stawki mieli ponoć zaniżać polscy tańsi robotnicy. Efekty ekonomiczne akcji nie dały na siebie długo czekać. Po wysiedleniach płace na Śląsku spadły jeszcze niżej.

Zobacz także

2022-08-06, godz. 07:20 Chrzestny Jagiełły 626 lat temu oblegające Opole wojska króla Władysława Jagiełły zmusiły opolskich książąt do podpisania traktatu zmieniającego stosunki własnościowe… » więcej 2022-07-31, godz. 08:20 Kapelan Prymasa Dziś przypada 20 rocznica tragicznej śmierci księdza Stanisława Skorodeckiego. Ksiądz Skorodecki był kapelanem kardynała Stefana Wyszyńskiego, w czasie… » więcej 2022-07-30, godz. 07:20 Schizma wschodnia 965 lat temu w lipcu 1054 roku Papież Leon IX wysłał do Konstantynopola swojego legata, który w odpowiedzi na zamknięcie w stolicy Bizancjum kościołów… » więcej 2022-07-23, godz. 07:20 Z Petlurą na Kijów W minioną środę minęła 103 rocznica zawarcia rozejmu pomiędzy siłami zbrojnymi Rzeczpospolitej Polskiej a Ukraińskiej Republiki Ludowej, którymi dowodził… » więcej 2022-07-17, godz. 08:20 Kongresówka lepsza niż PRL? W najbliższą środę przypada 207 rocznica proklamowania w Warszawie tzw. Królestwa Polskiego. Królestwo to utworzono po pokonaniu Napoleona Bonaparte i na… » więcej 2022-07-16, godz. 07:29 Śmierć za pragnienie wolności Dziś przypada 47 rocznica próby ucieczki rolniczym samolotem do Austrii, jaką podjął 16 lipca 1975 roku pilot i instruktor z opolskiego aeroklubu Dionizy… » więcej 2022-07-10, godz. 08:21 Śląska odepchnięcie 781 lat temu 10 lipca 1241 roku Konrad Mazowiecki zbrojnie zajął Kraków i tym aktem ostatecznie zniweczył kilkudziesięcioletnie starania Piastów Śląskich… » więcej 2022-07-09, godz. 07:20 Przyspieszone uprzemysłowienie W efekcie rosyjskiej inwazji na Ukrainę wielu ludziom w Polsce i na świecie otworzyły się oczy. Jedną z najpilniejszych spraw stała się kwestia rozbudowy… » więcej 2022-07-03, godz. 08:20 Operacja Ostra Brama W tym tygodni ubędziemy obchodzić 78 rocznicę rozpoczęcia przeprowadzonej przez Armię Krajową podczas II wojny światowej w ramach „Akcji Burza” operacji… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »