Radio Opole » Z historycznego punktu widzenia » Felietony » Petlury misja nieudana
2022-04-23, 07:46 Autor: Bolesław Bezeg

Petlury misja nieudana

Symon Petlura i Mychajło Hruszewski podczas ogłoszenia III Uniwersału Ukraińskiej Centralnej Rady – proklamacji Ukraińskiej Republiki Ludowej. Kijów, 20 listopada 1917 r. Fot. Wikimedia Commons/autor nieznany, Domena publiczna
Symon Petlura i Mychajło Hruszewski podczas ogłoszenia III Uniwersału Ukraińskiej Centralnej Rady – proklamacji Ukraińskiej Republiki Ludowej. Kijów, 20 listopada 1917 r. Fot. Wikimedia Commons/autor nieznany, Domena publiczna
Wczoraj minęła 102 rocznica zawarcia przez rząd polski umowy politycznej z reprezentującym Ukraińską Republikę Ludową Symonem Petlurą otwierając ostatni w dotychczasowych dziejach epizod polsko-ukraińskiego braterstwa broni.
Z Historycznego Punktu Widzenia 23 kwietnia 2022
O Ukrainie zaczęto mówić w końcówce XVI wieku, wcześniej była to Ruś, a jej mieszkańcy byli poddanymi Rzeczypospolitej. Pod koniec XVI wieku wykształciła się ni to klasa społeczna, ni to narodowość, ni to bractwo, ni to związek zawodowy, który stał się zaczynem trwających do dziś ukraińskich perturbacji.

Mówię tu oczywiście o kozakach. To ich etos sprawił, że ludność zamieszkująca Ukrainę poczuła odrębność narodową od pozostałych części Rusi, z których wykształciło się państwo moskiewskie, a potem Rosja i całkiem już niedawno Białoruś.

Stosunkowa historyczna młodość ukraińskiej narodowości a zwłaszcza ukraińskiej państwowości sprawia, że Rosjanie w walce propagandowej posługują się argumentem, iż Ukraina jest państwem sztucznym bez historycznych tradycji.

Cóż, gdyby to był uprawniony argument do zniszczenia państwa narodu kształtującego się od 400 lat, to co można by powiedzieć o powstałym 200 lat temu narodzie amerykańskim?
W okresie wspomnianych 400 lat stosunki polsko-kozackie, a potem polsko-ukraińskie układały się różnie.

Pomijając fakt, iż przez dwa wieki kozacy chętnie zaciągali się do polskiej armii i stanowili często jej ważne i bitne ogniwo, to poza tym z kozakami przeważnie walczyliśmy o utrzymanie polskiego panowania i dorobku polskiej kultury na Ukrainie. Ale były też okresy jednomyślnej współpracy. Krótkie, ale były.

Jednym z takich wartościowych momentów w naszej wspólnej historii była epopeja Ukraińskiej Republiki Ludowej i jej wodza Symona Petlury. Urodził się w roku 1879 w Połtawie w rodzinie o kozackich tradycjach. Uczył się na duchownego, pracował jako dziennikarz, potem został rewolucjonistą i samorządowcem. Od wybuchu rewolucji bolszewickiej w 1917 roku zaangażował się w działalność organizacji dążących do utworzenia niepodległej Ukrainy.

W listopadzie 1918 roku wzniecił na Ukrainie powstanie przeciwko ustanowionemu tam przez Niemców Hetmanatowi Pawła Skoropadskiego. W grudniu powstańcy zdobyli kijów i na nowo powołali Ukraińską Republikę Ludową, a jej wodzem naczelnym został Petlura. Wkrótce na teren Ukrainy wkroczyła Armia Czerwona zmuszając ukraiński rząd do ewakuacji z Kijowa na Zachód.

W lutym 1919 roku Petlura objął funkcję prezesa Dyrektoriatu Ukraińskiej Republiki Ludowej. Sprawował władzę w pasie części Wołynia i Podola pomiędzy wojskami polskimi i bolszewickimi. Dzięki temu w pewnym momencie front wojny polsko-bolszewickiej przebiegał tylko przez terytorium dzisiejszej Białorusi.

W sierpniu 1919 roku Polska zawarła rozejm z Ukrainą Petlury i rozpoczęły się negocjacje polityczne. Zakończyły się one zawarciem traktatu granicznego i sojuszu z 21 kwietnia 1920 r., którego efektem była wspólna polsko-ukraińska ofensywa na Kijów, który po zdobyciu przekazano administracji ukraińskiej.

Niestety bolszewicka ofensywa roku 1920 zmiotła zaprzyjaźnione z Polską państwo ukraińskie, a zatrzymała ją dopiero bitwa pod Warszawą. W efekcie wymuszonego na Polsce przez aliantów pokoju ryskiego armia Petlury została przez Polaków internowana.

Sam Petlura początkowo ukrywał się w Polsce, ale po dojściu do władzy endecko-ludowej koalicji musiał wyjechać z naszego kraju. Przebywał kolejno w Budapeszcie, Wiedniu, Genewie i Paryżu. W Tym ostatnim mieście został zamordowany w maju 1926 roku.

Był to ostateczny koniec szans na realizację wizji Józefa Piłsudskiego dążącego do utworzenia federacji państw powstałych na obszarze I Rzeczypospolitej. Wraz z Petlurą umarło polsko-ukraińskie braterstwo broni.

Już kilkanaście lat później ukraińscy politycy tłumaczyli ukraińskim chłopom po wsiach dlaczego dla bezpieczeństwa przyszłej niepodległej Ukrainy należy zamordować wszystkich Polaków.

Zobacz także

2022-04-30, godz. 07:26 Święty Papież Trzy dni temu – w minioną środę obchodziliśmy ósmą rocznicę kanonizacji papieża Jana Pawła II, 27 kwietnia 2014 roku odbyła się w Watykanie msza kanonizacyjna… » więcej 2022-04-24, godz. 08:25 Wielki Kazimierz Jutro przypada 689 rocznica koronacji na króla Polski królewicza Kazimierza, który przeszedł do historii z przydomkiem Wielki. Odbyło się to 25 kwietnia… » więcej 2022-04-18, godz. 08:25 Monarchia czy republika? W początkach XX wieku, a więc stosunkowo niedawno bo ledwie 104 lata temu, kiedy rozważano odzyskanie przez Polskę niepodległości, dla większości stronnictw… » więcej 2022-04-17, godz. 08:26 Wielkanocna koronacja Wielkanoc to dzień, w którym na przestrzeni dziejów możni tego świata lubili wyznaczać termin ważnych wydarzeń. Całkiem sporo koronacji miało miejsce… » więcej 2022-04-16, godz. 07:22 Jak zawrócić z drogi do Emaus Dziś Wielka Sobota – jedyny dzień w roku, podczas którego w Kościele Katolickim nie odprawia się mszy, a jedynie krótkie nabożeństwa święcenia pok… » więcej 2022-04-10, godz. 08:20 Decydujące starcie 281 lat temu 10 kwietnia 1741 roku obok wsi Małujowice niedaleko Brzegu doszło do bitwy, w której Prusacy pokonali armię austriacką. W efekcie Śląsk przeszedł… » więcej 2022-04-09, godz. 07:20 Gdzie ta bitwa? 781 lat temu 9 kwietnia 1241 roku na Śląsku doszło do największej bitwy podczas pierwszego mongolskiego najazdu na Polskę, znanej w historii jako bitwa pod… » więcej 2022-04-03, godz. 08:25 Towarzysze Karola IV Pojutrze przypada 667 rocznica koronacji cesarskiej Karola IV Luksemburskiego. W uroczystości tej wziął udział m.in. opolski książę Bolesław Pierworod… » więcej 2022-04-02, godz. 07:20 Pamięć serca Dziś mija 17 lat od 2 kwietnia 2005 roku, kiedy świat przeżywał odejście świętego papieża Jana Pawła II. » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »