Radio Opole » Z historycznego punktu widzenia » Felietony » Akt 5 listopada
2021-11-06, 07:25 Autor: Bolesław Bezeg

Akt 5 listopada

Archiwalna pocztówka przedstawiająca cesarzy Niemieckiego - Wilhelma i Austro-węgierskiego Franciszka Józefa.
Archiwalna pocztówka przedstawiająca cesarzy Niemieckiego - Wilhelma i Austro-węgierskiego Franciszka Józefa.
Wczoraj minęła 105 rocznica wydarzenia, które okazało się milowym krokiem na drodze do odzyskania przez Polskę niepodległości. 5 listopada 1916 roku w toku I wojny Światowej, władze państw centralnych czyli Cesarstwa Prus i Cesarstwa-Królestwa Austro-węgierskiego wydały wspólną proklamację, która przeszła do historii jako tzw. Akt 5 listopada. Akt ten przewidywał utworzenie z ziem dawnego zaboru rosyjskiego zdobytych w toku wojny jakiejś bliżej nieokreślonej formy polskiej państwowości.
Z Historycznego Punktu Widzenia 6 listopada 2021
Jesienią 1916 roku czas jaki poszczególne strony konfliktu przewidywały na rozstrzygnięcie konfliktu dawno już minął. Jedni i drudzy zapowiadali, że pobiją wroga w trzy, cztery miesiące i wrócą do domów na Boże Narodzenie jeszcze w 1914 roku.

Okazało się, że siły obu stron konfliktu nawet jeśli nie do końca są wyrównane, to dysponują sprzętem, który pozwolił trzymać w szachu przeciwnika. Wojna przeciągała się w nieskończoność, a zasoby poszczególnych uczestników konfliktu topniały. Szczególnie źle wyglądały perspektywy państw centralnych, które z racji swego położenia miały mniejsze pole manewru w zakresie ściągania zaopatrzenia i posiłków.

W tej sytuacji gdy walczący u boku armii austro-węgierskiej polscy legioniści na początku lipca 1916 roku uratowali sytuację podczas odwrotu austro-węgierskich oddziałów w bitwie pod Kostiuchnówką, niemieccy sojusznicy coraz uważniej zaczęli patrzeć na polski potencjał wojskowy.

Na początku listopada 1916 roku w Pszczynie odbyła się narada połączonych sztabów państw centralnych, w efekcie której oba cesarstwa wydały 5 listopada rezolucję zapowiadającą utworzenie jakiejś bliżej na razie nieokreślonej formy polskiej państwowości, która miała by być powiązana ścisłym sojuszem z Prusami i Austro-węgrami.

Konsekwencją aktu 5 listopada było wzmożenie rekrutacji do legionów, ale także powołanie namiastki polskiego rządu o nazwie Tymczasowa Rada Stanu w Królestwie Polskim, a potem Rady Regencyjnej, która zaczęła organizować na zajętych przez armię pruską terenach polską administrację.

W dalszej kolejności miała powstać polska siła zbrojna zapowiadana jako Polnische Wehrmacht. O ile formy działań państwowotwórczych Polacy odebrali bardzo dobrze, to jeśli chodzi o tworzenie polskiego Wehrmachtu zwyczajnie sabotowano, by nie marnować polskiej krwi.

Zobacz także

2021-11-13, godz. 07:20 Ministerstwo Ziem Odzyskanych Dziś przypada 70 rocznica powołania przez władze Polski Ludowej Ministerstwa Ziem Odzyskanych. » więcej 2021-11-11, godz. 07:22 Jak obchodzić 11 listopada Nieraz w mediach czy od znajomych słyszałem, że Polacy nie potrafią się cieszyć radosnym przecież świętem niepodległości. Każe nam się brać wzór… » więcej 2021-11-07, godz. 08:20 Przesuwanie akcentów Pojutrze przypada 32 rocznica tzw. „runięcia” muru berlińskiego i zapewne jak co roku przez cały dzień w serwisach informacyjnych świat będzie epatowany… » więcej 2021-11-01, godz. 08:30 Sowiecki raj Jutro przypada 82 rocznica włączenia tzw. Zachodniej Białorusi do Związku Sowieckiego. » więcej 2021-10-31, godz. 08:24 Państwowa kradzież dóbr Wczoraj minęła 211 rocznica wydania przez króla Prus Fryderyka Wilhelma III edyktu sekularyzacyjnego. » więcej 2021-10-30, godz. 07:22 Wyzwoliciele Bredy Wczoraj minęła 77 rocznica wyzwolenie spod niemieckiej okupacji przez 1 Dywizję Pancerną Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie holenderskiego miasta Breda. » więcej 2021-10-24, godz. 08:20 Królestwo reaktywacja 974 lata temu – w roku 1047 polski władca Kazimierz Odnowiciel ponownie przyłączył Śląsk do Polski. Za pierwszym razem prawdopodobnie przyłączony został… » więcej 2021-10-23, godz. 07:24 Nosiciel honoru Polaków W upływającym tygodniu minęła 208 rocznica śmierci księcia Józefa Poniatowskiego. Była to postać wyjątkowa nawet na tle licznego grona wyjątkowych postaci… » więcej 2021-10-17, godz. 08:22 Kto go naprawdę zabił? Pojutrze przypada 37 rocznica porwania błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki. Im więcej czytamy na temat jego męczeństwa, tym silniej dociera do nas… » więcej
1112131415
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »