Radio Opole » Z historycznego punktu widzenia » Felietony » Asceta z Krakowa
2021-08-28, 07:22 Autor: Bolesław Bezeg

Asceta z Krakowa

Adam Chmielowski: "Ecce Homo"
Adam Chmielowski: "Ecce Homo"
W minioną środę przypadła 133 rocznica założenia w Krakowie przez Adama Chmielowskiego znanego też jako święty Albert Zgromadzenia Albertynów.
Z Historycznego Punktu Widzenia 28 sierpnia 2021
Ubogi asceta, który porzucił dostatnie i wygodne życie artystycznej socjety XIX-wiecznego Krakowa na rzecz służby nędzarzom święty Albert Chmielowski to chyba jeden z najwybitniejszych polskich świętych tzw. epoki nowożytnej.

Dwa ostatnie stulecia przyniosły polskim katolikom aż zbyt wiele okazji do dawania świadectwa swojej wiary na drodze męczeństwa. Na tym tle człowiek, który poświęcił się tytanicznej pracy organicznej, bez spektakularnej śmierci w ogniu wojny zdecydowanie się wyróżnia.

Podobnie jak święty Rafał Kalinowski święty brat Albert czyli Adam Chmielowski miał za sobą doświadczenie udziału w powstaniu styczniowym. O ile jednak Rafał Kalinowski był członkiem powstańczego rządu to Adam Chmielowski walczył w polu jako zwykły żołnierz.

Urodził się 20 sierpnia 1845 roku w Igołomii. Dość wcześnie stracił rodziców, ale zaopiekowały się nim i trójką jego młodszego rodzeństwa ciotki. Jako stypendysta rządowy przez jakiś czas uczył się w Korpusie Kadetów w Petersburgu, ale maturę zdał w gimnazjum Jana Pankiewicza w Warszawie. W roku 1861 podjął studia w Instytucie Politechnicznym i Rolniczo-Leśnym w Puławach.

Tam zaprzyjaźnił się z wybitnym malarzem Maksymilianem Gierymskim i wstąpił do studenckiej organizacji konspiracyjnej. Gdy wybuchło powstanie styczniowe miał niespełna 18 lat, ale oczywiście wstąpił do oddziału partyzanckiego. Walczył pod rozkazami Leona Frankowskiego pod Kurowem, a następnie w korpusie Mariana Langiewicza. Razem z nim po klęsce pod Grochowiskami przekroczył granicę zaboru austriackiego i tam dostał się do niewoli.

Wykorzystując sprzyjającą sytuację uciekł z twierdzy ołomunieckiej i poprzez zieloną granicę wrócił na tereny objęte powstaniem by dołączyć do działającego w okolicy Częstochowy oddziału Zygmunta Chmieleńskiego i 30 września 1863 roku wziąć udział w bitwie pod Mełchowem. Bitwa była przegrana, a Adam Chmielowski został ciężko ranny.

Wzięty do niewoli został zoperowany przez rosyjskiego lekarza, który amputował mu nogę. Wydobyty z niewoli przez rodzinę wyjechał na leczenie do Paryża. Po ogłoszonej w roku 1865 amnestii wrócił do Warszawy i rozpoczął studia malarskie, ale wobec sprzeciwu rodziny musiał je przerwać. Krewni wysłali go na Politechnikę w Gandawie, ale już po roku przerwał naukę i wyjechał do Monachium, gdzie podjął wymarzone studia malarskie.

Monachium było wówczas miastem, w którym studiowało wielu polskich malarzy. Chmielowski poznał tam m.in. Stanisława Witkiewicza, Józefa Chełmońskiego, Aleksandra Gierymskiego, Leona Wyczółkowskiego i wielu innych. Znany dziś dorobek malarski Adama Chmielowskiego obejmuje 61 obrazów olejnych, 22 akwarele i 15 rysunków.

W roku 1880 malując portret skatowanego Jezusa zatytułowany „Ecco Homo” doznał wewnętrznej przemiany i postanowił resztę życia poświęcić Bogu. Początkowo próbował zostać jezuitą, ale po roku zrezygnował by w końcu wstąpić do krakowskich franciszkanów. Nadal malował, ale równocześnie coraz więcej czasu poświęcał pracy dla ubogich i bezdomnych.

W końcu całkowicie porzucił malarstwo i zamieszkał wśród nędzarzy w ogrzewalni na krakowskim Kazimierzu. Uważał, że jałmużna nie rozwiązuje problemu biedy a jedynie doraźnie uspokaja sumienia bogatych ludzi.

W roku 1888 wstąpił do trzeciego zakonu franciszkańskiego przyjmując imię Albert. Już wkrótce założył zgromadzenie braci albertynów, a trzy lata później także albertynek. Członkowie jego zgromadzenia do dziś łączą duchowość franciszkańską z pracą wśród najbiedniejszych i bezdomnych. Za sprawą zgromadzenia powstał szereg przytułków i ośrodków pomagających ubogim.

Brat Albert Chmielowski zmarł na raka żołądka 25 grudnia 1916 roku w Krakowie. Jego proces beatyfikacyjny rozpoczął kardynał Adam Sapiecha w 1946 roku. 22 czerwca 1983 roku papież Jan Paweł II podczas mszy na krakowskich Błoniach ogłosił Alberta Chmielowskiego błogosławionym, a 12 listopada 1989 roku odbyła się uroczystość kanonizacyjna podczas której brat Albert został ogłoszony świętym.

W czasie wędrówek po Tatrach w klasztorze sióstr Albertynek zlokalizowanym przy ścieżce z Kuźnic do Kalatówek można zwiedzić celę - pustelnię, w której brat Albert Chmielowski mieszkał i medytował w przerwach od pracy zakonnej.

Zobacz także

2022-12-18, godz. 08:20 Myśl o powstaniu 367 lata temu, 18 grudnia 1655 roku przebywający w Opolu król polski Jan Kazimierz wyruszył w drogę powrotną do Polski z zamiarem wzbudzenia ogólnonarodowego… » więcej 2022-12-17, godz. 07:20 Beethoven w Głogówku 252 lata temu 17 grudnia 1770 roku urodził się wybitny niemiecki kompozytor i bywalec dworów Opolszczyzny Ludwig van Beethoven. » więcej 2022-12-11, godz. 08:20 Legionista, powstaniec i radiowiec Dziś przypada 60 rocznica śmierci polskiego działacza kulturalnego i powstańca śląskiego Romana Horoszkiewicza. » więcej 2022-12-10, godz. 07:20 Jak we Florencji 670 lat temu – późną jesienią 1352 roku ukończona została budowa pierwszego murowanego Ratusza w Opolu. Gotycka budowla wzniesiona została w miejscu… » więcej 2022-12-04, godz. 08:20 Trzecia wojna śląska Jutro przypada 265 rocznica bitwy pod Lutynią. 5 grudnia 1757 roku podczas tzw. wojny siedmioletniej pod Lutynią niedaleko Środy Śląskiej stoczona została… » więcej 2022-12-03, godz. 07:20 Pierwszy hołd krzyżacki Przedwczoraj minęła 553 rocznica złożenia przez wielkiego mistrza krzyżaków pierwszego hołdu polskiemu królowi. » więcej 2022-11-27, godz. 08:20 Powstanie z szansami Pojutrze przypada 192 rocznica wybuchu powstania listopadowego. Jak często, także i w temacie tego powstania powszechne wyobrażenia odbiegają od rzeczywis… » więcej 2022-11-26, godz. 07:20 Ksiądz Reginek z Dobrzenia W. Przedwczoraj minęła 143 rocznica urodzin śląskiego polityka i polskiego działacza plebiscytowego Jana Reginka. » więcej 2022-11-20, godz. 08:20 Upadek insurekcji Kilka dni temu obchodziliśmy 228 rocznicę upadku insurekcji kościuszkowskiej. » więcej 2022-11-19, godz. 07:20 Komunalne zwycięstwo 103 lata temu w efekcie rewolucji listopadowej, która miała miejsce w Niemczech w r. 1918, odbyły się wybory samorządowe. Choć początkowo zarządzono je… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »