Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2022-11-08, 00:03 Autor: Bolesław Bezeg / PAP

Kartka z kalendarza

Dziś przypada 88 rocznica urodzin polskiego prozaika i publicysty oraz prezesa Opolskiego Oddziału Związku Literatów Polskich zmarłego przed 17 laty Ryszarda Kincla.

Kalendarium historyczne kraj i świat

1632 - W czasie wolnej elekcji królem Polski wybrany został Władysław IV Waza, najstarszy syn zmarłego Zygmunta III.


1781 - W Makoszowach, obecnie dzielnica Zabrza, urodził się Karol Godula, współtwórca śląskiego przemysłu, właściciel kompleksu kopalń i hut cynku.


1774 w Warszawie zaczęła się ukazywać Gazeta Warszawska. Jej wydawca, były jezuita, ks. Stefan Łuskina, otrzymał w 1773 roku przywilej królewski dający mu wyłączne prawo do wydania prasy na terenie Korony we wszystkich językach oprócz francuskiego


1841 - Urodził się Stanisław Kramsztyk, fizyk, pedagog, popularyzator nauki, czynny działacz ruchu oświatowego w Warszawie w końcu 19. wieku. Był jednym ze współzałożycieli Kasy imienia Milanowskiego - wspomagającej finansowo młodych naukowców


1958 - Urodził Tadeusz Wróblewski, prawnik i teoretyk prawa, bibliofil, zesłaniec syberyjski, po 1886 roku obrońca w procesach działaczy politycznych, założyciel biblioteki naukowej w Wilnie


1864 - W Carskim Siole car Aleksander II podpisał ukaz o kasacie klasztorów w Królestwie Polskim; na jego podstawie w nocy z 27 na 28 listopada 1864 r. władze rosyjskie przeprowadziły kasację 109 klasztorów.


1877 - W Warszawie zmarł Karol Beyer, pierwszy zawodowy fotograf warszawski; twórca polskiej fotografii profesjonalnej; numizmatyk.


1888 - Urodziła się Leokadia Pancewicz-Leszczyńska, aktorka teatralna i gwiazda kina międzywojennego.


1898 - Urodził się Wacław Ścibor-Rylski, aktor, reżyser, dyrektor teatru.


1906 - Pod Rogowem w pobliżu Łodzi działacze Organizacji Bojowej PPS pod dowództwem Józefa Montwiłł-Mireckiego przeprowadzili akcję na rosyjski pociąg pocztowy, zdobywając pieniądze na działalność niepodległościową; była to jedna z największych akcji bojowych Polskiej Partii Socjalistycznej.


1912 - Urodził się Eugeniusz Markowski, malarz, grafik, scenograf. W latach 1940- 1955 przebywał za granicą, był członkiem grupy artystów "Libera Associazione Arti Figurative" we Włoszech.


1917 - W wyniku dokonanego w Piotrogrodzie zamachu stanu władzę w Rosji przejęła Rada Komisarzy Ludowych z Włodzimierzem Leninem na czele.


1917 - W Olsztynie urodził się Tadeusz Nowakowski, pisarz, publicysta, współpracownik BBC i sekcji polskiej Radia Wolna Europa.


1918 - Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski zostali zwolnieni z Twierdzy w Magdeburgu.


1923 - W Warszawie urodził się Józef Hen, pisarz, publicysta, scenarzysta; autor powieści "Nikt nie woła", beletryzowanych biografii "Ja, Michał z Montaigne", "Błazen - wielki mąż" - o Tadeuszu Boyu-Żeleńskim i "Mój przyjaciel król" - o Stanisławie Auguście, a także książek "Nie boję się bezsennych nocy" i "Nowolipie".


1926 - Urodził się Bogdan Baer, aktor teatralny i filmowy, związany z teatrami stołecznymi: Narodowym, Dramatycznym, Ateneum i Polskim.


1928 - Władze Warszawy podjęły uchwałę o przemianowaniu Placu Saskiego na Plac Marszałka Piłsudskiego. Plac w 1939 r. nazwany został przez Niemców Adolf Hitler Platz, a w 1945 r. przez komunistów - Placem Zwycięstwa. W 1990 r. powrócił do nazwy z 1928 r.


1929 - W Warszawie urodził się Jan Młodożeniec, plastyk, jeden z największych twórców plakatu, projektant graficzny, malarz.


1933 - Rozpoczęła działalność Polska Akademia Literatury. Prezesem PAL został Wacław Sieroszewski, jego zastępcą Leopold Staff, zaś sekretarzem Juliusz Kaden-Bandrowski.


1934 - Urodził się Jerzy Sito, poeta, pisarz, autor sztuk scenicznych.


1937 - W Stryju urodził się Jan Kociniak, aktor filmowy i teatralny, związany z warszawskim Teatrem Ateneum; wystąpił m.in. w filmach "Rękopis znaleziony w Saragossie" Wojciecha Jerzego Hassa i "Miś" Stanisława Barei; jego głosem mówił Gucio w "Pszczółce Mai" oraz Kubuś Puchatek w serii filmów animowanych.


1942 - W Warszawie zmarł Edward Puchalski, reżyser filmowy, scenarzysta, aktor.


1942 - II wojna światowa: siły brytyjsko-amerykańskie w ramach operacji "Torch" wylądowały w kontrolowanych przez siły Państwa Francuskiego Maroku i Algierii.


1948 - Dekretem Ministerstwa Kultury i Sztuki powołany został Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca "Mazowsze" pod kierownictwem prof. Tadeusza Sygietyńskiego.


1956 - Początek prac Komisji Wspólnej Episkopatu i Rządu.


1986 - W Moskwie zmarł Wiaczesław Mołotow, przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych ZSRS (1930-1941), od 1939 r. komisarz spraw zagranicznych; sygnatariusz układu sojuszniczego z III Rzeszą, tzw. paktu Ribbentrop-Mołotow; wspólnie z innymi członkami BP KC WKP(b) podpisał uchwałę z 5 marca 1940 r. o rozstrzelaniu polskich jeńców wojennych przebywających w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz polskich więźniów przetrzymywanych przez NKWD - w wyniku tej decyzji zgładzono około 22 tys. obywateli polskich.


1992 - W Warszawie zmarła Hanna Skarżanka, aktorka; żołnierz Kedywu Wileńskiego Okręgu AK; w okresie stanu wojennego zaangażowana w działalność podziemnej Solidarności; przez wiele lat związana z warszawskim Teatrem Ateneum; wystąpiła m.in. w filmach "Prawo i pięść", "Rok spokojnego słońca" i "Dolina Issy".


2000 - W Krakowie zmarł Krzysztof Litwin, aktor, grafik, malarz; odtwórca postaci sierżanta Walczaka w serialu "Przygody psa Cywila"; był pierwszym kompozytorem "Piwnicy Pod Baranami" i autorem muzyki do pierwszego piwnicznego hymnu; występował w Teatrze Telewizji oraz na scenach Starego Teatru i Operetki Krakowskiej.


2000 - W Warszawie zmarł Józef Pińkowski, działacz komunistyczny, ekonomista; w latach 1971-1981 członek KC PZPR; od września 1980 do lutego 1981 r. stał na czele rządu PRL.


2006 – Do Polski przyleciały pierwsze dwa zakupione w USA samoloty wielozadaniowe F-16.


2006 – Indeks WIG20 po raz pierwszy w historii Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie przekroczył granicę 50 tysięcy punktów.


2008 - W Warszawie zmarł Mieczysław F. Rakowski, dziennikarz, w latach 1958-1982 redaktor naczelny tygodnika "Polityka"; od 1975 do 1990 r. członek KC PZPR; poseł na Sejm (1972-1989); premier PRL (1988-1989) i ostatni I sekretarz KC PZPR.


2016 – W warszawskiej Dolinie Szwajcarskiej odsłonięto pomnik Henryka Sławika i Józsefa Antalla seniora – Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata.

Zobacz także

2024-12-20, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 20 grudnia - Międzynarodowy Dzień Ludzkiej Solidarności, ustanowiony przez ONZ. 20 grudnia - Dzień Ryby, obchodzony w Polsce. » więcej 2024-12-19, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 1741 - Zmarł Vitus Bering, duński żeglarz i odkrywca, w służbie rosyjskiej. Na polecenie cara Piotra I odbył wiele odkrywczych wypraw na Syberię i Kamczatkę… » więcej 2024-12-18, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 18 grudnia - Święto narodowe Nigru, obchodzone w rocznicę proklamowania republiki w 1958 roku. 18 grudnia - Światowy Dzień Języka Arabskiego ustanowiony… » więcej 2024-12-17, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 17 grudnia - Dzień bez Przekleństw, obchodzony w Polsce. 17 grudnia - Święto narodowe Bhutanu - Dzień Bhutanu, obchodzony w rocznicę wprowadzenia monarchii… » więcej 2024-12-16, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 16 grudnia - Święto narodowe Bangladeszu - Dzień Zwycięstwa, obchodzony w rocznicę proklamowania niepodległości w 1971 roku. 16 grudnia - Święto narodowe… » więcej 2024-12-15, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 15 grudnia - Dzień Ludwika Zamenhofa, obchodzony w rocznicę urodzin twórcy międzynarodowego języka esperanto w 1859 roku. 15 grudnia - Święto Służby… » więcej 2024-12-14, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 1287 - Około 80 tysięcy osób zginęło na przybrzeżnych terenach Holandii i Niemiec podczas tak zwanej powodzi Świętej Łucji wywołanej przez sztorm na… » więcej 2024-12-13, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 13 grudnia - Dzień Pamięci Ofiar Stanu Wojennego, obchodzony w Polsce. 13 grudnia - Światowy Dzień Skrzypiec. 13 grudnia - Dzień Księgarza, obchodzony… » więcej 2024-12-12, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 12 grudnia - Międzynarodowy Dzień Neutralności. Podkreśla znaczenie pokojowych relacji między krajami. 12 grudnia - Międzynarodowy Dzień Powszechnego… » więcej 2024-12-11, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 11 grudnia - Międzynarodowy Dzień Terenów Górskich, ustanowiony przez ONZ w 2002 roku, na zakończenie Międzynarodowego Roku Terenów Górskich. 11 grudnia… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »