Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2024-08-31, 01:00 Autor: IAR/K.Sowińska/dok.

Kartka z kalendarza

31 sierpnia - Dzień Solidarności i Wolności, ustanowiony przez Sejm 27 lipca 2005 roku, dla upamiętnienia podpisania w 1980 roku porozumień gdańskich. Polskie święto państwowe.

31 sierpnia - Święto Kawalerii Polskiej.

31 sierpnia - Dzień Blogów.
12 - Urodził się Kaligula, cesarz rzymski od 37 roku. Początkowe rządy w zgodzie z senatem dały mu dużą popularność. Po ciężkiej chorobie, przebytej w parę miesięcy po objęciu władzy, zmienił kierunek polityki: wznowił procesy o obrazę majestatu, skazał na śmierć wielu wybitnych Rzymian, rozrzutnością zrujnował skarb państwa. Został zamordowany 24 stycznia 41 roku.

1247 - Zmarł Konrad Mazowiecki, książę kujawsko-mazowiecki, sieradzki i łęczycki, syn Kazimierza II Sprawiedliwego. Do walki z pogańskimi plemionami Prusów i Jaćwingów w 1217 roku uzyskał od papiestwa bulle przyznające wyprawie na pogan status krucjaty. W 1226 roku sprowadził do walki z Prusami Zakon Krzyżacki i nadał mu ziemię chełmińską. Urodził się w 1187 lub 1188 roku.

1422 -Henryk VI Lancaster został w wieku dziewięciu miesięcy królem Anglii. Dwa miesiące później zmarł jego dziad, król Francji Karol VI Szalony i Henryk VI został również królem Francji. Na czas jego małoletniości ustanowiono radę regencyjną. Po osiągnięciu pełnoletniości nie objął jednak rządów, gdyż zdiagnozowano u niego chorobę psychiczną. Henryk VI niewiele interesował się sprawami państwa. Pogrążony w chorobie został odizolowany od świata. Interesował się nauką i starał się dbać o poprawę edukacji w kraju.

1721 - Podpisany został pokój w Nystadt, kończący wojnę północną między Szwecją a Rosją. Zwycięstwo odniósł car Rosji Piotr I, który przybrał tytuł imperatora. Szwecja utraciła status europejskiego mocarstwa.

1834 - Urodził się Amilocare Ponchielli, włoski kompozytor, profesor konserwatorium w Mediolanie. Autor baletów, kantat i oper: "Gioconda", "Narzeczeni”, "Litwin", której libretto jest oparte na powieści poetyckiej Adama Mickiewicza "Konrad Wallenrod". Jednym z jego uczniów był Giacomo Puccini. Zmarł 16 stycznia 1886 roku. 190. rocznica

1867 - Zmarł Charles Pierre Baudelaire, francuski poeta, prekursor symbolizmu, autor zbiorów "Kwiaty zła" i "Paryski spleen", poematów "Niepoprawny", "Do Indianki", szkiców "O sztuce”, "Malarz życia współczesnego". Jest zaliczany do grona tak zwanych "poetów przeklętych”. Podejmował tematy prostytucji, dewiacji, życia na marginesie społecznym oraz buntu przeciwko tradycji i religii, przez co oskarżano go o obrazę moralności. Urodził się 9 kwietnia 1821 roku.

1870 - Urodziła się Maria Montessori, włoska lekarka, pedagog, jedna z największych reformatorek wychowania przedszkolnego i szkolnego. Stworzyła metodę Montessori, która kładzie nacisk na umożliwienie dziecku swobodnej aktywności. Była pierwszą kobietą we Włoszech, która została doktorem medycyny. Zmarła 6 maja 1952 roku.

1878 - Urodził się Czesław Białobrzeski, fizyk, astrofizyk, profesor na uniwersytetach w Kijowie, Krakowie i Warszawie, członek Polskiej Akademii Nauk. Autor około 100 prac na temat termodynamiki i ewolucji gwiazd, teorii względności, teorii kwantów i teorii budowy gwiazd. Zmarł 12 października 1953 roku.

1885 - Urodził się DuBose Heyward, amerykański pisarz, którego powieść "Porgy” zaadaptowano na libretto opery Gershwina "Porgy and Bess”. Zmarł 16 czerwca 1940 roku.

1887 - Urodził się Ernest Frederick McIntyre Bickel, amerykański aktor, laureat dwóch Oscarów za role pierwszoplanowe w filmach: "Doktor Jekyll i pan Hyde" oraz "Najlepsze lata naszego życia", a także Złotego Globa za "Śmierć komiwojażera". Zmarł 14 kwietnia 1975 roku.

1891 - Urodził się Adam Koc, żołnierz I Brygady Legionów Polskich, komendant Polskiej Organizacji Wojskowej, uczestnik walk o niepodległość Polski w I wojnie światowej i wojnie polsko-bolszewickiej. W niepodległej Polsce oficer Wojska Polskiego, założyciel i redaktor naczelny "Gazety Polskiej", działacz BBWR, poseł, senator, organizator i szef Obozu Zjednoczenia Narodowego. Zmarł 3 lutego 1969 roku.

1893 - Urodził się Władysław Karaś, żołnierz Legionów Polskich, oficer wywiadu Wojska Polskiego. Na igrzyskach olimpijskich w Berlinie w 1936 roku zdobył brązowy medal w strzelectwie - był to pierwszy medal olimpijski w historii polskiego strzelectwa sportowego. W czasie II wojny światowej oficer Związku Walki Zbrojnej-Armii Krajowej, kierował Związkiem Odwetu Obszaru Kraków-Śląsk ZWZ. W 1941 roku działał w Warszawie, w Związku Odwetu Komendy Głównej AK. Został aresztowany i rozstrzelany przez Niemców w masowej egzekucji w Magdalence pod Warszawą, 28 maja 1942 roku.

1906 - Urodził się Józef Lamer, porucznik Armii Krajowej, członek WiN, dydaktyk, ofiara zbrodni komunistycznych. Do 1939 roku pracował, jako matematyk i konstruktor broni w zakładach zbrojeniowych w Radomiu. W czasie II wojny światowej walczył, jako porucznik Armii Krajowej, a po jej rozwiązaniu został członkiem Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość Okręg Lublin. W 1946 przyjechał do Wrocławia, był szykanowany przez wrocławski Urząd Bezpieczeństwa Publicznego. Został wezwany na przesłuchanie 1 lutego 1955 roku z poleceniem zabrania ze sobą wszystkich fotografii i dokumentów osobistych, a następnego dnia w stanie krytycznym odnaleziono go pod drzwiami własnego mieszkania. Zmarł kilka godzin później w szpitalu. Według niektórych źródeł został zabity przez funkcjonariuszy UBP podczas przesłuchania.

1912 - Urodził się Jan Piwnik "Ponury", cichociemny, oficer organizacji dywersyjnej "Wachlarz", szef Kedywu Okręgu Radomsko-Kieleckiego Armii Krajowej. Był legendarnym dowódcą partyzanckich zgrupowań walczących w Górach Świętokrzyskich oraz oddziału dywersyjnego na Nowogródczyźnie. Poległ podczas ataku na posterunek niemiecki pod wsią Jewłasze, 16 czerwca 1944 roku.

1913 - Urodził się Zbigniew Bieńkowski, poeta, pisarz, krytyk literacki, tłumacz literatury francuskiej i rosyjskiej. Redaktor miesięcznika "Twórczość”, autor zbiorów poezji: "Sprawa wyobraźni”, "Nieskończoność”, "Liryki i poematy”. Zmarł 23 lutego 1994 roku.

1919 - Spektaklem "Halki” Stanisława Moniuszki zainaugurowano w Poznaniu działalność Teatru Wielkiego. 105. rocznica

1920 - Podczas wojny polsko-bolszewickiej doszło do bitwy pod Komarowem koło Zamościa, między bolszewicką 1. Armią Konną, a polską 1. Dywizją Jazdy. Zakończyła się porażką i odwrotem Rosjan na wschód. Była to największa bitwa konnicy w tej wojnie - stanowiła moment zwrotny na południowym froncie, porównywalny z wcześniejszą bitwą warszawską. W starciu udział brało sześć pułków polskich i 20 radzieckich. Siły polskie liczyły około 1,5 tysiąca żołnierzy, a siły rosyjskie liczyły około sześciu tysięcy wojskowych.

1920 - Zmarł niemiecki filozof i psycholog Wilhelm Wundt, założyciel pierwszego na świecie Instytutu Psychologii Eksperymentalnej w Lipsku, profesor uniwersytetów w Heidelbergu i Lipsku. Jest uważany za twórcę psychologii eksperymentalnej. Urodził się 16 sierpnia 1832 roku.

1921 - Urodził się Jerzy Michotek, aktor, piosenkarz, reżyser; wystąpił między innymi w filmie "Wyjście awaryjne" oraz w serialu "Dom". Był jednym z najpopularniejszych piosenkarzy lat 50., autorem tekstów i muzyki wielu piosenek. Działał w Towarzystwie Miłośników Lwowa, był zaangażowany w odbudowę Cmentarza Łyczakowskiego. Zmarł 17 lipca 1995 roku.

1933 - W Biskupinie odnaleziono szczątki prasłowiańskiej osady. Odkrył je miejscowy nauczyciel, po obniżeniu się wód jeziora Biskupińskiego, na skutek prac melioracyjnych. Badania archeologiczne wykazały, że osada była zamieszkana przez łużyczan, wśród których mogła być ludność o korzeniach słowiańskich, ale także germańskich i iliryjskich. Osada powstała najprawdopodobniej w 738 roku przed nasza erą, została zbudowana zimą i była zamieszkana przez około 150 lat.

1939 - Prowokacja gliwicka, przygotowana przez SS i Abwehrę pod kryptonimem "Himmler". Grupa przebrana w mundury polskie opanowała wieczorem radiostację w Gliwicach, a następnie nadała przemówienie w języku polskim nawołujące do wojny z Niemcami. 85. rocznica

1941 - Zmarła śmiercią samobójczą Marina Cwietajewa, rosyjska poetka. Autorka zbiorów poezji: "Liebiednyj stan”, "Wiorsty”, "Rozłąka”, "Rzemiosło”, poematów - "Poema-skazka”, "Mołodiec”, eseju "Dom koło starego Pimena”. Jej utwory stanowiły kontynuację sprzeczności prądów akmeizmu i symbolizmu, a wśród poruszanych przez nią tematów była kobieca seksualność oraz namiętność. Jej spuścizna literacka zaczęła być doceniana dopiero w latach 60. XX wieku. Wiele utworów poetki zaginęło. W latach 1922-1939 przebywała na emigracji. Przeciwniczka rewolucji październikowej. Uznawana za jedną z najoryginalniejszych poetek rosyjskich XX wieku. Urodziła się 8 października 1892 roku.

1941 - Zbrodnia w Ponarach koło Wilna. Od 31 sierpnia do 3 września Niemcy wymordowali około ośmiu tysięcy Żydów. W sumie w latach 1941-1944 Niemcy oraz kolaboranci litewscy zamordowali w tym miejscu około 100 tysięcy osób, wśród nich 60-70 tysięcy Żydów, wiele tysięcy Polaków, a także Romów, Rosjan, Litwinów, Białorusinów oraz osób innych narodowości.

1942 - Zmarł Stanisław Sokołowski, leśnik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pionier polskiego leśnictwa, rzecznik utworzenia Tatrzańskiego Parku Narodowego. Podczas II wojny światowej był więziony w obozie w Granicznej Wsi. Autor prac "Hodowla Lasu" i "Las tatrzański. Jego imieniem nazwano rezerwat ścisły w Dolinie Białego w Tatrach. Urodził się 19 października 1865 roku.

1944 - Podczas Powstania Warszawskiego Niemcy zbombardowali kościół Świętego Kazimierza na Nowym Mieście i tamtejszy klasztor sióstr benedyktynek-sakramentek. Zginęło około tysiąca osób, które schroniły się w podziemiach kościoła, wśród nich czterech kapłanów, 35 sióstr i 14 dzieci. 80. rocznica

1944 - Niemcy wywieźli do KL Stutthof ponad 3100 więźniów obozu w Pruszkowie. Wśród wywiezionych wielu było pojmanych powstańców warszawskich. 80. rocznica

1945 - Zmarł Stefan Banach, jeden z największych matematyków XX wieku, prezes Polskiego Towarzystwa Matematycznego, twórca tak zwanej "przestrzeni Banacha". Autor ponad 60 prac naukowych, w tym wielu podręczników i pierwszej książki na świecie poświęconej ogólnej teorii przestrzeni liniowo-metrycznej. Profesor Uniwersytetu Lwowskiego i członek Polskiej Akademii Umiejętności. Urodził się 30 marca 1892 roku.

1947 - W Krakowie urodził się Grzegorz Warchoł, aktor, reżyser teatralny i filmowy; twórca między innymi: seriali "Życie Kamila Kuranta", "Gazda z Diabelnej" i "Królewskie sny". Od 1994 jest reżyserem teleturnieju Familiada.

1948 - Plenum Komitetu Centralnego Polskiej Partii Robotniczej, na którym Bolesław Bierut wygłosił referat "O odchyleniu prawicowym i nacjonalistycznym w kierownictwie partii i sposobach jego przezwyciężenia". Główny obiekt ataku Władysław Gomułka został oskarżony o odchylenia "prawicowo-nacjonalistyczne" i usunięty ze stanowiska sekretarza generalnego KC, sekretarzem został Bolesław Bierut.

1950 - (podawana także data 1 września) Zmarł Maciej Nowicki, architekt i rysownik. W przedwojennej Polsce zaprojektował, wraz z żoną, między innymi modernistyczny Dom Wycieczkowy w Augustowie i centrum sportowe na warszawskiej Pradze. Po wojnie wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie uczestniczył w projektowaniu nowojorskiego centrum ONZ. Zginął w katastrofie lotniczej. Urodził się 26 czerwca 1910 roku.

1951 - Urodził się Bronisław Wrocławski, aktor, związany z łódzkim Teatrem imienia Stefana Jaracza, pedagog. Wystąpił między innymi w filmach: "Vabank II, czyli riposta", "Kingsajz" i "Rewers".

1951 - Urodził się Sławomir Łosowski, muzyk, główny kompozytor i założyciel zespołu Akcenty w 1969 roku, przekształconego następnie w Kombi, a obecnie zespołu Kombi Łosowski. Gra na instrumentach klawiszowych, jest również autorem tekstów. W 2019 roku muzyk obchodził 50-lecie działalności artystycznej, które uczcił koncertem Kombi w Muzycznym Studiu Polskiego Radia imienia Agnieszki Osieckiej.

1956 - Zmarł na emigracji w Londynie Antoni Bogusławski, żołnierz, poeta, pisarz, tłumacz i dziennikarz, autor książek dla dzieci. Podpułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego. Jeden z pierwszych sprawozdawców sportowych Polskiego Radia, jeden z pierwszych twórców polskiego komiksu, aktywny działacz emigracyjny, prezes Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Odznaczony orderem Virtuti Militari i pięciokrotnie Krzyżem Walecznych. Autor zbiorów wierszy: "Dwór", "Zwierciadełko", "Na biwaku". Urodził się 28 listopada 1889 roku.

1957 - Federacja Malajska ogłosiła niepodległość od Wielkiej Brytanii. Tego dnia w Malezji obchodzone jest święto narodowe - Dzień Narodowy.

1962 - Trynidad i Tobago uzyskały niepodległość od Wielkiej Brytanii. Tego dnia jest tam obchodzone święto narodowe - Dzień Niepodległości.

1962 - Zmarł Felicjan Sławoj-Składkowski, generał brygady Wojska Polskiego, polityk, lekarz, premier II Rzeczypospolitej w latach 1936-1939, członek rządów sanacyjnych - trzykrotny minister spraw wewnętrznych, drugi wiceminister spraw wojskowych i szef Administracji Armii. Podczas II wojny światowej internowany w Rumunii, następnie przebywał w Turcji i w Palestynie. Od 1947 roku mieszkał w Wielkiej Brytanii, gdzie zmarł. Autor wspomnień: "Moja służba w Brygadzie", "Nie ostatnie słowo oskarżonego”. Urodził się 9 czerwca 1885 roku.

1963 - Stanisław Gazda wygrał jubileuszowy 20. Tour de Pologne. Był także sześciokrotnym uczestnikiem mistrzostw świata oraz sześciokrotnym uczestnikiem Wyścigu Pokoju, wielokrotnie zostając zwycięzcą etapów. Uczestniczył w igrzyskach olimpijskich w Rzymie w 1960 roku. Otrzymał tytuł Zasłużonego Mistrza Sportu, a także Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 11 maja 1938 roku, a zmarł 28 października 2020.

1963 - Zmarł Georges Braque, światowej sławy francuski malarz, grafik i rzeźbiarz. Obok Picassa był jednym z czołowych przedstawicieli kubizmu. Autor obrazów: "Kąpiąca się” i "Dziewczyna z mandoliną”. Urodził się 13 maja 1882 roku.

1971 - Urodziła się Kinga Preis, aktorka Teatru Polskiego we Wrocławiu, występuje również w filmie, między innymi: "Wrota Europy", "Nigdy w życiu", "S@motność w sieci", "Bogowie", "Córki dancingu", serialu "Ojciec Mateusz". Jest sześciokrotną laureatką "Orła" za pierwszoplanowe role w filmach "Cisza" i "Komornik" oraz za drugoplanowe w filmach "Wtorek", "W ciemności", "Pod Mocnym Aniołem" i "Jak najdalej stąd". W 2001 czytelnicy miesięcznika "Film” przyznali jej Złotą Kaczkę dla najlepszej aktorki roku. Za role w "Poniedziałku", "Ciszy" i "Komorniku" przyznano jej nagrody na festiwalu w Gdyni.

1972 - Podczas XX Letnich Igrzysk Olimpijskich w Monachium amerykańscy sprinterzy Edward Hart i Reynaud Robinson, będący faworytami biegu na 100 metrów, spóźnili się na swoje biegi ćwierćfinałowe z powodu błędu trenera dysponującego nieaktualnym harmonogramem zawodów i zostali wyeliminowani walkowerem.

1973 - Z inicjatywy tancerza i choreografa Conrada Drzewieckiego utworzono w Poznaniu Polski Teatr Tańca - "Balet Poznański”. Pierwszą premierą było autorskie przedstawienie Conrada Drzewieckiego we współpracy z Eugeniuszem Rudnikiem "Epitafium dla Don Juana", wystawione 20 stycznia 1974 roku. Od stycznia 1918 roku nosi nazwę "Polski Teatr Tańca".

1980 - W Stoczni Gdańskiej, po przeszło dwutygodniowych strajkach, podpisano porozumienie między przedstawicielami międzyzakładowego komitetu strajkowego pod przewodnictwem Lecha Wałęsy i komisją rządową z Mieczysławem Jagielskim na czele. Władze zgodziły się na realizację 21 postulatów, w tym utworzenia niezależnych samorządnych związków zawodowych. 24 października zarejestrowano NSZZ Solidarność.

1982 - W Lubinie podczas pokojowej manifestacji w rocznicę "porozumień sierpniowych" zginęły trzy osoby. W wyniku działań milicji i ZOMO od kul życie stracili: Michał Adamowicz, Andrzej Trajkowski i Mieczysław Poźniak. Kilkadziesiąt osób zostało rannych.

1984 - Zamek Królewski w Warszawie został otwarty dla publiczności. Decyzja o odbudowie zapadła w Sejmie, 20 stycznia 1971 roku. Następnie powołano Obywatelski Komitet Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie, który postanowił, że prace zostaną sfinansowane całkowicie ze składek społecznych. Odbudowa w stanie surowym została zakończona w lipcu 1974 roku, prace wykończeniowe trwały do 1988. 40. rocznica

1985 - Zmarł Frank Macfarlane Burnet, australijski immunolog i wirusolog, profesor uniwersytetu w Melbourne. Prowadził badania nad tolerancją układu odpornościowego na narządy wszczepione do organizmu. W 1960 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny wraz z Peterem Medawarem. Autor ponad 30 książek, monografii oraz około 500 artykułów naukowych. Urodził się 3 września 1899 roku.

1986 - Zmarł Henry Moore, brytyjski rzeźbiarz, rysownik. Tematem wielu jego rzeźb były figury ludzkie a jednym z wiodących motywów - matka i dziecko lub leżące postaci. Twórca rzeźb: "Rodzina" i "Król i królowa". Wywarł znaczący wpływ na rzeźbę XX wieku. Urodził się 30 lipca 1898 roku.

1986 - 423 osoby zginęły w wyniku zatonięcia rosyjskiego statku pasażerskiego "Admirał Nachimow” na Morzu Czarnym.

1986 - 82 osoby zginęły, w tym 15 na ziemi, a osiem zostało rannych w wyniku zderzenia samolotu McDonnell Douglas DC-9 z awionetką nad Los Angeles. Maszyna rozbiła się w gęsto zaludnionej dzielnicy miasta Cerritos, niszcząc 16 budynków. Natomiast awionetka po zderzeniu spadła na pobliskie boisko szkolne. Do wypadku doszło po tym jak pilot awionetki zabłądził w powietrzu i uderzył w ogon samolotu pasażerskiego.

1991 - Kirgistan uzyskał niepodległość wraz z rozpadem Związku Radzieckiego. Tego dnia jest tam obchodzone święto narodowe.

1991 - Rada Najwyższa Uzbekistanu proklamowała niepodległość republiki i przyjęła uchwałę o zmianie nazwy państwa na Republika Uzbekistanu.

1992 - Premiera serialu "Pogranicze w ogniu" w reżyserii Andrzeja Konica. Serial opowiada o walce wywiadów - polskiego i niemieckiego - w dwudziestoleciu międzywojennym. Część podejmowanych działań polskiego wywiadu ukazanych w serialu była oparta na prawdziwych wydarzeniach. Główne role zagrali: Cezary Pazura, Olaf Lubaszenko i Janusz Bukowski

1993 - Na mocy ustaleń pomiędzy Litwą a Rosją - ostatni dawni radzieccy żołnierze opuścili Litwę.

1994 - Zgodnie z zawartymi 27 lipca 1994 roku porozumieniami, wojska rosyjskie zakończyły wycofywanie się z Estonii i Łotwy. 30. rocznica

1995 - Zlikwidowano ostatnie linie trolejbusowe w Warszawie, nocną o numerze 651 i dzienną linię 51, jeżdżące na trasie: Dworzec Południowy - Puławska - Mysiadło - Piaseczno. Tabor wystawiono na sprzedaż. Warszawskie trolejbusy trafiły głównie do Lublina.

1996 - Rosja i Czeczenia podpisały porozumienie pokojowe kończące I wojnę czeczeńską. Konflikt zbrojny między separatystami czeczeńskimi usiłującymi utworzyć niepodległe państwo czeczeńskie i rosyjskimi wojskami federalnymi, trwał od 11 grudnia 1994 roku i objął zasięgiem Czeczenię i częściowo kraj stawropolski, Osetię Północną, Inguszetię i Dagestan. Wojnę zakończył rozejm w Chasawjurcie, na mocy, którego Republika Czeczenii pozostawała formalnie częścią Federacji Rosyjskiej, w praktyce zaś funkcjonowała, jako niezależne terytorium. Wojska rosyjskie mogły na mocy rozejmu nadal stacjonować w republice, jednak dowództwo rosyjskie postanowiło je po zawarciu rozejmu w pełni wycofać. Kwestia politycznego statusu Republiki Czeczenii została odłożona na pięć lat.

1997 - W wypadku samochodowym w Paryżu zginęła księżna Walii Diana Spencer, kiedy wraz ze swym przyjacielem egipskim milionerem Dodim Al-Fayedem próbowała uciec przed grupą paparazzich. Osierociła dwóch synów - 15-letniego wówczas Williama i 12-letniego Harry'ego. Z mężem, księciem Walii Karolem od roku była rozwiedziona. Zasłynęła działalnością dobroczynną i charytatywną oraz zamiłowaniem do mody. Była zaangażowana w kampanię dotyczącą zakazu używania min przeciwpiechotnych. W plebiscycie BBC na "100 Najwybitniejszych Brytyjczyków" księżna Walii zajęła trzecie miejsce. Urodziła się 1 lipca 1961 roku.

1998 - Zmarł generał Józef Kuropieska, oficer Wojska Polskiego, uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku. W latach 1948-1949 był zastępcą szefa Sztabu Generalnego WP. W 1950 został aresztowany i oskarżony o próbę obalenia ustroju Polski Ludowej. W 1952 roku został skazany na karę śmierci, ale wyrok uchylono i wypuszczono go na wolność w 1955 roku. W latach 60. został komendantem Akademii Sztabu Generalnego. Urodził się 25 maja 1904 roku.

2000 - Zmarł Mieczysław Róg-Świostek, działacz państwowy w okresie PRL, dziennikarz i historyk, redaktor naczelny "Chłopskiej Drogi" - czasopisma wydawanego przez Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, poseł na Sejm i członek Rady Państwa, wiceprezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich oraz przewodniczący Klubu Publicystów Rolnych SDP. Autor książek: "Moje spotkania z Japonią" i "Czas przeszły i teraźniejszy". Urodził się 24 lutego 1919 roku.

2001 - Zmarł Julio Antonio Elícegui, legendarny hiszpański piłkarz, zwany "Expressem z Irun". Urodził się 5 grudnia 1910 roku.

2002 - Zmarł George Porter, angielski chemik, profesor w Royal Institution w Londynie. Prowadził prace badawcze w dziedzinie fotochemii. Opracował metodę fotolizy błyskowej. W 1967 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii. W latach 1985-1990 pełnił funkcję prezesa Royal Society. Laureat Medalu Copleya. Urodził się 6 grudnia 1920 roku.

2002 - Zmarł Lionel Hampton, amerykański muzyk jazzowy. Pierwszy zastosował wibrafon, jako instrument jazzowy. W ciągu trwającej 60 lat kariery grał z takimi sławami jazzu, jak: Louis Armstrong, Benny Goodman, Charlie Parker. Skomponował ponad 200 utworów, w tym takie standardy jazzowe jak: "Flying home", "Evil gal blues" i "Midnight sun". Urodził się 20 kwietnia 1908 roku.

2005 - Zmarł Józef Rotblat, polski naukowiec żydowskiego pochodzenia, pracujący w Anglii i Stanach Zjednoczonych, fizyk i radiobiolog, zajmujący się medycyną nuklearną. W stronę medycyny skierowała go wewnętrzna przemiana, jaką przeżył po udziale w projekcie "Manhattan", którego celem była budowa bomby atomowej. Współzałożyciel pacyfistycznego ruchu naukowców Pugwash. Laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1995 roku. Urodził się 4 listopada 1908 roku.

2005 - W Bagdadzie zginęło około tysiąca osób. Ponieśli śmierć, stratowani na bagdadzkim moście na rzece Tygrys. Panikę spowodowały pogłoski o obecności w tłumie zamachowców-samobójców.

2006 - Zmarł Paolo Montarsolo, włoski śpiewak operowy, bas. Jego największe kreacje to między innymi Don Bartolo w "Weselu Figara" i Don Alfonso w "Cosi fan tutte" Wolfganga Amadeusza Mozarta, a także Don Basilio w "Cyruliku Sewilskim" Gioacchina Rossiniego. Urodził się 16 marca 1925 roku.

2006 - Po dwóch latach odzyskano skradzione z Muzeum Muncha w Oslo obrazy Edvarda Muncha "Krzyk" i "Madonna". Płótna zostały wyniesione w biały dzień na oczach sterroryzowanych bronią strażników i widzów. Podczas procesu osób podejrzanych o napad pojawiły się podejrzenia, że obrazy zniszczono, jako niezbywalne. Udało się je jednak odnaleźć, informację na temat miejsca przechowywania dzieł sztuki podał jeden z przestępców.

2011 - Zmarł Adam Chyżewski, inżynier, publicysta, działacz Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. Był również nauczycielem akademickim, wykładowcą Politechniki Łódzkiej. Urodził się 27 listopada 1936 roku.

2013 - Zmarł David Frost, angielski dziennikarz, pisarz, aktor, gospodarz wielu programów telewizyjnych. Do kanonu dziennikarstwa przeszły jego wywiady z byłym prezydentem Stanów Zjednoczonych Richardem Nixonem, przeprowadzone w 1977 roku, trzy lata po jego ustąpieniu z urzędu w wyniku upublicznienia kulisów afery Watergate. Urodził się 7 kwietnia 1939 roku.

2016 - Zgromadzenie Ogólne Polskiej Rady Ekumenicznej jednogłośnie wybrało na nowego prezesa rady biskupa Jerzego Samca, zwierzchnika polskiego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Pełnił tę funkcję do 2021 roku.

2017 - Urodził się Gabriel Bernadotte, książę szwedzki, książę Dalarny, drugi syn księcia Karola Filipa oraz jego żony Zofii Hellqvist. Zajmuje szóste miejsce w linii sukcesji do szwedzkiego tronu, za swoim starszym bratem, księciem Aleksandrem oraz przed młodszym bratem, księciem Julianem.

2018 - Zmarł Tadeusz Federowski, perkusista jazzowy, muzyk sesyjny. Grał z wieloma muzykami i zespołami, w Polsce i na świecie. W latach 60. współpracował z jazzbandami klubów Stodoła i Hybrydy, oraz z zespołem All Starrs. Nagrał około 10 płyt sesyjnych.

2019 - Zmarł profesor Zbigniew Zaleski, psycholog, nauczyciel akademicki, dziekan Wydziału Nauk Społecznych KUL. Przez wiele lat kierował Katedrą Psychologii Emocji i Motywacji. W latach 1998-2005 nauczał także na Uniwersytecie Jagiellońskim, prowadził wykłady na uczelniach zagranicznych w Los Angeles, Nancy i Leuven. Urodził się 29 kwietnia 1947 roku. 5. rocznica

2020 - Zmarł Pranab Mukherjee, indyjski polityk, prezydent Indii w latach 2012-17, zmarł wskutek COVID-19. Urodził się 11 grudnia 1935 roku.

2020 - Zmarł Edouard Karemera, polityk rwandyjski, skazany na dożywocie za rolę odegraną w ludobójstwie Tutsi w 1994 roku. Urodził się 1 września 1951 roku.

2022- Zmarł Wiktor Zatwarski - piosenkarz i aktor, absolwent PWST w Krakowie. W 1969 roku na VII Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu otrzymał wyróżnienie za piosenkę "Srebrne wesele", z sukcesami występował także na festiwalach piosenki żołnierskiej. Zagrał w wielu filamach, głównie role drugoplanowe. Urodził się 2 listopada 1935 roku.

2023 - Zmarła Gayle Hunnicutt, amerykańska aktorka. Pojawiła się w ponad 30 filmach, między innymi zagrała postać Vanessy Beaumont w popularnym serialu telewizyjnym "Dallas". Urodziła się 6 lutego 1943 roku. 1. rocznica

2023 - Zmarł Piotr Wojciech Wolański, naukowiec, profesor nauk technicznych, specjalizujący się w napędach lotniczych i kosmicznych. Był światowej klasy specjalistą w dziedzinie badań nad silnikami spalinowymi, detonacji, wybuchów i astrofizyki. Zajmował się problematyką spalania, stworzył szkołę wybuchowości płynów. Był autorem jednej z hipotez powstawania kontynentów - badał zderzenia dużych asteroid z Ziemią i ciałami planetarnymi. Koordynator prac nad pierwszym polskim satelitą Ziemi PW-Sat oraz PW-Sat2. Urodził się16 sierpnia 1942 roku. 1. rocznica

Zobacz także

2024-11-19, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 19 listopada - Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Przemocy wobec Dzieci. 19 listopada - Światowy Dzień Pamięci o Ofiarach Wypadków Drogowych. 19 listopada… » więcej 2024-11-18, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 18 listopada - Święto narodowe Łotwy, obchodzony w rocznicę proklamowania niepodległości w 1918 roku. 18 listopada - Polska - Dzień Kolejarza. 18… » więcej 2024-11-17, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 17 listopada - Międzynarodowy Dzień Studenta, obchodzony od 1941 roku dla uczczenia pamięci czeskich studentów prześladowanych w 1939 roku przez hitlerowców. 17… » więcej 2024-11-16, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 16 listopada - Międzynarodowy Dzień Tolerancji, święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją z 12 grudnia 1995 roku z inicjatywy UNESCO. 16… » więcej 2024-11-15, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 15 listopada - Dzień Uwięzionego Pisarza, ustanowiony w 1984 roku przez PEN Club. 15 listopada - Światowy Dzień Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc… » więcej 2024-11-14, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 14 listopada - Międzynarodowy Dzień Zwalczania Nielegalnego Handlu Dobrami Kultury. 14 listopada - Światowy Dzień Walki z Cukrzycą, ustanowiony przez… » więcej 2024-11-13, godz. 14:25 Kartka z kalendarza 13 listopada - Międzynarodowy Dzień Niewidomych, obchodzony w dzień urodzin francuskiego pedagoga Valentina Haüya w 1745 roku, założyciela pierwszej szkoły… » więcej 2024-11-12, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 12 listopada - Światowy Dzień Zapalenia Płuc, nazywany też Światowym Dniem Pneumonii lub Światowym Dniem Walki z Pneumonią. Ustanowiony przez Światową… » więcej 2024-11-11, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości, polskie święto narodowe, obchodzone, co roku 11 listopada na pamiątkę odzyskania przez Polskę niepodległości… » więcej 2024-11-10, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 10 listopada - Światowy Dzień Nauki dla Pokoju i Rozwoju, ustanowiony przez ONZ, w 2001 roku. 10 listopada - Dzień Jeża. » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »