762 - Kalif Al-Mansur założył Bagdad. Zgodnie z intencją założyciela miał być stolicą dynastii Abbasydów i zastąpić dotychczasową siedzibę kalifa, Al-Kufę. Przenosiny były podyktowane zagrożeniem ze strony ugrupowań szyickich i podbitej ludności. Z tego też powodu został usytuowany w zakolu Tygrysu. Pierwotna nazwa Madinat as-Salam, czyli "Miasto Pokoju”, utrzymała się aż do podboju Mongołów w 1258, po czym miasto przejęło nazwę po pobliskiej wiosce. Obecnie Bagdad jest stolicą Iraku, a liczba mieszkańców wynosi ponad siedem milionów. Jest jednym z największych miast na Bliskim Wschodzie.
1343 - Wacław I, książę namysłowski, legnicki, chojnowski i lubiński, złożył hołd lenny królowi Czech.
1457 - Wojna trzynastoletnia: rozpoczęło się oblężenie krzyżackiej twierdzy Gniew.
1502 - Podczas swojej czwartej wyprawy do Nowego Świata Krzysztof Kolumb wylądował na wyspie Guanaja u wybrzeży Hondurasu.
1511 - Urodził się Giorgio Vasari, malarz i architekt, jeden z głównych przedstawicieli manieryzmu, nadworny artysta książąt Medici, znany historiograf sztuki, autor pierwszego zbioru życiorysów sławnych artystów - "Żywotów najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów". Zmarł 27 czerwca 1574 roku.
1514 - Wojska moskiewskie, po kilku miesięcznym oblężeniu, zdobyły Smoleńsk, broniony przez załogę dowodzoną przez wojewodę Jerzego Sołłohuba. Armia moskiewska oblegała Smoleńsk od czerwca. Wojewoda musiał stawiać czoła nie tylko wrogom, ale także coraz bardziej niezadowolonym mieszkańcom i własnemu garnizonowi. Ostatecznie Jerzy Sołłohub uległ naciskom i podjął decyzję o kapitulacji. Tym bardziej, że wojsko moskiewskie po raz pierwszy na taką skalę użyło artylerii i sytuacja obrońców stawała się coraz trudniejsza. 510. rocznica
1553 - Na Wawelu koronowano Katarzynę Habsburżankę, trzecią żonę Zygmunta II Augusta. Małżeństwo nie było udane - Katarzyna obwiniała męża o śmierć jej siostry Elżbiety, a on sam nadal cierpiał po śmierci ukochanej żony Barbary Radziwiłłówny. Dodatkowo podejrzewał, że Katarzyna podobnie jak siostra cierpi na epilepsję. Choć początkowo ich relacje układały się dobrze - trzecia żona nie dała mu spodziewanego potomka, dlatego starał się o unieważnienie tego związku. Ostatecznie Katarzyna opuściła Polskę i wróciła w rodzinne strony. Zmarła w lutym 1572 roku, a król August zmarł kilka miesięcy później.
1619 - W Jamestown w Wirginii wybuchł strajk polskich rzemieślników, domagających się prawa głosu w wyborach do Zgromadzenia Ogólnego. Protest polegał na odmowie pracy oraz zamknięciu zakładów. Liczba kolonistów z Polski była wówczas niewielka i sięgała 50 osób, jednak kontrolowali oni przemysł kolonii. Ta odmowa pracy była pierwszym w angielskiej kolonii i pierwszym w Ameryce Północnej strajkiem robotniczym Gubernator spełnił żądania Polaków i zyskali oni prawa wyborcze. 405. rocznica
1641 - Urodził się Regnier de Graaf, holenderski lekarz i anatom. Badał między innymi wydzielanie soku trzustkowego i budowę narządów rozrodczych ssaków. Odkrył, gdzie w organizmie kobiety powstają komórki jajowe, współcześnie - jajotwórcze struktury w jajnikach znane są, jako pęcherzyki Graafa. Zmarł 17 lipca 1673 roku.
1656 - Wojska szwedzkie pokonały armię Jana Kazimierza w trzydniowej bitwie pod Warszawą. Była to największa bitwa w dziejach wojen polsko-szwedzkich rozegrana w czasie Potopu szwedzkiego. Wojska polsko-litewskie posiadające 18 armat, liczące 24 tysięcy żołnierzy regularnych, oraz 10 tysięcy pospolitego ruszenia i dwa tysiące Tatarów stoczyły trzydniową bitwę z armią szwedzko-brandenburską liczącą około 19 tysięcy doświadczonych żołnierzy. Bitwę wygrali Szwedzi i Brandenburczycy, jednak armia polsko-litewska nie została rozbita i zdołała w porę wycofać się na drugi brzeg Wisły, tracąc jedynie niewielką część swojej artylerii.
1718 - Zmarł William Penn, założyciel amerykańskiego stanu Pensylwania. Na założenie kolonii kwakrów - poszukujących swobody wyznawania wiary - zgodził się angielski król Karol II, który miał dług u rodziny Pennów. William Penn zebrał osadników wywodzących się z Anglii, Holandii, Niemiec i innych krajów, wypertraktował z Indianami z dorzecza Delaware pokojowe zasady współistnienia i tak założył kolonię, której dał demokratyczną konstytucję, ustalającą zasady obieralności władz. Aż do utworzenia Stanów Zjednoczonych Ameryki Pensylwania była kolonią należącą do rodziny Pennów. Urodził się 14 października 1644 roku.
1788 - Zmarł Kajetan Sołtyk, biskup krakowski w latach 1758-1788. W liście na sejmiki poselskie przed sejmem w 1766 roku zachęcał wyborców, by w instrukcjach dla swoich posłów zalecali zachowanie przywilejów panującej religii katolickiej, rozwiązanie konfederacji generalnej, dbali o powiększenie liczby wojska Rzeczypospolitej, nie zawierali żadnych traktatów zaczepno-obronnych z państwami ościennymi i żądali opuszczenia terytorium państwa przez wojska rosyjskie. W 1757 został kawalerem Orderu Orła Białego, a w 1779 Orderu Świętego Stanisława. Urodził się 12 listopada 1715 roku.
1792 - Rewolucja francuska: wkraczający do Paryża ochotniczy batalion marsylski po raz pierwszy na terenie miasta odśpiewał Marsyliankę. Słowa i muzykę tej pieśni stworzył 25 kwietnia 1792 Claude Joseph Rouget de Lisle na widok wymarszu rewolucyjnej Armii Renu. Stąd jej oryginalna nazwa to: "Chant de marche de l'Armée du Rhin" - "Marsz wojenny Armii Renu". Jej pierwsze wykonanie miało miejsce 26 kwietnia 1792. Zdobyła wielką popularność w czasie rewolucji francuskiej. 14 lipca 1795 została ogłoszona hymnem państwowym.
1796 - W Łażanach na Dolnym Śląsku otwarto drugi europejski most żelazny. Konstrukcję wyprodukowano rok wcześniej w hucie w Ozimku. Most kosztował znaczną na owe czasy kwotę 20 tysięcy złotych marek. W związku z otwarciem mostu jego pomysłodawca i właściciel zamówił u wrocławskiego medaliera artystyczny stempel, którym wybito znaczną liczbę okolicznościowych, pamiątkowych medali ze srebra i miedzi z przedstawieniem mostu i jego podstawowych parametrów. Most przetrwał prawie 150 lat, istniał aż do 1945 roku.
1811 - Zmarł Miguel Hidalgo, meksykański ksiądz katolicki, za którego sprawą wybuchło narodowe powstanie o wyzwolenie Meksyku spod władzy Hiszpanii. Został uznany za męczennika walk z Hiszpanami oraz wielkiego wyzwoliciela Meksyku i ojca narodu. Po upadku powstania został aresztowany, skazany na śmierć i rozstrzelany. Urodził się 8 maja 1753 roku.
1818 - Urodziła się Emily Brontë, angielska poetka i pisarka. Mimo, że była autorką tylko jednej powieści "Wichrowe wzgórza”, weszła na stałe do kanonu literatury angielskiej, a jej książka została wielokrotnie sfilmowana. Zmarła 19 grudnia 1848 roku.
1853 - Urodził się Julian Fałat, malarz, jeden z najwybitniejszych polskich akwarelistów, dyrektor krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych, którą przekształcił w akademię i zreformował jej system nauczania. Autor scen rodzajowych, głównie myśliwskich, jak "Powrót z niedźwiedziem" czy "Po polowaniu", pejzaży i licznych akwarel. Zmarł 9 lipca 1929 roku.
1857 - Urodził się Thorstein Veblen, amerykański ekonomista i socjolog, pochodzenia norweskiego. Sławę i uznanie przyniosły mu prace "Teoria klasy próżniaczej", podstawowe dzieło instytucjonalizmu, a także "Teoria działalności przedsiębiorczej”, w której wyłożył swoją doktrynę ekonomiczną. Zmarł 3 sierpnia 1929 roku.
1863 - Urodził się Henry Ford, przemysłowiec amerykański, założyciel Koncernu Samochodowego w Detroit - Ford Motor Company, twórca metody organizacji pracy zwanej fordyzmem, współtwórca amerykańskiego przemysłu motoryzacyjnego. Zmarł 7 kwietnia 1947 roku.
1868 - Urodził się Alfred Weber, niemiecki socjolog oraz teoretyk kultury, przedstawiciel tak zwanej socjologii historycznej. Przez prawie całe życie profesor uniwersytetu w Heidelbergu, jedynie w latach 1933-1945 - zwolniony ze względu na krytykę poglądów nazistowskich. Zmarł 2 maja 1958 roku.
1871 - Urodził się Maurycy Zamoyski, od 1917 roku wiceprezes Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu; w latach 1919-1924 poseł RP w Paryżu, minister spraw zagranicznych RP, w 1922 kandydat Związku Ludowo-Narodowego na prezydenta RP. Był prezesem komitetu budowy pomnika Fryderyka Chopina w Warszawie. Zmarł 5 maja 1939 roku.
1873 - Urodził się Stanisław Thugutt, polityk, publicysta; wicepremier, minister spraw wewnętrznych, prezes PSL "Wyzwolenie", jeden z założycieli działającej w latach 1921-1937 Ligi Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Działał także na rzecz obrony Pomorza przed germanizacją, w Kole Przyjaciół Kaszub. Zmarł 15 czerwca 1941 roku.
1875 - Urodził się Antoni Adlabert Koplin, polski zakonnik pochodzenia niemieckiego, kapucyn, błogosławiony. Przyjął imię zakonne Anicet, a po przyjęciu polskiego obywatelstwa - zmienił nazwisko z Koplin na Kopliński. Był znany z działalności dobroczynnej, do której zjednywał szerokie rzesze współpracowników i darczyńców. Z racji opieki nad ubogimi nazywano go świętym Franciszkiem Warszawy. Wsławił się także, jako kaznodzieja i spowiednik, z którego posługi korzystali zwykli ludzie, ale także dostojnicy kościelni i liczni duchowni. Prowadził jadłodajnię dla ubogich, a w czasie wojny z narażeniem życia ukrywał Żydów w klasztorze kapucynów przy Miodowej. Aresztowany przez gestapo - powiedział "Wstydzę się, że jestem Niemcem". Jako obywatel polski zostały wywieziony do niemieckiego obozu Auschwitz, gdzie zginął 16 października 1941 roku. Został beatyfikowany w 1999 roku przez Jana Pawła II.
1881 - Urodził się Smedley Butler, amerykański generał Korpusu Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych. W chwili śmierci był najbardziej odznaczonym żołnierzem piechoty morskiej w historii swojego kraju. Na przestrzeni 34-letniej służby wojskowej uczestniczył w działaniach zbrojnych na Filipinach podczas wojny filipińsko-amerykańskiej, w Chinach w czasie powstania bokserów, Ameryce Łacińskiej oraz na Karaibach w czasie wojen bananowych, a także we Francji podczas I wojny światowej. Podczas wojen bananowych zasłynął dodawaniem otuchy swoim żołnierzom poprzez marsz środkiem ulicy, będąc zaopatrzonym tylko w długi kij, którym wskazywał snajperów do eliminacji. Zmarł 21 czerwca 1940 roku.
1882 - Otwarto Dworzec Tatrzański w Zakopanem. Pełnił rolę pierwszego zakopiańskiego domu kultury. W gmachu ulokowano biura Towarzystwa Tatrzańskiego, czytelnię i bibliotekę, pomieszczenia hotelowe i salę balową. Występowali tam Mieczysław Karłowicz, Helena Modrzejewska, Ignacy Paderewski i Henryk Sienkiewicz. Nigdy nie był dworcem kolejowym, stacja kolejowa w Zakopanem znajduje się w zupełnie innej części miasta.
1893 - Powstała Socjaldemokracja Królestwa Polskiego SDKP. Organizacja dążyła do wybuchu internacjonalistycznej rewolucji robotniczej, obalenia ustroju kapitalistycznego, likwidacji państw narodowych oraz wprowadzenia rządów proletariatu. Niechętnie lub wrogo odnosiła się do dążeń niepodległościowych oraz do współpracy z organizacjami chłopskimi.
1898 - Zmarł Otto von Bismarck, premier pruski, pierwszy kanclerz Rzeszy Niemieckiej, zwany Żelaznym Kanclerzem. Przyczynił się do zjednoczenia Niemiec. W polityce wewnętrznej był zwolennikiem ewolucyjnego konserwatyzmu. Urodził się 1 kwietnia 1815 roku.
1898 - Urodził się Henry Moore, brytyjski rzeźbiarz, jeden z czołowych rzeźbiarzy XX wieku i najwybitniejszy przedstawiciel abstrakcji organicznej, która w jego twórczości harmonijnie współistniała z kompozycją figuralną. Zmarł 31 sierpnia 1986 roku.
1907 - Urodził się Adam Sztark, jezuita, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Według zeznań świadków w czasie II wojny światowej nawoływał z ambony do pomocy Żydom. Aresztowany 18 grudnia 1942 został rozstrzelany następnego dnia. Według świadków w czasie egzekucji wznosił okrzyki: "Niech żyje Chrystus Król, niech żyje Polska. Ojcze, przebacz im, bo nie wiedzą, co czynią!”. Jest jednym z 122 Sług Bożych, wobec których 17 września 2003 rozpoczął się proces beatyfikacyjny polskich męczenników z czasu II wojny światowej.
1909 - Urodził się Cyril Northcote Parkinson, angielski historyk, pisarz i badacz ekonomii politycznej, który sformułował prawo Parkinsona - ilość pracy zwiększa się tak, by wypełnić maksymalny czas przeznaczony na jej wykonanie. Autor około 60 książek, z których najsłynniejsza "Prawo Parkinsona”, traktująca o rozroście biurokracji, stała się bestsellerem i uczyniła autora uznanym ekspertem w sprawach administracji publicznej. Zmarł 9 marca 1993 roku. 115. rocznica
1912 - Urodził się Alfred Zawadzki, pseudonimy - "Kos", "Blady", porucznik, żołnierz AK, cichociemny. Walczył w kampanii wrześniowej. Był internowany na Węgrzech. Następnie dotarł do Francji, gdzie służył między innymi w 1. baterii 1. Pułku Artylerii Motorowej. Po upadku Francji został ewakuowany do Wielkiej Brytanii, a następnie, jako cichociemny zrzucony do kraju. Dostał przydział do Oddziału III Operacyjnego sztabu Okręgu Śląsk AK. Zmarł w grudniu 1942 roku.
1912 - Urodził się Viliam Žingor, słowacki dowódca partyzancki pod koniec II wojny światowej, działacz kombatancki, a następnie dowódca oddziału antykomunistycznego w okresie powojennym. Po objęciu władzy przez komunistów w lutym 1948 roku, zaczął przeciwstawiać się ich polityce. Występował w obronie represjonowanych byłych partyzantów. Wiosną 1949 zebrał grupę swoich podkomendnych z czasów wojny i w Dolinie Rajeckiej sformował z nich oddział partyzancki, liczący około 35 ludzi. Oddział został jednak pod koniec listopada rozbity, a Viliam Žingor schwytany. W październiku 1950 skazano go na karę śmierci, wykonaną 18 grudnia tego roku w Bratysławie. W 1968 został zrehabilitowany.
1914 - I wojna światowa: Rosja wypowiedziała wojnę Austro-Węgrom. Tego samego dnia ogłosiła powszechną mobilizację. Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Rosji 5 sierpnia. 110. rocznica
1916 - Eksplozja na wyspie Black Tom w Jersey City spowodowana sabotażem agentów niemieckich, w wyniku której zginęło siedem osób, a setki zostały rannych. Niemcy podłożyli bomby w magazynie amunicji, która miała trafić do Europy. W promieniu 40 kilometrów od miejsca eksplozji wyleciały szyby z okien. Ściana czołowa ratusza Jersey City została uszkodzona, podobnie jak Most Brooklyński. Uszkodzona została także Statua Wolności. W 1939 roku mieszana komisja amerykańsko-niemiecka uznała, że winę za wybuch ponosi Cesarstwo Niemieckie i nakazała zapłacić Trzeciej Rzeszy 50 milionów dolarów.
1920 - Ogłoszono komunikat o przejęciu rządów przez Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski, zaczątek władz komunistycznych na terenach Polski zajętych przez Armię Czerwoną w trakcie ofensywy letniej 1920 roku. Jednocześnie ogłoszono "Manifest do polskiego ludu roboczego miast i wsi", autorstwa Feliksa Dzierżyńskiego. W dokumencie zapowiedziano między innymi utworzenie Polskiej Socjalistycznej Republiki Rad, nacjonalizację ziemi i rozdział państwa od kościoła. Wezwano też masy robotnicze do przepędzenia kapitalistów i obszarników, zajmowania fabryk i ziemi oraz tworzenia komitetów rewolucyjnych, jako organów nowej władzy.
1923 - Urodziła się Teresa Bojarska, poetka i pisarka, uczestniczka Powstania Warszawskiego. Zadebiutowała w 1965 roku na łamach prasy, jako prozaik. Autorka powieści: "Requiem dla ostatniego wikinga”, "Na jednym płótnie”, "Ucho igielne”, "Czerwony gryf”, "Bogusław i Anna”. Zmarła 30 listopada 2013 roku.
1925 - Sejm uchwalił ustawę o Zakładach Kórnickich. Fundacja Zakłady Kórnickie została powołana przez hrabiego Władysława Zamoyskiego. Powstała z oddanego Narodowi Polskiemu majątku nieruchomego w Wielkopolsce - Kórnik i okolice oraz w Małopolsce - Zakopane i okolice. Celem fundacji były między innymi zwrotna pomoc finansowa dla zdolnej młodzieży, utrzymanie zamku i biblioteki w Kórniku, upowszechnianie wiedzy rolniczej i ogólnej wśród ludności. Po II wojnie światowej organizacja została zlikwidowana. W 2001 roku ponownie rozpoczęła działalność.
1926 - Urodziła się Carmen Moreno, piosenkarka jazzowa i tancerka. Określana, jako "Swingująca królowa polskiego jazzu". Koncertowała w kraju i za granicą, między innymi na Węgrzech, w NRD, ZSRR, Czechosłowacji, Bułgarii, Norwegii, Danii, Finlandii i Szwecji. Dokonała nielicznych nagrań fonograficznych dla Polskich Nagrań oraz dla Polskiego Radia. W 2009 ukazała się jej pierwsza płyta cd "Carmen Moreno - Śpiewający Jazz", zawierająca zarówno nagrania archiwalne jak i współczesne zrealizowane w 2009 roku.
1928 - Urodził się Wojciech Siemion, aktor, reżyser teatralny, wybitny interpretator monodramów, związany z teatrami stołecznymi - Ateneum, Narodowym, Powszechnym, od 1972 roku - ze Starą Prochownią, której był założycielem. Zagrał w filmach: "Eroica", "Salto", "Ziemia obiecana", "Szatan z siódmej klasy, "Przedwiośnie”, "Poszukiwany, poszukiwana”, a także w serialach telewizyjnych - "Czterej pancerni i pies" i "Alternatywy 4". Zmarł 24 kwietnia 2010 roku.
1932 - W Los Angeles rozpoczęły się X Letnie Igrzyska Olimpijskie. Specjalnie z okazji igrzysk wybudowano wioskę olimpijską, wyposażoną w punkty medyczne oraz odnowy biologicznej, a także miejsca rozrywki. Mieszkali w niej sami mężczyźni w ponad 500 domkach, kobiety zakwaterowano w miejskich hotelach. Każda ekipa miała do dyspozycji sztab tłumaczy i kucharzy. Głównym obiektem igrzysk był stadion Los Angeles Memorial Coliseum, którego trybuny mogły pomieścić 105 tysięcy widzów. Nowością techniczną było zastosowanie fotokomórki dla ustalenia kolejności zawodników na mecie. Wysoki poziom zawodów został potwierdzony pobiciem 19 rekordów świata i 40 rekordów olimpijskich. W olimpiadzie wzięło udział 20 polskich reprezentantów, którzy zdobyli siedem medali, w tym dwa złote, zajmując 14 miejsce w klasyfikacji medalowej.
1937 - Nikołaj Jeżow, jako Ludowy Komisarz Spraw Wewnętrznych, wydał rozkaz numer 00447, na podstawie decyzji Komitetu Centralnego WKP(b) (Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików)) z 2 lipca 1937 roku, z podpisem Stalina. Zarządził w nim masową likwidację "elementów antyradzieckich". Na jego mocy od sierpnia 1937 do września 1938 wydano zaocznie ponad 700 tysięcy wyroków śmierci. Nazwisko Jeżowa stało się synonimem stalinowskiego terroru - "jeżowszczyzna". Ze względu na okrucieństwo i niski wzrost, 153 centymetry, otrzymał przydomek "krwawy karzeł".
1939 - Urodził się Peter Bogdanovich, amerykański aktor, scenarzysta i reżyser filmowy. Twórca obrazów: "Ostatni seans filmowy", "Papierowy księżyc", "Żywe tarcze", "Maska”, "Czego nie widać”, "No i co, doktorku?”. Jest też autorem biografii ludzi związanych z kinem, w tym - Orsona Wellesa, Alfreda Hitchcocka i Johna Forda. Zmarł 6 stycznia 2022 roku. 85. rocznica
1941 - Polski rząd emigracyjny generała Władysława Sikorskiego podpisał w Londynie układ ze Związkiem Radzieckim o wznowieniu stosunków dyplomatycznych i udzielaniu sobie pomocy w walce z hitlerowskimi Niemcami, tak zwany układ Sikorski-Majski. Na tej podstawie utworzono w Związku Radzieckim Armię Polską, a setki tysięcy Polaków zostało zwolnionych z łagrów i miejsc zesłania. 25 kwietnia 1943 po odkryciu przez Niemców zbiorowych grobów oficerów polskich zamordowanych przez NKWD w Katyniu i zwróceniu się przez rząd polski do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża o dochodzenie w tej sprawie, ZSRR jednostronnie zerwał stosunki dyplomatyczne z rządem Rzeczypospolitej Polskiej.
1941 - Urodził się Paul Anka, kanadyjski wokalista popowo-jazzowy i autor piosenek. Największe triumfy święcił w latach 50. i 60. Jego przeboje to między innymi: "Diana", "Lonely Boy", "Put Your Head on My Shoulder", "(You're) Having My Baby" - śpiewany z Odie Coates. W 1975 roku napisał motyw przewodni do serialu "Kojak" - pod tytułem "The Times of Your Life", który stał się hitem. Jego ostatni album ukazał się w 2005 roku - "Rock Swings".
1943 - Rzeź wołyńska: oddział UPA zamordował 33 Polaków w Antonówce nad Horyniem i okolicach.
1944 - Wysłano ostatni transport 1400 więźniów z warszawskiego Pawiaka do niemieckiego KL Gross-Rosen i 400 kobiet do KL Ravensbrück. Zbiorowe egzekucje pozostałych więźniów Niemcy przeprowadzili jeszcze 13 i 18 sierpnia 1944 roku, w czasie Powstania Warszawskiego. 21 sierpnia 1944 zabudowania Pawiaka zostały wysadzone w powietrze. 80. rocznica
1944 - Bitwa pod Wesołówką, stoczona przez I batalion Armii Krajowej "Sandomierz” i 18. Dywizją Artylerii Wehrmachtu wspieraną przez oddziały żandarmerii z Sandomierza. W wyniku starcia batalion AK został rozbrojony. 80. rocznica
1945 - Urodził się Patrick Modiano, francuski pisarz, którego kilka powieści zostało przetłumaczonych na język polski, w tym: "Ulica Ciemnych Sklepików”, "Nawroty nocy”, "Willa”, "Zagubiona dzielnica”. Laureat Nagrody Goncourtów, a w 2014 roku - literackiej Nagrody Nobla.
1945 - Wojna na Pacyfiku: japoński okręt podwodny zatopił krążownik USS "Indianapolis". Amerykański statek zatonął w ciągu 12 minut. Zginęło 880 członków załogi, wielu w wyniku ataków rekinów. Atak na 'Indianapolis” spowodowało największe straty w ludziach poniesione na skutek zatopienia jednego okrętu w historii Marynarki Wojennej USA.
1946 - Prezydium Krajowej Rady Narodowej rozwiązało Związek Patriotów Polskich w ZSRR. Został on założony 1 marca 1943 przez komunistów polskich w ZSRR, a powołany formalnie na zjeździe założycielskim 9 czerwca 1943. Stanowił narzędzie polityki Stalina i ZSRR w sprawie polskiej - przygotowywał warunki do przejęcia władzy przez komunistów w powojennej Polsce. Związek prowadził działalność kulturalno-socjalną i intensywną działalność propagandową wśród ludności polskiej w ZSRR, rozwiniętą w pełni po zerwaniu przez ZSRR stosunków dyplomatycznych z Rządem RP na uchodźstwie po ujawnienia zbrodni katyńskiej.
1947 - Urodził się Arnold Schwarzenegger, amerykański kulturysta, aktor i polityk, pochodzenia austriackiego. Były gubernator stanu Kalifornia. Znany z filmów: "Herkules", "Conan Barbarzyńca", "Terminator", "Bliźniacy", "Bohater ostatniej akcji", "Gliniarz w przedszkolu", "Kocham kłopoty". Wielokrotnie nagradzany w prestiżowych konkursach kulturystycznych.
1947 - Urodziła się Françoise Barré-Sinoussi, francuska lekarka, wirusolog. Prowadziła badania nad retrowirusami. W latach 80. brała udział w wyizolowaniu wirusa HIV. Współpracowała z organizacjami zajmującymi się zwalczaniem epidemii AIDS w krajach rozwijających się. W 2008 roku, wraz z Lukiem Montagnierem, uhonorowana Nagrodą Nobla w dziedzinie medycyny, za odkrycie wirusa HIV.
1948 - Urodził się Jean Reno, francuski aktor. Jeden z najbardziej rozpoznawalnych gwiazd filmowych pochodzących z Francji. Występował w produkcjach europejskich, amerykańskich i japońskich, takich jak: "Goście, goście", "Leon zawodowiec", "Mission: Impossible", "Ronin", "Godzilla" i "Kod da Vinci". Popularność zawdzięcza przede wszystkim Lucowi Bessonowi. Role w jego filmach przyniosły mu międzynarodową sławę.
1949 - Urodził się Jan Truszczyński, polityk, dyplomata, w latach 2001-2003 pełnomocnik rządu do spraw negocjacji o członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, były wiceminister spraw zagranicznych. Wcześniej, od 1996 do 2001 roku był ambasadorem Rzeczypospolitej Polskiej przy Unii Europejskiej. W 2005 został odznaczony Orderem Kawalera Legii Honorowej za działania na rzecz Unii Europejskiej i rozwoju stosunków francusko-polskich oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. 75. rocznica
1956 - Hasło "In God we trust" ("W Bogu pokładamy ufność") uznano za oficjalną dewizę Stanów Zjednoczonych. Fraza wywodzi się z pieśni "The Star-Spangled Banner" - amerykańskiego hymnu narodowego napisanego w 1814 roku przez Francisa Scotta Keya. W jego czwartej zwrotce znajduje się zdanie "And this be our motto: 'In God is our Trust'” - "A to niech będzie nasze motto: W Bogu pokładamy ufność". Historyk Ted Alexander uważa, że po raz pierwszy użył go, jako okrzyku bojowego, 125. pułk piechoty z Pensylwanii 17 września 1862 roku podczas bitwy nad Antietam.
1958 - Urodziła się Kate Bush, angielska piosenkarka, kompozytorka, autorka tekstów piosenek oraz producentka muzyczna, odznaczona przez królową Elżbietę II Najwspanialszym Orderem Imperium Brytyjskiego za wybitny wkład włożony w rozwój muzyki. Jej utwory słyną z rozbudowanych linii melodycznych i skomplikowanych partii wokalnych. Muzyka Kate Bush jest określana, jako alternatywny pop i art rock.
1960 - Urodził się Richard Linklater, amerykański reżyser i scenarzysta. Twórca filmów: "Przed wschodem słońca”, "Ja i Orson Welles”, "Przez ciemne zwierciadło”, "Drużyna specjalnej troski”. Przedstawiciel nowego amerykańskiego kina niezależnego. W 2005 był nominowany do Oscara w kategorii najlepszy scenariusz adaptowany za film "Przed zachodem słońca".
1965 - Zmarł Junichiro Tanizaki, japoński pisarz, członek Japońskiej Akademii Sztuki, jeden z czołowych przedstawicieli tak zwanego estetyzmu. Jego twórczość charakteryzuje nasycenie erotyzmem i ironią: "Gusta są zmienne”, "Płatki śniegu”, "Ulotny most snów”, "Dziennik szalonego starca”, "Tatuaż”. Urodził się 24 lipa 1886 roku.
1966 - W finale rozgrywanych w Anglii VIII Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej, reprezentacja gospodarzy pokonała na Wembley w Londynie po dogrywce RFN 4:2. Trzecie miejsce zajęli Portugalczycy, a czwarte reprezentanci ZSRR. W turnieju zadebiutowały reprezentacje Korei Północnej i Portugalii. Polska w tym Mundialu nie zagrała.
1967 - Zmarł Alfred Krupp von Bohlen und Halbach, niemiecki przedsiębiorca i przemysłowiec. Był ostatnim wyłącznym właścicielem koncernu metalurgicznego Krupp. Urodził się 13 sierpnia 1907 roku..
1968 - Urodził się Robert Korzeniowski, jeden z najwybitniejszych polskich lekkoatletów, reprezentant w chodzie sportowym, wielokrotny mistrz olimpijski i świata. Jest pierwszym zawodnikiem w historii chodu światowego, który zdobył medale na trzech igrzyskach z rzędu, a także pierwszym, który wygrał rywalizację na 20 i 50 kilometrów podczas jednych igrzysk. Propaguje lekkoatletykę, angażując się w przedsięwzięcia sportowe, jak mityng chodziarski w Krakowie "Na Rynek Marsz".
1971 - Nad japońskim miastem Morioka doszło do zderzenia pasażerskiego Boeinga 727 z samolotem wojskowym. Zginęły 163 osoby.
1971 - W Watykanie papież Paweł VI dokonał otwarcia nowoczesnej Auli Pawła VI. Organizowane są w niej audiencje generalne, nabożeństwa dla grup pielgrzymkowych i parafialnych z Włoch i z zagranicy, spotkania papieża z klerem i pielgrzymami, koncerty i pokazy filmowe. Aula może pomieścić w swoich murach maksymalnie 12 tysięcy osób. Obecnie ze względów bezpieczeństwa wpuszczanych jest do wnętrza maksymalnie do ośmiu tysięcy. Głównym architektem jest Włoch Pier Luigi Nervi.
1971 - Program Apollo: lądownik statku Apollo 15 z amerykańskimi astronautami Jamesem Irwinem i Davidem Scottem wylądował na Księżycu. Astronauci podczas wyjść na powierzchnię Księżyca przebywali poza lądownikiem ponad 18 godzin. Scott i Irwin poruszając się po Księżycu po raz pierwszy użyli specjalnie skonstruowanego dla potrzeb misji Apollo pojazdu LRV. Przebyli odległość prawie 28 kilometrów. Podczas misji umieścili na księżycu również miniaturową rzeźbę "Poległy astronauta na powierzchni Księżyca".
1973 - Zmarł Gwido Chmurzyński, historyk sztuki, profesor uniwersytetów w Poznaniu i Toruniu, jeden z pierwszych badaczy sztuki Pomorza. Urodził się 20 lipca 1906 roku.
1975 - Odbyła się trzecia konferencja szefów państw i rządów z 33 krajów europejskich, Kanady i Stanów Zjednoczonych w Helsinkach. Na konferencji podpisano Akt Końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Konferencja trwała do 1 sierpnia 1975 roku.
1976 - Podczas Igrzysk Olimpijskich w Montrealu polscy siatkarze zdobyli złoty medal, pokonując w finale zespół ZSRS. Do finału reprezentacja Związku Radzieckiego nie przegrała ani jednego seta. W czwartym secie drużyna radziecka miała dwie piłki meczowe, Polacy je wybronili i ostatecznie wygrali 19:17. W ostatnim secie Polacy od stanu 7:7 nie stracili już ani jednego punktu, zdobywając złoto igrzysk olimpijskich - trzeci medal imprezy mistrzowskiej pod wodzą trenera Huberta Wagnera.
1977 - Prezes zarządu Dresdner Banku Jürgen Ponto został zastrzelony we Frankfurcie nad Menem przez lewicowych terrorystów z Frakcji Czerwonej Armii
1980 - Władysław Kozakiewicz podczas igrzysk olimpijskich w Moskwie wygrał konkurs skoku o tyczce, ustanawiając rekord świata wynikiem 5,78 metra. Wobec kibiców rosyjskich wykonał słynny gest Kozakiewicza, polegający na charakterystycznym zgięciu ręki w łokciu.
1980 - Vanuatu oficjalnie odzyskało niepodległość. Decyzja w tej sprawie zapadła w 1977 roku, na konferencji w Paryżu. W 1887 roku Wspólna Komisja Morska objęła państwo zarządem brytyjsko-francuskim, a od 1906 roku było zarządzane przez Brytyjczyków i Francuzów. Tego dnia jest tam obchodzone święto narodowe.
1992 - Sejm ustanowił 15 sierpnia Świętem Wojska Polskiego. Tego roku po raz pierwszy 15 sierpnia odbyły się centralne uroczystości z okazji Święta Wojska Polskiego przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Święto to przypada w dzień ustawowo wolny od pracy, ponieważ 15 sierpnia jest również liturgicznym świętem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, dla którego ustawodawca wprowadził wolne.
1992 - Zmarł Joe Shuster, amerykańsko-kanadyjski rysownik komiksów, twórca, wraz z Jerry Siegelem, postaci Supermana. Był twórcą rysunków do pierwszej opublikowanej historii o Supermanie w czerwcu 1938. Jego kontrakt z wydawnictwem wygasł w 1946 i obaj z Siegelem odsprzedali prawa do postaci Supermana za 94 tysiące dolarów. W 1975 otrzymał od DC Comic dożywotnią pensję w wysokości najpierw 20 tysięcy, a następnie 30 tysięcy dolarów rocznie. Urodził się 10 lipca 1914 roku.
1993 - W Wielkiej Brytanii zmarł Edward Raczyński, dyplomata, polityk i pisarz. Minister spraw zagranicznych Rzeczypospolitej, prezydent RP na Uchodźstwie w latach 1979-1986. Autor wspomnień "W sojuszniczym Londynie”. W 1990 roku założył Fundację imienia Raczyńskich w Poznaniu i przekazał jej pałac i park w Rogalinie, Galerię Rogalińską przy Muzeum Narodowym, której pozostawał faktycznym właścicielem, a także przysługujące mu prawa do majątku ziemskiego otaczającego pałac. Urodził się 19 lipca 1891 roku.
1994 - Zmarł Ryszard Riedel, wokalista i autor tekstów zespołu rockowego Dżem, uważany za jednego z najważniejszych artystów polskiej sceny muzycznej. Od 1999 roku na tyskich Paprocanach odbywał się festiwal poświęcony jego pamięci "Ku Przestrodze”, a w latach 2009-2014 w Chorzowie. W 2005 roku Jan Kidawa-Błoński nakręcił film fabularny oparty na życiu Riedla pod tytułem "Skazany na bluesa". Urodził się 7 września 1956 roku. 30. rocznica
1995 - Zmarł Aleksander Bardini, reżyser teatralny i filmowy, aktor i pedagog. Twórca inscenizacji teatralnych: "Barbarzyńcy”, ”Dziady”, "Sen nocy letniej”, "Tango”, "Stara kobieta wysiaduje”. Występował również w filmie, między innymi: "Sprawa Gorgonowej”, "Krajobraz po bitwie”, "Spirala”, "Dekalog”, "Korczak”, "Profesor Wilczur”. W latach 70. prowadził popularne programy telewizyjne dla estradowców - amatorów w telewizyjnym bloku programowym "Studio 2". Uczył na wydziale dramatycznym Uniwersytetu Georgii w Athens w amerykańskim stanie Georgia i w Szkole Muzyczno-Dramatycznej w Sztokholmie. Był członkiem Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego ITI i jurorem na wrocławskim Przeglądzie Piosenki Aktorskiej. Urodził się 17 listopada 1913 roku.
1996 - Zmarła Claudette Colbert, amerykańsko-francuska gwiazda filmowa lat 30. i 40. Laureatka Oscara w 1934 roku, za rolę w filmie Franca Capry "Ich noce", z Clarkiem Gablem. American Film Institute umieścił ją na dwunastym miejscu na liście największych aktorek wszech czasów. Urodziła się 13 września 1903 roku.
1997 - Zmarł Bogusław Wyrobek, piosenkarz rockowy i gitarzysta, w latach 60. nazwany królem polskiego rock and rolla. Znany głównie, jako wykonawca piosenek z repertuaru Paula Anki, Elvisa Presleya i Neila Sedaki. Od połowy lat 60. regularnie koncertował w Skandynawii, po tym jak w PRL otrzymał zakaz występów. Urodził się 19 lipca 1937 roku.
2002 - Piotr od świętego Józefa de Betancur został kanonizowany przez papieża Jana Pawła II. Był misjonarzem na Wyspach Kanaryjskich i w Gwatemali. Pracował wśród więźniów, żebraków, chorych, sierot i pielgrzymów. Wybudował szpital Matki Bożej Betlejemskiej. Urodził się 21 marca 1626 w Vilaflor na Teneryfie, a zmarł 25 kwietnia 1667 roku w Gwatemali.
2003 - W wypadku samochodowym w Hiszpanii zginęła Ewa Krzyżewska, aktorka filmowa. Zagrała między innymi w obrazach: "Popiół i diament", "Zbrodniarz i panna" oraz "Zazdrość i medycyna". Urodziła się 7 lutego 1939 roku.
2007 - Zmarł Michelangelo Antonioni, włoski reżyser i scenarzysta, jeden z najwybitniejszych i najciekawszych twórców filmowych lat 60. XX wieku. Autor obrazów: "Kronika pewnej miłości”, "Przygoda”, "Przyjaciółki”, "Powiększenie” i "Chiny”. W 1995 roku otrzymał Oscara za całokształt twórczości. Jego dzieła uchodzą za rewolucyjne w kwestii filmowej narracji oraz podejścia do realizmu w kinie. Cechują je powolne ruchy kamery utrzymane w poetyce "slow cinema”, oszczędna gra aktorów i nieraz brak klasycznej linii fabularnej. Urodził się 29 września 1912 roku.
2007 - Zmarł Ingmar Bergman, szwedzki reżyser filmowy i teatralny, uważany za jednego z najważniejszych artystów w historii kina, obok Luisa Bunuela i Federico Felliniego. Twórca między innymi obrazów: "Tam gdzie rosną poziomki”, "Fanny i Aleksander”, "Sceny z życia małżeńskiego”, "Siódma pieczęć”, "Persona”, "Szepty i krzyki” i "Jajo węża”. Większość jego filmów to pesymistyczne dramaty psychologiczne, za pomocą, których ukazał nieograniczone psychologiczne możliwości kina, jako medium. Jego filmy są zarazem bardzo osobiste i bardzo uniwersalne; zawierają spójną wizję człowieka i świata. Urodził się 14 lipca 1918 roku.
2007 - Zmarł Stanisław Konarski, historyk, varsavianista doktor nauk humanistycznych. W czasie II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej. Uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. W latach 1967-1991 pełnił funkcję wicedyrektora Muzeum Warszawy. Był współpracownikiem Polskiego Słownika Biograficznego oraz prezesem Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej. Autor publikacji dotyczących historii Warszawy i polskiej oświaty. Urodził się 18 września 1923 roku.
2010 - Zmarła Gayga, właściwie Krystyna Stolarska, piosenkarka, kompozytorka i skrzypaczka. W jej repertuarze były utwory z pogranicza bluesa, rocka i popu. W latach 90. wydała kilka albumów w stylu dance, z których pochodzą takie przeboje, jak: "Panie, coś pan”, "Anything you want”, "To ja mały książę”, "Muzyka naszych serc” i "Dziewczyna z St. Pauli”. Urodziła się 30 października 1954 roku.
2010 - Zmarł Zbigniew Pietrasiński, psycholog, zajmował się psychologią pracy, twórczości oraz psychologią dorosłego człowieka. Przez wiele lat związany z Uniwersytetem Warszawskim - pracował w Instytucie Psychologii Polskiej Akademii Nauk. W 1996 roku, wraz z profesorem Andrzejem Eliaszem i profesorem Januszem Reykowskim, założył Wyższą Szkołę Psychologii Społecznej w Warszawie. Autor kilkunastu książek, w tym: "Sztuka uczenia się”, "Rozwój człowieka dorosłego” oraz "Mądrość, czyli świetne wyposażenie umysłu”. Urodził się 24 września 1924 roku
2011 - Zmarł Tadeusz Łodziana, rzeźbiarz, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, autor monumentalnych pomników, rzeźb plenerowych, kameralnych i portretów: pomnik Józefa Piłsudskiego w Warszawie, pomnik Trudu Górniczego w Katowicach, pomnik i mauzoleum na Pawiaku. Urodził się 27 listopada 1920 roku.
2012 - Zmarł Tadeusz Kowalik, ekonomista i działacz społeczny, profesor i prorektor Wyższej Szkoły Społeczno-Ekonomicznej w Warszawie, wykładowca na uniwersytetach w Toronto i Oksfordzie. Wierzył w możliwość budowy rynkowego socjalizmu. Był jednym z najbardziej znanych krytyków polskiego modelu transformacji i reform Leszka Balcerowicza. Autor pracy "Historia powszechnej myśli ekonomicznej 1870-1950”. Urodził się 19 listopada 1926 roku.
2012 - Zmarła Anna Katarzyna Sucheni-Grabowska, historyk, profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych, działaczka Towarzystwa imienia Stanisława ze Skarbimierza. Autorka licznych książek i publikacji o tematyce historycznej. W czasie II wojny światowej należała do Narodowej Organizacji Wojskowej, a następnie do Narodowych Sił Zbrojnych. W latach 80. działaczka opozycji demokratycznej. Urodziła się 12 sierpnia 1920 roku.
2015 - Zmarła Ludmila Dvořáková, czeska śpiewaczka operowa, sopran. Występowała między innymi w Teatrze Narodowym w Pradze, Słowackiej Operze w Bratysławie, Berlińskiej Operze Państwowej i Metropolitan Opera w Nowym Jorku. Zginęła wraz z siostrą w pożarze swojego mieszkania. Urodziła się 11 lipca 1923 roku.
2018 - Zmarła Maria Dzielska, ceniona badaczka historii Rzymu i Bizancjum oraz opozycjonistki w okresie PRL. Jedna z najbardziej cenionych w Polsce i na świecie współczesnych specjalistów w dziedzinie epoki klasycznej. Największą popularność wśród czytelników i uznanie specjalistów zyskała jej książka "Hypatia z Aleksandrii", wydana w 1993 roku, a przetłumaczona na wiele języków, a w Stanach Zjednoczonych wydana przez Harvard University Press. "Hypatia z Aleksandrii" została uznana za najlepszą akademicką książkę roku 1995 przez "Choice Magazine” oraz najlepszą książkę historyczną roku 1995 przez American History Book Club. Maria Dzielska była także autorką wielu cenionych prac translatorskich, przetłumaczyła na język polski pisma Pseudo-Dionizego Areopagity. Pośmiertnie została odznaczona Orderem Orła Białego. Urodziła się 18 września 1942 roku.
2018 - Zmarł Hieronim Fokciński, duchowny katolicki, jezuita, filolog klasyczny, historyk. Od maja 1971 roku kierował Papieskim Instytutem Studiów Kościelnych w Rzymie, w którym rejestruje się, gromadzi i opracowuje materiały archiwalne dotyczące Polski. W 2009 roku został odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za zasługi w upowszechnianiu wiedzy o historii Kościoła w Polsce, za popularyzowanie polskiej kultury oraz za działalność na rzecz społeczności polskiej we Włoszech. Urodził się 30 września 1937 roku.
2020 - Zmarł Lee Teng-hui, polityk tajwański, przewodniczący Kuomintangu, pierwszy wybrany w powszechnych wyborach prezydent Tajwanu. Zwolennik niezależności Tajwanu od Chińskiej Republiki Ludowej, która w 1996 roku usiłowała zapobiec jego wyborowi, urządzając ćwiczenia wojskowe u wybrzeży wyspy. Uważał, że jakiekolwiek negocjacje z Chinami powinny być prowadzone, jako negocjacje dwóch suwerennych krajów. Urodził się 15 stycznia 1923 roku.
2020 - Rozpoczęła się misja Mars 2020. Pierwsza, bezzałogowa sonda, w skład której, weszły między innymi pojazdy marsjańskie: łazik Perseverance i helikopter Ingenuity, wystartowała 30 lipca 2020, a wylądowała w kraterze Jezero na Marsie 18 lutego 2021. Do zadań misji należy zbadanie możliwości istnienia życia na Marsie, analiza marsjańskiego klimatu, geologii, a także przygotowanie przyszłych misji załogowych na Marsa.
2021 - Zmarł Jerzy Diatłowicki, dziennikarz, publicysta i socjolog, działacz opozycji demokratycznej w PRL. Publikował między innymi w tygodniku "Polityka” oraz miesięczniku "Focus - Historia”. Był autorem dwóch książek w formie wywiadu rzeki: z Bogusławem Bagsikiem i Andrzejem Gąsiorowskim oraz z Czesławem Kiszczakiem. Pracował, jako reżyser i scenarzysta programów i filmów dokumentalnych. Był między innymi autorem scenariusza i reżyserem dwuczęściowego filmu dokumentalnego z 1998 roku "Wina Ikara" oraz scenarzystą serialu "Przyłbice i kaptury" w reżyserii Marka Piestraka. Przekazał na rzecz Instytutu Pamięci Narodowej zapisane na kasetach VHS materiały dotyczące prowadzonych w Magdalence rozmów władz państwowych PRL z przedstawicielami "Solidarności”. Urodził się21 stycznia 1941 roku.
2023 - Zmarł Adam Drąg, pieśniarz, autor i kompozytor, działacz NSZZ Solidarność w okresie PRL, jeden z założycieli i członek zespołu "Wały Jagiellońskie", z którym zdobył Grand Prix na Festiwalu Piosenki Studenckiej w Krakowie. Popularnością cieszyły się jego piosenki turystyczne: "Połoniny niebieskie" czy "Rzeki to idące drogi". Kompozycje te stały się klasykami gatunku i trafiły do śpiewników. Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 18 lipca 1949 roku. 1. rocznica
2023 - Zmarł Krzysztof Pilarczyk, historyk religii, judaista i biblista oraz bibliolog, członek Komisji Historii i Kultury Żydów Polskiej Akademii Umiejętności, członek Stowarzyszenia Biblistów Polskich, autor ponad 300 publikacji naukowych z zakresu historii judaizmu, historii relacji chrześcijańsko-żydowskich, literatury biblijnej i apokryficznej. Urodził się 5 stycznia 1953 roku. 1. rocznica
