Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2024-07-21, 01:00 Autor: IAR/J.Leszczyńska/dok.

Kartka z kalendarza

21 lipca - Święto narodowe Belgii. Upamiętnia ono ustanowienie ustroju Monarchii Konstytucyjnej. W tym właśnie dniu w 1831 roku Król Leopold I Koburg złożył przysięgę na wierność Konstytucji uchwalonej wcześniej przez Zgromadzenie Narodowe.

21 lipca - W Kościele katolickim rozpoczyna się 25. Ogólnopolski Tydzień Świętego Krzysztofa, który potrwa do 28 lipca. Modlitwa o bezpieczeństwo na drodze jest połączona z misyjną Akcją św. Krzysztof - 1 grosz za 1 kilometr szczęśliwej jazdy na środki transportu dla misjonarzy. Pieniądze zebrane w akcji w 2023 roku pozwoliły kupić 935 rożnych środków transportów, wśród nich prawie 500 wózków inwalidzkich. Trafiły one w ramach 115 projektów misyjnych do 36 krajów, w których służą polscy misjonarze i misjonarki.
1342 - Przyszły król Polski Ludwik Węgierski zasiadł na tronie Węgier i Chorwacji.

1515 - Urodził się Filip Neri, włoski duchowny katolicki, jeden z przywódców kontrreformacji, uznawany przez Kościół katolicki za świętego. Zaznaczył się w historii muzyki, jako twórca i propagator oratorium - organizował nabożeństwa połączone ze śpiewaniem pochwalnych pieśni religijnych. Od nazwy domu, w którym wykonywano te nabożeństwa - oratorio, przyjęła się nazwa nowej formy muzycznej. Zmarł 26 maja 1595 roku.

1542 - Papież Paweł III wydał konstytucję, na mocy której kardynałowie pełniący funkcję inkwizytorów generalnych utworzyli komisję, mającą kierować działalnością inkwizycyjną we Włoszech i poza Włochami. Powstała Kongregacja Świętego Oficjum.

1620 - Urodził się Jean-Felix Picard, francuski ksiądz, astronom, geodeta i fizyk, który jako pierwszy zastosował lunetę w przyrządach pomiarowych. Określił długość południka ziemskiego i obliczył wymiary Ziemi. Zmarł 12 lipca 1682 roku.

1655 - Wojska szwedzkie, pod dowództwem feldmarszałka Arvida Wittenberga, przekroczyły polską granicę. Pod Ujściem zagrodziło im drogę pospolite ruszenie dowodzone przez wojewodów: poznańskiego - Krzysztofa Opalińskiego i kaliskiego - Andrzeja Grudzińskiego. Bitwa pod Ujściem, rozegrana w dniach 24-25 lipca 1655 roku, została przegrana. Wielkopolska została poddana Karolowi X Gustawowi. Rozpoczęła się wojna, która przeszła do historii pod nazwą "potopu szwedzkiego”. Spowodowała znaczne straty w ludności na skutek działań wojennych, głodu i chorób, ogromne zniszczenia materialne oraz utratę zwierzchnictwa nad Prusami Książęcymi i Inflantami. Traktaty welawsko-bydgoskie pozwoliły na umocnienie Brandenburgii na arenie międzynarodowej.

1798 - W tak zwanej bitwie pod piramidami w okolicy piramid w Gizie w Egipcie, Francuzi pokonali armię mameluków dowodzoną przez Murada Beja. Napoleon miał wtedy wypowiedzieć słynne słowa: "Żołnierze, pamiętajcie, że z wierzchołka tych piramid czterdzieści wieków na was patrzy”. Zwycięstwo umożliwiło Francuzom wkroczenie do Kairu, do którego Napoleon triumfalnie wjechał trzy dni później.

1807 - Uroczystość proklamowania Wolnego Miasta Gdańska. To autonomiczne terytorium, obejmujące Gdańsk i okolice, znajdowało się pod faktycznym protektoratem Francji. O jego utworzeniu zdecydował podpisany 9 lipca 1807 roku pokój w Tylży. Powstanie Wolnego Miasta poprzedziło długotrwałe oblężenie Gdańska przez wojska napoleońskie. W 1813 miasto zostało ponownie oblężone, tym razem przez wojska pruskie i rosyjskie. 2 stycznia 1814 Francuzi poddali miasto, co de facto oznaczało koniec istnienia wolnego miasta. Oficjalnie zdecydowano o tym na kongresie wiedeńskim w 1815 roku.

1816 - Urodził się Paul Reuter, założyciel jednej z pierwszych agencji informacyjnych - Reuters. Początkowo do przesyłania wiadomości, pomiędzy Akwizgranem a Brukselą, używał gołębi pocztowych, później wprowadzono telegraf. W październiku 1851 roku utworzył w Londynie biuro zajmujące się przekazem danych o notowaniach giełdowych. Wkrótce poszerzył serwis o wiadomości polityczne i założył filie w stolicach europejskich. Do końca XIX wieku z francuską agencją Havasa i niemiecką Wolffa zmonopolizował rynek informacyjny na świecie. Obecnie agencja Reutera posiada swoje biura w 75 krajach na świecie. Paul Reuter zmarł 25 lutego 1899 roku.

1865 - W Springfield w stanie Missouri rewolwerowiec Dziki Bill Hickok w pierwszym klasycznym pojedynku rewolwerowym zastrzelił Davisa K. Tutta. James Butler Hickok, bo tak właściwie się nazywał, uważany był za bohatera narodowego Stanów Zjednoczonych. Znany był ze swoich umiejętności strzeleckich, Twierdził, że zabił ponad 100 osób - w rzeczywistości było ich około 10. Urodził się 27 maja 1837, a zginął - zastrzelony podczas gry w karty - 2 sierpnia 1876 roku.

1880 - Urodził się Franciszek Rudolf Wojakowski, podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej. Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej 1939 i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez sowietów. Na wiosnę 1940 został zamordowany przez NKWD. Jego nazwisko znalazło się na tak zwanej Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 roku.

1881 - Urodził się Maurycy Komorowicz, geolog, podróżnik, pisarz, kompozytor, pionier polskiej wulkanologii. Odbył liczne podróże badawcze, między innymi do Islandii, na Maderę, Teneryfę i do Holenderskich Indii Wschodnich. Zmarł 7 stycznia 1923 roku.

1899 - Urodził się Ernest Hemingway, uhonorowany literackim Noblem autor "Śniegów Kilimandżaro" czy powieści "Komu bije dzwon". Jego życiowym mottem były słowa "Należy dobrze walczyć, nawet w przegranej sprawie." Brał udział w I wojnie światowej oraz w wojnie domowej w Hiszpanii. Pracował, jako dziennikarz, korespondent, reportażysta. W latach 1921-1928 mieszkał w Paryżu, gdzie aktywnie uczestniczył w życiu międzynarodowej cyganerii artystycznej. Główne miejsce w jego twórczości, opartej w dużej mierze na materiale autobiograficznym, zajmują powieści: "Słońce też wschodzi", "Pożegnanie z bronią", "Mieć i nie mieć", "Komu bije dzwon". Zmarł śmiercią samobójczą 2 lipca 1961 roku. 125. rocznica

1905 - Na stokach Cytadeli został stracony Stefan Okrzeja, członek organizacji bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej. Był uczestnikiem wielu manifestacji politycznych. 26 marca 1905 roku przeprowadził atak bombowy na cyrkuł policji przy ulicy Wileńskiej w Warszawie. Za ten czyn został skazany na karę śmierci. Po śmierci stał się symbolem walk rewolucyjnych i niepodległościowych. Urodził się 3 kwietnia 1886 roku.

1907 - Urodził się Kazimierz Moczarski, prawnik, dziennikarz i pisarz, żołnierz września 1939 roku, autor wstrząsającej książki "Rozmowy z katem". Był członkiem Armii Krajowej, uczestnikiem Powstania Warszawskiego. Po wojnie więziony, torturowany i skazany na karę śmierci, zamienioną w 1953 roku na dożywotnie więzienie. Przez jakiś czas przebywał w jednej celi z generałem SS i policji Jürgenem Stroopem, likwidatorem warszawskiego getta. To właśnie relacje z rozmów z hitlerowskim zbrodniarzem opublikował w swojej książce. Został zwolniony i zrehabilitowany w 1956 roku. Zmarł 27 września 1975 roku.

1912 - W Katowicach odsłonięto pomnik Świętej Jadwigi Śląskiej. Fundatorem pomnika był lud śląski obojga narodów, jak to zostało odnotowane na tablicach umieszczonych na cokole zwieńczonym figurą patronki Śląska. Przy prawej nodze świętej rzeźbiarz umieścił model Bazyliki Panewnickiej. Jadwiga trzyma w prawej ręce zwój z rzutem świątyni. Na płaszczu świętej odciśnięte śląskie orły. U pasa przypięty ma trzos. W lewej ręce trzyma figurkę Matki Bożej z Dzieciątkiem.

1917 - Aleksander Kiereński został premierem Rządu Tymczasowego Rosji.

1921 - Zmarł Adam Haber-Włyński, lotnik, instruktor, jeden z pierwszych polskich pilotów. Początkowo pracował w Moskwie, jako pilot-oblatywacz, w 1919 roku wrócił do Polski i szkolił pilotów w szkole lotniczej w Ławicy pod Poznaniem. Zginął w Lublinie podczas oblotu myśliwca. Urodził się w 1883 roku.

1923 - Urodził się Mieczysław Poznański, operator filmów animowanych, wraz z bratem Zdzisławem był operatorem pierwszej serii "Bolka i Lolka”. Zrealizował ponad 200 filmów między innymi: "Porwanie Baltazara Gąbki”, "Reksio”, "Przygody błękitnego rycerzyka”. Zmarł 10 października 2006 roku.

1937 - Urodził się Zygmunt Heinrich, jeden z najbardziej doświadczonych polskich himalaistów, współautor książki "Ostatni atak na Kunyang Chhish”. Zginął, wraz z czterema kolegami, w lawinie na stoku Mount Everestu 27 maja 1989 roku.

1941 - Urodził się Stanisław Pasiciel, muzealnik, szef Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Był autorem publikacji na temat historii Gniezna, organizatorem wielu wystaw poświęconych historii pierwszej stolicy Polski oraz polskiemu średniowieczu. Odznaczony Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi i wieloma odznaczeniami samorządowymi oraz nagrodą "Izabella 2013” za osiągnięcia w prowadzeniu placówki muzealnej. Zmarł 10 czerwca 2017.

1942 - Został zamordowany w warszawskim getcie Abe Gutnajer, polski marszand żydowskiego pochodzenia, jeden z największych antykwariuszy II Rzeczypospolitej, organizator aukcji i wystaw malarstwa polskiego. W poszukiwaniu płócien podróżował po całej Europie, ściągając do kraju obrazy czołowych polskich artystów rozsiane po świecie. To Gutnajer przywiózł z Paryża prace Olgi Boznańskiej i Józefa Chełmońskiego, z Wiednia prace Józefa Brandta, Aleksandra Gierymskiego, Leopolda Löfflera i Jana Matejki. Urodził się około 1888 roku.

1943 - Z Armii Polskiej na Wschodzie został wydzielony 2. Korpus Polski pod dowództwem generała Władysława Andersa. Korpus walczył na Linii Gustawa, zdobywając Monte Cassino, wyzwolił Ankonę, a także brał udział w bitwie o Bolonię. We wrześniu 1945 roku 2. Korpus Polski liczył ponad 100 tysięcy żołnierzy. W 1947 roku został rozwiązany.

1944 - W Berlinie stracono pierwszych zidentyfikowanych członków opozycji antyhitlerowskiej - wojskowych i polityków, którzy zorganizowali nieudany zamach na Hitlera, poprzedniego dnia w Gierłoży. Doraźnie skazano na karę śmierci i rozstrzelano bezpośredniego organizatora i sprawcę zamachu pułkownika Wehrmachtu Claus von Stauffenberga, jego adiutanta Wernera von Haeftena oraz generałów Ludwiga Becka, Friedricha Olbrichta, Henninga von Tresckow i pułkownika Albrechta Mertz von Quirnheima. Łącznie represje objęły około pięciu tysięcy osób powiązanych z antyhitlerowska opozycją. 80. rocznica

1944 - W Moskwie utworzono Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego - marionetkowy, tymczasowy organ władzy wykonawczej w Rzeczypospolitej Polskiej. Funkcjonował pod polityczną kontrolą Józefa Stalina. PKWN działał do 31 grudnia 1944 roku. Według oficjalnej wersji, PKWN został powołany przez Krajową Radę Narodową i powstał w Polsce. Przewodniczącym komitetu został Edward Osóbka-Morawski, a jego zastępcami Wanda Wasilewska i Andrzej Witos. Powołanie PKWN stworzyło strukturę polityczną, która - z modyfikacjami nienaruszającymi jej podstaw - została zachowana do 1989 roku. Podstawami ustrojowymi były: monopol partii komunistycznej w sferze władzy i podporządkowanie Polski ZSRR. 80. rocznica

1945 - Zmarł Stefan Ehrenkreutz, historyk prawa, profesor i ostatni rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W pracy naukowej zajmował się prawem sądowym polskim i litewskim oraz ustrojami państw Europy Wschodniej. Podczas II wojny światowej kierował w konspiracji Polskim Uniwersytetem Wileńskim, oficjalnie pracując, jako stróż nocny. Po ponownym wkroczeniu Armii Czerwonej do Wilna w lipcu 1944 roku został aresztowany przez NKWD. Zmarł w szpitalu więziennym w Wilnie. Urodził się 13 października 1880 roku.

1946 - Na stokach poznańskiej cytadeli, w ostatniej publicznej egzekucji w Polsce, został powieszony nazistowski zbrodniarz wojenny Arthur Greiser. Był on oskarżony między innymi o eksterminację i dyskryminację narodu polskiego, prześladowanie i zagładę ludności żydowskiej, a także germanizację i wprowadzenie segregacji rasowej. Wyrok wykonano w obecności tysięcy zgromadzonych osób w tym dzieci. Po fali krytyki takich publicznych egzekucji minister sprawiedliwości Henryk Świątkowski podjął decyzję o ich zaprzestaniu.

1947 - Urodził się Marek Nowicki, działacz społeczny, obrońca praw człowieka, współtwórca, a w latach 1990-2003 prezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Autor publikacji i scenariuszy filmów na temat historii i filozofii praw człowieka. Współtwórca programów edukacyjnych oraz wykładowca. Inicjator działalności edukacyjnej w zakresie praw człowieka. Był współorganizatorem Szkoły Praw Człowieka Helsińskiej Fundacji. W latach 60. organizował studencki ruch alpinistyczny w Polsce. Zmarł 10 października 2003 roku.

1950 - Sejm uchwalił ustawę o Planie Sześcioletnim. Priorytetem było zwiększenie inwestycji i polityka intensywnej industrializacji kraju na wzór radziecki, w tym przede wszystkim rozwój przemysłu ciężkiego i metalowego. Sztandarową budową realizowaną w ramach planu sześcioletniego był kombinat metalurgiczny w Nowej Hucie. Według planu produkcja przemysłowa miała wzrosnąć o 85-95 procent, a rolna o 35-45 procent.

1951 - Urodził się Robin Williams, znany z takich filmów, jak: "Stowarzyszenie umarłych poetów", "Good Morning, Vietnam" czy "Fisher King". Grał także w komediach i filmach przygodowych. Wśród blisko 60 ról w pamięć zapadły między innymi jego kreacje z obrazów "Pani Doubtfire", "Jumanji" czy "Hook". Został uhonorowany Oscarem za drugoplanową rolę w filmie "Buntownik z wyboru" z 1997 roku. Chorował na depresję, zmarł śmiercią samobójczą, 11 sierpnia 2014 roku.

1952 - Stalinowski Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie wydał wyrok w tak zwanym procesie komandorów. Po miesiącach tortur, na podstawie sfałszowanych dowodów i wymuszonych zeznań, siedmiu wysokich oficerów Marynarki Wojennej skazano na karę śmierci lub dożywotnie więzienie. Potem na warszawskim Mokotowie rozstrzelano: komandorów: Stanisława Mieszkowskiego, Zbigniewa Przybyszewskiego i Jerzego Staniewicza. Na długoletnie więzienie skazano komandorów: Roberta Kasperskiego, Kazimierza Kraszewskiego, Wacława Krzywca oraz Mariana Wojcieszkę. W 1956 wszyscy skazani zostali zrehabilitowani.

1954 - W Nowej Hucie uruchomiono pierwszy wielki piec. Był on priorytetową inwestycją planu sześcioletniego. Pierwszy, uroczysty spust surówki odbył się dzień później - 22 lipca. Potem przez lata wytwarzano w nim stal dla Huty imienia Lenina a później Huty imienia Tadeusza Sendzimira. 70. rocznica

1955 - W Warszawie premier Józef Cyrankiewicz i ambasador ZSRR Pantelejmon Ponomarienko podpisali protokół przekazania Polsce Pałacu Kultury i Nauki imienia Józefa Stalina. Następnego dnia obiekt został uroczyście otwarty. Pałac stanowił "dar narodu radzieckiego dla narodu polskiego”. Wybudowany został w latach 1952-1955 według projektu radzieckiego architekta Lwa Rudniewa, który inspirował się moskiewskimi drapaczami chmur. Architektonicznie jest mieszanką socrealizmu i polskiego historyzmu. Razem ze wspornikiem antenowym, będącym integralną częścią iglicy, ma wysokość 237 metrów.

1962 - W Warszawie zmarła Maria Ukniewska, pisarka, w młodości tancerka rewiowa. Na podstawie własnych przeżyć napisała powieść "Strachy", która doczekała się dwukrotnej ekranizacji. Żona pisarza Andrzej Kuśniewicza. W 1939 wyjechała wraz mężem do Francji, gdzie zaskoczył ją wybuch wojny. Uczestniczyła w tamtejszym ruchu oporu, za co w 1943 została aresztowana i osadzona w niemieckim obozie koncentracyjnym w Ravensbrück, a następnie w Bergen-Belsen. Urodziła się 2 maja 1907 roku.

1967 - Zmarł Albert John Lutuli, południowoafrykański działacz społeczny i polityczny, przewodniczący Afrykańskiego Kongresu Narodowego, przywódca 10 milionów Afrykańczyków w pozbawionej przemocy walce o prawa obywatelskie, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w roku 1960. Był zaangażowany w walkę przeciw prawnej i społecznej dyskryminacji ludności afrykańskiej w Południowej Afryce, w tym - starania o pełną dostępność do edukacji dla dzieci Afrykańczyków, nie ograniczonej do szkolenia zawodowego. Urodził się w 1898 roku.

1967 - Zmarł Basil Rathbone, brytyjski aktor filmowy i teatralny, nominowany dwukrotnie do Oscara za role drugoplanowe w filmach "Romeo i Julia"" oraz "Żebrak w purpurze". Uważany za jednego najlepszych odtwórców postaci Sherlocka Holmesa, którego grał 14 razy. Brał udział w I wojnie światowej, został odznaczony Military Cross. Urodził się 13 czerwca 1982 roku.

1969 - Neil Armstrong, dowódca amerykańskiego statku kosmicznego Apollo 11, jako pierwszy człowiek stanął na powierzchni Księżyca, wypowiadając pamiętne słowa: "To jest mały krok dla człowieka, ale wielki dla ludzkości”. Następnie wyszedł ze statku kosmicznego Buzz Aldrin i obaj astronauci przeprowadzili badania naukowe, ustawili amerykańską flagę i zebrali ponad 20 kilogramów kamieni, piasku i pyłu. 55. rocznica

1970 - Zmarł Michaił Michajłowicz Gierasimow, rosyjski antropolog, archeolog i rzeźbiarz, twórca metody rekonstrukcji wyglądu twarzy zmarłych na podstawie zachowanych szczątków, nazwanej jego nazwiskiem - metoda Gierasimowa. Metoda ta wykorzystywana jest między innymi w kryminalistyce i archeologii. Urodził się 15 września 1907 roku.

1972 - W wyniku wybuchów 22 bomb podłożonych w Belfaście przez IRA zginęło dziewięć osób, a ponad 130 odniosło rany.

1973 - Pierwsza wolna sobota w komunistycznej Polsce, w której obowiązywał sześciodniowy tydzień pracy. Wolne soboty były wprowadzane stopniowo na podstawie dekretów Rady Państwa, w 1973 roku takie dni były dwa. Wolnych sobót dotyczył ostatni z 21 postulatów w sierpniu 1980 roku.

1975 - Zmarł Billy West, amerykański aktor, producent, scenarzysta i reżyser, znany głównie, jako sobowtór Charlie Chaplina. Po raz pierwszy pojawił się w filmie "Apartment No. 13" z 1912 roku. Łącznie zagrał w około 75 filmach, był producentem 40 i reżyserem 22 obrazów. Urodził się 22 września 1982 roku.

1982 - W stanie wojennym, z okazji święta 22 lipca władze komunistyczne zwolniły z internowania 913 osób, a 314 internowanym udzieliły urlopu.

1983 - Samorozwiązanie WRON - Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. Ten pozakonstytucyjny organ, kierowany przez Wojciecha Jaruzelskiego, administrował Polską w czasie stanu wojennego. W 2006 roku członkowie WRON zostali oskarżeni przez Główną Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN o popełnienie zbrodni komunistycznej, polegającej na kierowaniu zorganizowanym związkiem przestępczym o charakterze zbrojnym. W 2012 roku warszawski Sąd Okręgowy uznał - zgodnie z aktem oskarżenia - że stan wojenny przygotowano i wprowadzono niezgodnie z ówczesną konstytucją, a dokonała tego "grupa przestępcza o charakterze zbrojnym”, złożona z ludzi na najwyższych stanowiskach.

1987 - Ukazał się debiutancki album amerykańskiego zespołu Guns N’ Roses "Appetite for Destruction". Na płycie znalazło się 12 utworów, między innymi znane hity tej kapeli: "Welcome to the Jungle", "Sweet Child O' Mine", "Paradise City" i "Nightrain". Płyta rozeszła się w nakładzie 28 milionów egzemplarzy i jest najlepiej sprzedającym się debiutanckim krążkiem w historii muzyki. Album został opisany w książce "1001 Albums You Must Hear Before You Die" (”1001 albumów, które musisz usłyszeć zanim umrzesz”). W 2003 album został sklasyfikowany na 62. miejscu listy 500 albumów wszech czasów magazynu "Rolling Stone".

1990 - Odbył się koncert The Wall - Live in Berlin. Został zorganizowany na Placu Poczdamskim, by uczcić upadek Muru Berlińskiego. Widowisko było transmitowane drogą satelitarną do 35 państw, także do Polski. Na koncercie zjawiło się z biletami ponad 200 tysięcy ludzi. Wraz z twórcą koncertu Rogerem Watersem, wystąpili między innymi: Scorpions, Ute Lemper, Cyndi Lauper, Sinéad O’Connor, Joni Mitchell, Bryan Adams i Van Morrison.

1990 - Zmarł Siergiej Iosifowicz Paradżanow, radziecki reżyser filmowy pochodzenia ormiańskiego, uznawany za jednego z najwybitniejszych twórców kina w XX wieku. Wszechstronny artysta i dysydent, wiele lat więziony przez władze radzieckie za głoszone przez siebie poglądy i niezależność artystyczną. Urodził się 9 stycznia 1924 roku.

1996 - Na XXVI Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Atlancie złote medale zdobyli: judoka Paweł Nastula oraz zapaśnicy w stylu klasycznym Ryszard Wolny i Andrzej Wroński. Polska z czterema złotymi medalami objęła prowadzenie w klasyfikacji medalowej. Ostatecznie zajęła w tej klasyfikacji 11 miejsce z 17 medalami, w tym siedmioma złotymi.

2004 - Zmarł Edward Bok Lewis, amerykański genetyk. Za odkrycia związane z kontrolą genetyczną we wczesnym rozwoju zarodka otrzymał w 1955 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii. Urodził się 20 maja 1918 roku. 20. rocznica

2004 - Zmarł Jerry Goldsmith, amerykański kompozytor muzyki filmowej, między innymi do obrazów: "Rambo”, "Chinatown”, "Duch”, "Ostatni bastion”, a także serii "Star Trek”. Był 17 razy nominowany do Oscara, statuetkę odebrał tylko raz - w 1976 roku - za muzykę do horroru "Omen”. Urodził się 10 lutego 1929 roku. 20. rocznica

2005 - Zmarł Stanisław Stomma, profesor prawa karnego, polityk, publicysta, działacz katolicki, w 1956 roku - współzałożyciel i wieloletni działacz Klubu Inteligencji Katolickiej. Był uczestnikiem obrad "Okrągłego Stołu". W 1989 roku, jako Marszałek Senior przewodniczył inauguracyjnemu posiedzeniu Senatu. W 1994 roku został odznaczony Orderem Orła Białego. Urodził się 18 stycznia 1908 roku.

2005 - Zmarł Andrzej Grubba, najwybitniejszy polski tenisista stołowy, zdobywca 15 medali mistrzostw świata i Europy, zdobywca Pucharu Świata w 1988 roku, 26-krotny mistrz Polski. Po zakończeniu kariery sportowej w 1998 roku dyrektor sportowy Polskiego Związku Tenisa Stołowego. Urodził się 14 maja 1958 roku.

2007 - Będący w budowie wieżowiec Burdż Chalifa w Dubaju osiągnął wysokość 509 metrów i otrzymał miano najwyższego budynku świata, wyprzedzając Taipei 101. Budowa, rozpoczęta 21 września 2004, zakończyła się 16 sierpnia 2009. Wysokość prawie 830 metrów została osiągnięta 17 stycznia 2009. Budynek ma 163 piętra użytkowe. Koszt inwestycji wyniósł 1,5 miliarda dolarów.

2007 - Pratibha Patil, jako pierwsza kobieta została wybrana na prezydenta Indii. Urząd zajmował do 25 lipca 2012.

2011 - Zmarł kardynał Kazimierz Świątek, biskup rzymskokatolicki, arcybiskup metropolita mińsko-mohylewski. W latach 1944-1954 przebywał w syberyjskich łagrach. W 1989 roku papież Jan Paweł II mianował go biskupem i administratorem apostolskim na Białorusi, a w 1991 roku został arcybiskupem archidiecezji mińsko-mohylewskiej. Duchowy przywódca Kościoła na Białorusi. Urodził się 21 października 1914 roku.

2011 - Zmarł Andrzej Zalewski, dziennikarz, od lat 50. związany z Polskim Radiem. Od 1990 roku prowadził audycję "Ekoradio" w Programie Pierwszym Polskiego Radia. Urodził się 14 kwietnia 1924 roku.

2011 - Prom Atlantis wylądował na przylądku Canaveral na Florydzie. Trwający 12 dni lot był ostatnią załogową misją tego promu kosmicznego, a także całego programu załogowych lotów kosmicznych STS, realizowanego przez agencję kosmiczną NASA przez 30 lat.

2012 - Zmarł Andrzej Łapicki, aktor i reżyser, który na stałe wszedł do historii polskiego kina i teatru. Kreował ponad 200 ról filmowych, teatralnych i telewizyjnych, wyreżyserował ponad 100 przedstawień. Popularność przyniosły mu role filmowe - niezapomniane kreacje stworzył między innymi w obrazie Wajdy "Wszystko na sprzedaż" i w "Lawie" Tadeusza Konwickiego, gdzie zagrał cara Aleksandra. Na scenie i w życiu ceniony za kulturę i dystans. Sympatię milionów widzów zdobył, jako rycerski Ketling z telewizyjnego serialu "Przygody Pana Michała", Poeta z "Wesela" Andrzej Wajdy czy stróż prawa z "Lekarstwa na miłość". Urodził się 11 listopada 1924 roku.

2015 - Zmarł Wojciech Przybylski, realizator dźwięku i producent muzyczny od 1973 roku związany z Polskim Radiem. Miał ogromne doświadczenie w nagrywaniu i tworzeniu różnych form i stylów muzycznych. Współtworzył płyty wykonawców należących do czołówki polskiej muzyki rockowej. Dokonał kultowych nagrań zespołów tej miary, co Perfect, Manaam, Republika, Kult i Voo Voo. Dokonywał także nagrań orkiestr, big bandów, muzyki pop oraz jazzu. Pracował też nad muzyką do filmów, w tym "Vabank", a także spektakli teatralnych. Urodził się 21 listopada 1952 roku.

2016 - Zmarł Iwo Cyprian Pogonowski, inżynier budowlany i przemysłowy, autor 49 patentów w przemyśle naftowym, publicysta polonijny, mieszkający w Stanach Zjednoczonych. Lwowianin, po wybuchu II wojny światowej walczył w kampanii wrześniowej. W 1940 roku trafił do niemieckiego obozu Oranienburg-Sachsenhausen, gdzie spędził resztę lat wojennych do 1945 roku. Po wojnie wyjechał do Wenezueli później do USA, gdzie ukończył studia i rozpoczął pracę, najpierw, jako wykładowca inżynierii przemysłowej i budowlanej, później pracował w koncernie naftowym. Urodził się 3 września 1921.

2016 - W Mitribah w Kuwejcie zanotowano rekordową temperaturę - +54 stopnie Celsjusza.

2017 - Zmarł John Heard, amerykański aktor. Popularność zdobył dzięki roli Petera McCallistera - ojca tytułowego chłopca, którą zagrał w filmach "Kevin sam w domu" i "Kevin sam w Nowym Jorku". Grał też w filmach: "Duży", "Po godzinach", "Ludzie koty" i "Przebudzenie". W 1999 otrzymał nominację do nagrody Emmy za gościnną rolę w serialu "Rodzina Soprano". Aktor zagrał skorumpowanego policjanta z New Jersey - Vina Makaziana. Urodził się 7 marca 1946 roku.

2020 - Przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym w Hadze rozpoczął się proces byłego prezydenta Sudanu Umara al-Baszira, oskarżonego o zbrodnie przeciwko ludzkości.

2018 - Zmarł Janusz Daszuta, duchowny Kościoła metodystów, działacz ekumeniczny, społeczny i samorządowy, członek Rady Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Polsce. Był pastorem kieleckiej parafii Ogród Oliwny, a jednocześnie angażował się w działania ekumeniczne. Urodził się 6 maja 1961 roku.

2021 - Zmarł Maciej Wrzeszcz, dziennikarz i działacz katolicki, były przewodniczący Stowarzyszenia PAX i Polskiego Forum Chrześcijańsko-Demokratycznego. W latach 90. był doradcą KRRiTV do spraw rozgłośni katolickich. Był autorem książek "O kierunku polskiej chrześcijańskiej demokracji" oraz "Paweł VI: szkice do portretu wielkiego papieża". Urodził się 11 marca 1934 roku.

2021 - Prawnik profesor Uniwersytetu Warszawskiego Marcin Wiącek został rzecznikiem praw obywatelskich.

2023 - Zmarł Tony Bennet - znany amerykański wokalista jazzowy. Na scenie występował z drobnymi przerwami prawie dziewięć dekad. Sprzedał 10 milionów płyt. Współpracował między innymi z Frankiem Sinatrą. Pierwszy wielki przebój - piosenkę „Because of You” wylansował w 1952 roku. Za nim, w połowie lat 50. XX wieku przyszła popularność. Łącznie zdobył 19 nagród Grammy, w tym w kategoriach Płyta Roku i za całokształt kariery. Do najbardziej znanych jego piosenek należą: „Rags to Riches”, „I Wanna Be Around”, „The Good Life” i „I Left My Heart in San Francisco”. Był weteranem II wojny światowej i po wojnie zagorzałym pacyfistą. Kochał malarstwo. Tony Bennett, a właściwie Anthony Dominick Benedetto, urodził się w 3 sierpnia 1926 roku. 1. rocznica

2023 - Kancelaria Prezydenta poinformowała, że 19 lipca 2023 roku prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę, która znosi ograniczenia w płatnościach gotówką, dokonywanych przez konsumentów i przedsiębiorców. Ograniczenia przy transakcjach biznesowych przekraczających osiem tysięcy złotych i 20 tysięcy złotych w transakcjach konsumenckich miały wejść w życie wraz z początkiem 2024 roku. Obecny limit dla przedsiębiorców wynosi 15 tysięcy złotych brutto. 1. rocznica

2023 - Kancelaria Prezydenta poinformowała, że prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę wprowadzającą na stałe 14. emeryturę. Wysokość dodatku będzie uzależniona od wysokości świadczenia głównego, czyli renty bądź emerytury. Zgodnie z podpisaną 19 lipca 2023 roku ustawą 14. emerytura przysługuje w wysokości najniższej emerytury, obowiązującej od 1 marca roku, w którym wypłacana jest 14-tka. W pełnej wysokości otrzymają ją osoby, których wysokość comiesięcznego świadczenia brutto nie przekracza 2 900 złotych. Ci, których świadczenie jest wyższe, otrzymają je pomniejszone na zasadzie "złotówka za złotówkę". Czternasta emerytura w 2024 roku wyniesie 1780,96 złotych brutto i ma być wypłacona we wrześniu. 1. rocznica

Zobacz także

2024-11-19, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 19 listopada - Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Przemocy wobec Dzieci. 19 listopada - Światowy Dzień Pamięci o Ofiarach Wypadków Drogowych. 19 listopada… » więcej 2024-11-18, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 18 listopada - Święto narodowe Łotwy, obchodzony w rocznicę proklamowania niepodległości w 1918 roku. 18 listopada - Polska - Dzień Kolejarza. 18… » więcej 2024-11-17, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 17 listopada - Międzynarodowy Dzień Studenta, obchodzony od 1941 roku dla uczczenia pamięci czeskich studentów prześladowanych w 1939 roku przez hitlerowców. 17… » więcej 2024-11-16, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 16 listopada - Międzynarodowy Dzień Tolerancji, święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją z 12 grudnia 1995 roku z inicjatywy UNESCO. 16… » więcej 2024-11-15, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 15 listopada - Dzień Uwięzionego Pisarza, ustanowiony w 1984 roku przez PEN Club. 15 listopada - Światowy Dzień Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc… » więcej 2024-11-14, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 14 listopada - Międzynarodowy Dzień Zwalczania Nielegalnego Handlu Dobrami Kultury. 14 listopada - Światowy Dzień Walki z Cukrzycą, ustanowiony przez… » więcej 2024-11-13, godz. 14:25 Kartka z kalendarza 13 listopada - Międzynarodowy Dzień Niewidomych, obchodzony w dzień urodzin francuskiego pedagoga Valentina Haüya w 1745 roku, założyciela pierwszej szkoły… » więcej 2024-11-12, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 12 listopada - Światowy Dzień Zapalenia Płuc, nazywany też Światowym Dniem Pneumonii lub Światowym Dniem Walki z Pneumonią. Ustanowiony przez Światową… » więcej 2024-11-11, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości, polskie święto narodowe, obchodzone, co roku 11 listopada na pamiątkę odzyskania przez Polskę niepodległości… » więcej 2024-11-10, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 10 listopada - Światowy Dzień Nauki dla Pokoju i Rozwoju, ustanowiony przez ONZ, w 2001 roku. 10 listopada - Dzień Jeża. » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »