1081 - Zmarł Bernard z Menthon, włoski zakonnik, założyciel schroniska dla wędrowców na Wielkiej Przełęczy Świętego Bernarda, pierwszego punktu ratownictwa górskiego, święty katolicki. Sławę zawdzięczał Bernard również nazwanej od jego imienia rasie psów - bernardynów. Szkolone psy pomagały mnichom, a od połowy XVII wieku stały się osobną rasą. Święty Bernard jest patronem alpinistów i mieszkańców Alp. Patronuje również turystom, narciarzom i ratownikom górskim. Urodził się około 996 roku.

1215 - Król Anglii Jan bez Ziemi wydał Magna Carta Libertatum, czyli Wielką Kartę Swobód. Był to pierwszy dokument, który ograniczył władzę królewską, głównie w kompetencjach skarbowych i sądowych oraz przyznał prawa niższym stanom. Oryginał karty zachował się do dziś i przechowywany jest w British Museum w Londynie.

1246 - Pyrrusowe zwycięstwo wojsk austriackich nad węgierskimi w bitwie nad Litawą, w czasie której poległ książę Austrii Fryderyk II Bitny. Austriacy chcieli wykorzystać najazd Mongołów na Węgry, które zostało splądrowane i poniosło wielkie straty materialne i ludzkie. Wiosną 1246, oddziały austriackie pod dowództwem księcia Fryderyka II wkroczyły do zachodnich Węgier, a książę włączył przygraniczne ziemie do swoich posiadłości. Węgrzy zebrali jednak pozostałe swoje wojska i wydali bitwę austriackim agresorom nad graniczną rzeką Litawą. Austriacy wygrali samo starcie, ale Fryderyk II poległ. W tej sytuacji zwycięzcy natychmiast wycofali się do Austrii, a zagarnięte ziemie znalazły się znowu we władztwie węgierskim.

1479 - Urodziła się Lisa Gherardini, Włoszka prawdopodobnie pozująca do obrazu Leonarda da Vinci "Mona Lisa". Obraz został namalowany około 1503 roku na zamówienie jej męża - weneckiego kupca Francesca del Gioconda. Dzieło da Vinci można oglądać w paryskim Luwrze. Lisa Gherardini zmarła 15 lipca 1542 roku. 545. rocznica

1528 - W Toruniu otwarto Mennicę Królewską. Bite w niej monety miały zrównać wartość złotego z pieniądzem pruskim dla ujednolicenia odmiennych dotąd systemów monetarnych Królestwa Polskiego i Prus Królewskich. Mennica działała w Toruniu już wcześniej, ale monety bite od 1528 do 1535 roku cechowały się artyzmem i doskonałością wykonania. Były pierwszymi przedstawiającymi oblicze króla i są uważane za jedne z najpiękniejszych polskich monet renesansowych.

1606 - Podpisano uniwersał zjazdu lubelskiego, który przygotowywał rokosz Zebrzydowskiego - bunt szlachty przeciwko królowi Zygmuntowi III Wazie. Królowi zarzucano faworyzowanie jezuitów oraz cudzoziemców i przypisywano zamiar wprowadzenia władzy absolutnej. Zygmunt III Waza dążył tymczasem do ustanowienia dziedziczności tronu, pozbawienia szlachty większości przywilejów i pozostawienia izbie poselskiej jedynie głosu doradczego, a niestanowiącego. Wystąpienie szlachty zostało stłumione zbrojnie.

1706 - Urodził się Johann Joachim Kändler, niemiecki rzeźbiarz i dekorator porcelany na dworze Augusta Mocnego, współautor dekoracji rzeźbiarskiej drezdeńskiego Zwingeru, kierownik działu rzeźby w manufakturze porcelany w Miśni. Projektował rzeźby utrzymane w duchu baroku, a od 1742 rokokowe figurki. Jego prace to między innymi "Golgota” - ostatnia kompozycja Kändlera o treści religijnej z lat 1743-1744, obecnie przechowywana na Zamku Królewskim na Wawelu oraz serwisy: pochodzący z lat 1737-1741, liczący około tysiąca sztuk naczyń, serwis Aleksandra Józefa Sułkowskiego oraz wykonany w latach 1737-1741 "serwis łabędzi” wykonany dla Henryka Brühla obliczony na 100 osób i liczący około 2,5 tysiąca naczyń. Zmarł 18 maja 1775 roku.

1752 - Amerykański uczony Beniamin Franklin w Filadelfii zademonstrował po raz pierwszy publicznie działanie piorunochronu. We wrześniu 1752 roku wyposażył w piorunochron własny dom. W ciągu 30 lat w Filadelfii zainstalowano ponad 400 takich urządzeń.

1764 - Urodził się malarz Zygmunt Vogel, zwany Ptaszkiem. Pracował dla króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Podróżował po Polsce, szkicując i opisując historyczne miejsca - miasta, zamki, posiadłości. Z tych prac powstał album zawierający ponad 60 akwareli i rysunków. Był uczestnikiem obiadów czwartkowych. Zmarł 20 kwietnia 1826 roku. 260. rocznica

1794 - Kraków został zajęty przez wojska austriackie, w czasie insurekcji kościuszkowskiej. Polskie insygnia królewskie zrabowane na Wawelu zostały przetopione na złoto, ocalał jedynie Szczerbiec. Miasto zostało poddane bez walki przez mającego dowodzić obroną Ignacego Wieniawskiego. 230. rocznica

1800 - Stolicę Stanów Zjednoczonych przeniesiono z Filadelfii do dystryktu Columbia, obecnie Waszyngton. Pierwsze obrady Kongresu w nowej siedzibie odbyły się w listopadzie tego samego roku.

1808 - Rozpoczęło się oblężenie Saragossy przez wojska napoleońskie. W ataku uczestniczyli ułani i piechurzy Legii Nadwiślańskiej pod dowództwem pułkownika Józefa Chłopickiego. 61-dniowe walki zakończyły się przegraną Francuzów.

1818 - Wmurowano kamień węgielny pod fundamenty kościoła Świętego Aleksandra na placu Trzech Krzyży w Warszawie. Budowla miała być wzniesiona na cześć cara Aleksandra I. Pierwotnie planowano wznieść łuk tryumfalny ku czci imperatora, który miał odwiedzić Warszawę, ale władca nakazał przeznaczyć zgromadzone fundusze na budowę kościoła. Świątynię zaprojektował Piotr Aigner. Zbudowano ją w ciągu ośmiu lat. Konsekrowano 18 czerwca 1826 roku.

1835 - We Francji zmarł Bonawentura Niemojowski, prawnik, publicysta i polityk, poseł województwa kaliskiego na Sejm Królestwa Polskiego i przywódca opozycji sejmowej kaliszan, prezes Rządu Narodowego w czasie powstania listopadowego. Od 1831 roku przebywał na emigracji w Paryżu. Urodził się 4 września 1787 roku.

1843 - Urodził się Edward Grieg, norweski kompozytor, pochodzący ze Szkocji, nazywany Chopinem Północy, pianista i dyrygent. W 1868 roku skomponował koncert fortepianowy słynnych "Tańców norweskich”. Twórca narodowej szkoły norweskiej w muzyce. Jego utwory cechuje liryzm i subtelna nastrojowość. Założyciel towarzystwa Euterpe, którego celem było popieranie współczesnej muzyki skandynawskiej. Zmarł 4 września 1907 roku.

1850 - W poznańskim Pałacu Działyńskich otwarto pierwszą w Wielkopolsce wystawę rzemiosła polskiego. Inicjatorem ekspozycji było założone w 1849 roku Towarzystwo Przemysłowe i Karol Libelt, działacz społeczny i polityczny, filozof. Jednym z celów przedsięwzięcia było umacnianie społeczeństwa polskiego pod zaborem pruskim. Osiągnięcia Polaków zostały zaprezentowane nie tylko społeczeństwu, ale także władzom pruskim, które zwykle podkreślały swoją przewagę gospodarczą i cywilizacyjną.

1858 - Zmarł Ary Scheffer, francuski malarz, rytownik i ilustrator pochodzenia holenderskiego, autor wielu portretów Fryderyka Chopina. Portretował też Ferenca Liszta, Marie Joseph de La Fayette, Alphonse de Lamartine, Charlesa Dickensa i królową Marię Amelię Burbon-Sycylijską. Jeden uczniów Scheffera - Frédéric Auguste Bartholdi zaprojektował Statuę Wolności w Nowym Jorku. Ary Scheffer urodził się 10 lutego 1795 roku.

1869 - Urodził się Tadeusz Garbowski, zoolog, filozof, literat, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był założycielem zakładu dla badań psychologii obyczajów zwierząt. Jego dorobek naukowy obejmuje blisko 70 publikacji. Z powodu przedwczesnej śmierci wiele prac i książek pozostawił niedokończonych. Został aresztowany, wraz z innymi profesorami Uniwersytetu Jagiellońskiego, przez gestapo w listopadzie 1939 roku. Zmarł w niemieckim obozie Sachsenhausen, 9 stycznia 1940 roku. 155. rocznica

1869 - Amerykanin John Wesley Hyatt opatentował celuloid - najstarsze termoplastyczne tworzywo sztuczne. Wadą była łatwopalność celuloidu. Produkowano z niego zabawki, piłeczki ping-pongowe, ale także błony fotograficzne i filmowe. W tych ostatnich celuloid został zastąpiony niepalnym cellonem lub poliestrem. 155. rocznica

1887 - Urodził się Józef Oppenheim, narciarz, taternik, ratownik górski, przez ponad 20 lat kierownik Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Był autorem przewodnika "Szlaki narciarskie Tatr Polskich i główne przejścia na południową stronę". Józef Oppenheim wniósł do narciarstwa wysokogórskiego legendarną ideę "wyrypy”, czyli kilkunastogodzinnego, bardzo długiego przejścia na nartach szeregu szczytów i przełęczy. Zmarł 28 lutego 1946 roku.

1891 - Urodził się Władimir Michajłowicz Pietlakow, radziecki konstruktor samolotów bombowych. Jako "wróg ludu" aresztowany i osadzony w więzieniu przez NKWD w 1938. Więzienie to było w rzeczywistości biurem konstrukcyjnym o nazwie CBK-29, w którym wraz z innymi aresztowanymi konstruktorami, Pietlakow otrzymał rozkaz skonstruowania myśliwca wysokościowego. Zginął w katastrofie lotniczej 12 stycznia 1942 roku, gdy leciał do Moskwy na posiedzenie rządu w sprawie budowy nowego bombowca.

1896 - Trzęsienie ziemi na japońskiej wyspie Honsiu. Najsilniejszy wstrząs miał siłę 8,5 w skali Richtera. Wywołał niszczycielskie tsunami, zabijając 26 tysięcy ludzi w rejonie miasta Sanriku nad Oceanem Spokojnym w północnej części Honsiu.

1905 - Zmarł Hermann von Wissmann, niemiecki badacz Afryki. W latach 1880-1882 podróżował przez środkową część kontynentu, z zachodu na wschód, następnie prowadził badania w Kongo. W latach 90. XIX wieku pełnił funkcję gubernatora Niemieckiej Afryki Wschodniej. Zginął tragicznie postrzelony z własnej broni podczas polowania. Urodził się 4 września 1853 roku.

1911 - Urodziła się Zofia Jeżewska, pisarka, podróżniczka, reportażystka oraz autorka słuchowisk. Debiutowała w 1933 roku na łamach dziennika "Kurier Warszawski”, jako prozaik. W latach 1948-1981 była redaktorem Polskiego Radia. Autorka reportaży powstałych po podróży do Egiptu, Sudanu, Syrii i Meksyku. Zmarła 16 sierpnia 1995 roku.

1914 - Urodził się Jurij Andropow, radziecki polityk, szef KGB, członek Biura Politycznego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Po śmierci Leonida Breżniewa w 1982 roku, sekretarz generalny KPZR. W polityce wewnętrznej Andropow znany był z prób ograniczenia powszechnej korupcji i alkoholizmu. W polityce zagranicznej kontynuował wojnę w Afganistanie, próbował poprawić stosunki na linii ZSRR-USA, ale odrzucił proponowane przez administrację Ronalda Reagana propozycje redukcji broni strategicznej. Zmarł 9 lutego 1984 roku. 110. rocznica

1916 - Urodził się Tetsuzo Iwamoto, uznany za jednego z dwóch asów lotnictwa Cesarstwa Japonii. Jego dziennik bojowy obejmował ponad osiem lat zwycięskich walk w powietrzu. Jego pierwsza walka odbyła się nad Chinami na początku 1938 roku. Był jednym z niewielu japońskich pilotów, którzy przeżyli II wojnę światową. Zmarł 20 maja 1955 roku.

1919 - W Warszawie utworzono Wojenną Szkołę Sztabu Generalnego, pierwszą akademię wojskową niepodległej Rzeczypospolitej, która wykształciła wielu wybitnych oficerów i dowódców. W 1922 roku uczelnię przemianowano na Wyższą Szkołę Wojenną. Na jej czele stał między innymi generał Tadeusz Kutrzeba, jeden z najwybitniejszych polskich teoretyków wojskowych okresu międzywojennego, dowódca Armii "Poznań” w kampanii wrześniowej. Do 1939 szkołę ukończyło ponad tysiąc absolwentów. 105. rocznica

1920 - Urodziła się Anna Kopeć, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata, odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Podczas II wojny światowej wraz z mężem pomagała dziewięcioosobowej żydowskiej rodzinie swoich sąsiadów - Kruegerów, właścicieli sklepu w centrum wioski. Pomimo wysiłku małżeństwa Kopeć: Abraham Krueger, jego żona Helena i ich syn Henry zostali zamordowani w 1945 roku. Córki Kruegerów przeżyły wojnę i wyemigrowały do Stanów Zjednoczonych. Zmarła 25 marca 2018 roku.

1921 - Urodził się Jan Wilkowski, reżyser, aktor i pedagog, założyciel Wydziału Lalkarskiego w Białymstoku i profesor na Wydziale Reżyserii Teatru Lalek. Jeden z najwybitniejszych twórców polskiego teatru lalkowego. W 1959 został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Zmarł 21 grudnia 1997 roku.

1923 - Zmarł Aleksander Sochaczewski, polski malarz żydowskiego pochodzenia, zesłaniec. Po powrocie z zesłania stworzył cykl obrazów dokumentujących katorgę i pobyt na Syberii po powstaniu styczniowym. Najsłynniejszy z nich "Pożegnanie z Europą" ma znaczenie symboliczne - autor uwiecznił na nim wielu znanych sybiraków, zesłanych w różnych okresach. Urodził się 3 maja 1843 roku.

1927 - W Wilnie urodził się Andrzej Wróblewski, malarz, historyk sztuki i krytyk sztuki. Szczególne miejsce w jego twórczości zajmuje cykl "Rozstrzelania", stworzony pod koniec lat 40., odnoszący się do przeżyć okupacyjnych. Stał się on inspiracją dla utworu Jacka Kaczmarskiego "Rozstrzelanie". Zginął w Tatrach, 23 marca 1957 roku.

1931 - Urodził się Jerzy Chromik, lekkoatleta, specjalista biegów długodystansowych, olimpijczyk, mistrz Europy w biegu na trzy tysiące metrów z przeszkodami, trzykrotny rekordzista świata na tym dystansie. Członek słynnego Wunderteamu lekkoatletycznego. Jego trenerem był między innymi Jan Mulak. Od 1989 roku rozgrywany jest w Mysłowicach bieg uliczny - Memoriał Jerzego Chromika. Zmarł 20 października 1987 roku.

1932 - Urodziła się Aleksandra Jasińska-Kania, socjolog. Wykładowczyni Uniwersytetu Warszawskiego. Badaczka zajmująca się teoriami socjologicznymi, problematyką stereotypów i uprzedzeń narodowych oraz badaniami wartości społecznych. Wykładała i prowadziła badania na Uniwersytecie Sztokholmskim, Uniwersytecie Stanforda i Uniwersytecie Indiany w Bloomington.

1934 - Zginął z rąk nacjonalistów ukraińskich Bronisław Pieracki, polityk, legionista, pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, wicepremier, minister spraw wewnętrznych, poseł na Sejm II kadencji w II Rzeczypospolitej Polskiej. Był jednym z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego po przewrocie majowym. Zaliczany do czołowych działaczy tak zwanej grupy pułkowników. Został śmiertelnie postrzelony przez członka Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów Hryhorija Maciejko. Jego śmierć była bezpośrednim powodem utworzenia obozu w Berezie Kartuskiej. Urodził się 28 maja 1895 roku. 90. rocznica

1934 - Urodził się Jan Berdyszak, rzeźbiarz, malarz, grafik, scenograf, teoretyk sztuki, pedagog. Artysta w dowód zasług dla kultury został wyróżniony między innymi: Nagrodą imienia Jana Cybisa, Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 18 września 2014 roku. 90. rocznica

1936 - Urodził się Jan Byrczek, muzyk, kontrabasista i propagator jazzu, założyciel i pierwszy redaktor naczelny „Jazz Forum”. Na przełomie lat 50. i 60. XX wieku występował w najważniejszych polskich zespołach - Trio Komedy, Kwartet Kurylewicza. Z powodu choroby przestał grać, zajął się działalnością organizacyjną. Przewodził Krakowskiemu Klubowi Jazzowemu, potem Polskiej Federacji Jazzowej. Został współzałożycielem Europejskiej Federacji Jazzowej w 1956 roku. W 1977 wyjechał do USA, gdzie dostał obywatelstwo. Zmarł 10 listopada 2019 roku.

1941 - Podczas II wojny światowej rozpoczęła się trzydniowa aliancka odsiecz dla oblężonego Tobruku - tak zwana operacja "Battleaxe". Mimo początkowych sukcesów, atakujące oddziały brytyjskie nie zdołały przedrzeć się przez silnie umocnione pozycje sił niemiecko-włoskich pod dowództwem generała Erwina Rommla i utraciły ponad połowę czołgów. Porażka wojsk brytyjskich doprowadziła do odwołania generała Archibalda Wavella z funkcji głównodowodzącego wojsk na Bliskim Wschodzie i powołania Claude'a Auchinlecka.

1941 - W Sztokholmie zmarł Stanisław August Thugutt, polityk dwudziestolecia międzywojennego i publicysta. Działał w ruchu ludowym, spółdzielczym, Lidze Obrony Praw Człowieka i Obywatela oraz Polskim Towarzystwie Krajoznawczym. W młodości członek, a następnie skarbnik Polskiej Organizacji Wojskowej, a później żołnierz Legionów Polskich. Działał także na rzecz obrony Pomorza przed germanizacją, w Kole Przyjaciół Kaszub. Po agresji III Rzeszy i ZSRR na Polskę przebywał na uchodźstwie w Szwecji. Urodził się 30 lipca 1873 roku.

1941 - Urodził się Janusz Bazydło, pseudonim Jacek Zaborowski, historyk, publicysta, działacz opozycji demokratycznej w PRL. W marcu 1968, zaangażowany był w obronę protestujących studentów KUL. Pod koniec 1977 współtworzył ze Zdzisławem Bradlem, Piotrem Jeglińskim i Januszem Krupskim niezależne pismo młodych katolików "Spotkania”. Od 1980 był członkiem NSZZ „Solidarność”. W sierpniu 1980 był uczestnikiem strajku głodowego w kościele Matki Boskiej Królowej Polski w Stalowej Woli. Po ogłoszeniu stanu wojennego, 13 grudnia 1981 został internowany. W 2008 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

1943 - Urodził się Johnny Hallyday, francuski wokalista, gitarzysta, kompozytor, autor tekstów i aktor. Zasłynął w latach 60., jako piosenkarz rock and rollowy. Jest uważany za jedną z największych francuskich gwiazd. 18 jego albumów zyskało status platynowych, występował przed 15 milionami ludzi i sprzedał ponad 100 milionów płyt. Zmarł 5 grudnia 2017 roku.

1944 - Oddział dyspozycyjny "A" Kedywu Okręgu Warszawskiego AK zastrzelił przy ulicy Krasińskiego w Warszawie SS-Untersturmfuehrera Herberta Junka, komendanta więzienia na Pawiaku w latach 1943-1944. Żołnierze Armii Krajowej obrzucili niemiecki samochód granatami. Ponieważ jednak na miejsce ataku nadjechała ciężarówka z żołnierzami Wermachtu doszło do strzelaniny. W czasie akcji zginął podchorąży Stefan Płotka pseudonim "Mikołaj II". 80. rocznica

1945 - Urodził się Piotr Garlicki, aktor filmowy i teatralny. Zagrał między innymi w obrazach: "Za ścianą”, "Barwy ochronne”, "Pasja”, "Czarny czwartek”, "Quo vadis”, "Jestem mordercą”. Występuje w serialu telewizyjnym "Na dobre i na złe”.

1946 - Urodził się Demis Roussos, grecki piosenkarz muzyki pop. Szczyt jego kariery przypadł na lata 70., kiedy nagrał kilka płyt, które znalazły się na najwyższych pozycjach list przebojów. Jego najbardziej znane piosenki to: "Forever and Ever”, "My Friend the Wind”, "Goodbye My Love Goodbye”. Kilkakrotnie występował w Polsce. W 2013 roku został odznaczony francuską Legią Honorową, za ogromny wkład w rozwój europejskiej kultury i sztuki. Zmarł 25 stycznia 2015 roku.

1947 - Zmarł Bronisław Huberman, polski skrzypek i pedagog żydowskiego pochodzenia. Należał do grona najwybitniejszych polskich skrzypków XX wieku. Urodził się 19 grudnia 1882 roku.

1948 - Urodził się Michał Kulesza, profesor prawa, teoretyk administracji, specjalista z zakresu samorządu terytorialnego, autor podręcznika "Wiedza o społeczeństwie. Wychowanie obywatelskie”. Był jednym z twórców reform samorządu terytorialnego z 1990 i 1998 roku. Zmarł 13 stycznia 2013 roku.

1952 - W Londynie zmarła tragicznie Krystyna Skarbek, Polka pracująca w czasie II wojny światowej dla brytyjskiego SOE - Special Operations Executive (Kierownictwa Operacji Specjalnych). Jedna z najwybitniejszych agentek wywiadu w historii. Zajmowała się między innymi organizowaniem ucieczek i naborem internowanych w węgierskich obozach Polaków do dalszej służby w polskich siłach zbrojnych na Zachodzie. Zbierała również informacje wywiadowcze, które pomogły Churchillowi w ustaleniu terminu przewidywanej niemieckiej inwazji na ZSRR. Urodziła się 1 maja 1908 roku.

1954 - W Bazylei utworzono Europejską Federację Piłki Nożnej UEFA. Jest ona organizatorem europejskich pucharów - Liga Mistrzów, Liga Europy, Superpuchar Europy oraz Mistrzostw Europy, Pucharu Regionów i rozgrywek halowych. Siedziba UEFA mieści się Nyon w Szwajcarii. Organizacja zrzesza 55 federacji narodowych. Od 2016 roku jej przewodniczącym jest Aleksander Čeferin ze Słowenii. 70. rocznica

1956 - Urodził się Henryk Gołębiewski, aktor filmowy i telewizyjny, przedstawiciel grupy tak zwanych naturszczyków, czyli aktorów bez wykształcenia aktorskiego. Jako aktor dziecięcy zagrał między innymi w obrazach: "Stawiam na Tolka Banana”, "Wakacje z duchami”, "Podróż za jeden uśmiech”. Pod koniec lat 90. powrócił epizodami, występując w filmach: "Czas zdrady”, "Dług”, "Dziki”, "Ryś”. W 2003 roku został nagrodzony Złotą Kaczką za rolę zbieracza złomu w filmie Piotra Trzaskalskiego "Edi". W 2007 wystąpił wraz Filipem Łobodzińskim w teledysku "Gdzie są przyjaciele moi" zespołu Yugopolis i Macieja Maleńczuka, w rolach Poldka i Dudusia z "Podróży za jeden uśmiech". Obecnie regularnie występuje w serialach "Świat według Kiepskich" i "Lombard. Życie pod zastaw".

1956 - Urodził się Bernie Shaw, kanadyjski wokalista rockowy. Występował w takich formacjach jak między innymi Grand Prix, Praying Mantis, czy Stratus. Od 1986 jest wokalistą brytyjskiego zespołu Uriah Heep.

1962 - Zmarł Eugeniusz Baziak, duchowny rzymskokatolicki, doktor teologii. Był biskupem pomocniczym lwowskim w latach 1933-1944, arcybiskupem koadiutorem lwowskim w 1944, a następnie metropolitą lwowskim do 1962 roku. Od 1951roku był także administratorem apostolskim archidiecezji krakowskiej. Urodził się 8 marca 1890 roku.

1963 - Urodziła się Helen Hunt, amerykańska aktorka filmowa. Grała między innymi w obrazach: "Czego pragną kobiety”, "Pocałunek śmierci”, "Bob Roberts”, "Projekt X”, "Peggy Sue wyszła za mąż”, "Twister". Za rolę kelnerki i samotnej matki w filmie "Lepiej być nie może” otrzymała w 1997 roku Oscara. Helen Hunt jest jedyną aktorką, która otrzymała w tym samym roku Oscara, Złoty Glob i nagrodę Emmy.

1965 - Urodził się Bogdan Kalus, aktor filmowy i teatralny. Zagrał między innymi w obrazach: "Angelus”, "Ubu Król”, "Dziki”, "Biała sukienka”, a także w serialach telewizyjnych "Camera cafe” i "Ranczo". Od 1990 roku występuje w prywatnym teatrze "Korez” w Katowicach. Jest współzałożycielem kabaretu KaŁaMaSz.

1968 - Powstał Zespół Filmowy Wektor, którego kierownikiem literackim był Ernest Bryll. Grupa zrealizowała między innymi obrazy: "Dzień oczyszczenia”, "Sól ziemi czarnej”, "Krajobraz po bitwie”, "Perła w koronie” i "Trzecia część nocy”. Wytwórnia istniała do 1972 roku.

1968 - Powstał Zespół Filmowy Nike, któremu przewodzili Stanisław Grochowiak i Józef Lenart. Zrealizował między innymi obrazy: "Ostatni świadek”, "Dziura w ziemi”, "Epilog norymberski”, "Milion za Laurę”. Istniał do 1972 roku.

1969 - Rozegrano mecz Honduras-Salwador, casus belli późniejszej wojny futbolowej między oboma krajami. Spotkanie eliminacyjne Mistrzostw Świata w 1970 gospodarze przegrali 0:3. Przed meczem piłkarzy przewieziono w wozach pancernych, a wokół boiska znajdowały się kordony żołnierzy. Po meczu wybuchły zamieszki między kibicami, w których zginęły dwie osoby. Po tych wydarzeniach w Salwadorze doszło do demonstracji przeciwko Hondurasowi. Salwador i Honduras zerwały ze sobą stosunki dyplomatyczne, a kilka godzin później granica między nimi została zamknięta, co stanowiło początek wojny futbolowej. W walkach zginęło około dwóch tysięcy ludzi. Pokój podpisano dopiero 30 października 1980. Określenie "wojna futbolowa" zostało stworzone przez słynnego polskiego reportażystę Ryszarda Kapuścińskiego. 55. rocznica

1969 - Urodził się Ice Cube, amerykański producent muzyczny, raper, aktor, producent filmowy. Jest znany z tego, że w większości swoich utworów porusza problemy społeczne, polityczne i krytykuje rasizm w USA. 55. rocznica

1971 - Zmarł Wendell Meredith Stanley, amerykański biochemik, profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego i Instytutu Medycznego Rockefellera w Princeton. Prowadził prace badawcze nad wirusem choroby mozaikowej tytoniu, które są uważane współcześnie za początek wirusologii. W 1946 roku otrzymał Nagrodę Nobla. Urodził się 16 sierpnia 1904 roku.

1974 - Na piłkarskich mistrzostwach świata w RFN reprezentacja Polski pokonała Argentynę 3:2. Dwa gole dla naszej drużyny strzelił Grzegorz Lato, a trzeciego Andrzej Szarmach. Polska reprezentacja na Mistrzostwach Świata w RFN w 1974 roku zajęła trzecie miejsce. Drużynę prowadził trener Kazimierz Górski. 50. rocznica

1977 - Po latach dyktatury generała Francisco Franco w Hiszpanii zakończonej jego śmiercią, przeprowadzono pierwsze demokratyczne wybory parlamentarne. Wygrała Partia Demokratyczna - Centrum. Frekwencja wyniosła 79 procent.

1977 - Zmarł Pinchas Burstein, pseudonim artystyczny Maryan, polski malarz i grafik pochodzenia żydowskiego, ekspresjonista. Podczas okupacji wraz z rodziną był więziony w KL Auschwitz, przeżył, jako jedyna osoba z rodziny. Po wojnie wyemigrował do Jerozolimy i tam rozpoczął studia artystyczne. Ukończył także Szkołę Sztuk Pięknych w Paryżu. W 1959 otrzymał nagrodę krytyków sztuki na Biennale Sztuki w Paryżu, później przeprowadził się do Nowego Jorku, gdzie tworzył. Urodził się 1 stycznia 1927 roku.

1981 - Początek procesu przywódców Konfederacji Polski Niepodległej, którym zarzucono dążenie do obalenia ustroju PRL, Na ławie oskarżonych: Tadeusz Jandziszak, Leszek Moczulski, Tadeusz Stański i Romuald Szeremietiew.

1982 - Podczas piłkarskich Mistrzostw Świata w Hiszpanii padł najwyższy rezultat w historii turniejów finałowych. Węgry pokonały Salwador 10:1.

1988 - Zmarł Czesław Czerniawski, pisarz, publicysta. Zadebiutował w 1949 roku na łamach tygodnika "Żołnierz Polski”. Autor powieści: "Nie wszystkie drogi”, "Jak krótko trwa noc”, "Na rozkaz króla”, "Szli żołnierze”, "Wielki rejs”, "Zanim wstanie świt". Pracował w Polskim Radiu Gdańsk i Polskim Radiu Szczecin od 1955 roku. Był pracownikiem Redakcji Publicystyki Kulturalnej, autorem i reżyserem licznych słuchowisk o tematyce społeczno-obyczajowej. Często nawiązywał do wydarzeń minionej wojny. W Polskim Radiu był też ważnym twórcą nurtu marynistycznego. Ponadto pisał wiersze, realizował słuchowiska poetyckie. Niektóre z audycji były prezentowane na antenie ogólnopolskiej. Był pomysłodawcą wielu cykli radiowych, w tym: Opowieści o małych miasteczkach - reportaże o ludziach zamieszkujących małe miasteczka i Opowieści pięciu mórz - tematyka marynistyczna. Urodził się 28 lipca 1925 roku.

1989 - Ukazał się debiutancki album amerykańskiej grupy Nirvana "Bleach". Płytę wydała niezależna wytwórnia Sub Pop Records. Początkowo sprzedaż albumu szacowano na 30 tysięcy kopii, jednak po sukcesie następnego albumu zespołu, "Nevermind", fani grupy zaczęli kupować również mało znany dotąd debiut zespołu. Album osiągnął status platynowej płyty w Stanach Zjednoczonych. Nirvana sprzedał ponad 25 milionów albumów w Stanach Zjednoczonych oraz ponad 50 milionów na całym świecie. 35.rocznica

1990 - W Houston w Stanach Zjednoczonych zmarł Ryszard Cieślak, aktor, reżyser, pedagog, związany z Teatrem Laboratorium, laureat tytułu "najwybitniejszego aktora off-Broadway sezonu 1969/70”, po raz pierwszy przyznanego aktorowi nieanglojęzycznemu przez krytykę nowojorską. Urodził się 9 marca 1937 roku.

1991 - Na Filipinach wybuchł wulkan Pinatubo, wyrzucając słup popiołów na wysokość siedmiu kilometrów. Erupcja spowodowała śmierć około 800 osób na skutek opadów popiołowych, bomb wulkanicznych oraz z powodu chorób epidemicznych. Setki osób zostało rannych. W wyniku wybuchu Pinatubo stracił wierzchołek. Po opadnięciu popiołów wulkan stał się niższy o 160 metrów.

1991 - Zmarł Arthur Lewis, brytyjski ekonomista, znany ze swojego wkładu w dziedzinie rozwoju gospodarczego. W 1979 roku otrzymał Nagrodę Banku Szwecji imienia Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii, za pionierskie badania nad ekonomią rozwoju, a w szczególności nad problemami krajów rozwijających się. Razem z nim wyróżnienie dostał Theodore Schultz. Urodził 23 stycznia 1915 roku.

1994 - Premiera filmu animowanego "Król Lew". Fabuła filmu pokazuje losy Simby - młodego lwa, który poznaje swoje miejsce w "wielkim kręgu życia” i pokonuje szereg przeszkód, by zostać królem Lwiej Ziemi. Scenariusz nawiązuje do dramatu Williama Szekspira pod tytułem "Hamlet". Muzykę do Króla Lwa skomponowali Elton John i Hans Zimmer, słowa napisał Tim Rice. Ścieżka dźwiękowa oraz utwór "Can You Feel The Love Tonight" zostały uhonorowane dwoma Oscarami za rok 1994 w kategoriach: najlepsza oryginalna muzyka filmowa i najlepsza oryginalna piosenka filmowa. 30. rocznica

1996 - Zmarła Ella Fitzgerald, amerykańska wokalistka jazzowa, jedna z najwybitniejszych śpiewaczek w historii tego gatunku muzycznego, jak również swingu i bebopu, nazywana "pierwszą damą piosenki". Karierę solową rozpoczęła na początku lat 40. XX wieku, śpiewając w klubach i teatrach Nowego Jorku. Po II wojnie światowej występowała między innymi w zespole Jazz at the Philharmonic, z którym koncertowała w całej Europie, w tym w Polsce w 1965 roku. Urodziła się 25 kwietnia 1917 roku.

1996 - 212 osób zostało rannych w wyniku przeprowadzonego przez IRA zamachu bombowego w centrum Manchesteru.

2001 - Otwarcie w Norwegii tunelu pod lodowcem Folgefonna. Ma on 11 tysięcy 150 metrów długości. Skrócił czas podróży z czterech godzin do dziesięciu minut.

2002 - Zmarł Ahmed Hegazi, egipski aktor. Wystąpił w polskich produkcjach: "W pustyni i w puszczy", jako Gebhr oraz filmie o królu Kazimierzu Wielkim, w roli wodza Tatarów. Najbardziej znanym filmem z jego udziałem była Al-Mummia ("Mumia”). Urodził się 18 czerwca 1935.

2003 - Zmarł Jewgienij Kołobow, rosyjski dyrygent, twórca teatru nowego typu - "Nowa Opera” w Moskwie. Przez wiele lat był kierownikiem orkiestry Teatru Maryjskiego w Petersburgu. Jako pierwszy wystawiał w ZSRR takie opery, jak "Borys Godunow” w oryginalnej wersji Musorgskiego i "Romeo i Julia” Prokofiewa. Urodził się w 1946 roku.

2004 - Zmarł Lech Kalinowski, historyk sztuki, mediewista, metodolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności i British Academy. Jego prace na temat sztuki średniowiecza i renesansu zostały zebrane w tomie "Speculum artis”. Jako przedstawiciel Fundacji Karoliny Lanckorońskiej pośredniczył w akcji stypendialnej dla pracowników naukowych w zagranicznych bibliotekach. Urodził się 12 września 1920 roku. 20. rocznica

2008 - Zmarł Robert Mroziewicz, dyplomata i historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Collegium Civitas. W latach 90. przedstawiciel Polski przy ONZ, wiceminister spraw zagranicznych, wiceminister obrony narodowej, zajmował się integracją Polski z NATO. Autor licznych publikacji naukowych. Urodził się 12 września 1942 roku.

2008 - Zmarł Stan Winston, amerykański twórca filmowych efektów wizualnych i specjalnych, charakteryzator oraz reżyser filmowy. Był najbardziej znany z pracy w filmach: "Terminator", "Terminator 2: Dzień sądu", "Park Jurajski", "Obcy - decydujące starcie", "Predator", "Powrót Batmana", "Edward Nożycoręki" i "Avatar". Uzyskał dziesięć nominacji i zdobył cztery Oscary. Urodził się 7 kwietnia 1946 roku.

2009 - Zmarł Henryk Lewczuk, żołnierz Armii Krajowej, polityk, poseł na Sejm. Uczestniczył w kampanii wrześniowej w 1939 roku. Później był dowódcą drużyny w oddziale partyzanckim Zygmunta Szumowskiego pseudonim "Sędzimir", brał udział w walkach z Niemcami w Lasach Parczewskich, pod Kolonią Warszawską i Czółnami. Działał w konspiracji w ZWZ-AK. W latach 1945-47 działał w antykomunistycznym podziemiu. W maju 1946 oddział ten brał udział w uwolnieniu więźniów Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Hrubieszowie. Ujawnił się wraz z oddziałem w marcu 1947, rok później wyemigrował na Zachód. Do Polski powrócił w 1992. Był jednym z założycieli Ruchu Odbudowy Polski. Urodził się 4 lipca 1923 roku. 15. rocznica

2011 - Zmarł William E. "Bill” Haast, dyrektor Miami Serpentarium Laboratories w stanie Floryda, gdzie zajmował się pobieraniem jadu od bardzo niebezpiecznych węży. W 1948 roku jego zajęcie stało się atrakcją dla turystów. W ciągu swojej kariery został ugryziony około 170 razy przez różne gatunki jadowitych węży i jest pod tym względem rekordzistą. Jako pierwszy naukowiec dostarczył jad węża do badań nad leczeniem polio, co zaowocowało szczepionką, która weszła do użytku w 1955 roku. Urodził się 30 grudnia 1910 roku.

2012 - Zmarł Stefan Stuligrosz, dyrygent, kompozytor, pedagog, profesor akademii muzycznej w Poznaniu. Skomponował ponad 600 utworów chóralnych, przede wszystkim religijnych. W 1945 roku zorganizował Chór Chłopięcy i Męski Filharmonii Poznańskiej, nazywany powszechnie "Poznańskimi Słowikami", którego został kierownikiem artystycznym i dyrygentem. Chór pod jego dyrekcją koncertował w wielu krajach Europy, w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Japonii. Urodził się 26 sierpnia 1920 roku.

2014 - Zmarł Andrzej Hudziak, aktor, związany ze Starym Teatrem w Krakowie. Wystąpił między innymi w filmie Andrzeja Barańskiego "Parę osób, mały czas", w którym zagrał rolę poety Mirona Białoszewskiego. Za najwybitniejsze osiągnięcie aktorskie w jego karierze teatralnej uchodzi rola Konrada w "Kalkwerku" w reżyserii Krystiana Lupy według Thomasa Bernharda. Urodził się 27 lutego 1955 roku. 10. rocznica

2016 - Zmarła Lois Duncan, amerykańska pisarka, autorka między innymi popularnych thrillerów dla młodzieży i książeczek z obrazkami dla dzieci. Najpopularniejszym utworem Lois Duncan jest "I Know What You Did Last Summer", intrygująca powieść dla młodzieży, która doczekała się ekranizacji, jako "Koszmar minionego lata". Ważną pozycją w jej twórczości jest także książka "Kto zabił moją córkę?", będąca relacją z poszukiwań pisarki mordercy jej 18-letniej córki - Kaitlyn Arquette. Urodziła się 28 kwietnia 1934 roku.

2017 - Zmarł Gustaw Bujok, skoczek narciarski i zawodnik kombinacji norweskiej. W 1960 był najlepszym z Polaków w zawodach o Memoriał Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny. Startował na skoczniach szwajcarskich, fińskich, radzieckich i wschodnioniemieckich. W latach 1961-1964 brał udział w konkursach Turnieju Czterech Skoczni, plasując się w pierwszej dwudziestce zawodników. Urodził się 16 maja 1937 roku.

2018 - Zmarł Matt "Guitar” Murphy, amerykański gitarzysta. Współpraca z Blues Brothers Band spowodowała, że stał się on jednym z najbardziej znanych muzyków bluesowych w Stanach Zjednoczonych. Urodził się 29 grudnia 1929 roku.

2019 - Zmarł Franco Zeffirelli włoski reżyser filmowy, teatralny i operowy. Zajmował się sztuką wizualną także, jako scenograf, projektant kostiumów, producent i aktor filmowy, teatralny i telewizyjny. Był laureatem nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej za najlepszą scenografię, za film "Traviata" w 1984 roku. Wcześniej zrealizował kilkanaście filmów i adaptacji filmowych, w tym: "Poskromienie złośnicy", "Romeo i Julia", "Brat Słońce, siostra Księżyc" oraz "Jezus z Nazaretu". Urodził się 12 lutego 1923 roku. 5. rocznica

2021 - Zmarł Zbigniew Nikodemski, muzyk. Współzałożyciel Rezerwatu, gdzie pełnił funkcję klawiszowca. Jest autorem takich utworów jak "Zaopiekuj się mną”, "Serce dla...”, "Nieprzytomnie słodka noc” i "Czarownica”. Urodził się 15 marca 1954 roku.

2022 - Zmarł Jerzy Jackl, historyk literatury i teatrolog, członek opozycji demokratycznej w PRL, działacz społeczny, polityczny i związkowy. Jest autorem książek, artykułów i haseł do encyklopedii z dziedziny literatury, historii teatru i filmu oraz adaptacji sztuk teatralnych dla Teatru Telewizji. W 1989 był współzałożycielem Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej, w 1990 współtworzył Polską Fundację Katyńską. Był współtwórcą Porozumienia Centrum, autorem nazwy i pierwszej deklaracji partii. Urodził się 9 grudnia 1933 roku.

2023 - Zmarła Glenda Jackson, brytyjska aktorka filmowa i teatralna, zdobywczyni dwóch Oscarów dla najlepszej aktorki za role w filmach: "Zakochane kobiety" oraz "Miłość w godzinach nadliczbowych". Wystąpiła też w takich produkcjach fabularnych, jak: "Ostatni taniec Salome", "Ta przeklęta niedziela", "Maria, królowa Szkotów", "Hedda", "Niezwykła Sara". Na początku lat 90. zrezygnowała z pracy w filmie i poświęciła się karierze politycznej. Była działaczką Partii Pracy i zasiadła w Izbie Gmin. W 2015 zakończyła karierę polityczną i powróciła do aktorstwa. Urodziła się 9 maja 1936 roku. 1. rocznica

2023 - Zmarła Zofia Melechówna, aktorka teatralna i filmowa. Najważniejsze kreacje sceniczne stworzyła w Teatrze im. Wilama Horzycy w Toruniu. Wystąpiła w "Wizycie starszej pani" Friedricha Dürrenmatta, "Zmierzchu" Izaaka Babla, "Iwonie, Księżniczce Burgunda" Witolda Gombrowicza. Zagrała też w filmachm - "Zabicie ciotki", "Owoce miłości". Urodzia się 20 stycznia 1926 roku. 1. rocznica

2023 - Zmarł Bohdan Urbankowski, poeta, eseista, literaturoznawca, filozof. Jest autorem ponad 50 książek, w tym monografii: Adama Mickiewicza, Fiodora Dostojewskiego, Karola Wojtyły i Józefa Piłsudskiego. Jest również autorem dramatów, esejów i zbiorów poezji. W czasach PRL był działaczem opozycji demokratycznej. Pełnił funkcję doradcy do spraw kultury i wychowania w Ministerstwie Obrony Narodowej w rządzie premiera Jana Olszewskiego. W 2010 został przewodniczącym Rady Programowej Związku Piłsudczyków. Urodził się 19 maja 1946 roku. 1. rocznica