Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2024-05-25, 07:00 Autor: IAR/K.Sowińska/dok.

Kartka z kalendarza

25 maja - Międzynarodowy Dzień Dziecka Zaginionego.

25 maja - Rozpoczyna się Tydzień Solidarności z Ludami Zamieszkującymi Niesamorządne Terytoria, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. Potrwa do 31 maja.

25 maja - Dzień Wyzwolenia Afryki.
992 - Zmarł Mieszko I, książę Polan z dynastii Piastów, sprawujący władzę od około 960 roku, uważany za twórcę państwowości polskiej. Poprzez przyjęcie chrztu w 966 roku oraz ślub z księżniczką czeską Dobrawą włączył państwo w zachodni krąg kultury chrześcijańskiej. Pod koniec jego panowania kraj liczył około miliona mieszkańców. Urodził się według różnych źródeł między 922 a 945 rokiem.

1457 - Król Kazimierz IV Jagiellończyk nadał Gdańskowi tak zwany Wielki Przywilej, zapewniający swobodny przewóz towarów Wisłą z Polski, Litwy i Rusi bez konieczności kontroli oraz inne przywileje, które miały wynagrodzić miastu wkład w wojnę 13-letnią.

1477 - Wit Stwosz rozpoczął w Krakowie pracę nad ołtarzem mariackim. Jest to największa w Europie gotycka nastawa ołtarzowa. Figury, których w ołtarzu jest ponad 200, wyrzeźbione są z litych kloców lipowych. Cała konstrukcja wykonana jest w drewnie dębowym, natomiast tło w modrzewiu. Ołtarz Wita Stwosza łączy w sobie elementy sacrum i profanum. Mistycyzm zmieszany jest z naturalistycznym realizmem. Złote szaty apostołów występują obok codziennych ubiorów noszonych w średniowiecznym Krakowie. Obok wzniosłych religijnych scen ukazane zostało życie w jego codzienności. Postać Madonny zachowuje ideał średniowiecznego piękna, ale apostołom Wit Stwosz nadał rysy mieszczan krakowskich.

1803 - Urodził się Ralph Waldo Emerson, amerykański pisarz, poeta, filozof moralista, jeden z najbardziej wpływowych myślicieli i pisarzy XIX wieku. Współtwórca i czołowy wyraziciel amerykańskiej romantycznej doktryny filozoficzno-moralnej związanej z transcendentalizmem. Autor licznych pism filozoficznych. Zmarł 27 kwietnia 1882 roku.

1865 - Urodził się Pieter Zeeman, holenderski fizyk, profesor uniwersytetu w Amsterdamie. Odkrywca w 1896 roku wpływu pól magnetycznych na strukturę linii widmowych świecących ciał, nazwane zjawiskiem Zeemana. Laureat Nagrody Nobla w 1902 roku w dziedzinie fizyki. Zmarł 9 października 1943 roku.

1681 - Zmarł Pedro Calderón de la Barca, wybitny dramaturg hiszpański, duchowny, przedstawiciel europejskiego teatru barokowego. Autor około 200 komedii i dramatów, między innymi: "Alkad z Zalamei”, "Życie snem”, "Wielki Teatr Świata” i "Książę niezłomny”, który przyniósł mu największy rozgłos. Urodził się 17 stycznia 1600 roku.

1852 - Urodził się William Muldoon, amerykański wrestler i zapaśnik irlandzkiego pochodzenia, promotor sportowy, trener zapaśników i bokserów, kulturysta, aktor teatralny, wojskowy, policjant, pierwszy przewodniczący New York State Athletic Commission i wynalazca piłki lekarskiej. Jest nazywany ojcem amerykańskiego wrestlingu. W 1880 zdobył uznanie, jako mistrz świata w zapasach klasycznych i do końca swojej kariery nie stracił tego tytułu. Dzięki doświadczeniom zdobytym, jako aktor teatralny, jako jeden z pierwszych promotorów wprowadził do wrestlingu elementy spektaklu. Często występował w stroju gladiatora. Zmarł 3 czerwca 1933 roku.

1886 - Urodził się Stanisław Łempicki, historyk literatury, badacz kultury polskiego renesansu, profesor historii oświaty i szkolnictwa Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Jana Kazimierza, członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, jeden z przedstawicieli filozoficznej szkoły lwowsko-warszawskiej. Redaktor naczelny "Pamiętnika Literackiego". Zmarł 2 grudnia 1947 roku.

1887 - Urodził się Francesco Forgione, znany jako ojciec Pio, włoski kapucyn, stygmatyk. Zasłynął, jako spowiednik o szczególnym darze rozeznania sumień. Wielka liczba osób zawdzięcza mu duchową przemianę, liczne są też przykłady nawróceń i uzdrowień. Ponad 30 lat po śmierci został beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II w 1999 roku, a kanonizowany w 2002. Dziś jest jednym z najpopularniejszych świętych Kościoła katolickiego. W roku 1947 Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II, odwiedził ojca Pio i wyspowiadał się u niego. Austriacki kardynał Alfons Maria Stickler wyznał, że Karol Wojtyła powiedział mu, że podczas tego spotkania ojciec Pio przepowiedział mu, że któregoś dnia zasiądzie na "najwyższym stanowisku w Kościele”. Zmarł 23 września 1968 roku.

1891 - Urodził się Mieczysław Świerz, jeden z najbardziej aktywnych taterników lat 20. XX wieku. Dokonał blisko stu pierwszych przejść, w tym wschodnią ścianą Mięguszowieckiego Szczytu Wielkiego. Współautor wraz z Januszem Chmielowskim przełomowego, czterotomowego przewodnika wspinaczkowego "Tatry Wysokie". Zginął w 38. roku życia, 5 lipca 1929 roku na zachodniej ścianie Kościelca.

1889 - Urodził się Igor Sikorski, amerykański inżynier pochodzenia ukraińskiego, uważany za ojca współczesnych śmigłowców. Jest twórcą pierwszego samolotu wielosilnikowego oraz pierwszego w pełni udanego śmigłowca "VS-300” - jednowirnikowego ze śmigłem ogonowym - z 1941 roku. Zmarł 26 października 1972 roku. 135. rocznica

1901 - Urodził się Benedykt Jerzy Dorys, fotografik, założyciel Związku Polskich Artystów Fotografików. W latach międzywojennych prowadził w Warszawie modne atelier portretowe, pracę tę kontynuował również po wojnie. Jest znany ze stosowania techniki wielobarwnych przetoków. Serię jego zdjęć przedstawiających przedwojenne życie Kazimierza nad Wisłą uznaje się za pierwszy polski reportaż fotograficzny. Uczestniczył w ponad 100 wystawach zbiorowych w kraju i za granicą. Zmarł 19 września 1990 roku.

1904 - Urodził się Stanisław Rogalski, konstruktor lotniczy i pilot sportowy. Razem ze Stanisławem Wigurą i Jerzym Drzewieckim skonstruował w 1927 roku samolot RWD. Współzałożyciel spółki konstruktorskiej RWD, wykładowca Politechniki Warszawskiej. Od 1949 przebywał na emigracji w Stanach Zjednoczonych. Zmarł 6 lutego 1976 roku. 120. rocznica

1904 - Urodził się Józef Kuropieska, generał broni, uczestnik kampanii wrześniowej, w latach wojny jeniec oflagów, po wojnie służył w Ludowym Wojsku Polskim. W okresie stalinowskim w 1950 roku został aresztowany i oskarżony o szpiegostwo i organizowanie spisku w wojsku, a w roku 1952 skazany na karę śmierci, pozbawienie praw publicznych i honorowych praw obywatelskich na zawsze oraz przepadek całego mienia. Jako jeden z niewielu oskarżonych oficerów tak zwanego spisku w wojsku nigdy nie przyznał się do winy. Przez ponad rok przebywał w celi śmierci, oczekując egzekucji. Został zrehabilitowany w 1956 roku, po czym powrócił do czynnej służby wojskowej. Był jednym z głównych twórców pierwszej w powojennej Polsce dywizji spadochronowej, a także komendantem Akademii Sztabu Generalnego, w której stworzył szereg nowatorskich koncepcji w nauczaniu. Zmarł 31 sierpnia 1998 roku. 120. rocznica

1920 - Urodził się Zbigniew Twardy, pseudonim "Trzask”, porucznik artylerii w Armii Krajowej, cichociemny. Na początku okupacji niemieckiej przedostał się do Francji, a po jej kapitulacji do Wielkiej Brytanii. Jako żołnierz wojska polskiego na obczyźnie zgłosił się do służby w kraju. Po przeszkoleniu z dywersji i zaprzysiężeniu został przerzucony w okolice Siedlec i skierowany do Armii Krajowej w okręgu Wołyń. Pełnił funkcję oficera organizacyjnego, później mianowany dowódcą oddziału konspiracyjnego "Błyskawica” i oddziałów samoobrony. Zmarł w wyniku ran odniesionych w walkach, 6 października 1944 roku w Chełmie. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

1921 - Urodził się Mieczysław Albert Krąpiec, duchowny katolicki, dominikanin, filozof i teolog, wieloletni rektor i profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Zainicjował wydanie Powszechnej Encyklopedii Filozofii. Rozpoczął prace nad powstaniem Encyklopedii katolickiej, powołał Szkołę Kultury i Języka Polskiego przy KUL oraz Zakład Duszpasterstwa i Migracji Polonijnej. Zmarł 8 maja 2008 roku.

1923 - Urodził się Konrad Ignacy Strycharczyk, pseudonim "Słowik", aktor i śpiewak, żołnierz Armii Krajowej oraz Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Po wojnie był prześladowany przez komunistyczne władze za działalność niepodległościową. Podczas II wojny światowej należał do Armii Krajowej. Był łącznikiem w oddziale Franciszka Przysiężniaka pseudonim "Ojciec Jan". Uczestniczył w akcjach konspiracyjnych, między innymi w Stalowej Woli, Nisku, Rudniku, Leżajsku, Jarosławiu. Zmarł 10 lipca 2015 roku.

1926 - Urodził się Jan Józef Lipski, krytyk i historyk literatury, publicysta, działacz polityczny. Żołnierz Armii Krajowej i uczestnik Powstania Warszawskiego. Po wojnie członek Klubu Krzywego Koła, jeden z inicjatorów Listu 59, współzałożyciel KOR, od 1980 roku działacz Solidarności, senator I kadencji. Autor książki-eseju "Dwie ojczyzny - dwa patriotyzmy. Uwagi o megalomanii i ksenofobii narodowej Polaków", "Szkiców o poezji", opracowań publikacji Stefana Żeromskiego, Juliana Tuwima, Jana Kasprowicza, Andrzeja Struga, Benedykta Chmielowskiego. Zmarł 10 września 1991 roku.

1927 - Urodził się Robert Ludlum, amerykański pisarz, aktor, producent teatralny, autor powieści szpiegowskich, najbardziej znane to "Tożsamość Bourne'a", "Weekend z Ostermanem" oraz "Przesyłka z Salonik". Zmarł 12 marca 2001 roku.

1929 - Urodził się Stanisław Załuski, prozaik, współpracownik prasy Wybrzeża, autor utworów dla młodzieży i widowisk telewizyjnych. Debiutował opowiadaniem "Łapówka” nadanym przez Polskie Radio w 1957. Wydał opowiadania "Ślad na asfalcie”, "Gwiazdy bez blasku”, "Nim skończy się noc”, "Klub nocnych Marków”, "Rywale”. W latach 1988-1992 wydał pod pseudonimem Leon Korn, we współpracy z Mirosławem Stecewiczem, 12 tomów bajek dla dzieci. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. 95. rocznica

1931 - Urodziła się Krystyna Kersten, historyk, publicystka, profesor Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. Autorka prac dotyczących najnowszej historii Polski: "Narodziny systemu władzy. Polska 1943-1948”, ”Polska - probierz porozumień jałtańskich”, "Historia polityczna Polski 1944-1956”. Zmarła 10 lipca 2008 roku.

1931 - Urodził się Włodzimierz Denysenko, śpiewak operowy, bas-baryton. W repertuarze posiadał około 40 ról operowych, wiele partii w muzyce oratoryjnej oraz pieśni. Zapisał się kreacją toreadora w "Carmen” Georgesa Bizeta, Zbigniewa w "Strasznym Dworze” Stanisława Moniuszki czy Mefisto w "Fauście” Charlesa Gunoda. Zmarł 10 września 2019 roku.

1942 - Urodziła się Łucja Prus, piosenkarka znana głównie z licznych występów estradowych oraz z muzyki do filmów animowanych i fabularnych, wylansowała tak popularne przeboje, jak: "Dookoła noc się stała”, "Nic dwa razy”, "Twój portret”, "W żółtych płomieniach liści”, "Walc chopinowski”, "Tango z różą w zębach”. Współpracowała między innymi z Januszem Muniakiem, Włodzimierzem Nahornym, Jonaszem Koftą, Janem Wołkiem, Agnieszką Osiecką, Alicją Majewską, Jerzym Połomskim oraz zespołem Skaldowie. Zmarła 3 lipca 2002 roku.

1942 - 270 Żydów zostało rozstrzelanych w Kiwercach na Wołyniu przez niemieckie SD i żandarmerię oraz policję ukraińską.

1942 - Zginął Jerzy Stanisław Jankiewicz, major pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, uczestnik bitwy o Anglię, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari. Pierwszy Polak, który dowodził angielskim dywizjonem myśliwskim. Zginął podczas walki powietrznej z niemieckimi myśliwcami. Urodził się 15 lipca 1913 roku.

1948 - W mokotowskim więzieniu wykonano wyrok śmierci na rotmistrzu Witoldzie Pileckim. Był żołnierzem podziemia niepodległościowego, który dobrowolnie dostał się do niemieckiego obozu Auschwitz, aby zebrać informacje o rzeczywistej roli obozu i traktowaniu więźniów, zorganizował tam ruch oporu. Po ucieczce z obozu sporządził "raport oświęcimski”, później uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie, w 1947 roku, został aresztowany przez bezpiekę i oskarżony przez komunistyczne władze o działalność szpiegowską, a następnie w pokazowym procesie skazany na śmierć i stracony. Wyrok został unieważniony w 1990 roku. W 2006 roku został odznaczony Orderem Orła Białego. W 2013. awansowany do stopnia pułkownika. Urodził się 13 maja 1901 roku.

1951 - Urodził się Roman Paszke, żeglarz, kapitan jachtowy, konstruktor. 31 grudnia 2000 roku wystartował z jedną polską załogą w prestiżowych regatach dookoła świata The Race, które po 99 dniach, 12 godzinach i 31 minutach ukończył 10 kwietnia 2001 roku na czwartym miejscu, pokonując 32 tysiące mil morskich. W 2007 i 2011 roku podjął próby bicia rekordu w samotnym rejsie dookoła świata, jednak bez sukcesu.

1952 - We Wrocławiu urodziła się Gabriela Kownacka, aktorka. Występowała między innymi w warszawskich teatrach Kwadrat, Współczesny, Studio i Teatrze Narodowym; odtwórczyni roli Anity w komedii muzycznej "Hallo Szpicbródka", telewizyjnej publiczności znana, jako Anka z serialu "Rodzina zastępcza". Wystąpiła w ponad 60 rolach Teatru Telewizji i zagrała w ponad 40 spektaklach teatralnych w całym kraju. W 2012 ukazała się książka autorstwa Romana Dziewońskiego "Gabi. Gabriela Kownacka". Zmarła 30 listopada 2010 roku.

1957 - Urodziła się Agata Tuszyńska, pisarka, poetka, reportażystka, autorka takich książek, jak: "Singer. Pejzaże pamięci", "Długie życie gorszycielki. Losy i świat Ireny Krzywickiej", "Rodzinna historia lęku", "Narzeczona Schulza".

1960 - Urodziła się Majka Jeżowska, piosenkarka, kompozytorka, wykonawczyni takich przebojów lat 80. XX wieku, jak: "Od rana mam dobry humor”, "Najpiękniejsza w klasie", a także piosenek dla dzieci: "A ja wolę moją mamę" i "Wszystkie dzieci nasze są".

1961 - Program Apollo: prezydent John F. Kennedy przedstawił w czasie przemówienia w Kongresie projekt wysłania do końca dekady człowieka na Księżyc i jego bezpiecznego sprowadzenia na Ziemię. Plan został zrealizowanych w latach 1966-1972. W 1969 w czasie misji Apollo 11 człowiek stanął na Księżycu. Całkowity koszt programu wyniósł 25,4 miliarda dolarów.

1961 - Urodził się Robert Brylewski, wokalista, gitarzysta, kompozytor i autor tekstów. Debiutował pod koniec lat 70., kiedy założył zespół The Boors, przemianowany wkrótce na Kryzys. Był ważną postacią polskiej kultury niezależnej, jednym z twórców polskiej sceny punk i reggae. Współtworzył zespoły: Kryzys, Brygada Kryzys, Izrael i Armia. Posługiwał się różnymi gatunkami muzyki, eksperymentował z dźwiękiem. W 2012 roku ukazała się autobiografia muzyka zatytułowana "Kryzys w Babilonie". Zmarł 3 czerwca 2018 roku.

1963 - Na szczycie 30 państw afrykańskich obradujących w Adis Abebie podpisano Kartę Organizacji Jedności Afryki OJA. Tym samym powstała jedna z najważniejszych i najliczniejszych regionalnych organizacji międzynarodowych, zrzeszająca niemal wszystkie państwa Afryki z wyjątkiem Maroka. W 2002 organizacja przestała istnieć i na jej miejsce została powołana Unia Afrykańska.

1967 - W Rzymie w finałach Mistrzostw Europy w boksie trzej reprezentanci Polski zdobyli złote medale: Józef Grudzień, Ryszard Petek i Hubert Skrzypczak.

1972 - Sejm ratyfikował układ o normalizacji stosunków między PRL a RFN z grudnia 1970 roku, w którym strona zachodnioniemiecka uznała granicę na Odrze i Nysie Łużyckiej.

1974 - W Szczecinie urodziła się Ilona Ostrowska, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna; wystąpiła między innymi w filmach "Samotność w sieci", "lle waży koń trojański?", "7 uczuć". Największą popularność przyniosła jej rola Lucy, Amerykanki polskiego pochodzenia w serialu Telewizji Polskiej "Ranczo". 50 rocznica

1975 - W Warszawie zakończył się 27. Wyścig Pokoju, w którym po raz czwarty i ostatni w swej karierze zwyciężył Ryszard Szurkowski.

1976 - Urodził się Cillian Murphy, irlandzki aktor filmowy i teatralny, początkowo także muzyk rockowy i autor tekstów, zagrał między innymi w filmach - "Dziewczyna z Perłą", "Wzgórze nadziei", laureat Złotego Globu i Oscara za tytułową rolę w filmie "Oppenheimer" w 2024 roku.

1977 - Premiera filmu science fiction "Gwiezdne wojny" w reżyserii George’a Lucasa. Opowiada o młodym Luke’u Skywalkerze, który - podobnie jak ojciec - chce zostać rycerzem Jedi. Główne role zagrali - Mark Hamill, Harrison Ford i Carrie Fisher. W 1989 roku film został wprowadzony do Narodowego Rejestru Filmowego, jako "film znaczący kulturowo, historycznie lub estetycznie” i od tego czasu jest przechowywany w Bibliotece Kongresu. Film zdobył sześć Oscarów w kategoriach: najlepsza muzyka, najlepszy montaż, najlepsze kostiumy, najlepsza scenografia, najlepszy dźwięk i najlepsze efekty specjalne. Otrzymał również nagrodę specjalną za efekty dźwiękowe.

1984 - Urodziła się Paulina Ligocka, snowboardzistka, dwukrotna brązowa medalistka mistrzostw świata w half-pipie, w 2007 i 2009 roku. Jest pierwszą polską snowboardzistką, która zdobyła medal mistrzostw świata. 40 rocznica

1986 - Urodziła się Luiza Złotkowska, łyżwiarka szybka, brązowa medalistka Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Vancouver w 2010 roku oraz srebrna medalistka igrzysk w Soczi w 2014. Trzykrotna medalistka Zimowej Uniwersjady w Harbinie, mistrzyni Polski, rekordzistka Polski na dystansie pieciu tysięcy metrów. W 2020 roku zakończyła karierę sportową.

1986 - W wyniku zatonięcia w Bangladeszu promu rzecznego Shamia zginęło około 600 osób.

1987 - W Zakopanem urodził się Kamil Stoch, skoczek narciarski, trzykrotny indywidualny mistrz olimpijski oraz drużynowy brązowy medalista olimpijski, Indywidualny mistrz świata, drużynowy mistrz świata. Dwukrotny zdobywca Pucharu Świata, zwycięzca trzech edycji Turnieju Czterech Skoczni Zdobywca 34 medali na mistrzostwach Polski, w tym 12 złotych. Aktualny rekordzista Polski w długości skoku narciarskiego - 251,5 metra w Planicy z 2017 roku. W Pucharze Świata zwyciężył w 39 konkursach Jako trzykrotny mistrz olimpijski jest trzecim najbardziej utytułowanym polskim sportowcem w historii igrzysk, po Robercie Korzeniowskim oraz Irenie Szewińskiej. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

1995 - Papież Jan Paweł II wydał encyklikę "Ut unum sint", dotyczącą ekumenizmu. Zostało w niej podkreślone, że Kościół zmierza w stronę jedności. Dokument spotkał się z powszechnym uznaniem wśród różnorodnych odłamów chrześcijańskich: luteranizmu, anglikanizmu, starokatolicyzmu oraz prawosławia.

1997 - W Polsce odbyło się ogólnonarodowe referendum konstytucyjne. W głosowaniu została przyjęta obowiązująca obecnie ustawa zasadnicza, uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe 2 kwietnia 1997 roku. Za przyjęciem konstytucji głosowało 52,71 procent uczestników referendum, przeciwko - 45,89 procent.

2002 - 225 osób zginęło u wybrzeży Tajwanu w katastrofie Boeinga 747 należącego do China Airlines. Samolot wpadł do morza w 22 minuty po starcie z Taoyuan. Maszyna leciała ze stolicy Tajwanu do Hongkongu.

2003 - Zmarła Irena Jurgielewiczowa, pisarka, pedagog, autorka popularnych powieści dla młodzieży. Jej powieść "Ten obcy" w 1964 roku została umieszczona na Liście Honorowej IBBY, czyli Międzynarodowej Izby do spraw Książek dla Młodych, a w 2002 trafiła do "Kanonu Książek dla Dzieci i Młodzieży". Inne znane jej książki to: "Wszystko inaczej", "Ważne i nieważne, "Niespokojne godziny", "Inna". Jest laureatką Orderu Uśmiechu - międzynarodowego odznaczenia nadawanego za działania przynoszące dzieciom radość. Urodziła się 13 stycznia 1903 roku.

2006 - Podróż apostolska Benedykta XVI do Polski pod hasłem "Trwajcie mocni w wierze". Papież odwiedził Warszawę, Częstochowę, Kraków, Kalwarię Zebrzydowską, Wadowice i były niemiecki obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau. Pielgrzymka trwała do 28 maja. Był to jedyny pobyt Benedykta XVI w Polsce.

2006 - Zmarł Anthony Li Duan, arcybiskup Xianu, jeden z wybitnych hierarchów Kościoła katolickiego w Chinach. Był wielokrotnie poddawany represjom przez komunistyczne władze chińskie, przesłuchiwany i więziony. Urodził się 13 czerwca 1927 roku.

2007 - Zmarł Mirosław Drozdek, ksiądz katolicki, pallotyn, kustosz Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Zakopanem. Był przyjacielem Jana Pawła II. W latach 1980-2006 był kapelanem NSZZ "Solidarność” w Zakopanem. Z jego inicjatywy wzniesiono na Krzeptówkach Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej, jako votum dziękczynne za ocalenie życia Jana Pawła II po zamachu 13 maja 1981. To jego parafianie podczas pogrzebu Jana Pawła II reprezentowali Polskę niosąc dary ofiarne w trakcie mszy. Urodził się 14 sierpnia 1942 roku.

2011 - Zmarł Edward Żentara, aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, reżyser, dyrektor tarnowskiego Teatru imienia Ludwika Solskiego. Grał w filmach: "Siekierezada”, ”Życie za życie. Maksymilian Kolbe”, "Łuk Erosa”, "Austeria” "Teczka” oraz w serialach telewizyjnych: “Ekstradycja”, “Fala zbrodni”, "Pierwsza miłość”. Urodził się 18 marca 1956 roku.

2013 - Zmarł Jan Szewczyk, popularyzator jazzu w Polsce, organizator koncertów i festiwali. Był uczestnikiem legendarnych I Zaduszek Jazzowych w Krakowie w 1954 roku, pierwszych Festiwali Jazzowych w Sopocie w 1956 i 1957, a także jednym z organizatorów pierwszych festiwali Jazz Jamboree. Menedżer wielu zespołów jazzowych oraz grupy 2+1. Współzałożyciel Federacji Polskich Klubów Jazzowych i Polskiej Federacji Jazzowej. Urodził się w 1934 roku.

2014 - Zmarł generał Wojciech Jaruzelski, odpowiedzialny za wprowadzenie 13 grudnia 1981 roku w Polsce stanu wojennego. W okresie PRL był między innymi premierem, przewodniczącym Rady Państwa i ministrem obrony narodowej. Po transformacji ustrojowej w latach 1989-1990 był prezydentem wybranym przez Zgromadzenie Narodowe. Był oskarżony o współudział w krwawym stłumieniu robotniczych wystąpień na Wybrzeżu w 1970 roku. Jako minister obrony narodowej odpowiadał też za udział polskiego wojska w inwazji na Czechosłowację w 1968 roku, mającej na celu stłumienie "Praskiej Wiosny". W latach 1967-1968, należąc do kierownictwa resortu obrony, był współodpowiedzialny za usunięcie z armii i degradację blisko 1300 oficerów pochodzenia żydowskiego. Było to częścią antysemickich działań władz, których kulminacją stały się wydarzenia Marca'68. Większość Polaków kojarzy jednak jego nazwisko głównie ze stanem wojennym, który wprowadził 13 grudnia 1981 roku i stanął na czele Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. Urodził się 6 lipca 1923 roku. 10. rocznica

2014 - W Polsce odbyły się wybory do Parlamentu Europejskiego, w których zwyciężył Komitet Wyborczy Platforma Obywatelska, uzyskując 32,13 procent popacia, co przełożyło się na 19 mandatów do PE, drugie miejsce zajął Komitet Wyborczy Prawo i Sprawiedliwość, uzyskując 31,78 procent poparcia i zdobywając również 19 mandatów, trzecie miejsce zajął Komitet Wyborczy Sojusz Lewicy Demokratycznej - Unia Pracy, uzyskując 9,44 procent poparcia i pięć mandatów. Obywatele głosujący w Polsce dokonali wyboru w sumie 51 spośród łącznej liczby 751 eurodeputowanych. Frekwencja wyniosła 23,83 procent. Były to trzecie wybory do PE od czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. 10. rocznica

2016 - Zmarł Juliusz Loranc, kompozytor wielu piosenek i muzyki filmowej, aranżer i pianista. Współpracował z zespołami Alibabki, Quorum oraz wieloma artystami - komponował między innymi dla Stana Borysa, Ireny Santor, Jacka Lecha, Haliny Kunickiej czy Jana Pietrzaka. Jest autorem muzyki do piosenek: "Radość o poranku", "Kwiat jednej nocy", "Wakacje z blondynką". Urodził się 24 września 1937 roku.

2018 - Ponad 66 procent głosujących w referendum w Irlandii opowiedziało się za uchyleniem ósmej poprawki do konstytucji, która w 1983 roku wprowadziła zakaz aborcji. Frekwencja w referenrum wyniosła 64,13 procent.

2019 - Zmarł Zygmunt Matuszak, historyk wojskowości, profesor nauk humanistycznych. Był prorektorem Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Związany także z Akademią Sztabu Generalnego i Akademią Obrony Narodowej. Autor wielu publikacji, między innymi: "Taktyka wojsk lądowych w latach 1939-1945. Wybrane problemy" oraz "Obrona operacyjna w wojskowości polskiej w latach 1918-1939". Urodził się 30 października 1950 roku. 5. rocznica

2020 - Zmarł Antoni Pieniążek, doktor habilitowany nauk prawnych, nauczyciel akademicki, polityk związany z lewicą, a wcześniej z PZPR. Był posłem na Sejm X kadencji, w latach 2005-2012 był dziekanem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Urodził się 3 marca 1940 roku.

2023 - W Lublinie zmarł Riad Haidar, polski lekarz pediatra, działacz społeczny, samorządowiec, polityk pochodzenia syryjskiego, poseł na Sejm IX kadencji, długoletni ordynator Oddziału Neonatologii Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Białej Podlaskiej i wieloletni szef sztabu Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w tym mieście. Urodził się 1 sierpnia 1951 roku w As-Suwajdzie w Syrii. 1. rocznica

2023 - Zmarł Maciej Kujawski, aktor teatralny, filmowy i dubbingowy; wystąpił w serialach "Lokatorzy" i " Na Wspólnej". Od 2002 roku użyczał głosu w produkcjach Disneya Kubusiowi Puchatkowi. Rolę tę przejął po zmarłym Janie Kociniaku. Urodził się 23 lutego 1953 roku. 1. rocznica

Zobacz także

2024-11-19, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 19 listopada - Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Przemocy wobec Dzieci. 19 listopada - Światowy Dzień Pamięci o Ofiarach Wypadków Drogowych. 19 listopada… » więcej 2024-11-18, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 18 listopada - Święto narodowe Łotwy, obchodzony w rocznicę proklamowania niepodległości w 1918 roku. 18 listopada - Polska - Dzień Kolejarza. 18… » więcej 2024-11-17, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 17 listopada - Międzynarodowy Dzień Studenta, obchodzony od 1941 roku dla uczczenia pamięci czeskich studentów prześladowanych w 1939 roku przez hitlerowców. 17… » więcej 2024-11-16, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 16 listopada - Międzynarodowy Dzień Tolerancji, święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją z 12 grudnia 1995 roku z inicjatywy UNESCO. 16… » więcej 2024-11-15, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 15 listopada - Dzień Uwięzionego Pisarza, ustanowiony w 1984 roku przez PEN Club. 15 listopada - Światowy Dzień Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc… » więcej 2024-11-14, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 14 listopada - Międzynarodowy Dzień Zwalczania Nielegalnego Handlu Dobrami Kultury. 14 listopada - Światowy Dzień Walki z Cukrzycą, ustanowiony przez… » więcej 2024-11-13, godz. 14:25 Kartka z kalendarza 13 listopada - Międzynarodowy Dzień Niewidomych, obchodzony w dzień urodzin francuskiego pedagoga Valentina Haüya w 1745 roku, założyciela pierwszej szkoły… » więcej 2024-11-12, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 12 listopada - Światowy Dzień Zapalenia Płuc, nazywany też Światowym Dniem Pneumonii lub Światowym Dniem Walki z Pneumonią. Ustanowiony przez Światową… » więcej 2024-11-11, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości, polskie święto narodowe, obchodzone, co roku 11 listopada na pamiątkę odzyskania przez Polskę niepodległości… » więcej 2024-11-10, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 10 listopada - Światowy Dzień Nauki dla Pokoju i Rozwoju, ustanowiony przez ONZ, w 2001 roku. 10 listopada - Dzień Jeża. » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »