Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2024-03-27, 07:30 Autor: /IAR/B.Falkowska/dok.

Kartka z kalendarza

27 marca - Międzynarodowy Dzień Teatru, ustanowiony w 1961 roku, podczas kongresu Międzynarodowego Instytutu Teatralnego w Helsinkach
997 - Biskup praski Wojciech dokonał masowego chrztu mieszkańców Gdańska.

1521 - Wojna polsko-krzyżacka: statki gdańskie zdobyły na Zalewie Wiślanym statek krzyżacki "Kneiphof" z 75-osobową załogą i żołnierzami zaciężnymi. W wyniku ataku "Kneiphof" wpłynął na mieliznę gdzie był ostrzeliwany i w końcu skapitulował. 9 kwietnia został odprowadzony do Gdańska i potraktowany, jako zdobycz wojenna.

1532 - Zmarł Jan II Dobry, książę opolsko-niemodlińsko-strzelecki. W 1528 roku wydał pierwszą w polskich dziejach ustawę górniczą. W zamian za przywileje dla miast i gwarków, książę otrzymywał część zysków z kopalni. Wtedy również powstały Tarnowskie Góry, które dzięki temu przywilejowi stały się jednym z większych miast Górnego Śląska. Na rok przed swoją śmiercią w 1531 r. Jan II wydał też przywilej ziemski, w którym brał w obronę chłopów przed uciskiem ze strony szlachty. Urodził się około 1460 roku.

1676 - Urodził się Franciszek II Rakoczy, książę siedmiogrodzki, przywódca antyhabsburskiego ruchu wyzwoleńczego na Węgrzech, węgierski bohater narodowy. Od jego nazwiska pochodzi tytuł rewolucyjnego hymnu Węgier. Zmarł 8 kwietnia 1735 roku. 1770 - Zmarł Giovanni Battista Tiepolo, wenecki malarz, jeden z ostatnich przedstawicieli stylu barokowego we freskach. Dekorował katedry, pałace arystokratów i królów w: Udine, Mediolanie, Bergamo i Weronie. Na zaproszenie króla Hiszpanii Karola III wykonał dekorację plafonu Sali Tronowej Palacio Real. Malował sceny religijne, alegoryczne i portrety. Pozostawił 20 dużych zespołów dekoracyjnych malowanych klasyczną techniką al fresco. Urodził się 5 marca 1696 roku.

1806 - Urodził się August Bielowski, historyk, pisarz, wydawca, dyrektor Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich, powstaniec listopadowy, pomysłodawca i autor serii "Monumenta Poloniae historica". Odbywał częste podróże naukowe przeszukując archiwa i biblioteki Rosji, Austrii, Niemiec w poszukiwaniu źródeł do dziejów polskich. Zmarł 11 października 1876 roku.

1832 - Rząd Tymczasowy Królestwa Polskiego został zlikwidowany i zastąpiony reaktywowaną Radą Administracyjną.

1845 - Urodził się Wilhelm Conrad Roentgen, fizyk niemiecki, odkrywca promieni X, zwanych - od jego nazwiska - promieniami rentgenowskimi. W 1901 roku za to odkrycie naukowiec został uhonorowany pierwszą w historii Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki. Zmarł 10 lutego 1923 roku.

1863 - Urodził się Frederick Henry Royce, brytyjski inżynier elektrotechnik, przemysłowiec i konstruktor. Wraz z Charlesem Rollsem założył w 1906 roku fabrykę elitarnych samochodów Rolls-Royce. Zmarł 22 kwietnia 1933 roku.

1871 - W pierwszym w historii międzynarodowym meczu rugby Szkocja pokonała Anglię 1:0. Najstarsze spisane zasady tej gry powstały w 1845 roku w szkole w mieście Rugby w środkowej Anglii, od którego wzięła się nazwa całej dyscypliny sportu. W Polsce rugby pojawiło się w okresie międzywojennym, jednak regularne rozgrywki udało się rozpocząć dopiero wraz z założeniem Polskiego Związku Rugby w 1957 roku.

1879 - Zmarł Dezydery Chłapowski, generał, działacz społeczno-gospodarczy, prekursor pracy organicznej, uczestnik wojen napoleońskich i Powstania Listopadowego. Należał do stuosobowej gwardii honorowej cesarza Napoleona. Został odznaczony po bitwie pod Tczewem, jako dowódca półkompanii, krzyżem Virtuti Militari i Legią Honorową. Urodził się 23 maja 1788 roku. 145 rocznica

1899 - Urodziła się Gloria Swanson, aktorka uznawana za jedną z najwybitniejszych gwiazd kina niemego. Zagrała między innymi w filmach: "Mąż, żona, małżeństwo”, "Królowa Kelly”, "Kaprys lodu”, "Skandal towarzyski”. W czasach kina dźwiękowego występowała sporadycznie. Za najlepszy film tego okresu z jej udziałem uznaje się "Bulwar Zachodzącego Słońca”, za który dostała nominację do Oscara. Zmarła 4 kwietnia 1983 roku. 125 rocznica

1901 - Urodził się Enrique Santos Discépolo, argentyński twórca tanga, autor słynnego "Cambalache”, oraz innych tang wykonywanych przez znanych wykonawców, między innymi Carlosa Gardela. Zmarł 23 grudnia 1951 roku.

1917 - Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich ogłosiła deklarację w sprawie uznania niepodległości Polski: "Zawiadamiając naród polski o tym zwycięstwie wolności nad ogólno-rosyjskim żandarmem, Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich oświadcza, że demokracja Rosji stoi na stanowisku uznania narodowo-politycznego samookreślenia narodów, i oznajmia, że Polska ma prawo co całkowitej niepodległości pod względem państwowo-międzynarodowym".

1923 - Zmarł James Dewar, szkocki chemik i fizyk, profesor Uniwersytetu w Cambridge. Był odkrywcą wzoru chemicznego benzenu i twórcą metody produkcji ciekłego tlenu w ilościach przemysłowych. W 1905 roku odkrył, że węgiel drzewny może wytworzyć próżnię, co było bardzo pomocne przy ówczesnych eksperymentach z dziedziny fizyki atomowej. Urodził się 20 września 1842 roku.

1923 - Zmarł Wawrzyniec Hajda, górnik, poeta ludowy, działacz niepodległościowy na Górnym Śląsku, nazywany "śląskim Wernyhorą". Był organizatorem polskich akcji patriotycznych, należał do osób, które przez całe życie walczyły i budowały na Śląsku przyszłą Polskę. Autor około 200 utworów - wierszy okolicznościowych, bajek, podań, legend - częściowo zaginionych, w których głosił proroctwa o wskrzeszeniu Polski. Urodził się 8 sierpnia 1844 roku.

1923 - Urodził się Shusaku Endo, japoński pisarz katolicki. Jego książki poruszają tematy wiary, stanowią próbę ukazania duchowych rozterek Japończyka-chrześcijanina w tradycyjnie buddyjskim środowisku. Bywa nazywany "japońskim Grahamem Greenem”. Autor powieści: "Morze i trucizna”, "Wulkan”, "Kobieta, którą porzuciłem”, "Samuraj”. Zmarł 29 września 1996 roku.

1924 - Urodziła się Sarah Vaughan, amerykańska wokalistka i pianistka jazzowa, przez znawców uznawana za posiadaczkę jednego z najwspanialszych głosów XX wieku. Koncertowała i nagrywała z najwybitniejszymi muzykami, od Charliego Parkera i Oscara Petersona, po Herbiego Hancocka, Rona Cartera, Dizzy'ego Gillespie'ego i Dona Cherry’ego. Zmarła 3 kwietnia 1990 roku. 100 rocznica

1925 - Po burzliwej debacie Sejm ratyfikował konkordat między Polską a Stolicą Apostolską. Za jego przyjęciem głosowało 181 posłów, przeciw było 110. Umowa regulowała stosunki między władzą świecką a kościelną. Obowiązywała do 22 września 1945, a rozwiązany został uchwałą komunistycznego Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej.

1927 - Urodził się Mścisław Rostropowicz, rosyjski dyrygent, wiolonczelista i pedagog, autor utworów na wiolonczelę. Jako dyrygent prowadził orkiestry operowe i symfoniczne. Współpracował z najwybitniejszymi kompozytorami XX wieku, a wielu z nich napisało utwory specjalnie dla niego, wśród nich Witold Lutosławski - "Koncert wiolonczelowy”. Uważany za jednego z najwybitniejszych współczesnych wirtuozów wiolonczeli. W 1974 roku opuścił Związek Radziecki, a wrócił dopiero po demokratycznych przemianach w 1990 roku. Zmarł 27 kwietnia 2007 roku.

1935 - Urodził się Włodzimierz Bednarski, aktor teatralny i filmowy, najbardziej znany dzięki rolom dubbingowym - przed mikrofonem spędził 40 lat. Był głosem Freda Flintstona, Księcia Igthorn z Gumisiów czy Pana Sowy z Kubusia Puchatka. Sam zagrał w filmach: "Nie ma powrotu, Johnny”, "Na przełaj”, "Awans”, "Ogniem i mieczem” i "Kuchnia polska”. Zmarł 12 czerwca 2020 roku.

1936 - Urodził się Jan "Ptaszyn" Wróblewski, kompozytor, dyrygent, dziennikarz i krytyk muzyczny, jazzman, saksofonista. Jest autorem muzyki filmowej, popularnych piosenek i koncertów symfonicznych. Zainicjowany przez niego w 1970 roku w Programie III Polskiego Radia cotygodniowy magazyn "Trzy kwadranse jazzu" nadawany jest do dziś. Jest członkiem Akademii Muzycznej Trójki. Nagrał kilkanaście albumów autorskich, brał udział w nagraniu kilkudziesięciu innych płyt.

1939 - Urodził się Andrzej Nebeski, perkusista i pianista, członek zespołów "Niebiesko-Czarni" i "Polanie", lider grupy "ABC". Zarejestrował wiele archiwalnych nagrań dla Polskiego Radia, ma także na koncie nagrania płytowe i muzykę do filmów "Polowanie na muchy” i "Stawka większa niż życie”. W 1976 roku muzyk wyjechał z Polski. Początkowo mieszkał w Austrii, a od 1981 roku w Szwecji. Od wiosny 2009 roku Andrzej Nebeski gra i występuje z zespołem Korda-Nebeski Band. 85 rocznica

1942 - Niemcy wymordowali wszystkich pacjentów i część personelu Szpitala Żydowskiego w Lublinie. Zadaniem pozostawionych przy życiu pracowników było uporządkowanie szpitala. Wcześniej Niemcy ograbili szpital z cennej aparatury medycznej. W 1986 roku na ścianie szpitala odsłonięto tablicę pamiątkową w dwóch językach: polskim i hebrajskim, informującą o dawnym przeznaczeniu budynku.

1942 - Początek deportacji do niemieckiego obozu Auschwitz 69 tysięcy Żydów z Francji. W latach 1942-1944, w ramach "ostatecznego rozwiązywania kwestii żydowskiej” KL Auschwitz pełnił rolę największego nazistowskiego ośrodka zagłady ludności żydowskiej z okupowanych przez Trzecią Rzeszę oraz sprzymierzonych z nią krajów europejskich. Łącznie zginęło tam co najmniej milion Żydów, z czego około 100 tysięcy, jako zarejestrowani więźniowie. Nie mniej niż 900 tysięcy zabito niezwłocznie lub niedługo po przywiezieniu w komorach gazowych.

1943 - W odwecie za przeprowadzoną dzień wcześniej akcję pod Arsenałem Niemcy rozstrzelali 140 więźniów warszawskiego Pawiaka. Szare Szeregi 26 marca 1943 roku odbiły harcmistrza Jana Bytnara "Rudego" i 20 innych więźniów, przewożonych z siedziby gestapo przy Alei Szucha do więzienia na Pawiaku. Było to jedno z najważniejszych działań zbrojnych, zorganizowanych przez Grupy Szturmowe Szarych Szeregów. Akcja została przeprowadzona brawurowo w biały dzień, na skrzyżowaniu ulic Bielańskiej i Długiej.

1944 - Żołnierze Wehrmachtu i ukraińskiej 14. Dywizji Grenadierów SS przeprowadzili pacyfikację wsi Smoligów w powiecie hrubieszowskim. Mieszkańcy desperacko bronili swoich domów, jednak wieś została przejęta i podpalona. Napastnicy bestialsko mordowali mieszkańców, nie oszczędzając dzieci, kobiet i starców. Ludzi palono żywcem, zabijano i gwałcono kobiety, rabowano mienie. W wyniku całodziennej walki zginęło 300 Polaków, w większości cywilów, oraz 50 Ukraińców i Niemców. 80 rocznica

1945 - 27 i 28 marca NKWD aresztowało w Pruszkowie koło Warszawy 15 przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, na czele z: komendantem głównym Armii Krajowej generałem Leopoldem Okulickim "Niedźwiadkiem”, przewodniczącym Rady Jedności Narodowej Kazimierzem Pużakiem, Delegatem Rządu RP na Kraj Janem Stanisławem Jankowskim, członkami Krajowej Rady Ministrów - Adamem Bieniem, Stanisławem Jasiukowiczem i Antonim Pajdakiem, przewodniczącym Zjednoczenia Demokratycznego Eugeniuszem Czarnowskim. Wszyscy zostali wywiezieni do Moskwy i tam, wraz z aresztowanym wcześniej przewodniczącym Stronnictwa Narodowego Aleksandrem Zwierzyńskim, sądzeni w tak zwanym "procesie szesnastu”. Z ZSRR nie wrócili już do Polski generałowie: Okulicki, Jankowski i Jasiukowicz.

1945 - 48 więźniów-żołnierzy AK uciekło z obozu NKWD w Skrobowie na Lubelszczyźnie. Większość z nich - w tym Jerzy Ślaski, autor książki o ucieczce - dotarła do oddziału majora Mariana Bernaciaka "Orlika” i walczyła w jego szeregach. Po ucieczce aresztowano 14 osób pomagających w jej przygotowaniach. Wyroki i pobyt w więzieniach przeżyły tylko dwie z nich.

1945 - Żołnierze Armii Czerwonej podpalili, przy użyciu wtoczonych beczek z paliwem, kościół świętego Józefa w Gdańsku. W pożarze zginęło około 100 ukrywających się tam Niemców. Sam kościół w wyniku pożaru stracił dachy i sklepienia oraz prawie całe wyposażenie wnętrza. Poświęcenie odbudowanej świątyni odbyło się w 1953 roku.

1945 - Urodził się Władysław Stachurski, piłkarz reprezentacji Polski i Legii Warszawa, trener, selekcjoner reprezentacji narodowej. Zadebiutował, jako trener kadry 19 lutego 1996 w przegranym 0:5 meczu z Japonią. Łącznie reprezentację prowadził w czterech spotkaniach, po raz ostatni 1 maja 1996 roku w zremisowanym 1:1 pojedynku z Białorusią. Zmarł 13 marca 2013 roku.

1946 - Zmarł Stanisław Kalinowski, fizyk, profesor Politechniki Warszawskiej, pierwszy rektor Wolnej Wszechnicy Polskiej, senator I kadencji i poseł na Sejm II kadencji w II RP. Zapoczątkował badania elementów magnetyzmu ziemskiego na terenie Polski i założył pierwsze w kraju obserwatorium magnetyczne w Świdrze koło Warszawy. Był autorem wielu cenionych podręczników fizyki. Urodził się 3 kwietnia 1873 roku.

1949 - Urodził się Krzysztof Wakuliński, aktor teatralny, filmowy i radiowy, wystąpił między innymi w filmach "Komediantka", "Wielka wsypa", "Ucieczka z kina ‘Wolność’", "Prymas. Trzy lata z tysiąca". W grudniu 2002 otrzymał Nagrodę Teatru Polskiego Radia "Wielki Splendor” za kreacje radiowe. 75 rocznica

1952 - Sam Phillips założył w Memphis wytwórnię płytową Sun Records. Przełomowym momentem w działalności wydawnictwa był rok 1954, kiedy to młody kierowca ciężarówki Elvis Presley nagrał tu swój pierwszy singel "That's All Right, Mama". Poza Elvisem, Sam Phillips wypromował też wiele innych późniejszych gwiazd, takich jak: Carl Perkins, Roy Orbison, Jerry Lee Lewis czy Johnny Cash. Wytwórnia ta miała wielki wpływ na powstanie rock and rolla, który wywodzi się między innymi z muzyki wydawanej tu, jako rockabilly.

1954 - Na atolu Bikini Amerykanie zdetonowali bombę wodorową, drugą w ramach operacji „Castle”. Łacznie w latach 1946-58 amerykanie przeprowadzili 20 prób z bronią jądrową. 70 rocznica

1957 - Urodził się Krzysztof Pieczyński, aktor, poeta i pisarz, działacz społeczny.. Wystąpił między innymi w filmach: "Krzyk", "Idol", "Jezioro Bodeńskie", "Prowokator", "Jasminum", "Generał - zamach na Gibraltarze", "Sala samobójców", "Jack Strong", a także w serialach "Dom" i "Życie Kamila Kuranta". W 1985 wyjechał na jedenaście lat do USA, gdzie grał w teatrach, oraz hollywoodzkich produkcjach.

1957 - W Paryżu rozpoczął się pierwszy międzynarodowy festiwal teatralny Teatr Narodów, zorganizowany z inicjatywy Międzynarodowego Instytutu Teatralnego, na którym po raz pierwszy na jednej scenie spotkały się teatry z obu stron żelaznej kurtyny. Dla uczczenia tego zdarzenia w 1961 roku dzień 27 marca ustanowiono Międzynarodowym Dniem Teatru.

1960 - Zmarł Wincenty Nowakowski, poznański śpiewak i aktor, pedagog. Nauczał śpiewu i gry aktorskiej. Autor opracowania "Metoda stawiania dźwięcznego głosu". Na początku XX wieku prześladowany przez władze pruskie za działalność niepodległościową. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, za co otrzymał Krzyż Powstańczy. Urodził się 6 stycznia 1891 roku.

1963 - Urodził się Quentin Tarantino, amerykański reżyser, scenarzysta, producent i aktor filmowy, uznawany za jednego z najwybitniejszych twórców kina postmodernistycznego. Już po wyreżyserowaniu pierwszego filmu - "Wściekłe psy” - okrzyknięto go prawdziwym talentem. Po drugim - "Pulp Fiction" - uznano go za twórcę kultowego. Film zdobył Złotą Palmę w Cannes i Oscara za scenariusz. Potem powstały między innymi: dramat "Jackie Brown", dwuczęściowy film sensacyjny "Kill Bill", komediodramat wojenny "Bękarty wojny" i western "Django". Ostatni film - "Pewnego razu w... Hollywood" nakręcił w 2019 roku.

1967 - Zmarł Maria Eugeniusz Grialou, imię zakonne - Maria Eugeniusz od Dzieciątka Jezus, francuski duchowny, karmelita bosy, błogosławiony Kościoła katolickiego. Był założycielem świeckiego Instytutu Notre-Dame de Vie, którego zadaniem było przekazanie bogactwa modlitwy kontemplacyjnej osobom świeckim. Beatyfikowany w 2016 roku. Urodził się 2 grudnia 1894 roku.

1967 - Premiera pierwszego odcinka serialu według prozy Jerzego Szaniawskiego "Klub profesora Tutki" z Gustawem Holoubkiem w roli głównej.

1968 - W wypadku lotniczym zginął Jurij Gagarin, pierwszy człowiek, który 14 kwietnia 1961 roku odbył lot po orbicie okołoziemskiej. Podróż kosmiczna trwała 108 minut. Był to największy sukces programu kosmicznego ZSRR i ogromny sukces na arenie międzynarodowej. Jego imię nosi jeden z kraterów na Księżycu. Urodził się 9 marca 1934 roku.

1969 - NASA wystrzeliła sondę badawczą Mariner 7 skierowaną na Marsa. Sonda doleciała do powierzchni Marsa 5 sierpnia 1969 roku. Przekazała na ziemię ponad 120 zdjęć Czerwonej Planety wraz z jej kraterami. Była to druga sonada marsjańska po Mariner 6, który przekazał pierwsze bliskie zdjęcia Marsa. 55 rocznica.

1973 - Urodziła się Agnieszka Dygant, aktorka teatralna i filmowa, znana między innymi z ról w filmie "Egoiści" i serialach "Na dobre i na złe", "Fala zbrodni", "Niania" i "Prawo Agaty".

1974 - Urodził się Marek Citko, piłkarz reprezentacji Polski. Występował w kadrze narodowej 10 razy i zdobył dwa gole w meczach z reprezentacjami Anglii i Brazylii. 9 października 1996 w spotkaniu eliminacyjnym do Mistrzostw Świata strzelił na londyńskim stadionie Wembley bramkę Anglikom, co uczyniło go jednym z najbardziej znanych polskich sportowców. 50 rocznica

1977 - Najtragiczniejsza katastrofa w historii lotnictwa. Na Teneryfie podczas startu zderzyły się dwa samoloty. Zginęły 583 osoby. Uratowano 61. Do wypadku doszło jeszcze na ziemi. Dwa Boeingi 747 - amerykańskich linii lotniczych PanAm i holenderskich KLM - zderzyły się podczas kołowania. Do katastrofy przyczyniły się między innymi gęsta mgła, awaria świateł, brak radaru do obserwacji naziemnej i samochodów "Follow me" pokazujących prawidłową drogę kołującym samolotom. Jedną z przyczyn katastrofy były też problemy w komunikacji między załogą samolotów a wieżą kontrolną.

1983 - Zmarła Hanna Malewska, pisarka, autorka powieści historycznych, w latach 1957-1973 redaktorka pisma katolickiego "Znak", autorka powieści "Żelazna korona", "Kamienie wołać będą", "Panowie Leszczyńscy"; żołnierz Armii Krajowej. Brała udział w Powstaniu Warszawskim. Urodziła 21 czerwca 1911 roku.

1984 - Zmarł Stefan Porębowicz, architekt, wykładowca akademicki, profesor Politechniki Gdańskiej i Politechniki Warszawskiej. Specjalizował się w budownictwie szpitali i budynków ochrony zdrowia. Przed II wojną światową zaprojektował między innymi sanatorium w Lubieniu Wielkim (obecnie Ukraina) i wiele innych obiektów we Lwowie. Po wojnie prowadził pracę naukową. Wśród jego publikacji znalazły się: "Architektura służby zdrowia", "Najstarsze szpitale psychiatryczne w Europie", "Problem humanizacji szpitali" i "Domy inwalidów w dawnej Rzeczypospolitej Polskiej". Urodził się we Lwowie 14 grudnia 1904 roku. 40 rocznica

1992 - W Warszawie zmarł Józef Kuśmierek, pisarz, dziennikarz, reportażysta. Debiutował w czasie Powstania Warszawskiego reportażem "W płonącej Warszawie". Później w swoich artykułach ukazywał absurdy systemu gospodarczego PRL. Początkowo publikował oficjalnie, wydał między innymi tomy stylizowanych na reportaż opowiadań "Uwaga! Człowiek" i "Opowiadania reportera". Od lat 70. publikował w kraju poza cenzurą oraz na emigracji. Wydał wówczas między innymi tomy reportaży i opowiadań: "Uwaga! Polska", "Stan Polski", "Obecny". Urodził się 16 marca 1927 roku.

1995 - Zginął zastrzelony w swym biurze w Mediolanie Maurizio Gucci, słynny włoski projektant mody. Był wnukiem założyciela marki Gucci i ostatnim reprezentantem włoskiej rodziny na czele firmy. Zabójstwo zleciła Patrizia Reggiani, była żona projektanta. Miał być to odwet za zdradę męża, który po 12 latach małżeństwa odszedł do młodszej kobiety. Po głośnym procesie Patrizia Reggiani, nazywana przez włoską prasę "Czarną Wdową", została skazana na 29 lat więzienia. Wyszła po 16 latach. Maurizio Gucci urodził się 26 września 1948 roku.

1997 - Zmarł Zenon Wiktorczyk, aktor, reżyser, satyryk, twórca Kabaretu Szpak oraz radiowego "Podwieczorku przy mikrofonie", odtwórca roli ministra w filmie Stanisława Barei "Miś”. W latach 1956-58 był dyrektorem warszawskiego teatru "Buffo". Długoletni pracownik Naczelnej Redakcji Literackiej Polskiego Radia. Żołnierz kampanii wrześniowej 1939 roku, oficer Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego. Urodził się 17 lipca 1918 roku.

2002 - Zmarł Billy Wilder, amerykański reżyser, autor wielu filmów, między innymi: "Pół żartem, pół serio", "Bulwar Zachodzącego Słońca", "Świadek oskarżenia", "Miłość po południu", "Podwójne ubezpieczenie", "Stracony weekend" i "Garsoniera". Sześciokrotny laureat Oscara, odznaczony Narodowym Medalem Sztuki. Jest narratorem zrealizowanego w latach 2007-2008 fabularyzowanego dokumentu "Świadectwo” poświęconego Janowi Pawłowi II. Urodził się 22 czerwca 1906 roku w Suchej (wówczas Austro-Węgry).

2002 - W Warszawie zmarł Tadeusz Rut, lekkoatleta, członek tak zwanego Wunderteamu, ośmiokrotny mistrz Polski w rzucie młotem i dyskiem, mistrz Europy z 1958 roku, brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich w Rzymie 1960. Po zakończeniu kariery w 1967 pracował, jako inżynier w warszawskiej Hydrobudowie. Urodził się 11 października 1931 roku.

2006 - Zmarł Lesław Bartelski, poeta, pisarz, historyk, żołnierz Powstania Warszawskiego, autor powieści, między innymi: "Dialog z cieniem”, "Ludzie zza rzeki”, "Rajski ogród”, "Droga na Glockner”, monografii: "Powstanie Warszawskie”, "Mokotów 1944”, "Pułk AK Baszta”. Urodził się 8 września 1920 roku.

2006 - Zmarł Stanisław Lem, pisarz, autor książek science-fiction, jeden z najpopularniejszych i najbardziej cenionych polskich twórców. Jest autorem wielu powieści, między innymi: "Człowiek z Marsa", "Astronauci", "Powrót z gwiazd", "Solaris", "Opowieści o pilocie Pirxie", "Cyberiada", "Prowokacja". Nakład jego książek, tłumaczonych na ponad 40 języków, przekroczył 30 milionów egzemplarzy. Wpływ Stanisława Lema na światową literaturę SF krytycy przyrównują do wpływu H.G. Wellsa czy Olafa Stapledona. Jego nazwiskiem nazwano planetoidę oraz pierwszego polskiego satelitę naukowego. Urodził się 12 lub 13 września 1921 roku.

2006 - Zmarł Paweł Parniak, weteran I wojny światowej, znany w Polsce ze swojej długowieczności, uznawany za najstarszego Dolnoślązaka i jednego z najstarszych Polaków. Zmarł w Woliborzu w wieku 116 lat. W chwili śmierci miał 11 wnuków, 32 prawnuków i 22 praprawnuków. Urodził sie 27 lutego 1890 roku.

2007 - Zginął w wypadku Wojciech Drabowicz, śpiewak operowy, baryton. Jedną z jego najwybitniejszych kreacji była rola króla Rogera w operze Karola Szymanowskiego pod tym samym tytułem, stworzona na deskach Teatru Wielkiego - Opery Narodowej w Warszawie. Występował na wielu scenach operowych i salach koncertowych u boku sławnych śpiewaków, między innymi Plácida Dominga; współpracował z takimi dyrygentami, jak: Claudio Abbado, Charles Dutoit, Kazimierz Kord i Antoni Wit. Urodził się 24 marca 1966 roku.

2007 - Zmarł Tadeusz Kocyba, kompozytor i pedagog. Rozgłos przyniosły mu kompozycje do filmów bielskiego Studia Filmów Rysunkowych. Autor muzyki do 160 filmów animowanych, między innymi: "Przygód Bolka i Lolka”, "Przygód Baltazara Gąbki”, a także wielu spektakli teatralnych. Wraz z Zenonem Kowalowskim napisał muzykę do filmu "Porwanie w Tiutiurlistanie". Był jednym z inicjatorów powołania w Bielsku-Białej Miejskiej Orkiestry Symfonicznej. Prowadził też Bielską Orkiestrę Kameralną. Urodził się 13 lipca 1933 roku.

2009 - W Świdnicy w województwie dolnośląskim w wypadku autokaru wiozącego dzieci, ranne zostały 34 osoby. Kierowca autobusu zlekceważył znak ograniczenia wysokości przed kolejowym wiaduktem, wskutek czego pojazd zaczepił o niego górną częścią karoserii. 15 rocznica

2009 - Zmarła Maria Kurnatowska, posłanka na sejm II kadencji. Należala do Polskiego Stronnictwa Ludowego. Zasiadała w sejmiku kujawsko-pomorskim i należała do zarządu tego województwa. Urodziła się 2 lipca 1945 roku. 15 rocznica

2015 - Zmarł Rick Battaglia, aktor. Kariery nie zaczynał w filmie, imał się różnych zajęć, był między innymi szewcem, stolarzem i marynarzem. Został odkryty przez reżysera Mario Soldati, gdy ten szukał aktorów do obsady dramatu "Rzeczna dziewczyna" z Sophią Loren. Po ekranowym debiucie, Rick Battaglia przeniósł się do Rzymu i zaczął uczyć się aktorstwa. Pod pseudonimem artystycznym Rick Austin lub Riccardo Battaglia wystąpił w ponad 100 filmach, realizowanych we Włoszech, Stanach Zjednoczonych i Niemczech. Urodził się 18 lutego 1927 roku.

2018 - Zmarła Stéphane Audran, francuska aktorka filmowa. Stworzyła wybitne kreacje w obrazach nagrodzonych Oscarem dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego - były to "Dyskretny urok burżuazji" z 1972 roku i "Uczta Babette" z 1987 roku. Wystąpiła w ponad 20 filmach swego męża, Claude’a Chabrola. Urodziła się 8 listopada 1932 roku.

2019 - Zmarł Jan Kobylański, przedsiębiorca, dyplomata, działacz polonijny mieszkający w Urugwaju i Paragwaju. W latach 1993-2016 współtworzył i kierował Unią Stowarzyszeń i Organizacji Polonijnych Ameryki Łacińskiej. Przez wiele lat był konsulem Paragwaju na Wyspach Kanaryjskich, pełnił także rolę honorowego konsula Polski w Urugwaju. W 2001 roku w Polsce pojawiły się artykuły prasowe, w których poddano w wątpliwość szczegóły podawanej przez dyplomatę biografii, padły wobec niego zarzuty propagowania antysemityzmu. Zarzucano mu także wydanie hitlerowcom w czasie okupacji rodziny żydowskiej, ale badanie sprawy przez IPN tego nie potwierdziło. Urodził się 21 lipca 1923 roku. 5 rocznica

2020 - Macedonia Północna została 30. krajem członkowskim NATO.

2021 - Zmarła Lucyna Arska, piosenkarka i aktorka. Zajęła I miejsce w konkursie piosenkarskim zorganizowanym przez Polskie Radio i Klub Studencki Żak w Gdańsku, a także wielokrotnie zajmowała pierwsze miejsce w Radiowych Giełdach Piosenki. Współpracowała z radiowym "Podwieczorkiem przy mikrofonie", a także z orkiestrami pod dyrekcją Piotra Figla oraz Edwarda Czernego. Występowała również za granicą w tym w Belgii, Czechosłowacji, Francji, Kanadzie, Luksemburgu, USA i Węgrzech. Urodziła się 7 listopada 1933 roku.

2022 - Zmarł Aleksander Barszczewski, ps. Aleś Barski, polski oraz białoruski pisarz i poeta, wykładowca akademicki. Debiutował w 1959 roku, jako poeta białoruski, w tomie zbiorowym Ruń. Opublikował także "Belaveżskija matywy", "Żniven slou" i "Liryčny puls". W latach 1975 - 2004 kierował Katedrą Filologii Białoruskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Był też przewodniczącym Komitetu Głównego Olimpiady Języka Białoruskiego w Polsce. Urodził się 2 listopada 1930 roku.

2023 - Zmarła Krystyna Ostrowska, psycholog, kryminolog, doktor nauk prawnych, wykładowczyni akademicka specjalizująca się w dziedzinie psychologii kryminologicznej i resocjalizacyjnej. Autorka prac: "Wokół rozwoju osobowości i systemu wartości", "Nie wszystko o wychowaniu", "Przemoc w rodzinie", "Emocjonalny portret Polaków" i wielu innych publikacji. Urodziła się 17 października 1940 roku. 1 rocznica

Zobacz także

2024-11-19, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 19 listopada - Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Przemocy wobec Dzieci. 19 listopada - Światowy Dzień Pamięci o Ofiarach Wypadków Drogowych. 19 listopada… » więcej 2024-11-18, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 18 listopada - Święto narodowe Łotwy, obchodzony w rocznicę proklamowania niepodległości w 1918 roku. 18 listopada - Polska - Dzień Kolejarza. 18… » więcej 2024-11-17, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 17 listopada - Międzynarodowy Dzień Studenta, obchodzony od 1941 roku dla uczczenia pamięci czeskich studentów prześladowanych w 1939 roku przez hitlerowców. 17… » więcej 2024-11-16, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 16 listopada - Międzynarodowy Dzień Tolerancji, święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją z 12 grudnia 1995 roku z inicjatywy UNESCO. 16… » więcej 2024-11-15, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 15 listopada - Dzień Uwięzionego Pisarza, ustanowiony w 1984 roku przez PEN Club. 15 listopada - Światowy Dzień Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc… » więcej 2024-11-14, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 14 listopada - Międzynarodowy Dzień Zwalczania Nielegalnego Handlu Dobrami Kultury. 14 listopada - Światowy Dzień Walki z Cukrzycą, ustanowiony przez… » więcej 2024-11-13, godz. 14:25 Kartka z kalendarza 13 listopada - Międzynarodowy Dzień Niewidomych, obchodzony w dzień urodzin francuskiego pedagoga Valentina Haüya w 1745 roku, założyciela pierwszej szkoły… » więcej 2024-11-12, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 12 listopada - Światowy Dzień Zapalenia Płuc, nazywany też Światowym Dniem Pneumonii lub Światowym Dniem Walki z Pneumonią. Ustanowiony przez Światową… » więcej 2024-11-11, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości, polskie święto narodowe, obchodzone, co roku 11 listopada na pamiątkę odzyskania przez Polskę niepodległości… » więcej 2024-11-10, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 10 listopada - Światowy Dzień Nauki dla Pokoju i Rozwoju, ustanowiony przez ONZ, w 2001 roku. 10 listopada - Dzień Jeża. » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »