1492 - Krzysztof Kolumb dopłynął do wyspy San Salwador w archipelagu Wysp Bahama. Jest to oficjalna data odkrycia Ameryki. Podróżnik uważał tymczasem, że dopłynął do jednej z wysp japońskich. Po opłynięciu kilku innych wysp, w tym Kuby i Haiti w archipelagu Wielkich Antyli, Krzysztof Kolumb wrócił do Hiszpanii i został przyjęty z gorącym entuzjazmem w Barcelonie. Zorganizował potem jeszcze trzy dalsze podróże ekspedycyjne.
1654 - Zmarł Carel Fabritius, holenderski malarz epoki baroku, jeden z najzdolniejszych uczniów Rembrandta. Autor portretów, scen rodzajowych, obrazów religijnych, malowideł ściennych. W Muzeum Narodowym w Warszawie znajduje się jego obraz "Wskrzeszenie Łazarza”. Zmarł z powodu ran odniesionych podczas wybuchu w prochowni w Delft. Zniszczeniu uległo wówczas wiele jego prac. Ochrzczony 27 lutego 1622 roku.
1736 - Urodził się Michał Jerzy Poniatowski, arcybiskup gnieźnieński i ostatni prymas I Rzeczypospolitej. Najbliższy współpracownik Stanisława Augusta, od 1774 brał udział w dyskusjach nad kształtem przyszłej Rady Nieustającej, stając się wkrótce jednym z głównych filarów orientacji rosyjskiej. Uznając jednak, że jedyną alternatywą dla Rzeczypospolitej jest "trzymanie” z Rosją przeciwko polityce Prus, stawał się częstym obiektem ataków opozycji. Zmarł 12 sierpnia 1794 roku. Pochowany został w katakumbach na cmentarzu Powązkowskim, którego był jednym z fundatorów i założycieli.
1792 - W Nowym Jorku po raz pierwszy obchodzony był Dzień Kolumba.
1794 - Po klęsce bitwy pod Maciejowicami i dostaniu się do niewoli rosyjskiej Tadeusza Kościuszki naczelnikiem insurekcji został Tomasz Wawrzecki. Wraz z generałem Józefem Zajączkiem kierował działaniami wojskowymi w późniejszej fazie powstania. Po ostatnich próbach oporu w Warszawie, rzezi Pragi i kapitulacji wycofał się z pozostałym wojskiem pod Radoszyce, gdzie 16 listopada ostatnie oddziały powstańcze uległy rozproszeniu. W niewoli rosyjskiej pozostał do 1796 roku, kiedy wraz z Tadeuszem Kościuszką został zwolniony przez cara Pawła I.
1799 - Francuzka Jeanne-Genevieve Garnerin, jako pierwsza kobieta w historii, wykonała udany skok ze spadochronem z balonu lecącego na wysokości 900 metrów.
1804 - Urodził się Eduard Friedrich Salomon Wiebe, architekt niemiecki, inżynier budowlany, specjalista od budowli kolejowych oraz systemów kanalizacyjnych. Po tym jak wykonał nowoczesną kanalizację w Gdańsku - wiele miast w Europie zamówiło u architekta projekty sieci kanalizacyjnych, między innymi: Wrocław, Królewiec, Frankfurt nad Menem, Wiedeń, Bazylea oraz Triest. Zmarł 23 lutego 1892 roku.
1810 - Urodził się Tomasz Oskar Sosnowski, rzeźbiarz, uczestnik Powstania Styczniowego. W dorobku artysty dominują dzieła o tematyce religijnej, utrzymane w pełnym spokoju, "wzniosłym" stylu, znajdujące się w kościołach Warszawy i Rzymu. Zmarł 27 stycznia 1886 roku.
1810 - W Monachium odbył się pierwszy Oktoberfest. Bawarska para królewska zaprosiła mieszkańców do wspólnego świętowania godów weselnych księcia Ludwika I Wittelsbacha i księżniczki Teresy von Sachsen-Hildburghausen.
1840 - Urodziła się Helena Modrzejewska, uznana za największą polską aktorkę i jedną z najpiękniejszych kobiet epoki. Po emigracji do Kalifornii grała na scenach Ameryki, Anglii, Szwecji, Irlandii i gościnnie w Polsce. Zagrała 260 ról, w tym 35 w języku angielskim. Była niezrównaną aktorką szekspirowską i odtwórczynią ról tragicznych, między innymi Marii Stuart Juliusza Słowackiego czy oszalałej Praksedy z "Karpackich górali" Józefa Korzeniowskiego. Zmarła 8 kwietnia 1909 roku.
1855 - Urodził się Arthur Nikisch, węgierski dyrygent, skrzypek i kompozytor. Jako muzyk był niezrównanym interpretatorem dzieł Berlioza, Schumanna, Brahmsa, Czajkowskiego i Brucknera. Jako pierwszy dyrygent w historii dyrygował podczas komercyjnego nagrania V Symfonii Beethovena. Pierwszy dyrygent Bostońskiej Orkiestry Symfonicznej, kierował też zespołem Opery w Budapeszcie i berlińską Filharmonią. Jego uczniem był między innymi Mieczysław Karłowicz. Zmarł 23 stycznia 1922 roku.
1862 - Urodził się Theodor Boveri, niemiecki biolog, który prowadząc badania nad jeżowcami, wykazał, iż dla właściwego rozwoju embrionalnego niezbędna jest pełna liczba chromosomów. Odkrył również centrosom. Był nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 1909 roku. Zmarł 18 października 1915 roku.
1865 - Urodził się Arthur Harden, brytyjski biochemik, który prowadził badania nad fermentacją alkoholową, laureat Nagrody Nobla z chemii w 1929 roku. Zajmował się także atomistyczną teorią materii. Zmarł 17 czerwca 1940 roku.
1870 - Zmarł Robert Edward Lee, amerykański generał, dowódca wojsk Konfederacji Południa w wojnie secesyjnej w latach 1861-1865, podpisał akt kapitulacji pod Appomattox. Lee był wzorem dla wielu południowców, ale także bohaterem dla wszystkich Amerykanów. Urodził się 19 stycznia 1807 roku.
1872 - Urodził się Ralph Vaughan Williams, angielski kompozytor i badacz muzyki ludowej, twórca symfonii, utworów orkiestrowych, chóralnych i muzyki filmowej, autor aranżacji "The Old One Hundredth Psalm Tune” na uroczystość koronacji Królowej Elżbiety II. Zmarł 26 sierpnia 1958 roku.
1879 - Urodziła się Maria Marta od Jezusa, siostra zakonna ze Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, błogosławiona Kościoła katolickiego. Po wybuchu II wojny światowej pomagała potrzebującym, głodującym, rodzinom więźniów i zamordowanych, a na terenie klasztoru ukrywała Żydów i organizowała tajne nauczanie. Została aresztowana 18 grudnia 1942 przez gestapo i następnego dnia rozstrzelana. Według relacji świadków jej ostatnie słowa brzmiały: "Ojcze, przebacz im, bo nie wiedzą, co czynią!".
1881 - Zmarła Paulina Rywacka, znana jako Paulina Rivoli, śpiewaczka, pierwsza odtwórczyni tytułowej partii w operze "Halka" Stanisława Moniuszki, 1 stycznia 1858 roku. Bisowała siedemnaście razy, a wykonanie przeszło do historii opery - w 1950 zostało uwiecznione w filmie "Warszawska premiera". Ostatni raz pojawiła się na scenie 7 lutego 1860 grając rolę tytułową w "Hrabinie", wkrótce zaczęła poważnie chorować na gardło i zaprzestała występów. Urodziła się 22 lipca 1817 lub 1823 roku.
1891 - Urodziła się Edyta Stein, niemiecka filozof i teolog, pochodzenia żydowskiego, karmelitanka, święta i męczennica Kościoła katolickiego, patronka Europy. W 1922 roku wstąpiła do zakonu karmelitanek bosych w Kolonii, przyjmując imię Teresa Benedykta od Krzyża. W sierpniu 1942 roku została aresztowana przez gestapo. Zginęła w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz, 9 sierpnia 1942 roku. Kanonizowana w październiku 1998 roku, przez papieża Jana Pawła II. W Lublińcu, którego jest patronką znajduje się Muzeum świętej Edyty Stein. 1 października 1999 została ogłoszona przez Stolicę Apostolską patronką Europy.
1896 - Urodził się Eugenio Montale, włoski poeta i krytyk literacki, tłumacz literatury angielskiej i francuskiej, jeden z głównych przedstawicieli tak zwanej poezji hermetycznej. Napisał między innymi: "Burza i inne wiersze", "Okazje" i "Xenia". W 1975 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla. Eseje Montale wywarły znaczny wpływ na środowisko włoskich intelektualistów. Przekładał między innymi utwory Williama Szekspira, Pierre’a Corneille’a i T.S. Eliota. Zmarł 12 września 1981 roku.
1900 - Wszedł do służby USS "Holland", pierwszy okręt podwodny w United States Navy i jednocześnie pierwszy na świecie, w którym w pełni zastosowano napęd spalinowy na powierzchni i elektryczny w zanurzeniu. Na statku szkolono marynarzy, którzy mieli służyć na innych okrętach podwodnych.
1901 - Wmurowano kamień węgielny pod budowę kościoła Najświętszego Zbawiciela w Warszawie. Świątynia na planie krzyża łacińskiego została zaprojektowana przez Józefa Piusa Dziekońskiego. W czasie II wojny światowej kościół został poważnie zniszczony. Świątynię udostępniono ponownie wiernym w 1948 roku. Od jesieni 2006 roku kościół został mianowany Sanktuarium Matki Zbawiciela. W maju 2019 odsłonięte w kościele popiersie generała Józefa Hallera, który modlił się w tym miejscu przed Bitwą Warszawską w 1920 roku.
1909 - Urodziła się Halina Rudnicka, prozaik, pedagog, publicystka i autorka podręczników. Jako nauczycielka w czasie II wojny światowej brała udział w tajnym nauczaniu. Napisała powieści: "Uczniowie Spartakusa", "Płomień za kratą", "Król Agis", "Syn Herkulesa", "Polną ścieżką" i "Chłopcy ze Starówki". Zmarła 21 kwietnia 1982 roku.
1911 - Urodził się Félix Lévitan, nestor francuskiego dziennikarstwa sportowego, współzałożyciel Związku Zawodowego Dziennikarzy Sportowych Francji, oraz jego przewodniczący w latach 1957-1965. Wieloletni dyrektor słynnego kolarskiego wyścigu Tour de France. Zmarł 18 lutego 2007 roku.
1913 - (Podawany jest też rok 1915.) Urodziła się Irena Orska, aktorka teatralna i filmowa, grała między innymi w filmach: "Wspólny pokój", "Rękopis znaleziony w Saragossie”, "Jak być kochaną", "Lalka", "Ściana czarownic” i "Dziewczyna z dobrego domu". Zmarła 13 lutego 2004 roku. 110 rocznica
1919 - Powstał Polski Komitet Olimpijski. Organizację powołali, podczas zjazdu założycielskiego w Hotelu Francuskim w Krakowie, działacze turystyczni, lekkoatletyczni i narciarscy. Prezesem został książę Stefan Lubomirski, a protektorat objął Naczelnik Państwa Józef Piłsudski. Pierwszym zadaniem Komitetu miała być organizacja startu reprezentacji kraju na Igrzyskach Olimpijskich w Antwerpii w 1920, jednak uniemożliwiła to wojna polsko-bolszewicka. Debiutanckimi igrzyskami, w których wzięli udział polscy zawodnicy, był, zatem Tydzień Sportów Zimowych w Chamonix i Igrzyska w Paryżu w 1924, na których reprezentacja Polski zdobył dwa medale: srebrny w kolarstwie torowym oraz brązowy w jeździectwie. Pierwszy złoty medal zdobyła dla Polski Halina Konopacka w rzucie dyskiem na Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie w 1928.
1919 - Urodził się Doris Miller, amerykański marynarz. Pierwszy czarnoskóry, któremu przyznano Krzyż Marynarki Wojennej - najwyższe odznaczenie United States Navy. Otrzymał je za udział w obronie Perl Harbor. Doris Miller mimo braku przeszkolenia - w wojsku był pomocnikiem kucharza - obsługiwał karabin maszynowy i ostrzeliwał atakujące jego okręt japońskie samoloty. Zginął 24 listopada 1943 roku po tym jak japońska torpeda trafiła lotniskowiec USS "Liscome Bay", na którym służył. W 2002 roku został umieszczony na listę stu najbardziej zasłużonych Afroamerykanów w USA.
1920 - Delegacje Polski i Rosji Sowieckiej podpisały w Rydze zawieszenie broni w wojnie polsko-bolszewickiej. 18 marca 1921 roku również w Rydze, zawarto pokojowy traktat ryski, który wytyczył granicę polsko-radziecką. Regulował stosunki między II Rzeczpospolitą a ZSRR do czasu agresji sowieckiej 17 września 1939 roku.
1921 - Rada Ligi Narodów podjęła decyzję o podziale Górnego Śląska. Polska otrzymała 29 procent obszaru plebiscytowego, zamieszkanego przez 46 procent ludności. 15 maja 1922 roku został podpisany polsko-niemiecki układ potwierdzający podział regionu, a 16 lipca 1922 roku Polska objęła w posiadanie przyznaną jej część obszaru. W Katowicach podpisano Akt Zjednoczenia Górnego Śląska z Rzeczpospolitą Polską. Na uroczystość przyjechała z Warszawy 150-osobowa delegacja z marszałkiem Sejmu Wojciechem Trąmpczyńskim.
1923 - Zmarł Heliodor Święcicki, lekarz i działacz społeczny, współorganizator i pierwszy rektor Uniwersytetu Poznańskiego, obecnie - imienia Adama Mickiewicza. Autor ponad 40 prac z zakresu etiologii, leczenia chorób ginekologicznych oraz anatomii i patologii ogólnej, w tym dzieła "O estetyce w medycynie”. Urodził się 3 lipca 1854 roku. 100 rocznica
1924 - Zmarł Anatol France, pisarz francuski. W swojej twórczości krytykował konwenanse religijno-obyczajowo-społeczne we Francji przełomu XIX i XX wieku. Autor powieści: "Historia współczesna" i "Bunt aniołów". Członek Akademii Francuskiej. Laureat Nagrody Nobla w 1921 roku. Humanizm France’a wywarł wpływ na takich pisarzy jak: Marcel Proust, Tomasz Mann, Aldous Huxley, Jean Paul Sartre i André Gide. Urodził się 16 kwietnia 1844 roku.
1925 - Urodził się Jerzy Narbutt, poeta, prozaik i felietonista. W grudniu 1975 roku podpisał "List 59” przeciwko projektowi zmian w Konstytucji PRL, za co do 1980 roku objęty został zakazem druku. Współpracował z prasą drugiego obiegu. Autor słów pieśni "Solidarni", która - z muzyką Stanisława Markowskiego - stała się oficjalnym hymnem "Solidarności". Zmarł 31 maja 2011 roku.
1928 - Urodził się Jerzy Semkow, muzyk, jeden z czołowych dyrygentów świata, wybitny wykonawca muzyki symfonicznej i operowej, zwłaszcza epoki romantyzmu, wykładowca na uniwersytecie stanu Colorado oraz na Yale University. Przez wiele lat mieszkał w Paryżu. Gościnnie występował w warszawskiej Filharmonii Narodowej. Był doradcą artystycznym Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Zmarł 23 grudnia 2014 roku w Lozannie. 95 rocznica
1928 - W szpitalu dziecięcym w Bostonie po raz pierwszy zastosowano płucoserce - aparat zapewniający krążenie pozaustrojowe na czas wykonywania operacji kardiochirurgicznych. Nieprzytomna dziewczynka umieszczona w tak zwanym "żelaznym płucu" odzyskała przytomność po mniej niż minucie. Ten spektakularny sukces spowodował ogólnoświatową akceptację wynalazku. 95 rocznica
1931 - W Rio de Janeiro w Brazylii, na górze Corcovado, na pamiątkę setnej rocznicy niepodległości Brazylii, odsłonięto pomnik Jezusa Chrystusa. Statua jest jednym z symboli Rio oraz imponującym i charakterystycznym obiektem w tym mieście. Statua mierzy 30 metrów wysokości i jest postawiona na ośmio-metrowym cokole. Obecnie do pomnika można dotrzeć drogą lub kolejką linową. Ze stacji kolejki do punktu obserwacyjnego u stóp pomnika można dojść schodami po 222 stopniach, dojechać windą lub schodami ruchomymi.
1932 - Urodziły się Alicja i Bożena Wahl, siostry bliźniaczki, malarki, rysowniczki i ilustratorki. W 1979 roku wspólnie założyły w Warszawie Galerię Alicji i Bożeny Wahl, jedną z pierwszych polskich galerii prywatnych. Galeria była jednym z nielicznych miejsc w komunistycznej Polsce, gdzie można było wystawiać lub kupić obrazy bez zgody władz. Warszawska pinakoteka była także miejscem otwartym dla pisarzy, artystów teatru i filmu. Alicja Wahl zmarła 19 października 2020 roku, jej siostra prowadzi schronisko dla zwierząt.
1933 - Więzienie wojskowe na wyspie Alcatraz pod San Francisco zostało zakupione przez rząd federalny w celu przekształcenia go w federalny zakład karny. Więzienie o zaostrzonym rygorze działało tam od 1934 do 1963 roku. Zamknięte zostało głównie z powodu wysokich kosztów utrzymania oraz błędów konstrukcyjnych, które ułatwiały ucieczki. Oficjalnie przez 29 lat działalności zakładu karnego żadnemu więźniowi nie udało się z niego uciec, choć odnotowano 14 prób z udziałem 34 więźniów, w tym dwóch, którzy próbowali uciec dwa razy. Sześciu uciekinierów zastrzelono, dwóch utonęło, pięciu nie odnaleziono, pozostałych złapano. Dwóch wydostało się z wyspy, ale zostało pojmanych. 90 rocznica
1935 - Urodził się Luciano Pavarotti, włoski śpiewak, tenor liryczny. Obok Placida Dominga i Jose Carrerasa, był jednym z najsławniejszych tenorów naszych czasów. Międzynarodową karierę rozpoczął w 1963 roku, występem w Amsterdamie, w roli Elgara w "Łucji z Lammermooru". Występował na scenach mediolańskiej La Scali, londyńskiej Covent Garden i nowojorskiej Metropolitan Opera. Zmarł 6 września 2007 roku.
1939 - Adolf Hitler wydał dekret o utworzeniu Generalnego Gubernatorstwa na ziemiach polskich. Generalnym gubernatorem został mianowany Hans Frank. Siedzibą władz okupacyjnych został Kraków, językiem urzędowym niemiecki. Do 1944 roku okupacyjne władze niemieckie traktowały Generalne Gubernatorstwo praktycznie jak kolonię, która dostarczała niewolniczej i nisko kwalifikowanej siły roboczej, surowców naturalnych dla przemysłu oraz żywności. Najwyższy Trybunał Narodowy, badając w latach 1946-1948 zbrodnie nazistowskie podczas niemieckiej okupacji Polski, uznał rząd Generalnego Gubernatorstwa za organizację przestępczą.
1941 - W ukraińskim Dniepropetrowsku, obecnie Dniepr, Niemcy rozpoczęli masowe mordy miejscowych Żydów. Spośród około 11 tysięcy osób okupację przeżyło jedynie 15 z nich.
1942 - W okupowanej przez Niemców Warszawie kilkanaście organizacji konspiracyjnych założyło Społeczną Organizację Samoobrony (SOS), działającą we współpracy z Kierownictwem Walki Cywilnej.
1943 - Rozpoczęła się bitwa pod Lenino. Trwała do 13 października. To jedno z najbardziej krwawych starć podczas II wojny światowej. Celem walk było przełamanie przez Rosjan pozycji niemieckich. Była to pierwsza bitwa 1. Dywizji Piechoty imienia Tadeusza Kościuszki, sformowanej w ZSRR, a dowodzonej przez generała Zygmunta Berlinga. Bitwa była źle przygotowana i źle dowodzona. Żołnierze atakowali bez wsparcia pancernego i lotniczego, a dowódcy Armii Czerwonej nie liczyli się ze stratami w ludziach. Bitwa pod Lenino stała się jednym z symboli PRL. Wbrew prawdzie historycznej starano się przedstawiać ją, jako zwycięską dla sił polsko-radzieckich, gdy w rzeczywistości okazała się porażką. W walkach zginęło ponad pół tysiąca żołnierzy polskich, a prawie 1800 odniosło rany, co stanowiło około 20 procent stanu osobowego formacji. 80 rocznica
1943 - Zmarł Max Wertheimer, niemiecki psycholog i filozof, profesor Uniwersytetu Frankfurckiego. W pracy badawczej zajmował się głównie postrzeganiem. Autor prac: "Doświadczalne studia odruchu percepcji” oraz "Produktywne myślenie”. Uważany za jednego z ojców założycieli nowoczesnej psychologii. Urodził się 15 kwietnia 1880 roku. 80 rocznica
1944 - Pierwsza masowa dezercja w Ludowym Wojsku Polskim. W nocy z 12 na 13 października z 31. pułku piechoty 7. Dywizji Piechoty zdezerterowało 636 żołnierzy.
1946 - Pieśń "Bracia Włosi" - "Fratelli d’Italia" została ustanowiona nowym hymnem Włoch. Słowa napisał młody poeta włoski Goffredo Mameli, uczestnik walk o niepodległość Włoch w 1849 roku, który zmarł w wieku 22 lat w wyniku ran odniesionych na polu bitwy. Jego przyjaciel, Michele Novaro, autor wielu pieśni patriotycznych, skomponował muzykę. Pierwszy raz utwór ten wykonano w 1847 roku w Genui podczas świętowania reform zapoczątkowanych przez króla Sardynii Karola Alberta Sabaudzkiego. Od razu zyskał on wielką popularność w całych Włoszech.
1952 - W Warszawie urodził się Andrzej Krzysztof Kunert, historyk, publicysta, w latach 2010-2016 sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Był współzałożycielem Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej.
1953 - Zmarł Czesław Białobrzeski, fizyk teoretyk i astronom, profesor uniwersytetów w Kijowie, Krakowie i Warszawie, autor ponad 100 prac, na temat termodynamiki, teorii względności, teorii kwantów i ewolucji gwiazd. Zwrócił uwagę na rolę promieniowania w utrzymaniu stabilności gwiazd. Prace dotyczące tego zagadnienia, opublikowane w 1911 roku, przyniosły mu światowe uznanie. Urodził się 31 sierpnia 1878 roku. 70 rocznica
1953 - Uwięziony przez władze komunistyczne prymas Stefan Wyszyński został przewieziony z Rywałdu do Stoczka koło Lidzbarka Warmińskiego. 70 rocznica
1957 - Na scenie kameralnej Teatru Wybrzeże w Sopocie odbyła się prapremiera dramatu politycznego "Szewcy" Stanisława Ignacego Witkiewicza w reżyserii Zygmunta Hübnera. W dramacie Witkiewicz przedstawił obraz przyszłego społeczeństwa, ukazując również swoje katastroficzne przeczucia na jego temat. Dramat zamyka w sobie namiastkę wyobrażenia pisarza o mechanizacji społeczeństwa i następnie upadku cywilizacji, stanowi krytykę rewolucji, kapitalizmu, komunizmu i faszyzmu.
1961 - Premiera filmu "Ogniomistrz Kaleń" w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich. Scenariusz filmu zrealizowano na podstawie znanej wówczas powieści "Łuny w Bieszczadach" Jana Gerharda - dowódcy 34. Pułku Piechoty. Akcja filmu rozgrywa się w okresie walk Ludowego Wojska Polskiego i aparatu bezpieczeństwa ze zbrojnymi oddziałami ukraińskimi oraz z polskim podziemiem antykomunistyczny. Główne role zagrali: Wiesław Gołas, Leon Niemczyk i Janusz Kłosiński.
1962 - Urodził się Chris Botti, amerykański trębacz smoothjazzowy. Współpracował z wieloma muzykami, wśród których są Aretha Franklin, Chaka Khan, Bob Dylan i Paul Simon. Najbardziej znana jest jednak jego współpraca ze Stingiem, z którym nagrał kilka piosenek i wystąpił na trasie koncertowej. 1 lipca 2011 zagrał na w koncercie inaugurującym polską prezydencję w Unii Europejskiej "Tu Warszawa".
1964 - ZSRR wystrzelił statek Woschod I z trzema kosmonautami na pokładzie. Był to pierwszy lot rakiety, na pokładzie, której znajdowała się więcej, niż jedna osoba. Władimir Komarow, Konstantin Fieoktistow i Boris Jegorow lecieli bez skafandrów z powodu braku miejsca na systemy podtrzymywania życia. W czasie lotu kosmonauci mieli objawy choroby lokomocyjnej. Celem misji było wyniesienie na orbitę kilku osób jednocześnie, przetestowanie wieloosobowego statku kosmicznego, zbadanie koegzystencji załogi składającej się ze specjalistów różnych dziedzin i możliwości wykonywania przez nich eksperymentów fizycznych, inżynieryjnych, czy biomedycznych.
1964 - W Duesseldorfie rozpoczął się pierwszy proces załogi niemieckiego obozu zagłady w Treblince. Na ławie oskarżonych zasiadł między innymi Kurt Hubert Franz - zastępca komendanta obozu Franza Stangla. Dzięki zeznaniom ocalałych więźniów prokuratura zdołała doprowadzić do skazania dziewięciu oskarżonych, przy czym Franz oraz trzech innych esesmanów usłyszeli wyroki dożywotniego więzienia.
1965 - Zmarł Paul Hermann Mueller, szwajcarski biochemik, odkrywca właściwości owadobójczych DDT, za co został uhonorowany nagrodą Nobla. W Polsce środek ten znany był pod nazwą azotoks. Obecnie nie jest używany z powodu niebezpiecznych skutków ubocznych dla ludzi i zwierząt, w tym chorób nowotworowych. Urodził się 12 stycznia 1899 roku.
1968 - Gwinea Równikowa uzyskała niepodległość od Hiszpanii. Tego dnia jest tam obchodzone święto narodowe - Dzień Niepodległości. 55 rocznica
1971 - Na Broadwayu odbyła się premiera rock-opery "Jesus Christ Superstar", autorstwa Andrew Lloyd Webbera - muzyka i Tima Rice'a - słowa. Sztuka była krytykowana i spotkała się z protestami grup katolickich, protestanckich i żydowskich. Autorom zarzucano okrojenie postaci Chrystusa z boskości, obarczanie winą Żydów za śmierć Jezusa, a także - akcenty rasistowskie w obsadzeniu czarnoskórego Bena Vereena w roli Judasza. Rock-opera miała 711 przedstawień, przestano ją grać po dwóch latach, w czerwcu 1973 roku.
1976 - W mieście Meksyk poświęcono bazylikę Matki Bożej z Guadalupe. Świątynia została zbudowana niedaleko wzgórza Tepeyac, gdzie jak głoszą przekazy, Matka Boża z Guadalupe objawiła się świętemu Juanowi Diego Cuauhtlatoatzinowi. Jedno z najważniejszych miejsc pielgrzymkowych katolicyzmu, bazylika, jest odwiedzana przez kilka milionów ludzi rocznie, zwłaszcza około 12 grudnia, dniu w którym przypada święto Matki Bożej z Guadalupe. Wysokość bazyliki to 42 metry. Jej okrągła struktura ma 100 metrów średnicy i może pomieścić do 50 tysięcy osób.
1991 - Zmarł Arkadij Strugacki, rosyjski pisarz science-fiction, piszący powieści wraz z bratem Borisem. Braci Strugackich zalicza się do klasyków światowej fantastyki. Zdobyli ogromną popularność zarówno w swej ojczyźnie, jak i poza jej granicami. Niektóre dzieła doczekały się ekranizacji, na przykład "Piknik na skraju drogi" stał się inspiracją filmu Andrieja Tarkowskiego "Stalker". Urodził się 28 sierpnia 1925 roku.
1999 - Pierwszego w Polsce rodzinnego przeszczepu wątroby dokonali lekarze z Centrum Zdrowia Dziecka i warszawskiej Akademii Medycznej. Specjaliści pod kierunkiem profesora Marka Krawczyka oraz profesora Piotra Kalicińskiego przeszczepili 19-letniej pacjentce połowę wątroby jej ojca.
1999 - Według szacunków ONZ urodził się sześciomiliardowy mieszkaniec Ziemi. Obecnie na Ziemi żyje blisko osiem miliardów ludzi.
1999 - Zmarł Wilt Chamberlain, amerykański koszykarz, o pseudonimie "Wilt the Stilt” - "Szczudło", uznawany za jednego z najlepszych graczy w historii koszykówki. Dwukrotnie zdobywał mistrzostwo ligi z zespołami Philadelphia 76ers i Los Angeles Lakers. Jako jedyny w historii NBA zdobył 100 punktów w jednym meczu. Jest także jedynym graczem w historii NBA, którego średnia punktów na koniec sezonu wynosiła ponad 50. Urodził się 21 sierpnia 1936 roku.
2001 - Zmarł Witold Szalonek, kompozytor, uznawany za odkrywcę "dźwięków kombinowanych" - wielodźwięków o specyficznej barwie, możliwych do uzyskania na instrumentach dętych drewnianych. Od 1970 roku był związany z uczelniami muzycznymi i uniwersytetami w Danii, Niemczech, Finlandii, Polsce i Słowacji. Jeden z najważniejszych przedstawicieli nurtu awangardowego w muzyce polskiej i europejskiej. Urodził się 2 marca 1927 roku.
2002 - Islamska organizacja Dżimah Islamija, powiązana z Al-Kaidą, przeprowadziła zamach bombowy na indonezyjskiej wyspie Bali. Zginęły 204 osoby, głównie turyści w wieku 20-30 lat. Jedną z ofiar była polska dziennikarka Beata Pawlak. Ponad 200 osób zostało ciężko rannych. W 2008 roku trzej terroryści zostali skazani przez indonezyjski sąd na karę śmierci. Wyrok wykonano przez rozstrzelanie 9 listopada 2008 roku.
2005 - Zmarł Zhang Bairen, biskup podziemnego Kościoła katolickiego w Chinach. W latach 1955-1979 przebywał w więzieniach i obozach pracy, za odmowę przyłączenia się do kontrolowanego przez władze Katolickiego Kościoła Patriotycznego i uznawanie zwierzchności Stolicy Apostolskiej. Urodził się 14 lutego 1915 roku.
2006 - Zmarł Gillo Pontecorvo, włoski reżyser, scenarzysta, kompozytor i aktor filmowy. Jego najbardziej znanym filmem jest "Bitwa o Algier", za którego otrzymał Złotego Lwa na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji w 1966 roku. Urodził się 19 listopada 1919 roku.
2006 - W wieku 15 lat zmarł Karol Acutis, włoski uczeń liceum w Mediolanie, internauta na rzecz Eucharystii, błogosławiony Kościoła katolickiego. Jednym z jego przodków był polski ziemianin i dyplomata, Jan Perłowski. Oprócz zainteresowań typowych dla młodych ludzi, na przykład życia towarzyskiego, podróżowania, gry w piłkę, grania na saksofonie, był autorem stron internetowych o cudach eucharystycznych i o świętych katolickich. Eucharystię nazywał "autostradą do nieba". Tydzień przed swoją śmiercią dowiedział się w szpitalu, że grypa, na którą rzekomo chorował okazała się być białaczką. Choroba miała bardzo ostry przebieg. Proces beatyfikacyjny rozpoczęto w archidiecezji mediolańskiej w 2013, a sama beatyfikacja nastąpiła w bazylice świętego Franciszka w Asyżu, 10 października 2020. Urodził się 3 maja 1991 roku.
2007 - Były wiceprezydent USA Al Gore i Międzyrządowy Zespół do spraw Zmian Klimatu zostali ogłoszeni laureatami Pokojowej Nagrody Nobla.
2007 - Zmarła Anna Krepsztul, litewska malarka ludowa. Artystka była autorką około 3,5 tysiąca prac, w tym obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej z 1987 roku, przekazanego w darze Janowi Pawłowi II. W 2002 została odznaczona Medalem Polonia Mater Nostra Est. Urodziła się 20 lutego 1932 roku.
2010 - Zmarła Mirosława Dubrawska, aktorka teatralna i filmowa. Wystąpiła między innymi w filmach: "Sława i chwała”, "Faustyna”, "Życie na gorąco” i "Jedenaste przykazanie”. Grała między innymi na scenach teatrów: Dramatycznego w Szczecinie, Ateneum w Warszawie, Wybrzeże w Gdańsku, Starego w Krakowie i Narodowego w Warszawie. Od 1974 roku do śmierci nieprzerwanie była aktorką Teatru Powszechnego w Warszawie. Urodziła się 28 kwietnia 1928 roku.
2012 - Zmarł Kazimierz Maria Kowalski, pisarz, autor słuchowisk i sztuk scenicznych. Autor powieści i zbiorów opowiadań: "Pięć nocnych godzin”, "Piekło”, "Pośrodku lasu”, "Zdrada”, "Partyzant nie składa broni”, "Przygody dawnego partyzanta”, "Upieranie się przy nadziei” oraz "Szalone z miłości”. Urodził się 18 sierpnia 1926 roku.
2012 - Unia Europejska została ogłoszona laureatem Pokojowej Nagrody Nobla.
2015 - Zmarła Joan Leslie, amerykańska aktorka, popularna w latach 40. XX wieku. Grała między innymi w filmach: "Sierżant York", "The Sky’s the Limit" oraz w kilku serialach, występując gościnnie w "Aniołkach Charliego" w latach 1976-81. Urodziła się 26 stycznia 1925 roku.
2018 - Zmarł Wiesław Mieczysław Spychalski, działacz społeczny na rzecz krwiodawstwa. Od 1960 był honorowym krwiodawcą, zaś od 1971 członkiem Polskiego Czerwonego Krzyża. Udzielał się na rzecz idei honorowego krwiodawstwa propagując je w szkołach, zakładach pracy i instytucjach. Do śmierci oddał jako krwiodawca około 110 litrów krwi. Za działalność na rzecz krwiodawstwa został wyróżniony między innymi Złotym Krzyżem Zasługi w 1992 roku. Urodził się 26 października 1939 roku. 5 rocznica
2019 - Zmarła Sara Maria Danius, szwedzka pisarka, profesor literaturoznawstwa, krytyk literatury. W latach 2013-2019 była członkiem Akademii Szwedzkiej. Była stałym sekretarzem tego gremium od 1 czerwca 2015 do 12 kwietnia 2018. Została pierwszą kobieta pełniącą tę funkcję. W swojej pracy literackiej zajmowała się modernizmem i estetyką. Urodziła się 5 kwietnia 1962.
2022 - Zmarł Lucious Brown "Luke" Jackson , amerykański koszykarz, mistrz olimpijski z Tokio oraz mistrz NBA z 1967 roku, uczestnik meczu gwiazd NBA All-Star Game 1965. Urodził się 31 października 1942 roku. 1 rocznica
