Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska opolskiego 09.10.2021
2021-10-09, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska opolskiego 09.10.2021

[Fot.Pomnik Orła Białego. Źródło:Dawna Dąbrowa.pl ]
[Fot.Pomnik Orła Białego. Źródło:Dawna Dąbrowa.pl ]
W pierwszych miesiącach okupacji powstawały polskie organizacje podziemne, o charakterze wojskowym. Na Śląsku poza organizacjami Siły Zbrojne Polski i Polską Organizacją Powstańczą ważną rolę zaczął odgrywać Związek Orła Białego.

Organizacja Orła Białego została założona już we wrześniu 1939 roku i była jedną z pierwszych organizacji konspiracyjnych. Powstała w oparciu o przedwojenne struktury Przysposobienia Wojskowego Związku Strzeleckiego. W ramach organizacji były formowane konspiracyjne „piątki.

Największe wpływy uzyskała poza Małopolską miała właśnie na Górnym Śląsku. Głównym celem tej organizacji były działania antyniemieckie, a w szczególności dywersja na kolei. Organizacja dysponowała własną siatką wywiadowcza i prowadziła działalność propagandową. Organem prasowym organizacji były Nakazy Dnia. W czerwcu 1940 podporządkowała się Związkowi Walki Zbrojnej..

W organizacji ważną rolę odgrywał okręg śląski, który został podzielony na kilka rejonów: zagłębiowski, katowicki, bytomski, cieszyńsko- zaolziański, i opolski. Na czele tego ostatniego stał porucznik rezerwy Paweł Wrzód ps.”Wróderski”.

Organizacja została założona przez byłego legionistę byłego szefa sztabu Polskiej organizacji Wojskowej Górnego Śląska, a w II Rzeczypospolitej majora Wojska Polskiego Kazimierza Kierzkowskiego ps. ”Prezes”. To właśnie Kierzkowski wprowadził do organizacji też innego byłego legionistę podpułkownika Kazimierza Plutę Czachowskiego, który już wkrótce został komendantem głównym Organizacji Orła Białego. W 1940 przeszedł do Związku Walki Zbrojnej.. W ZWZ został szefem Łączności i zastępcą szefa sztabu Komendy Głównej ZWZAK. .Odegrał kluczową rolę w tworzeniu i rozbudowywaniu łączności technicznej oraz odbioru zrzutów ludzi, sprzętu, poczty i pieniędzy.

Sam Kierzkowski też pełnił ważne funkcje w ZWZ w latach 1940 1941 by szefem Biura Informacji i Propagandy Komendy Obszaru ZWZ Kraków- Górny Śląsk. Niestety latem 1941 roku został aresztowany podczas zorganizowanej niemieckiej akcji przeciw inteligencji na Śląsku. Trafił do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, gdzie został zamordowany.

Natomiast Pluta –Czachowski po powstaniu warszawskim w którym był ciężko ranny trafił do niemieckich obozów pracy, skąd ze względu na zły stan zdrowia został zwolniony. Po powrocie do kraju próbował kontynuować działalność niepodległościową i znowu został aresztowany tym razem przez Sowietów, zesłany do Kazachstanu. Po powrocie z zesłania zatrzymany przez funkcjonariuszy bezpieki i skazany na 15 lat więzienia. Zwolniony w 1956 roku przeszedł na emeryturę .Jednak u schyłku swojego życia jeszcze raz zaangażował się w działalność niepodległościową w ramach opozycyjnego w PRL-u Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela znanego jako ROPCIO. Zmarł w sierpniu 1979 roku.

Na koniec warto przypomnieć, że przywódcy innych organizacji politycznych i wojskowych powstałych po wycofaniu się armii polskiej w 1939 roku ze Śląska , którzy nie wpadli w ręce gestapo kontynuowali walkę w konspiracji.

Zobacz także

2022-12-31, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 31.12.2022 Na Śląsku obudzoną już w połowie XIX w. świadomość narodową wśród Polaków umacniały wydawnictwa kościelne i narodowe. » więcej 2022-12-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.12.2022 Na przełomie XIX i XX w. na Śląsku, także tym opolskim, w atmosferze strajków i protestów rozwijały się katolickie organizacje robotników . » więcej 2022-12-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.12.2022 100 lat temu poza Związkiem Polaków w Niemczech coraz większe znaczenie odgrywał Związek Harcerstwa Polskiego. Ruch harcerski na emigracji w Berlinie rozpoczął… » więcej 2022-12-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.12.2022 W utrzymaniu i rozwijaniu polskości na Śląsku także tym opolskim ważną rolę odegrali zapomniani dzisiaj księża. Jeszcze przed pierwszą wojną światową… » więcej 2022-12-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.12.2022 Wśród walczących o polski Śląsk było wielu kapłanów, niektórzy z nich tak jak ks Jan Brandys pozostają wciąż niedocenieni i zapomniani. » więcej 2022-11-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 26.11.2022 W okresie międzywojennym jedną z ważniejszych organizacji , które działały w obronie polskiego Śląska był funkcjonujący w latach 30-tych Polski Związek… » więcej 2022-11-19, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 19.11.2022 Mija właśnie 104 rocznica ogłoszenia przez Józefa Piłsudskiego notyfikacji państwa polskiego. Tym który wysłał depeszę notyfikującą naszą niepodległość… » więcej 2022-11-12, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 12.11.2022 W listopadzie 1918 sytuacja na Górnym Śląsku stała się napięta. Wskutek szykan niemieckich nastąpiła radykalizacja nastrojów społecznych i narodowych… » więcej 2022-11-11, godz. 10:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.11.22 Mija właśnie 100 lat od czasu, kiedy papież Pius XI mianował administratorem apostolskim polskiej części Śląska ks. Augusta Hlonda późniejszego kardynała… » więcej 2022-11-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.11.2022 Wśród walczących o polski Śląsk, byli działacze związani z Opolszczyzną , którzy w czasie wojny zginęli w niemieckich obozach koncentracyjnych. Przyjrzyjmy… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »