Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » 'O polskość Śląska Opolskiego' 23.01.2021
2021-01-23, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

"O polskość Śląska Opolskiego" 23.01.2021

Polscy oficerowie składają hołd powstańcom styczniowym przed budynkiem Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020 [fot.Wiktor Krzewicki]
Polscy oficerowie składają hołd powstańcom styczniowym przed budynkiem Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020 [fot.Wiktor Krzewicki]
Tablica poświęcona studentom Uniwersytetu Wrocławskiego, uczestnikom insurekcji, którzy zginęli w czasie powstania styczniowego [fot.Wiktor Krzewicki]
Tablica poświęcona studentom Uniwersytetu Wrocławskiego, uczestnikom insurekcji, którzy zginęli w czasie powstania styczniowego [fot.Wiktor Krzewicki]
Prof. Krzysztof Rozpondek ze Związku Piłsudczyków składa kwiaty pod tablicą upamiętniającą poległych w czasie powstania 1863 roku studentów Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020 [fot.Wiktor Krzewicki]
Prof. Krzysztof Rozpondek ze Związku Piłsudczyków składa kwiaty pod tablicą upamiętniającą poległych w czasie powstania 1863 roku studentów Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020 [fot.Wiktor Krzewicki]
W tych dniach 158 lat temu rozpoczynał się największy zryw niepodległościowy w XIX- wiecznej Europie - powstanie styczniowe. Śląsk też nie pozostawał obojętny wobec styczniowej insurekcji. Na krańcach dzisiejszej Opolszczyzny doszło do bitwy pod Praszką.
Do walk doszło około 150 km od Opola, tuż za granicami obecnych województw opolskiego i dolnośląskiego w okolicach Częstochowy i w Wielkopolsce. I chociaż do historii władze powstańcze na Śląsku przeszły jako mało aktywne to nie zmienia to faktu, że wielu mieszkańców Śląska przekraczało nielegalnie granicę zaborów i zaciągało się do oddziałów powstańczych Apolinarego Kurowskiego i Teodora Cieszkowskiego, ale także trafiali do powstańczych oddziałów w Wielkopolsce.

W archiwach zachowały się dokumenty potwierdzające udział Polaków z zaboru pruskiego, którzy zostali złapani z bronią w ręku. I chociaż udało im się uniknąć śmierci od carskiego aparatu represji to znaleźli się w pruskich kazamatach. Wielu z insurgentów nie przeżyło.
Nie można zapominać, że na terenie dzisiejszej Opolszczyzny, na krańcach dzisiejszego województwa właśnie w czasie powstania styczniowego w kwietniu 1863 roku doszło do bitwy na terenie dzisiejszego powiatu oleskiego pod Praszką.

W boju pomiędzy oddziałem powstańczym Józefa Oxińskiego, a atakującymi go od strony Wielunia wojskami rosyjskimi wspomaganymi przez Kozaków zginęło kilku powstańców i kilkudziesięciu Rosjan. Po powstaniu Oxiński znalazł się na emigracji we Francji. Pod koniec życia mieszkał we Lwowie gdzie zmarł 1908 roku i tam na cmentarzu Łyczakowskim został pochowany na wzgórzu powstańców listopadowych i styczniowych.

Na Śląsku działał też powstańczy wywiad, którego zadaniem było również zdobywanie broni i amunicji. Centralę powstańczej komórki wywiadowczej znajdowała się w Katowicach a prowadzili ja początkowo Stanisław Maciejewski, a po aresztowaniu Aleksander Mierowski wydawca bytomskiego „Dziennika Górnośląskiego”. To właśnie oni zorganizowali siatkę złożoną z polskich robotników i kolejarzy. Szczególnie ci ostatni odgrywali ważną rolę w przemycie broni a teren objęty powstaniem.

W tym czasie na Uniwersytecie Wrocławskim studiowało wielu późniejszych uczestników powstania styczniowego. Niektórzy z nich polegli w czasie powstańczych bitew inni byli ranni. Niewątpliwie najbardziej znanym studentem był jeden z dyktatorów powstania Marian Langiewicz. We Wrocławiu studiowali związany także z władzami powstańczymi poeci Adam Asnyk i Jan Kasprowicz.

Dwunastu ówczesnych studentów Uniwersytetu Wrocławskiego poległo w bojach powstańczych. Wśród nich byli przyszli prawnicy i filozofowie ale i lekarze. Niektórzy już wcześniej upominali się o polski Śląsk, a wszyscy walczyli i marzyli o Niepodległej.

Zobacz także

2022-06-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.06.2022 Jedną z ważniejszych instytucji, które nie zaprzestały działalności, kiedy wybuchła II wojna był Instytut Śląski. Wojnę Stowarzyszenie przetrwało jako… » więcej 2022-06-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.06.2022 Po zakończeniu III insurekcji śląskiej ustrój Śląska określiła w dużej mierze Konwencja Górnośląska z 15 maja 1922 roku, która obowiązywała przez… » więcej 2022-06-17, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.06.2022 Cztery miesiące po zakończeniu III powstania śląskiego 20 października 1921 roku zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Sląsk… » więcej 2022-06-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.06.2022 Już od pierwszych dni września 1939 roku Polacy zaczęli organizować na Śląsku podziemną działalność. Miała to być kontynuacja bohaterskiej walki polskiej… » więcej 2022-06-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.06.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę powstania Związku Polaków w Niemczech organizacji reprezentującej Polaków zamieszkałych na terenie Rzeszy Niemieckiej… » więcej 2022-05-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.05.2022 Wywłaszczenia i wydziedziczenia z majątków na Śląsku były już sprawdzoną formą represji wobec Polaków w tej historycznej dzielnicy. Faktycznie stały… » więcej 2022-05-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.05.2022 Już od pierwszych miesięcy okupacji Niemcy dokonywali masowych mordów. Aktom terroru władze niemieckie starały się nadać pozory legalności, wydając rozporządzenia… » więcej 2022-05-14, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 14.05.2022 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2022-04-09, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 09.04.2022 Wśród 108 błogosławionych przez Jana Pawła II znalazł się też ojciec Stanisław Kubista, którego tak wiele w młodzieńczych latach wiązało ze Śląskiem… » więcej 2022-04-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 02.04.2022 Minęła właśnie setna rocznica śmierci ks. Pawła Pośpiecha, tego tak bardzo zaangażowanego w sprawy polskie na Śląsku kapłana o którym w tych dniach… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »